Alþýðublaðið - 12.08.1926, Blaðsíða 2

2
í
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
[TlÞÝÐ ublaðið
í kemur út á hverjum virkum degi.
í Afgreiðsla i Alpýðuhúsinu við
j Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
í til kl. 7 siðd.
J Skrifstofa á sama stað opin kl.
i 9i/a—10Va árd. og kl. 8—9 siðd.
Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294
(skrifstofan).
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á
' mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan
(í sama húsi, sömu símar).
Hvað dvelur líkhús-
bygginguna?
Fyrir rúmlega ári var það sam-
þykt í einu hljóði á aðalfundi
fríkirkjusafnaðarins að fela safn-
aðarstjórninni að vinna að því
með safnaðarstjórn dómkirkjunn-
ar, að byggð yrði kapella, líkhús,
í kirkjugarðinum. Skömmu síðar
var aðalfundur þjóðkirkjusafn-
aðarins, og var þar samþykt að
fela safnaðarstjórninni að byggja
á næsta sumri kapellu í garðin-
um og henni falin framkvæmdin.
Þetta var samþykt með öllum
greiddum atkvæðum gegn 1 eða
2. Þá þegar fór safnaðarstjórnin
að vinna að þessu, en þá kom
það í ljós, að vafasamt þætti, að
til væri lagaheimild fyrir því að
framkvæma verkið, og því var
framkvæmdum frestað, þar til
þingið afgreiddi lög um það, og
þau lög voru samþykt á síðasta
alþingi, og skal samkvæmt þeim
helmingi kostnaðarins jafnað nið-
ur eftir efnum og ástæðum, en
hinn helmingurinn lagður jafnt á
alla gjaldendur. Safnaðarstjórn
þjóðkirkjunnar lét gera bráða-
birgðauppdrætti, og á aðalfundi
þjóðkirkjunnar í sumar var sam-
þykt tillaga samhljóða þeirri, er
samþykí var í fyrra, að byggja
nú kapelluna. Nú var búist við
því, að framkvæmdir yrðu fljótar,
en þá kemur það upp úr dúrn-
um, að stjórn frikirkjusafnaðarins
er ekki tilbúin til samvinnu, —
þarf að halda fund um málið, og
við það var ekkert aðathuga, þótt
hins vegar væru litlar likur fyrir
því, að fríkirkjusöfnuðurinn hefði
skift um skoðun á einu ári eða að
'hann vildi standa i vegi fyrir
þessu þarfa máli, þegar dóm-
kirkjusöfnuðurinn hefði samþykt
það tvisvar. En það, sem valdið
hefir þessum mikla drætti á frám-
kvæmdum, er það, að stjórn frí-
kirkjusafnaðarins hefir ekki enn
þá haldið fund um málið og ekki
enn þá gefið stjórn dómkirkju-
safnaðarins svar um það, hvort
fríkirkjusöfnuðurinn yi©5 með.
Nú kunna menn að hugsa sem
svo, að þetta sé mál, sem litlu
skifti, en svo er ekki, enda hefir
S. Á. Gíslason formaður stjórnar
dómiíirkjusafnaðartns o g með’-,
stjórnendur hans, svo og báðir
söfnuðirnir skilið nauðsynina, og
S. Á. G. hefir sérstaklega beitt
sér fyrir því, að framkvæmá
þetta eins og reyndar alt það,
er horfir til bóta og framkvæmda
við kirkjugarðinn.
Fyrir rúml. 70 árum var líkhús
það, er enn stendur í garðinum,
reist. Það hefir verið mikið þrek-
virki þá að fá það bygt, handa
svo fámennum bæ sem Reykja-
vík var þá, því að enn þá eru til
svo „framsæknir“ menn, að þeir
vilja láta lappa við það, þótt
það sé maukfúið og sérfræðingar
dæmi ógerning að gera við þaö.
Það voru raunar Danir, en ekki
fslendingar, sem byggðu það þá.
Þá er og til fólk, sem spyr, hvort
nauðsynlegt sé að byggja þetta
hús, — hvort það geti ekki beðið
þangað til nýr kirkjugarður kem-
ur.
Það getur ekki beðið, og það er
alveg óverjandi að láta það bíða.
Mundi vera til nokkur bær í ná-
grannalöndunum með yfir 20
þúsundir íbúa, sem hefði ekkert
líkhús? Ég hygg, að flestir bæir,
sem ibúatalan fer að skifta þús-
undum í, hafi líkhús til. I Dan-
mörku að minsta kosti hafa bæir,
þótt ekki hafi nema 4—5 þúsund
íbúa, kapellur í kirkjugörðunum.
Sjá ekki allir þann háska, sem
af því getur stafað, hér í hús-
næðisvandræðunum, að hafa ekk-
ert líkhús? Hafa menn gleymt
því, að víða er svo ástatt, að 4—5
manna fjölskyldur búa í einu her-
bergi, og hjá þeim getur dauðann
borið að höndum, ekki síður en
hjá öðrum. Það er enn þá föst
venja hér, að lík standi uppi eina
til tvær vikur. Halda menn, að
alls staðar sé þægilegt að hafa
lík svo lengi heima? Hvað segja
læknaxnir? Iðulega kemur fólk til
mín til að spyrja um, hvort hægt
sé aö fá geymd lík. Ég verð að
sýna þeim sjötíu ára gamla fúa-
hrófið, og langflestir snúa frá.
Svo langt hafa vandræðin gengið,
að fólk utan af landi og jafnvel
bæjarfólk hefir orðið að fara til
kunningja sinna, sem betur hafa
verið staddir með húsrúm, og fá
þar geymd lík. Er þetta sæmilegt
fyrir höfuðstað landsins? Og er
það heilbrigðislega séð hættu-
laust? Það er að minsta kosti
ekki talið sæmilegt annars stað-
ar en hér, og sem betur fer eru
fáir hér, sem telja það.
Þá er annað atriði í þessu
máli. Það er það að hafa ekkert
sæmilegt skýli til að geyma í
bækur og uppdrátt af garðinum.
Sú skemdaástríða virðist hafti
hertekið einhverja menn hér, að
engu er vært. Hver getur vitað,
nema svo ómerkilegur skúr eins
og í garðinum er og geyma verð-
ur bækur og uppdrátt i, verði
brendur eða brotinn. Nú um
heigina var brotinn þar upp
gluggi. Hvað verður gert næst?
Það er heldur ekkert gaman að
taka á móti fólki um hávetur og
geta ekki boðið því inn í sæmi-
legt skýli. Margir, sem í garðinn
koma, eru í þeim kringumstæð-
um, að þeir munu finna það,
hvort þeim sé álitið alt fullgott.
Viðvíkjandi því, að garðurinn
sé bráðurn útmældur, er því að
svara, að það er aö vísu satt,
að eftir örfá ár verður að fá nýj-
an garð, og að undir eins þarf
að fara að sjá út staðinn; en
hitt er engu að síður satt, að í
þeim garði, sem nú er notaður,
verður mikið jarðað næstu 30 til
50 árin. Fimm til sex hundruð
fjölskyldur eiga sína reiti þar.
Það eina, sem sjáanlegt er, að
tiltök séu að deila um þessu við-
víkjandi, er það, hvort hús það,
er bygt verður í garðinum nú,
skuli vera að eins líkhús og til
annars þess, sem er alveg óhjá-
kvæmilegt, svo sem áhalda-
geymsla, skýli fyrir verkamenn
að vetrarlagí og afgreiðsluher-
bergi, eða hvort byggja eigi hús-
ið svo stórt, að í því sé líka litil
kapella, sem taki svo sem 60
manns í sæti, svo að jarðarfarir
geti farið þar fram, svo sem nú
tíðkast í öllum myndarlegri bæj-
um. Þar er fólkið búið að koma