Alþýðublaðið - 24.07.1926, Blaðsíða 3

24. júlí 1926.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
vera betri aura- en sálna-hirðir.
Af þessu, sem að ofan er sagt,
varð ekki neitt af fundi á Grund.
Ég fór því þegar aftur út á
Bryggju og hélt fund þar á þeim
tíma, sem til settur var. (Frh.)
Úr djúpunum.
Svo heitir bók eftir enska skáld-
ið og jafnaðarmanninn Oscar
Wilde ,— skrifqð í fangelsi. Er
hún nýkomin út í vandaðri ís-
lenzkri þýðingu, sem Yngvi Jó-
hannesson hefir gert. Bókin er
hugleiðingar skáldsins í fanga-
ftiefanum. Hann hafði verið
dæmdur fyrir óeðlisverk, sem
honum varð á að fremja. Umskift-
in voru mikil og reynslan þung.
Áður var hann frægur og virtur.
Nú var hann útskúfaður og smán-
aður. Það myndi mörgum hafa
orðið ofurefli, og fáir eru þeir,
sem fangavist hefir betrandi áhrif
á. Wilde var mikilmenni, sem út-
skúfunin gat ekki brotið á bak
áftur. Það verða lesendurnir að
hafa hugfast, svo að þeir misskilji
ekki aðstöðu hans algerlega.
Það var þó síður en svo, að
honum væri sama um framkomu
fólksins við sig. Sál hans var ein-
mitt viðkvæm fyrir því. Hann
segir m. a. svo frá (bls. 7—8):
. . Þegar tveir lögregluþjónar
fóru með mig á rnilli sin úr fang-
elsinu niður í dómsalinn, beið
hann [sem hann kallar N.] í hin-
um langa og skuggalega gangi, til
þess að hann gæti tekið hátíðlega
ofan hatt sinn, er ég gekk frarn
hjá honum handfjötraður og nið-
urlútur frammi fyrir manngrúan-
um, sem hljóðnaði við þennan
yndislega og einfalda yirðingar-
vott. Menn hafa kornist til himna-
ríkis fyrir minna en þetta. Það
var í þessum anda, með sams
konara kærleiksþeli, að heilagir
menn krupu á kné til þess að þvo
fætur fátæklinganna eða beygðu
sig til þess að kyssa líkþráan
rnann á vangann. Ég hefi aldrei
sagt við hann eitt orð um það,
sem hann gerði. Enn í dag veit
ég ekki, hvort hann hefir hug-
mynd um, að ég hafi einu sinni
tekið eftir því. Það er ekkert þess
háttar, sem unt er að gjalda fyrir
venjulegar þakkir með venjuleg-
um orðum. Ég geymi það í dýr-
gripaskríni hjarta míns.“ . . „Þá
er menn geta skilið, eigi að eins
hve fagurt það var, sem hann
gerði, heldur hvers vegna það var
mér svo mikils virði, þá munu
þeir ef til vill ráða í, hvernig og
í hvaða anda þeir ættu að nálgast
mig“ (bls. 9), — þ. e. eftir að hann
var ekki lengur talinn virðinga-
maður — í bráðina.
„Hinn 13. nóvember 1895 var
farið með mig frá London hing-
að niður eftir. Frá klukkan tvö til
hálfþrjú þann dag varð ég að
standa á miðpallinum á Clapham
brautamótum í sakamannabúningi
og handfjötraður, til sýnis fyrir
heiminum. Ég hafði veriö tekinn
út úr sjúkrastofunni án nokkurs
minsta fýrirvara. Af öllum sköp-
uðum hlutum var ég hinn afkára-
legasti. Þegar fólk sá mig, hló
það. Með hverri lest, sem kom,
jókst mannsöfnuðurinn. Skemtun
hans var takmarkalaus. Það var
að sjálfsögðu áður en menn vissu,
hver ég var. Þegar þeir höfðu
fengið að vita það, hlógu þeir
enn meir. í hálfa klukkustund
stóð ég þarna í gráleitu nóvem-
berregninu, umkringdur af spott-
andi skríl. . . .
Jæja, nú er ég í raun og veru
farinn að harma meira þetta fólk,
sem hló, heklur en sjálfan mig.
Vitanlega var ég ekki á fótpalli
mínum, þegar það sá mig; ég var
í gapastokknum. En pad er mjög
ímgndunarsnaud sál, sem ad eins
hirdir um menn pegctr peir eru á
fótpalli símim*) Fótpallur getur
verið mjög snauður að veruleika.
Gapastokkur er hræðilegur veru-
leiki. . . Og að skopast að sál,
sem þjáist, er hræðilegt.“ (Bls.
97—99.)
1 bókinni er langur kafli um
Krist. Þar segir höf. m. a. (bls.
79—81): „Aðalbarátta hans var
gegn oddborgaraskapnum. Það er
sú barátta, sem hvert Ijóssins
barn verður að berjast. Oddborg-
araskapurinn var andi aldarinn-
ar og mannfélagsins, sem hann
lifði í. Gyðingar Jerúsalemsborgar
á dögum Krists, með þunglama-
legan ómóttækiléika sinn fyrir
hugsjónir, andlausan heiðarleik
sinn, leiðinlegan rétttrúnað sinn,
dýrkun sina á veraldlegri vel-
*) Auðkent • hér.
gengni, umhugsun sína alla um
grófa efnishlið lífsins, og hlægi-
legt álit þeirra á sjálfum sér og
mikilvægi' sínu, voru nákvæmlega
sams konar menn og brezkir odd-
borgarar vorra daga. Kristur
skopaðist að „kalkaðri gröf‘*
mannvirðinganna og gerði hana
að ævarandi orðtaki,. . . . Hann
talaði af óblandinni og miskunn-
arlausri fyrirlitningu um hina
köldu mannúð, hina stærilátu op-
inberu góðgerðasemi, hina leiðin-
legu ytri siði," sem eru miðlungs
mönnunum svo kagrir.“-----
Pappír, prentun og annar frá-
gangur bókarinnar er í góðu lagi.
Gudm. R. Ólafsson
úr Grindavík,
Páfinn eða Mussolini.
Fascisminn gengur járnbrydd-
um skóm sigri hrósandi um alla
Italíu. Sé það rétt, að grænki und-
an einhvers staðar, þá er þó hitt
víst, að blóð vætlar upp úr öðru
hværju spori. Og alt bendir til
þess, að nú sé orðið töluvert
minna vert málefnið, endurreisn
Italíu, heldur en maðurinn. Því
hefir lengi verið haldið fram af
mótstöðumönnum Mussolinis og
fjölda hlutleysingja erlendra, að
hann væri illa haldinn af stór-
menskubrjálæði (megalomania).
Til þessa bendir sú fregn', sem
nú er víðvarpað í fjölda blaða
hinna ofsafengnustu þjóðernis-
sinna um allan heim, sem meira
og minna opinberlega láta í Ijós
aðdáun sína á aðferðum Mussolinis
og óska föðurlandi sínu slíkrar
þjóðhetju, að Mussolini þjáist af
„ókennilegum sjúkdómi“, en sök-
um ástar sinnar á honum og fyrir
það, hve karlmannlega hann ber-"
ist af, hafi ítalska þjóðin „sem
einn maður komið sér sarnan um
að minnast aldrei á sjúkdóm for-
ingjans“, eins og nýlega stóð að
lesa hér í einu Winnipegblaðinu.
« j
Enn skýrari vottur um sálará-
stand Mussolinis, er þó ánægja
hans yfir samlíkingunni við Na-
poleon fyrsta, sem Fascistarnir
hafa hampað svo mjög. Með vit-
und hans og vilja hefir nýlega
verið prentuð af honum mynd á
póstspjöld, og er hann þar í-
klæddur einkennisbúningi Napo-
leons og greiddur hárlokkur niður