Alþýðublaðið - 12.07.1926, Síða 2

2
ÆLÞÝÐUBLAÐIÐ f
kemnr út á hverjum virkum degi. f
! Afgreiðsla í Alþýðuhúsinu við {
j Hverfisgötu 8 'opin frá kl. 9 árd. f
1 til kl. 7 síðd. f
| Skrifstofa á sama stað ó'pin kl. f
| 914-1014 árd. og kl. 8-9 síðd. t
5 Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 ►
J (skrifstofan). (
| Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á f
j mánuði. Augiýsingaverö kr. 0,15 {
j hver mm. eindálka. f
! Prentsmiðja: Alþýðuprentsmiðjan f
) (i sama húsi, sömu símar). ►
<__________ :
Lega togaranna.
Landstjórninni ber að hrinda
peim fram til veiða.
„Sérhver maður hefir líkarn-
legar og andlegar jrarfir,
sem að eins er unt að full-
nægja með frainleiðslu-
starfsemi. Framleiðsla
mannanna er pó ekkert tak-
tnark í sjálfu séj\ ... Fram-
leiðsluskipulaginú verður að
haga svo, að þörfum allra
mannbræðra ve/ði fúll-
uægt."
Próf., dr. K. Jellinek.
Það er nú liðinn meira en mán-
uður, síðan tögaraflotinn lagöist
við landfestar og hætti veiðum,
og starfshæfir og dugandi menn í
hundraðatáli mistu frar af leið-
andi atvinnu sína á sjó og landi
við fiskveiðar og fiskverkun.
Þennan tíma hefir fjöldi einstakra
manna og þjóðfélagsheildin verið
að tapa tugunr og hundruðum
þúsunda króna, þar sem mikill
hluti peirra ma'nna, sem skapa
auð pjóðarinnar með vinnu sinni,
hafa verið neyddir til þess að
eyða verðmætum í staðinn fyrir
að skapa þau að eins fyrir það,
ab framleíðslutækin eru eign ein-
stakra manna, og úrelt réttar-
ástand leggur þeim ekki skyldur
á herðar, er svari til þess valds,
er slíkur eignarréttur veitir þeirn
yfir hag annara manna. Slíkt á-
stand er óhæft og afleiðing þess
óþolandi.
Alþýöublaðið hefir um hríð lát-
ið ástandið tala þögulu alvöru-
máli sínu til almennings og jafn-
framt til reynslu í eitt skifti vilj-
að gefa eigendum jiessara mikil-
virkustu framleiðslutækja, togar-
anna, færi á þvi að sýna, að
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
þeir þyrftu ekki eftirrekstrar and-
stöðustéttar -sinnar til þess að
hafda áfram nauðsynlegri frarn-
leiöslustarfsemi, en af því hefir
ekki orðið, að þeir haf.i notað
þetta færí. Énn liggja togararnir
bundnir, nú um hábjargræðistím-
ann, þegar öll ^tstaða • er bezt
tii að neyta starfsk'rafta mann-
anna, þegar öll náttúran eríblóma
og starfi alt í kring. Nú er ekki
unt að þegja lengur yfir þessu
reginólagi, að öflugustu fram-
leiðsiutækin séu ónotuð. Nú er
ekki lengur hægt að bera það
fyrir, sem fyrir skemstu var 4nft
að vörn fyrir kyrlegu toguranna,
að nauðsyn bæri til ab dytta að
þeirn eftir vertíðina. Til þess hefir
nú fengist nægur tími. Nú er
engin frambærileg ástæða til gegn
því, að þeir hætti legunni og fari
til veiða, Það ástand, sem nú er,
má ekki þolast lengur.
Það er trúiegt, að þvi verði
svarað, að þetta sé ekki hægt; út-
gerð togaranna borgi sig ekki nú.
Þótt svo va^ri, má það ekki standa
í vegi. Nauðsyn þeirra, sem þurfa
að nota þessi framleiðslutæki, er
svo mikil. Svo á útgerðiu líka
að þola dálítið tap nú. Feitu
kýrnar 1924 og 1925 eiga að geta
staðið í mögrum kúm1 1926 og
1927. samkvæmt hagspeki Jósefs
og meir en það.
En ef nú eigendur skella samt
sem áður skollaeyruip við nauð-
syn þjóðarinnar um, að frarn-
leiðslustarfsemin liggi ekki niðri
um hábjargræðistímann, þá á
þjóðin aðgang að landsstjórninni,
að hún skerist í Jeikinn. Ef hún
vill vera stjórn þjóðarinnar, en
ekki ok eignamanna á alþýðu,
þá verður hún að láta hrinda tog-
urunum fram til veiða. Hún hefir
tök á því. Það er ekki nema sjálf-
sagt, að á móti réttinum, sem
nú verandi skipulag veitir eigend-
um framleiðslutækjanna um fram
aðra til arðberandi atvinnurekstr-
ar, komi skylda á hendur þeim
til þess að sjá hinum fyrir at-
vinnu með kaupi, sem nægi þeirn
til sæmiiegs lífsuppeldis, ef atvinn-
an er stöðug, en sé ella svo hátt,
að menn bíði engan halla við það,
þótt hlé verði á. Menn þurfa líka
að fá borgun fyrir að vera til taks,
þegar á þarf að haida. Lands-
stjórnin á því rétt á að reka tog-
arana til veiða. Að öðrum kosti
verður hún a.ð breyta svo til um
framleiðsluskipulagið, að þjóðin
eigi ekkert undir nú verandi eig-
anduin framleiðslutækjanna. Og ef
það er rétt, sem ráðherrar íhalds-
flokksins segja, að þeir vilji
greiða fyrir framtaki eiristakling-
anna, þá getur stjórnin nú ekki
annað en gripið tækifærið til að
ryðja þeim hindrunum úr vegi,
sem varna því, að framtakssemi
hundraða af starfsfúsu fólki fái
notið sín, nema hún geri ummæli
ráðherranna um stefnu sína að
ósvífniim blekkingum.
Niðursta^ðan verður þá: Til þess
að greiða úr nauðsyn þjóðarinnar,
— til þess að firra ráðherrana
smán af ráðleysi, valdaleysi og
skrökvísi, verður stjórnin að
hrinda togaraflotanum fram til
veiða, — þó svo það kosti þjóð-
nýtingu á honum.
Merkur millirikjasamningur.
(Eftir tilkynníngu frá sendiherra
Dana.)
Nýr gerðardómssamningur milli
Danmerkur og Frakklands hefir
verið undirskrifaður í París ný-
(ega, og er samningur þessi miklu
víðtækari og i meira samræmi við
kröfur nútímans en nokkur annar,
sem til er, því hann tekur til allra
deilna, sem ekki ber að jafna með
sérstökum hætti. Aðrir samningar
greina milli réttardeilna og annara
deilna, en svo ér ekki í þessum
samningi. Ef deila jafnast ekki,
skal málinu skotið til Þjóðadóm-
stólsins eða gerðardóms sam-
kvæmt Haag-samþyktinni. — „So-
cial-Demokraten" segir eftir við-
tali við utanríkisráðherra jafnað-
armannastjórnarinnar um samning
þenna, að hann sé liður í viðleitni
stjórnarinnar til að breyta samn-
ingum við önnur ríki í tímabærara
horf og meíra samræmi við; rnenn-
ingarframfarir síðustu tínla.
Slys.
(Eftir símtali.)
Otlendingarnir Brobakke og Paul
Hermann eru að reisa verksmiðju
(líklega í leyfisleysi) á Siglufirði.
Pallar, sem unnið var á við
þriðju hæð hússins, hrundu með
verkafólkið. Þrír menn stórslösuð-
ust.