Alþýðublaðið - 09.08.1926, Síða 2

2
ALUÝÖUBLAÐIÐ
kemur út á hverjum virkum degi.
..- --7—------
Afgreiðsla i Alþýðuhúsinu við
Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
til kl. 7 síðd.
Skrifstofa á sama stað opin kl.
Q'lz—lO'lz 'árd. og kl. 8 — 9 siðd.
Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294
(skrifstofan).
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á
mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alþýðuprentsmiðjan
(í sama húsi, sömu simar).
Öfugstreymi.
Danska alþýðuskáldið Mctrtin
Andersen Nexö skrifaði eigi alfs
fyrir löngu pistil pann, er hér fer
á eftir. Ég hefi pýtt hann laus-
lega, ef vera kynni, að einhverj-
um af lesendum Alpýðublaðsins
pætti hann verður athugunar:
Pað er sagt svo margt og mik-
ið niðrandi um nútímann. Hon-
um er úthúðað á allar lundir.
Ég vil pví byrja með að segja,
að mér finst, að við lifum á
dásamlegum tímum. Pað eru
dýrölegir dagar, sem forsjónin
sendir oss einmitt nú. Er nokkuð
til meir hressandi og heilnæmt
en vorpeyrinn og vorleysingarn-
ar? í náttúrunni býr hver planta
og hver kvistur sig við vorinu
og bíður þess,' að gróðrarsafinn
stigi úr grunninum. En við menn
erum undarlega tómlútar og
pverúðarfullar skepnur, og svo
er að sjá, að við aldrei getum
lært að pekkja vorn vitjunar-
tíma. Við höldum hátíðir til minn-
ingar um löngu horfna leiðtoga
og ágætismenn mannkynsins og
hörmum örlög peirra, samtímis
pví að við réttum hjálparhönd
til að hrinda vorum eigin leið-
togum og brautryðjendum á bál-
ið.
Nútiminn er tími umbrota og
byltinga, ef til vill sá róttækasti,
er sagan getur um. Við stönd-
um mitt í heimsbyltingunni,
finnum svo að segja jörðina
hrærast tindir fótum vorum. En
pó höfum við naumast hugmynd
um, hvað í raun og veru er að
gerast. Arnsúgur tímans er yfir
oss og umhverfis oss. Og flestir
finna til pess — eins og einhverra
ópæginda, rétt eins og ef lús
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
væri að bíta pá í bakið. Pað
er í þeim uggur og óvissa um
framtíðina. Þeim finst peir ekki
sitja eins öruggir í sætum sínum
eins og áður — sængurstólparn-
ir eru ekki lengur eins jarðfastir
og óbifandi. Og hinn árum og
öldum troðni gangstígur að fóð-
urtroginu reynist nú stundum
lítt fær vegna nýrra hreyfinga í
jarðskorpunni, svo hann með
miklum erfiðismunum verður að
ryðjast af nýju. Petta getur ver-
ið fjandi leitt á stundum! Og í
hvaða kirkjugarði eigum við* að
leggjast til hvíldar? Ekki einu
sinni það getum við vitað með
vissu.
Pað er heimskulegt að tala um,
að mennirnir geri byltingu. Það
gera ekki einu sinni „bolsarnir“.
Byltingin kemur áf sjálfri sér
þegar fylling tímans er komin.
Hún skellur yfir oss án fyrirvara
eða undanfæris. Óstöðvandi og
ægileg brýst hún fram pvert of-
an í vilja mannanna, — að
minsta kosti alls porrans. Peir
gera lítið annað 'en að bölsótast
yfir henni og svo að negla hana
á krosstré, ef svo ber undir, að
peim hepnast að klófesta ein-
hverja líking hennar, íklædda
holdi og blóði.
En eftir svo sem hundrað ár,
— pá getum viÖ fundist aftur og
talast við um hlutina! Pá sitja
eftirkomendur vorir i hlýjum ofn-
krókum og lesa um pessa miklu
byltingu, er lagði grundvöllinn að
lífsskilyrðum peim, er peir pá
eiga við að búa. Og í brjóstum
þeirra stigur upp pakklætistil-
finning til brautryðjendanna, sem
fyrir hundrað árum gengu í pjón-
ustu peirra hugsjóna, er þá voru
nýjar og hættulegar og hund-
beittar af öllum valdhöfum og
broddborgurum. Og þessir eftir-
komendur vorir munu öfunda
oss, er hlotnaðist sú hamingja að
fá að lifa á þessum undursam-
legu tímum. Þeir hugsa minna
út í ,það, að við, sem uppi vorum
á þessum merkilegu tímum, átt-
um allflestir pá ósk dýrasta að
fá að éta og drekka og sofa í
næði.
I andlegum skilningi er maður-
inn í ætt við þau dýr, er grafa
upp gömul hræ. Að eins á með-
an við erum á barnsaldri stönd-
um við alfrjáls og heilbrigð og
getum tekið á móti öllum áhrif-
um, sem Iífið hefir að bjóða. Því
er það og ávalt barnið, sem fær
oss til að sætta oss við tilveruna
eins og hún er, — og svo peir
alt of fáu, sem tekst að varðveita
bárnið í sjálfum sér alla æfi, svo
þeir ált af geta litið á lífið frjáls-
um, móttækilegum barnsaugum, á
hverju sem veltur.
Svo furðulegt er öfugstreymið í
huga vor flestra; að vér köllum
pá menn einfalda draumóramenn,
sern fyrstir verða til að skilja
tákn tímanna og ganga í pjón-
ustu framtíðarhugsjónanna. Les-
urn við um pess konar menn í
einhverri rykfallinni söguskræðu,
vitum við ofurvel, að pað voru
einmitt peir, sem bezt skildu kröf-
ur síns tíma og ’föstustum tökum
náðu á hugsjónum hans og við-
fangsefnum. En mætum við slik-
um mönnum á götunni í dag,
þekkjum við pá ekki né viljum
við peim Jíta. — rn —
Til „Morguiiblaðsins“.
Maður skyldi halda, að eigend-
ur „Morgunblaðsins“ hefðu svo
merka menn við blað sitt, að ekki
þyrfti að hafa með sér vitni þegar
við pá er talað. En af skrifum
blaðsins í gær út af leiðréttingu
minni verður að álykta ann-
að. Þar stendur, að enginn af
starfsmönnum blaðsins hafi heyrt
um leiðréttinguna. Eins og áður
er shgt kom ég inn í afgreiðslu-
stofu „Morgunblaðsins" S. júlí og
spurði eftir ritstjórunum. Var
mér pá ýísað inn til peirra Jóns
Björnssonar og Árna Óla. Eftir
að ég hafðyheilsað peim gekk sá
síðarnefndi út. Ég spurði Jón eft-
ir ritstjórunum. „Það er ég nú
sem stendur,“ svaraði hann. Bað
ég hann þá að taka hina um-
ræddu Ieiðréttingu, en eftir að
hafa- lesið hana yfir, kvað hann
pei við því. Ég sagði viÖ hann,
að það gæti ekki talist drengi-
legt, fyrst að ráðast á menn með
lognum sakagiftum og síðan að
neita um leiðréttingar. Hann svar-
aði' pví svo, að hann gæti ekki
teluð pá leiðréttingu í blaðið, sem
innihéldi skammir nm pað. Ég
benti honum aftur á móti á, að