Alþýðublaðið - 12.06.1926, Blaðsíða 3

12. júní 1926.
ALfiÝÐUBLAÐIÐ
3
safnað í konunginn öllu p>ví, sera
mennirnir stóöu mest á móti í
lífiriu, ^prfðaréttindum, tildri og
iðjuleysi, og hafið pað til skýj-
anna eins og gunnfána. Að pessu
>eyti svipaði konunginum til
skurðgoða nokkurra, sem gamlar
víllipjóðir gerðu sér úr skýru
gulli, eignuðu alls konar mann-
legan breyskleika — og hæddu
síðan eður forsmáðu.
En konunginn forsmáðu engir;
fjarri fór pví. Beztu bitarnir voru
lagðir á borð hans. Ef einhver
skaut feitan héra eða ræktaði ó-
venjustóra rófu, pá var hún óðara
færð kónginum. P>að var beðið
fyrir honum í öllum kirkjum
landsins, og ef einhver kona
fæddi sjö verkfæra syni, voru
þeir pegar vígðir drottni hégóm-
ans.
Mennirnir voru framsóknarfúsir
og reyndu að brjóta sér braut,
beinir í baki með sigg í lófunum.
En í miðjum manngrúanum stóð
skínandi hásætið og freistaði
manna til að beygja hnén og
reyna að skrídci upp á við. Kóng-
urinn sat, hátt upp hafinn yfir
hvert ærlegt handarvik, eins og
lýsandi dæmi alls pess, sem
hvorki vinnur né spinnur, en er
pó eins og Salómon í allri sinni
dýrð.
Ekki skorti vitra menn ti'I að
eygja óheilindin í pessu misrétti,
en þeir leiddu pað hjá sér. „Það
borgar sig að lofa honum að
sitja kyrrum," sögðu vitringar
pjóðarinnar. „Hann er eins konar
samsafn af óheilnæmustu hug-
myndum pjóðarinnar. Þetta eru
einu menjarnar, sem við eigum
um þrældóm fortíðarinnar. Því
meira sem ber á honum, pví bet-
ur sést, hvað langt við erum
komnir.“ Þeir töldu sjálfum sér
og öðrum trú um þetta, en peir,
sem óku eldvagni framfaranna,
urðu að leggja lykkju á leið sína
til pess að komast fram hjá há-
sætinu.
Mannúðlegra hefði verið að búa
til líkneski úr gulli og hafa það
til sýnis parna uppi. En menn-
irnir voru pá á bernskuskeiði.
Alt purfti að vera lifandi. Jafn-
vel brúðurnar áttu að geta hreyft
augun og helzt að kunna að
segja: „Da! Da!“
Kóngurinn sat þarna í hásæti
sínu. Helzt máttr hann ekki opna
munninn, svo að ekki yrði upp-
víst, að hann væri ekki gæddur
meira en meðalgáfum. Honum
hundleiddist, og hann geispaði í
laumi, því að maður var hann
þrátt fyrir alt. Stöku sinnum varð
náttúra hans náminu ríkari. Þá
sagði hann eýmdarlega:
„Ég vildi, að ég væri kominn
undir græna torfu eða að ég
hefði lifað á tímum Iangafa
míns; pá mátti maður þó að
minsta kosti drekka sig fullan.“
„Uss!“ hvíslaði hirðsiðameistar-
inn. „Yðar hátign má ekki hugsa.
Yðar hátign er heilagur.“
Stöku sinnum, þegar eitthvað
óvenjulegt var á ferðum, gægð-
ist kóngurinn ofan úr hæðunum.
„Hvað er værið að gera parna
niðri V“ spurði hann. „Hvaða há-
vaði er þetta ?“
„Fólkið er að þjálfa. Það er að
æfa sig uridir framsóknina miklu,“
sagði hirðsiðameistarinn. „En yð-
ar hátign má ekki teygja hálsinn.
Sitjið beinn!“
T>á áttaði kóngurinn sig, lagði
hendurnar á hásætisbríkurnar og
sat beinn.
Árin liðu.
Dag nokkurn vaknaði kóngur-
inn og hlustaði.
„Ég heyri undarlegan söng,“
sagði hann. „Hvaða hljómur er
þetta ?“
„Það er ljósið, sem ómar yfir
mönnunum," svaraði hirðsiða-
meistarinn. „Einn peirra þarna
niðri hefir fundið upp á því að
lækna sjúka með sólarljósinu.“
„Ó!“ sagði kóngurinn og Kfnaði
allúr, „með sól náðar vorrar?“
„Nei, yðar hátign! að eins með
hinni óguðlegu sól.“
„En ljómi hásætisins?“ spurði
kóngurinn hræddur.
„Hann er alt af jafn sterkur,
yðar hátign! Allir, sem eiga að
vera ljósmegin í lííinu, lauga sig
í honum enn þá.“
„Eru peir margir?“
Siðameistarinn varð stygglegur
á svip. „Sitjið beinn, yðar hátign!
— beinn.“
Kóngurinn sat svo beinn, að
það spurðist um heim allan. Menn
komu úr austri og vestri og frá
landinu hinum megin við fljóHn
prjú til að sjá pað. En kóngur-
inn vissi bezt sjálfur, hvernig
hann fór að því að sitja svona
beinn. Stundum vissi hann það
svo vel, að pað ætlaði alveg að
drepa hann.
Dag nokkurn laumaðist hann til
að gægjast langt út fyrir hásæt-
isbrúnina og sá þá fjölda manns
við vinnu. Þeir voru að búa til
sólrík trjágöng, er stefndu beint
upp að hásæti hans.
„Hvað er verið að gera þarna?"
spurði hann skelkaður.
„Ú! Það er bara miigurinn.
Hann er farinn að stjórna heimin-
um sjálfur,“ sagði hirðsiðameist-
arinn og ypti öxlum. „Hann er
að leggja svo kallaðan ljósveg
um heiminn. Eftir peim vegi á
hver kotungsson að fá að ganga
alla leið upp í hásætið, hafi hann
hæfileik’a til þess.“
„Kallaðu á Cimbra og Teu-
tona!“ hrópaði kóngurinn laf-
hræddur.
„Þeir eru ekki til, yðar hátign!“
„Saxana, Slafana og Vindana
pá! Vér verðum að taka fyrir
kverkarnar á þeim ósvífnu.“
„Þeir eru heldur ekki til, yðar
hátign!“
Siðameistarinn ypti öxlum.
„Girtu mig pá mætti gpðs, svo
að ég geti sjálfur steypt hinum
svívirðilegu.“
Hirðsiðalneistarinn brosti. „Yð-
ar hátign þóknast að gera að
gamni yðar,“ sagði hann.
Kónginum rann kalt vatn milli
skinns og hörunds. Hann glápti á
hirðsiðameistarann. „Er það þá
alt lygi ?“ spurði hann.
„Skugginn er greinilega þarna,“
svaraði hirðsiðameistarinn og
benti út í loftið.
Kóngurinn leit i sömu átt og
hinn benti. Hann sá, að skugga
hásætisins lagði á ljósveginn og
að hann teygði sig grár og dauf-
legur um alt landið. Þá brosti
hann. „Sjáðu, hvernig gljáinn
hverfur af öllu þarna niðri!“ sagði
hann. „Ég tek pá þátt í lífinu —
svona.“
„Það er einmitt hið ósigrandi
afl hásætisins," svaraði. hirðsiða-
meistarinn. „Beinn, yðar hátign!“
Kóngurinn sat beinn.
En einn góðan veðurdag vökn-
uðu aftur einhverjar mannlegar
tilfinningar í brjósti hans. Hann
þoldi ekki við lengur. „Hvað ger-
ir pjóð min núna?“ spurði hanri,
þungur í skapi. „Hugsar hún um
mig?“
„Þjóðin hugsar ekki, yðar há-