Alþýðublaðið - 22.05.1926, Blaðsíða 2

2
alþ:?ðublaðid
jALÞÝÐUBLAÐIÐj
I’ kemur út á hverjum virkum degi. |
Afgreiðsla í Alpýðuhúsinu við í
Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. ►
til kl. 7 siðd. t
Skrifstofa á sama stað opin kl. ►
9»/a—10Va árd. og kj. 8-9 síðd. t
Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 ►
(skrifstofan). t
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á ►
< mánuði. Auglýsingaverð kr, 0,15 t
< hver mm. eindálka. |
< Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan t
j (í sama húsi, sömu símar). ►
< ,,,,,,,, t
Efllng jafnaðarstefnunnar
i Englandi.
(Norðmaðuiiim Kaare Fostervoll,
frélíaritaii „Social-demokratens"
norska og stenska i Lundúnum, á
samtal \ið Fenner Brockway, ritara
ótiúða verkamannaflokksins í Eng-
laridi. Lauslega pýtf.)
Þaö var ekki hin heimskunna
páskaæsing, er rak á eftir mér,
pegar ég Iraut norður yfir Eng-
land á föstudaginn langa i hráð-
lestinni, sem gengur rnilli Lun-
dúna og Edinborgar. Þaö var ann-
að aljjjóöarafl, sem knúði mig
af staö.
Mark mitt og mið var fundur
óháða verkamannailokks'ns- enska.
(British Independent Labour Par-
tys), er haldinn var í Whitley
Eay, skemtilegu baðþor^i á strönd-
um Norðymbralands, spölkorn frá
Newcastle.
y Hin „ágæta einangrun", sem
nijög lengi hefir verið hugsjón
Breta í almennri alþjóðarpólitík,
'hefir einnig að vissu leyti sett
mark sitt á verkalýðshreyfinguna
ensku.
Þó er það ekki svo að skilja, að
enska verkamenn vanti áhuga á
aiþjóðarmáium eða þau séu þeim
cinskisvirði. Þvert á móti. Áhrif
þeirra á jafnaðarmannahreyfing-
una á meginlandi Evrópu hefir
ráðið mestu um viðgang hennar,;
síðan þeir hófu verkalýðsbarátt-
una heima fyrir árið 1870 og fram
á þennan dag. Og nú eru verka-
lýðssámtökin ensku síærsta deild-
in í alþjóðarhreyíingunni bteði fc-
lagslega og pólitiskt.
En jafnframt er jiað alkunn-
ugt fyrirbrigði, að verkalýðshreyf-
ingin enska hefir sérstöðu. Hún
beitir sérstökum skipulagsaöferð-
um, vinnur eftir sérstökum ensk-
um hætti og fylgir að vissu leyti
sínum sérstöku meginreglum. Og
alt hefir jretta verið knúið fram
af aldarbarátíu verkalýðsins gegn
borgarastéttinni, sem talin er skyn-
samasta borgarastétt 1 víðri ver-
öld.
í verkalýðssamtökunum í Eng-
landi eru jrrjár milljónir manna.
Innan þeirra og í fararbroddi er
Ilokkur óháðra verkamanna. 1-
honum eru 67 þúsund manns.
Flokkur þessi er mjög vel vopn-
um búinn bæði að lærdómi og
cerklegri leikni. Og hann er fast-
ákveðinn í að kiða jafnaðarstefn-
una til endanlegs sigurs.
Mér var það einkar-mikið á-
nægjuefni að vera á fundi óháðra
verkamanna. Og ég get ímyndað
mér, að aðrir jafnaðármenn á
Norðurlöndum hafi gaman að
heyra sitthvað af því, sem hinn
dugiegi ritari flokksins, Fenner
Brockway, lét mér góðfúslega í
té.
Fenner Brockway er af hinni
yngri kynslóð enskra jafnaðar-
manna. Hann hefir valið sér'þetta
að kjörorði: Jafnaðarstefnan skal
leidd til sigurs á vorum dögum!
Hann er ákafur styrjaldaóvinur
og vann af kappi móti heims-
styrjöldinni. Fyrir j.'að var hann
setlur í íangelsi og hvorki meira
né minna en 5 000 flokksmenn
hans með honum. Hann er alþjóð-
arforseti þess félagsskapar, er
neitar að taka þátt í hcrnaði. Yfir-
leitt er Brockway óvenjumikill
hugsjónamaður og friðarvinur.
Hann er jafnaðarmaður í húð
og hár. Hann er lærður mjög og
hefir mikla foringjahæfileika til
brunns að bera. Hann er gæddur
„agítatóriskri" kyngi. Hann er sér-
staklega áðlaðandi í viðmóti.
Hann er mjög í hávegum hafður
og eftirlælisgoð allra, sem kynn-
ast honum.
Fyrsta spurningin, sem ég lagði
fyrir herra Brockway, var á þessa
leið: Er ekki óháði verkamanna-
flokkurinn óþarfur í verkalýðs-
hreyfingunni ensku, ineðan hún
starfar í skjóli jiingræðisins?
— Síður en svo. Síðan á stjórn-
árárum MacDonalds hefir flokk-
urinn eflst og aukist meira en
nokkru sinni áður. Árið, sem leið,
jókst tala flokksmanna úr 54 000
upp í 67 000, og áhrif flokksins
eru bæði meiri og nauðsynlegri
en þau hafa nokkru sinni áður
verið. Ljóst dærni þess eru iðn-
aðarfélögin. Þau hafa verið hið
hægfara afl í verkalýðshreyfing-
unni og dregist með allmarga
hreina íhaldsmenn. En nú má með
réttu telja þau hinn framsækna
fylkingararm hreyfingarinnar.
Méðan svona er ástatt, er gengi
óháða verkamannaflokksins eðli-
legt og áhrif hans einnig ómiss-
andi til þess að beina hreyfing-
unni í sanna jafnaðarmenskuátt.
Stafar aukning flokksins að
eins af þessurn orsökum? Er hún
sjálfsögð afleiðing af eílingu verk-
lýðssamtakanna yfirleitt ?
Nei. Hún á aö rniklu leyti rót
sína að rekja til aukinnar út-
breiðslustarfsenn og skipulags-
vinnu, sem hinn látni forseti,
Clifford Ailan, hefir int af héndi
þrjú árin síðustu. Áhrif lians
mega jafnvel teljast höfuðástæðan
að aukningu flokks vors.
Hvernig eru horfurnar fyrir
verkamapnahreyfingunni yfirleitt ?
—■ Alt hnígur í ])á átt, nð hún
hafi biásandi byr undir báða
vauigi. Og jretta á ekki að eins við
flokk óháðra verkamanna, heldur
hreyfinguna í heikl sinni. Og við
höfum allir ástæöu til að treysta
því, að frainsókn hennar haklist.
—- Er nokkur von um, að verka-
menn nái meiri hluta við næstu
kosningar?
— Næstu kosningar verða senni-
lega ekki fyrr en eftir þrjú ár,
þar eð íhaldsstjórnin vill sitja svo
lengi sem sætt er með sin 200 at-
kvæði. Það er hugsanlegt og
meira að segja sennilegt, að oss
takist að ná meiri hluta eftir þrjú
ár. En til þess þarf svo mikla
framgöngu, að við getum ekki tal-
iö oss sigurinn vísan.
Við síöustu kosningar bættist
oss ein milljón atkvæða. Ef vér
fáum aðra eins viðbót við næstn
kosningar, þá höfuni við náð méiri
hluta. En slíkur meiri hluti getur
þó bæði orðið oss til styrktar bg
trafala. Næsta verkamannastjórn
verður sem sé að reka öfluga
þjóðnýtingarpólitík. En til þess
Jrarf einhuga og óbilandi vilja
kjósendanna, er styðja stjórnina
til valda. Það, sem oss ríður nú
á mestu, er verkamannastjórn
med valdi, en ekki stjórn, sem að
eins fer með völdin að nafninu til.