Alþýðublaðið - 16.07.1926, Blaðsíða 3

16. júlí 1926.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
vinnuleysis-styrknum og eins með
því að láta vinna ýms meiri hátt-
ar verk, og hefir til* þess verið
varið 6 milljónum króna. Tii að
stemma stigu fyrir atvinnuleys-
inu komum vér með frumvarp um
að hjálpa þeim iðnaðarfyrirtækj-
um, sem ætla mætti að hrunið
hefðu vegna samkeppni, sem iðn-
greinin varð fyrir frá löndum,
sem greiddu lægri verkalaun en
við. Er hér sérstaklega átt við
Eystrasaltslöndin, en frumvarpið
náði ekki frarn að ganga. Vér
höfum og gert alt, sem hægt var,
til að hækka krónuna. Það hefir
mikla þýðingu fyrir alla þá, sem
taka laun, eftirlaun, styrk eða
hjálp af opinberu fé, að þeir fái
hana í fullgóðum og stöðugum
gjaldmiðli. Hið sama gildir verka-
mennina, sem að öðrum kosti
þurfa ekki að eins að stympast
við atvinnurekendur, heldur líka
við gengissveiflur, sem ekki er
hægt að ætla á, og ekki er hægt
að bæta úr til hlítar með dýrtíð-
aruppbót. Loks höfurn vér kom-
ið frarn umbótum á lögunum um
ellistyrk og lögunum um styrk
til barna ekkna. Og á þessa.
lund munum vér starfa áfram.“
„En hvað lízt yður, forsætisráð-
herra! á flokkinn hér?“
„Mikla þekkingu á því get ég
haft. Ég veit að vísu, að flokkur-
inn á íslandi hefir góða og dug-
lega leiðtoga. En ég get óskað og
vonað. Það er ekki að eins ósk
mín og von, heldur allra danskra
jafnaðarmanna, að flokkurinn hér
í bræðralandi voru í norðurhöf-
,um megi í fyrsta lagi fá jafnmörg
atkvæði á alþingi eins og honum
ber nú samkvæmt kjósendamagni
sínu, og auk þess, að hann rnegi
dafna það og færast í aukana, að
flokksbræður vorir líka hér á Is-
landi, geti, þegar fram i sækir,
tekið við stjórninni og komið frarn
þeim umbótum, sem alþýða
allra ianda sameinast um. Ég skjl
það af því, sem fyrir augu mín
hefir borið, að nóg er hér fá-
tæktin að berjast við, en það eru
hinir fátæku sjálfir, sem verða að
heyja baráttuna samtaka og í ein-
drægni. Með því einu mótí vinst
máttur til lausnar frá áníðslu og
þrældömi.“
Svo kvöddum vér þennan bæði
alþýðlegasta og mesta stjórnmála-
mann, sem Danir nú eiga.
Flóttl
Krlstjjáns Albertssonar.
Ritstjóri „Varðar“, Kr. A., hef-
ir enn á ný í blaði sínu 12. júlí
s. 1. ritað um afstöðu jafnaðar-
manna í bæjarstjórninni til um-
sóknar L. Jóh. um leyfi til kvik-
myndareksturs. Er hann nú á
harða-flótta, minnist hvergi á auð-
félagsþjónkun né atkvæðaheildsölu
og reynir á ýmsan hátt að klóra
yfir fyrri greinar sínar. Þó heldur
hann enn áfram með dylgjur urn
afstöðu okkar, og virðist okkur
þvi rétt að svara nokkrum atrið-
um.
1. Við höfum aldrei „játað“ að
hafa gert „samning“ við L. Jóh.
um lán til húsbygginga, heldur
að eins sagt, sem satt er, að L.
Jóh. hafi gert tilboð um að útvega
okkur lán í þessu skyni með til-
teknum skilmálum gegn því að fá
leigðan kvikmyndasal fyrir á-
kveðna leigu, og höfum við fallist
á það tilboð.
2. Við sjáum enga ástæðu til að
skýra Kr. A. né öðrum óviðkom-
andi mönnum nánar frá þessu
tilboði, sem er- algerlega ópóii-
tískt og algeng viðskifti, enda er
annar aðilinn, L. Jóh., fjarverandi.
Hins vegar hefir auðvitað fulltrúa-
ráð verklýðsfélaganna fulia vitn-
eskju um rnálið og er því sam-
þykt, sem gert hefir verið. Það
er um engin vildarkjör fyrir Al-
þýðuflokkinn að ræða, enda hefir
Kr. Alb. ekkert getað fært fram í
greinum sínum til að sanna það.
Hins vegar hafa auðvitað báðir
aðiljar venjulegan viðskiftahag, ef
samningar tækjust.
3. Við höfum hvergi á neinn
hátt bundið okkur gagnvcirt L.
Jóh. né neinum öðrum utanflokks-
mönnum að greiða atkvœði á á-
kveðinn hátt í kvikmyndamálinu
né öðrum málum. Við höfum
heldur ekki gert annað en að
fylgja fram stefnuskrá okkar og
yfirlýsingum þeim, sem við höf-
um margsinnis gert samkvæmt
henni.
4. Þó að jafnaðarmennirnir í
bæjarstjórn greiddu atkvæði með
því að fresta umsókn Kjartans
Sveinssonar í fyrra, lýstu þeir
jafnframt eindregið yfir þeirri af-
stöðu sinni og stefnu, er við höf-
um áður skýrt frá, en vildu hins
vegar gefa meiri hluta bæjar-
stjórnar, íhaldsmönnunum, tæki-
færi til þess á næstunni að taka
afstöðu til þess, hvort bærinn ætti
að taka að sér rekstur kvikmynda-
húsanna eða ekki. Hins vegar geta
jafnaðarmenn ekki dregið það til
lengdar, að valið sé á mil.li þeirra
tveggja leiða,: annaðhvort, að bær-
inn taki alian kvikmyndarekstur í
sínar hendur, eða þá að veita öll-
um þeim leyfi, er sýna fram á,
að þeir hafi aðstöðu til þess að
starfrækja góð kvikmyndahús.
5. Þegar umsóknir þeirra L.
Jóh. og Kj. Sv. komu til umræðu
í bæjarlaganefnd, víidum við, er
Vorum í minni hlutanum, fá báða
umsækjendur á fund nefndaririn-
ar, svo að þeim þar gæfist kost-
ur á að leggja fram skjöl sín og
gögn. Þessu neitaði meiri hluti
nefndarinnar, borgarstjöri og
flokksmenn hans. Hins vegar var
okkur þá þegar kunnugt um, að
L. Jóh. hafði trygt sér góða að-
stöðu til fyrirtækis síns, ef til
kæmi, meðal annars með góðurn
kvikmyndasamböndum, en aftur á
móti var okkur ókunnugt um,
hvernig þessu var varið með Kj.
Sv., því að engin ástæða var til
þess að skoða vottorð það, er
hann lagði fram, sem fjárhags-
tryggingu eða nokkuð í þá átt,
né heldur lágu fyrir neinar upp-
lýsingar frá honum um húsnæði
eða kvikmyndasambönd.
Jö. Eftir kunnugra manna sögn
og áliti, höfum við enga ástæðu
til þess að ætla, að væntanlegt
þjóðleikhús muni vilja hafa kvik-
myndasýningar. Auk þess er alt L
óvissu enn um það, hvenær þjöð-
leikhús myndi taka til starfa, og
því engin ástæða til að draga að
taka afstöðu í kvikmyndamálinu
þess ‘vegna.
í öllum þessum atriðum, er við
höfum hér á undan drepið á, fer
Kr. A. nreð meiri eða minni ó-
sannindi og blekkingar. Það er
því engin furða, þótt niðurstaða
hans um það, að við höfum breytt
um stefnu í kvikmyndamálinu og
sýnt þar „sérdrægni“, reynist al-
röng, þar sem hún er bygð á
tilbúnum og staðlausum forsend-
um.
Kr. A. hefir enn ekki tekið neina
afstöðu i kvikmyndamálinu,
hvorki urn bæjarrekstur, einokun
einstakra, úrvalinna manna, né