Alþýðublaðið - 01.06.1926, Blaðsíða 2

2
ALEÝÐUBLAÐI0

Ulþýbublaðiðí
’ kemur út á hverjuni virkum degi. >
^ -- -r- ■ ►
í Afgreiðsla í Alpýðuhúsinu við
J HveruSgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
j til kl. 7 síðd.
J Skrifstofa á sama stað opin kl. ■
< 9Va —10'/2 árd. og kl. 8-9 síðd.
J Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 ;
J (skrifstofan). ■
j Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á j
j mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 ►
J hver rnm. eindálka. ►
j Prentsmiðja: Alþýðuprentsmiðjan j
J (í sama húsi, sömu simar). {
Stððvnn togaranna.
Atvinrm fjölda verkafólks spilt.
Tekjur rikisins og bæjarfé-
lagsins rýrðar.
Eirium eftir annan hefir togurun-
'um nú verið lagt og sjómennirnir
látnir hætta veiðum, þrátt fyrir
vaxandi afla, undanfarin veltiár og
Spáuarvinaí.amninginn, sem svo var
iá ið sem veröa myndi hjargvættur
fisksölunnar, þegar honum var
þi#iigvað upp á- þjóðina. Nú hafði
sunium e. t. v. komið í hug, að
bankarnir ættu einhverja sök á
hessu tiltæki, þó að ætla mætti, að
ítór-útgerðin gæti notað eigin gróða
t veltiárunum til rekstursins fyrst
-jn sinn án styrktar bankanna; en
lankastjórar þeirra beggja sverja
fyrir, að hafa neitað nokkuru út-
'■jerðaríélagar na um rekstrarlán nú.
Hefir Alþýðublaðið snúið sér beint
1il þeirra og spurt þá um þetta.
Otgerðarmennirnir eru samkvæmt
*)ví af eigin hvötum að sparka í sjó-
mern og annað verkafólk, með því
uð loka með valdi aðganginum að
framleiðslutækjunum fyrir því, og
jafnframt er ríkið og b.æjarfélagið-
svift þeiin tekjuin, -sem þeim ber
)g þau fengju, ef rekstrinum væri
l.táldið áfram.
Þarna er stjórn burgeisanna á
i
'lramleiðslutækjunum í algleymingi.
Þefta eru þeirra ær og kýr! Þeg-
ar þeir þykjast ekki græða nóg,
þá loka þcir fyrir auðlindir ríkis-
íns og atvinnu alþýðunnar. (Það
ír víst eitthvað öðruvísi hjá, Páli,
sem aldrei lokar?) Og svo láta þeir
málpípur sínar básúna urn nauð-
',yn allra stétta jafnt, — nauðsyn
dlra framkvæmdastjóranna, nauðsyn
atvi: nuleysisreke.idanna, nauðsyn af-
ætanna.
„Vér einir vitum,“ sagði Lúðvík
14. ,,Vér einir ráðum,“ segja atvinnu-
leysisrekendurnir og skella i lás.
En hve lengi ætlar alþýðan að líða
þeim slíka ráðsmensku? Þeir hafa
reyust ótrúir ráðsmenn og pó enn
frekar óvitrir stjórnendur þeirrar
Slarfsemi, sem þeir hafa hrifsað
undir sig yfirráðin yfi.r til að sjúga
arðinn af henni og ónýfa hann
jafnframt að miklu leyti. Þeirra að-
ferð er eintóm rányrkja. Eða hvað
hafa þeir gert til að bæta fiski-
miðin? Getur nokkur tilnefnt það?
- Frakkakóngi og aðalssvöllurunum
var varpað burtu eins og gauðrif-
inni flik. Auðvaldsafætur nútímans,
bæði hér og erlendis, munu fara
tömu förina; en því fyrr, því betra.
Vakna þú, sem sefur, og tak hönd-
am sanían við þá ,sem vaka! Sérðu
ekki, — liver og einn verkamaðúr,
hver og einn alþýðumaður,
hvað verið er að gera?! Yfirráða-
■létfin er að ónýta atvinnu fjölda
verkamanna. Hún er að skerða tekj-
ur rikisins. Hún er að draga úr
tekjum ibæjarfélagsins. Hvað ætii
mörg togarafélög „hálsi" undan
hekjuskatti næsta ár? Og svo ráð-
íeggur „Mgbl.“ ykkur að líta upp
lil þessarar ráðsmensku(!).
„Vaki darraðar drótt!“
Þjóðnýting togaraima og annara
dórframleiðslulækja er eina ráðið
*il að koma í veg fyrir slíkar
stöðvanir, slíka sóun á vérðmætum,
þvilik spörk í verkalýðinn. Alt
annað er kák. Þá stjórnar alþýðán
sjálf útgerðinni.
Yfirráoin til alpijdimnar!
Ný árás á verkamenn.
Fýrir skemstu reyndi Rasmussen,
verkfi æðingur Monbergs við bygg-
ingu hafnargarðsins hér, að þröngva
niður kaupi þeirra manna, sem hjá
honum vinna. Þá ætlaði hann að
lækka kaupið úr kr. 1,40 um klst.
í kr. 1,25, en fyrir harðsnúna mót-
stöðu verkamanna þótti honum
vænlegast að slaka til, og lofaði
hann þá að greiða kr. 1,30 um klst.,
en það var það, sem verkamenn
fóru fram á. Þegar þetta kauplækk-
unarmál var á döfinni, kom það
greinilega i ljós, að Rasmussen var
otað á foraðið áf hérlendiun mönn-
um, seni ráða yfir atvinnu manna,
þó ekki svo mjög af þehn mönnum,
sein reka atvinnu eð'a fyrirtæki fyrir
eigin reikning, heldur öllu frekar
af mönnum, sem standa fyrir verk-
um ríkisins og bæjarfélagsins. Nú
eru þessir menn sýnilega ekki á-
nægðir með, hvernig fór um dag-
inn, og hafa þv-í sent útlendinginn
af stað að nýju í því augnamiði að
þröngva kosti verkamanna. Nú er
að vísu ekki ráðist á tímakaupið,
heldur á vinnutimann. Um nokkurra
ára skeið hefir sú venja ríkt hér í
bæ, að verkamenn hafa unnið frá 6
á morgnana til 6 á kvöldiri, haft 1
tiina malarhló frá 12—1 og 14—'4
tíma tvisvar á dag til kaffidrykkju.
Vinnutíminn hefír þannig verið
reiknaður 11 tímar á dag eða 66
tírnar á viku. Það, sem Rasmussen
þessi nú fer fram á, er, að þeir,
sem vinna við grjótnám í Eskihlíð,
fái 1/2 tíma tvisvar á dag til matar
og enga aðra hvild eða hlé frá
6 6. Hann ætlar með öðrum orðum
að draga af mönnimum bð 1 tíma
hvild, sem þeir fá alls staðar annars,
staðar við vinnu í lándi. Enn sem
komið er, hefir þetta að eins verið
nefnt við þá, sem vinna í hlíðinni,
en takist Iionuni að koma þessju
fram við þá, mega þeir aðrir, sérii
hjá honum vinna, vera vissir um,
að röðin kemur að þeim, og þvi
næst myndu aðrir aí.innurekendur
renna í kjölfarið og taka upp á
hinu sama.
Hér þurfa verkamenn því að vera
vel á verði og gæta þess vandlega
að láta ekki undan síga fyrir ásælni
útlends okurfélags, sem reynir að
traðka þeim rétti þeirra, sem viður-
kendur er af öllum, er láta vinriá.
Félag þetta rekur engin nauð til
slíkrar framkomu, þar sem það vit-
anlega hefir tekið að sér verkið með
kr. 1,40 tímakaup fyrir augurn og
áuk þess grætt um 15 <> 0 á gengis-
mun danskrar og íslenzkrar krónu.
Og þvi svívirðilegra er það af hér-
lendum mönnum að ota undir þessn
útlendinga, sem fé það, er þannig
græðist, er beinlinis tekið úr vasa
fátækra verkamanna til þess að
fylla pyngju stórgróðafélags í út-
löndum. Slikt athæfi væri með öllu
óskiljanlegt, ef ekki byggi annað
undir með fram, sem sé það, að ef
þessu fengist framgengt, þá myndu
þeir hérleridu írienn, sem atvinnu
reka, taka upp sama ránsháttinn.
Sannleikurinn hlýtur að vera sá, að
innlendir ínenn óttast reiði verka-