Alþýðublaðið - 19.06.1926, Blaðsíða 3

19. júní 1926.
ALBÝÐUBLAÐID
S
minkuð svo mjög í meðförum
þingsins.
En einmitt af pví, að menn sjá
þetta, þá vex líka fylgi jafnaðar-
mannastjórnarinnar dag frá degi
víðs vegar um landið. Og léti
stjórnin fara fram nýjar kosning-
ar, kæmi það vissulega i Ijós, að
jafnaðarmenn stórsigruðu. —
— Við, dönsku jafnaðarmenn-
irnir, bætir herra Hans Nielsen
við, höfum mjög mikinn áhuga
fyrir flokksbræðrum okkar hér
norður á íslandi. Og sérstaklega
fylgjum við með miklum áhuga
þeim kosningum, sem nú fara
bráðum fram.
Jón Baldvinsson er kunnur
maður okkur í Kaupmannahöfn,
og við virðurn hann mikils. Og
þegar síminn bráðum flytur
fregnina um það, að hann sé orð-
inn landskjörinn alþingismaður,
þá mun það vekja mikla gleði
hjá okkur, flokksbræðrum hans,
í Danmörku.
Frá bæjarstjöraarfimði i gær.
Halibjörn spurðist fyrir um,
hvort ekki yrði farið að byrja á
byggingu barnaskólans. Borgar-
stjórinn lofaði þá að kalla bygg-
ingarstjórn skólans bráðlega sam-
an á fund. — Á fátækranefndar-
fundi hafði Hallbjörn mótmælt
því að gefnu tilefni, að styrkjum
til styrkþurfa bæjarfélagsins sé
breytt án samþykkis nefndarinn-
ar. Á bæjarstjórnarfundinum á-
réttaði hann þau mótmæli sín
gegn fullkonmu og duldu einræði
borgarstjórans eða skrifstofu-
stjórnar hans í fátækramáium.
Kvaðst hann og ekki kunna við,
að fátæklingarnir væru. sérstak-
lega látnir greiða kóngsveizlu-
kostnaðinn. Pað kom Knúti mjög
illa að heyra, og kvartaði hann
undan því, að verið væri að stríða
sér með kóngsveizlunni. Hins veg-
ar félst hann á, að styrkbreytingar
skyldu ekki framar gerðar án
samþykkis fátækranefndar. Úlafur
Friðriksson kvað fátækraflutninga
ekki eiga að eiga sér stað án sam-
þykkis fátækranefndarinnar. Knút-
ur meðgekk, að'])eir hefðu verið
framkvæmdir án þess, og sagði
það hafa verið gert til að losna
við „rövlið" u'ir „bolsum“. —
Beiðnir um kvikmyndahúsaleyfi
voru teknar út af dagskrá að ósk
fjarstaddra bæjarfulltrúa. Loks
var lesið upp þakkar- og kveðju-
bréf frá þýzku hljómsveitinni.
Fundurinn stóð að eins rúma
klukkustund.
Frá Noregl.
Verkbannið í Noregi er búið
og þar með aðaldeilunum lokið í
ár. Einhverjar iðngreinar eiga þó
enn mál sín óútkljáð, hvort sem
þar dregur til samkomulags eða
ekki.
Af símskeytum er erfitt að fá
yfirlit yfir vióburðina, og skal
því stuttlega greint frá því, hvað
nm var deilt, svo og hver úrslit-
in urðu.
Verkbannið hófst 24. apríl, og
voru þá 30—40 þús. verkamanna
sviftar atvinnu sinni. Pað voru
aðallega 5 atvinnugreinar, sem
fyrir þessu urðu: námurnar, járn-
iðnaðurinn, byggingastarfsemin,
vefnaðarverksmiðjur og skóverk-
smiðjur.
Atvinnurekendur kröfðust 25
til 32<>/o launalækkunar, dálítið
misjafnt í hinum ýmsu greinum.
Auk þess vildu þeir fá sumarfrí
verkamanna stytt og fleiru smá-
vegis breytt sér í vi).
Verkamenn neituðu, og málið
kom fyrir sáttanefnd ríkisins.
Eftir nokkurt þóf kom hún fram
með tillögur þess efnis, að kaupið
skyldi lækkað um 13—17«/o, en
önnur samningaákvæði óbreytt.
Pó skyldi mega fara frarn endur-
skoðun á samningunum i októ-
þer í haust, ef verðlagið í land-
inu tæki breytingum til þess tíma,
svo nokkru næmi. Að öðru leyti
skyldu samningar gilda til næsta
vors.
Eftir að báðir aðiljar höfðu haft
tillögur þessar til meðferðar og
greitt um þær atkvæði, kom það
á daginn, að atvinnurekendur
höfðu samþykt þær, en verka-
menn hafnað. Samkvæmt því
stöðvuðu svo atvinnurekendur
vinnuna.
Það, sem mest olli því, að
verkamenn höfnuðu þessum til-
tíllögum, var ákvæðið um endur-
skoðun að hausti. Hafa þeir brent
sig á því áður, því þess konar á-
kvæði hafa nokkrum sinnum ver-
ið reynd og ávalt hlotist óánægja
og illdeilur af. Má geta þess t.
d., að verkbann það hið mikla,
er hófst í Noregi á miðjum vetri
1924 og stóð í þrjá mánuði, átti
rót sina að rekja einmitt til slíks
ákvæðis og ranglátrar fram-
kvæmdar atvinnurekenda á því.
Hins vegar voru verkamenn
ekki ófúsir til að ganga að nokk-
urri kauplækkun í samræmi við
verðlagsbreytinguna. I mars í
fyrra var vísitalan 271. Á sama
tíma í ár var hún komin niður í
225. —
Þá er verkbannið hafði staðið
einn mánuð, tók sáttanpfndin aft-
ur til starfa. Árangur -þeirra
samninga voru nýjar tillögur frá
nefndinni, sem gengu út á sömu
kauplækkun og hinar fyrri, en
siðan skyldi ekki hreyft við samn-
ingunum fyrr en í fyrsta lagi í \
febr. næsta ar. Þessar tillögur
hafa nú báðir aðilar samþykt, og
þar með er deilunni lokið.
1 skeytum hefir staðið það eitt
um úrslit þessara rnála, að verka-
menn hafi orðið að sætta sig við
launalækkun. Mætti af því ráða,
að þeir hafi beðið algerðan ó-
sigur. Svo er þó ekki, eins og sjá
má af ofanrituðu. Lækkunin er
lítil í samanburði við hinar upp-
haflegu kröfur atvinnurekenda, en
að öðru leyti er hún í samræmi
við lækkun vísitölunnar. Hafa því
verkamenn haldið velli.
Vitaskuld má segja, að 5—6
vikna vinnuteppa hafi kostað mik-
ið bæði sjálfa málsaðilja og þjóð-
félagið. Á því bera þó verkamenn
ekki ábyrgð. Það voru atvinnu-
rekendur, sem sögðu upp samn-
ingum þeim, er út runnu i vor.
Það voru einnig þeir, sem lok-
uðu verksmiðjunum og stöðvuðu
framleiðsluna.
Eftir að þetta var skrifað, kem-
ur fregn um, að bæjarverkamenn
í Osló séu í þann veginn að hefja
verkfall.
—rn—.
Messur
á morgun: I dómkirkjunni kl. 11
síra Bjarni Jónsson, kl. 5 síra Frið-
rik Hallgrhnsson. í fríkirkjunni
kl. 2 síra Gunnar Árnason. 1 Landa-
kotskirkju kl. 9 f. m. hámessa, kl.
6. e. m. guðsþjónusta með predikun.
— I sjómannastofunni kl. 6 e. m,
guðsþjónusta. Allir velkomnir.