Alþýðublaðið - 01.09.1926, Blaðsíða 2

2
ÍALÞÝÐUBLAðlÐ |
í kemur út á hverjum virkum degi. t
J Afgreiðsla i Alpýðuhúsinu við £
< Hveríisgötu 8 opin frá kl, 9 árd. >
3 íil kl. 7 síðd. t
] Skrifstofa á sama stað opin kl. ►
] 91/2— IOV2 árd. og kl. 8 — 9 síðd. 3
J Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 \
< (skrifstofan). \
| Verðlag: Áskriftarverð kr. í,00 á ►
1 mánuöi. Augiýsingaverð kr. 0,15 ►
< hver mm. eindálka. (
* Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan t
J (í sama húsi, sömu símar). f
Ekki mið, heldur meðal.
Alþýðusamtökin eru menning-
arnauðsyn, en þau eru þó ekkert
takmark eða mið í sjálfu sér.
Þótt allir væru í alþýðusamtök-
um, sem þar geta verið, væru
þeir litlu, jafnvel engu nær en
ella, ef þeirra væri ekki neytt.
Samtökin eru til þess ætluð, að
þeirra sé neytt til að ná takmarki,
sem alþýðu er nauðsyn að ná.
Þau eru meðal til þess að sjá
þeim, er ekki hafa vald auðæfa
eða félagslegrar aðstöðu, fyrir
peírri orku, er þá skortir, til þess
að geta haft áhrif í þjóðfélaginu
og unnið bug á andstæðum hreyf-
ingum. Samtökin eru meðal til
þess að fá vald í samræmi við
þann rétt, sem alþýðan hefir svo
sem meirihlutastétt til að fara
með ráðin í þjóðfélaginu. Meö
samtökunum er hinum mörgu fá-
tæku og umkomulitlu mönnum
\’innustéttarinnar gefið færi á að
tefla valdi fjöldans gegn valdi
peninganna, sem minnihlutastétt
þjóðfélagsins, eignastéttin, neytir
til þess að koma sínum vilja fram
í þjóðfélaginu. Með öfiugum sam-
tökum getur vinnustéttin tekið
við því hlutverki, sem henni ber,
en andstöðustéttin hefir, að segja
jgrir verkum á pjódarbúmu.
Það þarf ekki langt að leita
dæma þess, hversu betur alþýðu
kæmi nú að geta sagt fyrir verk-
um á þjóðarbúinu. Ætli það væri
ekki munur fyrir alþýðu, ef hún
hefði getað sagt í vetur t. d.: Nú
léttum við neyzlutollunum af
þjóðinni. Skyldi ekki litla kaupið,
sem verkafólkið hefir úr býtum
borið í sumar sakir atvinnuleys-
isins, hafa or-ðið drýgra þá en
það hefir nú reynst? Hefði ekki .
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
líka verið mu'nur, ef alþýðustéttjn
hefði getað sagt: Nú verjum við
nokkru af auði góðæranna undan
förnu til þess að greiða með það
tap, sem verða kann á rekstri
þjóðartogaranna okkár, og gerum
þá svo út í herrans nafni ? Álíka
ráð gaf Jósef fórðum i' Egypta-
landi, og gafst vel. Skyldu ekki
færri hafa þurft að koma kaup-
lausir frá síldveiðu um fyrir rorð-
an en nú, ef alþýða hefði getað
sagt fyrir um, h\ernig þeim mal-
urn skyldi skipa, svo að atvinnan
'yrði trygg? Og myndi ekki vera
bjartara að horfa fram á ve;urinn,
ef alþýða gæti sagt — 0g sýnt
vald sitt til að fylgja því eftir —:
Nú notum við atvinnuleysistimann
og neytum óbundinnar starfsorku
hinna atvinnulausu til að vinna
þau verk, sem bagalegt er að taki
fólkið, þegar fjörkippur kemur í
aðalatvinnuvegina. Bætum nú vegi
og byggjum nýja. Viðum að Lygg-
ingarefni og bætum úr húsnæðis-
eklunni með byggingu nýrra húsa.
Bætum nú það, sem vanhirt hefir
verið, og efnum til þess, sem
vantar.
En þó áð föst sanrtök séu enn
ekki orðin nógu sterk til að beita
úaldi, þá má nú með lausum sam-
tökum sýna valdið, sem alþýða á-
vinnur sér með samtökunum, þeg-
ar hún er búin að efla þau. Ef
fólkið skipar sér að baki þeirra,
sem bera fram kröfur alþýðu, og
íekur á fundum og í umtali vel
undir þær, þá- munu andstæðing-
arnir sjá móta fyrir valdi fjöidans
og varast að magna þunga þess
með mótspyrnuv láta heldur und-
an, verða við kröfunum. Og þá
skal alþýða sjá fram á, hiersu
máttugt meðal samtökin eru.
Esperaistofiiiigið.
Eftir Ól. Þ. Kristjánsson.
4. Söngvar.
Sannreynt er það, að sameigin-
legur söngur færir menn hvern
nær öðrum — í andlegum skiln-
ingi, vel að merkja, því að til
líkamlegrar samfærslu eru drauga-
sögur í myrkri beztar —. Vaf
og mikið sungið á Esperantoþing-
inu, því að það er markmið hreyf-
ingarinnar að gera menn sam-
rýndari og skilningsbetri en þeir
áður voru. Oft söng almenningur
' — þ. e. allir þeir, sem söngrödd
höfðu og hljómeyra — og þá
auðvitað á Esperanto. En þar að
auki voru haldnar þrjár sérstakar
söngskemtanir. Sú fyrsta var á
sunnudagskvöldið 1. ágúst í svo
nefndri Synod Hal! (frb. hol =
höil). Vóru þar bæði einsöngvar
og sönglaus hljóðfærasláttur, en
stundum sungu allir. Á þriðju-
dagskvöldið var aftur samsöngur
í Synod HalJ, en nú var sumt
sungið á skozku og sýndir ýmsir
skozkir þjóðdanzar um leið. Var
söngflokkur Skota klæddur þjóð-
Inmingi • þeirra, og er hann ein-
kennilegur mjög og fagur, eins
og kunnugt er. Þetta var sérlega
góð skemtun, og v'æri gaman að
vita það, hvenær við íslendingar
gerðum vikivökum olrkar og öðr-
um þjóðdönzum svo hátt undir
höfði, að sýna þá til skemtunar,
þegar sem mest skyldi við hafa.
En sú söngskemtun, er mest
**var og merkust að dómi söng-
fróðra manna, var haldin á mið-
vikudagskvöldið, þar sem heitir
Central Hall. Þar söng Orfeus-
kór Edinborgar, og er hann tal-
inn beztur söngflokkur í Skot-
landi og enda í öllu Bretlandi.
Söng hann marga vinsælustu
söngva Skota — á skozku. En til
þess að áheyrendur nytu þessa
sem bezt, þá voru öll kvæðin
prentuð í skemtiskránni á frum-
málinu og þýðingar þeirra á Es-
peranto (í óbundið mál) samhliða.
Sérhver fundarmaður fékk skemti-
skrána ókeypis, og hefir hún mik-
ið bókmentalegt gildi. — f söng-
flokkinum eru meira en fjórir
tugir manna, og vildi hann ekkert
fé þiggja fyrir starf sitt eða
ferðalag alla leið frá Glasgow og
sýndi með því hug sinp til Espe-
ranto-hreyfingarinnar. (Frh.)
Brantings-sjóðurinn
sænski.
Sænskir jafnaðarmenn og erf-
ingjar jafnaðarmannaforingjans
sænska, Hjalmars Brantings, hafa
stofnað sjóð til minningar um
hann og starfsemi hans fyrir al-
þýðuhreyfinguna og jafnaðarstefn-
una. Hafa sjóðnum nýlega verið
sett lög. Sjóðnum stjórna fimm