Alþýðublaðið - 09.09.1926, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ |
kemur út á hverjum virkum degi. t
' = ............... ►
Afgreiðsla i Alpýðuhúsinu við í
Hverfisgötu 8 opin frá kl, 9 árd. ►
til kl. 7 síðd. ►
Skrifstofa á sama stað opin kl. ►
Qi/2 — 10Va árd. og kl. 8—9 síðd. í
Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 ►
(skrifstofan). ►
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á ►
mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 ►
hver mm. eindálka. J
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan ►
(i sama husi, sömu símar). f
Nauðsyn
ftjóðnýtlngar togaranna.
Mánuð eftir mánuð hefir tog-
araflotinn hérna legið bundinn, og
svo er enn um mestan hluta hans.
Það iítur út fyrir, að togaraeig-
endurnir og framkvæmdastjórarn-
ir hugsi líkt og karlinn, sem fyrir-
bauð að mjólka kúna sína eftir
burðinn. Hann hélt, að spenarnir
slitnuðu svo mikið á því. Heima-
fóik hans, sem reyndi að koma
vitinu fyrir hann, komst ekki upp
fyrir moðreyk, og sagt er, að end-
irinn yrði sá, að kýrin lægi dauð
á básnum.
Til hvers er togarafioti, sem
liggur bundinn mestan hluta árs-
ins? Hann er þá til angurs, en
ekki gagns, eins og kýr, sem oft-
ast nær er steingeld.
Ekkert sannar betur nauðsyn
þjóðnýtingar á togurunum en
þessi þrautalega þeirra, og ekk-
ert getur jafnótvírætt sannfært al-
þýðuna, hvar sem er á landinu,
um, að eina ráðið til bjargar tog-
araatvinnuveginunt er þjóðnýting
togaranna. Svo sannarlega pru
líka augu fjöldans að opnast til
að sjá, að þjóðarnauðsyn er á
þjóðareftirliti með rekstri þeirra
og því, hvað við gróðgféð er gert,
þjóðareftirliti með fjölgun þeirra,
ptgerðartima og afurðasölu.
fhaldið hrópar eins og karlinn:
„Ekki að slíta spenunum á kúnni
minni með því að mjólka hana!“
En þjóðin hlær að slíkri heimsku
og neitar að þola hana.
Söngskemtun
Hönnu Granfelt í Nýja Bíó í gær
var pökkuð með miklu og kröft-
ugu Iófataki.
E spera ntoþi la gið.
Eftir Ól. Þ. Kristjánsson.
6. Áhrif þingsins.
Þess var áður getið, að eitt
ætlunarverk Esperanto-þinganna
væri að útbreiða málið. Fyrsta
sporið til þess er að vekja at-
hygli og sýna það í verkinu, að
hér sé alvörumál, en enginn
barnaleikur á ferðinni. Og þetta
tókst prýðilega. Hvar sem komið
var í Edinborg — og enda viðar
— könnuðust menn við Esperan-
to, — reyndar allur þorri manna
aö eins að nafni, en það er betra
en ekki. Það er t. d. hálf-leiðin-
legt að heyra jafn-fróðleiksfúsa
og málhneigða menn og Islend-
inga spyrja, þegar þeir heyra Es-
peranto nefnt: „Hvað er það?“
En víkjum nú til Edinborgar.
Sporvagnastjórarnir margir voru
búnir að læra ýmsar algengar
setningar á Esperanto. Sama var
að segja um krakkana, sem voru
að leika sér í grend við þing-
höllina. Spöruðum við og ekki að
kenna þeim og hvetja þau, þegar
tækifæri gafst. Beinastúlkurnar —
þ. e. stúlkur, sem ganga um beina
— í matsöluhúsum okkar lærðu
líka eitt og annað, og ég er þess
fullviss, að úr þessum hópum
koma, áður en langt líður, ýmsir
góðir esperantistar, - því að áhugi
þeirra fyrir málinu er vaknaður.
Líka er enginn efi á því, að all-
margir Skotar og Englendingar
hafa lært Esperanto af meira
kappi en ella myndi til þess að
geta tekið þátt í þinginu. Og þess
sá ég merki, að margir þeirra
munu verða hinir ágætustu liðs-
menn.
Þessara áhrifa þingsins gætti
auðvitað lítið nerna í Edinborg og
nágrenninu. En um alt Bretland
— og reyndar miklu víðar —
fluttu blöðin frægð þingsins. Voru
frásagnir í þeim flestum og
meira að segja myndir. Mæltu
þau öll hlýjum orðum í garð Es-
peranto-hreyfingarinnar. „Daily
Herald" lagði þar einkum gott til
málanna, svo sem vænta mátti.
Esperanto-hreyfingin á fýlgi mik-
ið meðal jafnaðarmanna; eins og
eðlilegt er, því að hún miðar að
því að auka skilning og samúð
milli þjóðanna, og afleiðing þess
verður aftur frelsi, bróðerni og
jafnrétti, eins fyrir veika og'
sterka. Þetta er sú heilaga hug-
sjón, sem þegar hefir sýnt það,.
að hún getur ekki dáið.
Það hlýtur að vera ærið ný-
stárlegt fyrir þá, sem vanir eru
því einu að halda sínu tungumáli
fram og telja það bera af öll-
um öðrum, að sjá og heyra t. d.
Englendinga og Þjóðverja, Rússa
og Itali, íslendinga og Japana tala
saman á tungu, sem þeim öllum
þykir jafnvænt um, og þó ein-
hver sé ekki leikinn í málinu, þá
er ómögulegt að stimpla hann
sem útlencling, heldur er miklu
fremur litið á hann eins og barn,
sem er að læra að tala, og hver
skyldi líta á það með þjöðernis-
rembingi? (Frh.)
„Skeggi“
heitir blað í Vestmannaeyjum.
Ritstjóri er V. Hersir, sem flest-
ir brosa að, þegar þeir heyra
hann nefndan. I 10. tbl. eru frétt-
ir frá Rússlandi, sem ritstjórinn
kallar svo, og af því að þær eru
nokkuð skemtilegar, get ég ekki
Játið hjá líða að lofa lesendum
Alþbl. að sjá þær. „Fréttirnar"'
hljóða svo:
„Það skeður sem sé iðulega þar
að þar (þ. e. í Rússlandi) er
seldur sykur blandaður sandi, í
brauðinu eru naglar, sígarettu-
stubbar, seglgarn og munntóbak.
I kálhöfuðum finna menn stórar
rottur. Svona er ástandið í hinu
fyrirheitna landi skýjaglópanna."
Það fer ekki hjá því, að V.
Hersir hefir verið töluvert „þétt-
ur“, þegar hann reit þessa dæma-
fáu „dellu“. En ef V. Hersir væri
i Rússlandi, er áreiðanlegt, að al-
ment væri álitið þar, að , í höfði
hans væru — ekki rottur eins
og í kálhöfðum, heldur — lausir
skrúfnaglar. Annars er ekki vert
að öfunda Sig. Eggerz og íhaldið
af liðsmanninum. Það fór þó ekki
svo, að þeir gætu ekki samein-
ast um einn mann, þótt lítilfjör-
legur væri. V.
Fyrsta snjökoma
hér í haust víajr í nótt og í morg-
un. Varð grátt í görðum og á tún-
blettum í bænum.