Alþýðublaðið - 08.05.1926, Blaðsíða 3

8. maí 1926.
ALÞÝÐUBLAÐID
3
III.
í klæðasmiðjunum er að eins
tíundi hluti verkamanna
i samtökum.
Upphaflega var verkfallið ein-
göngu mótmæli gegn kauplækkun.
En athæfi iðnrekenda og yfirvalda
hefir komið því til ieiðar, að
verkamennirnir hafa nú tilkynt, að
verkfallinu verði ekki aflétt, fyrr
en búið sé að láta þá verkfalls-
menn lausa, sem. settir hafa verið
í fangelsi, kaupið hækkað um 10
til 20 af hundraði, 44 stunda vinnu
á viku sé á komið, heilbrigðis-
lastandið í verksmiðjunum sé bætt,
allir, er skaðast hafa af ofbeldi
lögreglu og hers, fái bætur fyrir
meiðslin og félagsskapur verka-
manna sé viðurkendur af atvinnu-
rekendunum.
Að klæðaiðnaði Vesturheims
vinnur, um ein milljón karla,
kvenna og barna. Verkafólkið er
að miklu leyti utan samtakanna.
Iðnaðurinn er á eftir timanum.
Vélarnar eru gamiar. Framleiðslu-
aðferðirnar og vörusalan gengur
eftir sömu reglum og fyrir 25 ár-
urn. En verksmiðjueigendurnir
græba samt sem áður milljónir.
Oft strita verkamennirnir eins og
þrælar, en bera þó minna úr být-
um en aðrir verkamenn í Vestur-
heimi.
Margar tilraunir hafa verið
gerðar til að koma á umbótum
meðal verkafólksins i.klæðasmiðj-
unum. En allar tilraunir í þá átt
hafa farið út um þúfur. Þegar
verkfallið skall á var að eins tí-
undi hluti verkafólksins j samtök-
um. Tvö prósent af honum til-
heyrði I. W. Wþrjú prósent
„The Americán Federation of La-
bor“ og fimm prósent „The
Amalgamated Textile Workers.“
IV.
Stúdentarnir við Harvard- og
Yale-háskóla styrkja
verkamenn.
Hvernig geta 21 000 verkamenn
og fjölskyldur þeirra, sem ekk-
ert höfðu afiögum, dregið fram
lífið vinnulausir í hálfan þriðja
mánuð? Það er óskiljanlegt, en
engu að síður hafa þeir gert það.
Hungrið er hryllilegt i JPassaic,
Clifton og Garfield. Verkfalls-
fólkið vantar alt nema hugrekki,
von og eldmóð.
Albert Weisbord — „bolsivik-
inn“, sem blöð lýðveldissinna
kalla — safnaði nokkur þúsund
dollurum meðai stúdenta við Har-
vardháskóla. Stúdentarnir við
Yaleháskóla höfðu skotið saman
nokkrum þúsundum. Kvenstúd-
entar við Columbíuháskóla
reyttu saman nokkur þúsund doll-
ara á götunum í New-York. Lög-
reglan tók þær fastar fyrir ó-
leyfilegt betl. Verkamennirnir i
klæðaverksmiðjunum í Chikago
láta af hendi 10 prósent af kaup-
hýru sinni. Þingmaðurinn Robert
La Folette, Clarence Darrow
málaflutningsmaður og William
Grénn, forseti verkamannasam-
bands Ameríku, hafa safnað
nokkrum þúsundum handa verk-
fallsfólkinu. En hið auðuga lands-
samband í Ameríku hefir ekki
enn þá látið af hendi grænan
eyri.
Davis, atvinnumálaráðherrann í
Bandaríkjunum, hefir tilkynt
Weisbord, að hann skuli semja
við verksmiðjueigendurna, ef
verkamennirnir byrji þegar í
stað að vinna. Verkfailsmenn af-
báðu sér aðstoð atvinnumálaráð-
herrans. Atvinnurekendurnir hafa
lýst yfir því, að þeir semji hvorki
við Wiesborn né neina verkfalls-
menn né sendiboða þeirra.
V.
Borgarstjörinn i Passaic á að
kenna verkfallsmönnum
„ósvikna ameriska lexiu“.
Tekst atVinnurekendum að
s.velta í hel verkafólkið? Nei.
Þeim tekst það ekki. Grimdar-
æði verksmiðjueigendanna og yf-
irvaldanna i Ameríku hefir vald-
ið þvi, að nú er hótað verkfalli í
öllum klæðasmiðjum Vesturheims.
Verkafólkið í Lawrence, Sodi og
öðrum klæðaémiðjubæum í New
Jersey hefir hótað að hætta vinnu,
ef lögreglan i Rassaic geri enn þá
aðsúg að verkfallsmönnum. Þetta
hefir skotið valdhöfunum í New
.lersey skelk í bringu.
Á sunnudagsmorguninn söfnuð-
ust þau yfirvöld fylkisins, sem
játa katólska trú, saman til alt-
arisgöngu í eina katólsku kirkj-
una í Passaiq! Eftir hina heilögu
athöfn var skotið á fundi og verk-
fallsmálið tekið til umræðu. Þau
yfirvöldin, sem töldust til mót-
mælendatrúar, voru og á þess-
urn fundi.
Fundurinn byrjaði með ræðu, er
forseti verzlunarhagstofunnar í
borginni flutti. Hann kvað verk-
fallið stafa af því, að verkamenn-
irnir hefðu hlustað á villuheim-
speki, heimspeki, sem kennir, að
þessi setning: „yfirvöldin bera
ekki sverðið til einskis“, feli það
ekki í sér, að hinum undirgefnu
beri að hlýða yfirboðurum sínum
í öllum greinum. Ræðumaður
sagði enn fremur, að eina ráðið
til að koma vitinu fyrir verka-
menn, væri að senda predikara
út á göturnar í stað hermanna og
lögregluþjóna, en þó predikara,
sem ekki fölsuðu Heilaga ritn-
ingu!*)
Borgarstjórinn í Passaig lýsti
yfir því, að lundarfar verkfalls-
mannanna væri evrópiskt. Og
hann bætti því við, að hann og
undirmenn hans ætluðu ekki að
hlífa verkfallslýðnum, heldur
kenna „boIsivikunum“ úr Evrópu
„ósvikna ameríska lexíu.“
VI.
Ástæður verkamannafjölskyld-
anna eru hryllilegar.
Ef verkfallið grípur um sig,
verður ekki komist hjá að rann-
saka ástandið opinberlega. Fram-
sóknar.leiðtogarnir í þinginu hafa
heitið að' gæta þess vandlega, að
rannsóknin skuli ekki fara fram
með sama hætti og títt er í Ame-
ríku. Jafnvel svívirðilegustu atferli
skuli verða afhjúpuð.
Að 12 ára gömul börn vinna
átta klukkustundir á hverjum degi
í þessum verksmiðjum,
að mæður og ógift kvenfólk
vinnur yfir 10 stundir á hverri
nóttu meö að eins 15 mínútna
hvíld,
að þessar vesíings manneskjur
lifa við sárustu eymd,
að íbúðirnar, sem félögin leigja
á 11 dollara urn mánuðinn, eru
svo hraklegar, ,sem hugsast getur,
að eins eitt herbergi og kró með
engum eldhúsglugga,
að eldstæðin eru óhæf,
að hvert hús er troðfult- af
rottum og kakkerlökkum,
að einungis 30 prósent af börn-
unum í Passaig og Garfield njóta
* Beriö Jjennan kafla og reyndar alla
frásögn Lundquists saman við XVIII. kafl-
ann i Bréfi til Láru og höfuópöstana i Opnu
bréfi til Árna Sigurðssonár og Eldvígslunni!
Finst ykkur ég hafa ástæöu til að kvíða
pólitískum og trúarlegum „dómi sögiinnar*?
Þ. Þ.