Alþýðublaðið - 08.07.1926, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Rógburður
Kristjáns Albertssonar.
I 26. og 23. tölublaði „Varðar“
írá 19. júní og 3. júlí s. 1. hefir
ritstjóri blaðsins, Kristján Al-
bertsson, ritað tvær greinar, hvat-
skeytslegar og iilyrtar í garð jafn-
aðarmanna í bæjarstjórn Reykja-
Rvíkur, út af umsókn Lárusar Jó-
hannessonar um leyfi til þess að
reka kvikmyndahús hér i bænum.
Með því að við undirritaðir eig-
um sæti í bæjarlaganefnd og höf-
um þegar lagt til, að leyfi þetta
verði veitt, þykir okkur hiýða að
minnast nokkrum orðum á þessar
iligirnislegu og grunnfæru grein-
ar ritstjórans.
Kr. A. heldur því fram í grein-
um sínum, að jafnaðarmenn í bæj-
arstjórninni hafi selt „í heildsölu“
aíkvæöi sín með leyfisbeiðninni
gegn því, að leyfisbeiðandi, L.
Jóh., útvegaði Alþýðuflokknum
lán til húsbyggingar með vildar-
kjörum. Fuliyrðir hann, að jafn-
aöarmennirnir í bæjarstjórninni
hafi á síðari árum veitt
„andspyrnu*' gegn leyfisveitingum
tjl nýrra kvikmyndahúsa, og segir
fullum fetum, að hér sé að ræða
urn atkvæðasölu i stórum stíl,
þjónkun við gróðafyrirtæki. Ekk-
ert fer hann inn á það mál, hvort
bærinn eigi að reka kvikmynda-
húsin eða einstaklingar, n'é hvort
fjölga eigi kvikmyndahúsum frá
því, sem nú er. Tekur hann því
enga stefnu í málinu, heldur virð-
ist honum það aðaliega athugun-
arvert, að leyfisbeiðendurnir muni
hafa húsnæði undir væntanlegar
kvikmyndasýningar í Alþýðuhús-
inu. Er það all-eftirtektarvert, að
höluðrr álgagn íhaldsins skuli ræða
slíkt mál eingöngu á þessum
grundvelli, en taka enga afstöðu
um bæjarrekstur, frjálsa samkeppni
eða einkarétt úrvalinna einstak-
linga.
1 Alþýðublaðinu 16. júní s. I.
hefir annar okkar, H. V., lýst af-
stöðu jafnaöarmanna til unrsókna
um rekstur nýrra kvikmyndahúsa
hér í bæ. Er þar skýrt fram tekið
það, sem allir fulltrúar jafnaöar-
rnanna í bæjarstjórn hafa ávalt ó-
tvrrætt haldið fram, þegar slíkar
unrsóknir hafa verið þar til um-
ræðu, ad rétt sé, að_ bærinn taki
í sínar hendur rekstur allra kvik-.
myndahúsa, og að því beri að
koma t framkvæmd senr fyrst. En
á meðan því verði ekki við komið
vegna andstöðu ihaldsins, meiri
hluta bæjarstjórnarinnar, eigi ekki
að takmarka leyfin að eins við
þau tvö kvikmyndahús, senr nú
hafa einkaréttinn, heldur, ad veita
eigi öllutn þeinr umsækjendunr
leyfin, er sanna, að þeir hafi fé
og aðstöðu til fullkonrinnar starf-
rækslu. slíkra fyrirtækja, þó nreð
því fororði, aö bærinn eigi auð-
velt með að taka reksturinn í sín-
ar hendur, er aðstæður leyfa, og
verði sönru skilyrði sett við h. f.
Nýja Bíó, þar sem enn.hefir ekki
verið gengið til fullnustu frá skil-
málununr fyrir leyfi þess.
Einkarétt til kviknryndasýninga
fyrir fáa, úrvalda einstaklinga á-
lítum við óhæfilegt fyrirkomulag.
Fyrir þessari stefnu, sem er í fullu
samræmi við þjóðnrálastefnu
ilokksins og hefir verið þrautrædd
í félögunum, hafa fulltrúar flokks-
ins ætíð barist, fyrr og síðar.
N'i er svo áiíatt, að L. Jóh hefir
fyllilega getað sannað, að hann
hafi fé og aðstöóu til rekstúrs
íullkonrins kviknr yndahúss, og
húsnæði það í væntanlegu Al-
þýðuhúsi, senr ætJast er til að
kvikmyndasýningarnar fari fram
í, er eitthvert hið bezta, sem hægt
myndi vera að fá hér í bæ. Er
því frá okkar sjónarmiði og senni-
lega allra þeirra, sem ekki kjósa
helzt einkarétt úrvalinna einstak-
linga á þessum atvinnurekstri,
sjálfsagt að veita kvikmyndaleyf-
ið.
Samkvæmt franran sögðu er
augljóst, að allar fulfyrðingar
Kr. A. um atkvæðasölu og nrútu-
brigzl hans eru að eins illgirnis-
legur og staðlaus rógur. Engin
atkvæðasala né atkvæðanrútur
geta átt sér stað, þar senr fylgt
er franr óbreyttri flokksstefnu,
sem löngu áður hefir verið barist
fyrir.
Kr. A. reynir að setja í samband
við þetta lánin til Alþýöuhússins,
sénr L. Jöh. héfir ætláð áð útvega.
Hér er að eins unr venjuleg við-
skifti að ræða, óskyld stjórnmál-
unr. Verklýðsfélögin hafa ágæta
lóð og vilja koma upp Alþýðu-
húsi, sem teikning hefir fyrir
iöngu verið gerð af. Til þess þurfa
þau að fá lánsfé og jafnfranrt
fyrst unr sinn að tryggja sér leigj-
endur, sérsíaklega að hátíðasaln-
um, senr mjög vel er fallinn til
kvikmyndasýninga. Kvikmyndafé-
lag L. Jóh. þarf á húsnæði, stór-
um sal, að halda á bezta stað í
bænum, og þykir því æskilegt,
að þurfa ekki að byggja sjálft
fyrst unr sinn, enda dýrt og erfitt
unr lóðakaup á hentugunr stað.
Því þykir báðunr aðiljunr heppi-
legt, að félagið leigi um nokkur ár
húsnæði þetta og láni hluta af
hyggingarlrostnaðinunr með til-
tölulega örum afborgununr og
veði í húsinu. Lánskjörin og
húsaleigan, ef til kemur, eru
auðvitað í sanrræmi hvort
við annað, svo að ekki er
um nein „vildarkjör* að ræða. Það
skiftir engu máli, hvort pening-
arnir eru fengnir að láni hjá ein-
stökum mönnum eða lánsstofn-
<un. Sízt er ástæða til að býsnast
yfir, að ársvextir þessa láns yrðu
ekki hærri en 6»/o, þar senr það
væri refsivert okur lögum sam-
kvænrt aö taka hærri leigu af
peningaláni frá einstökunr mönn-
unr gegn fasteignaveði. Flestum
uppkomnum Reykvíkingum er jiað
kunnugt, að aitítt er hér í bæ,
að menn þurfi að greiða margra
ára húsaleigu eða lána fé til
byggingar, er þeir vilja fá viðun-
andi húsnæði. Er eðlilegt, að þetta
eigi sér stað um ný kvikmynda-
hús, þar senr ekkert húsnæði er nú
til fyrir þau í bænunr.
Eins og hér í blaðinu hefir verið
sýnt, er enginn fótur fyrir því, að
jafnaðarmenn í bæjarstjórn hafi í
hyggju á neinn hátt að breyta um
btefnu í kvikmyndanrálinu frá því,
sem verið hefir. Öll brigzlyrði Kr.
A. unr það, að jafnaðarmenn hafi
selt atkvæði sin í máli þessu í
heildsölu eða látið múta sér með
lánveitingunr til Aljrýðuflokksins