Alþýðublaðið - 02.10.1926, Blaðsíða 3
2. október 1926.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
tíin sama og áður.
Ættfeðraland! F>ú elds og ísa móðir!
Á þínum brjóstum grimmar öldur skella.
Haggaö ei geta heljarvindar óðir
hamraborg þinni, sem þeir reyna’ að fella.
Einvöld sem drottning aldir staðið hefur
úthafsins mikla voðakröftum móti.
Aflþrunginn straumur strandir þínar vefur.
Sterk eru tök á hörðu fjörugTjóti.
Svipmikla land með fjöllin fagurbláu,
frjóvgaða dali’ og hvíta jökultinda,
dynjandi fossa’, er falla í gljúfrum háu!
Fjölbreytta Iiti úðar vatnsins mynda.
Grænt er í hlíðum. Glóa blóm á engi.
Gleður sig alt um fagra sumardaga.
Þú hefir aliö harða’ og hrausta drengi.
Hjá oss er rituð þeirra frægðarsaga.
Söm ertu’ og' áður, ættarjörðin fríða!
Enn áttu marga góða syni’ og dætur.
Enn áttu fríðan akur grænna hlíða,
inndæla fegurð kvölds og bjartar nætur.
Fossinn í gljúfrum syngur sömu Ijóðin,
er söng hann fyrr á löngu horfnum árum.
Enn er á fjöllum sama silfurglóðin.
Söm eru tök á hafsins þungu bárum.
Þú, vinur minn, sem enn þá hefir eigi
öðlast að sjá, hvað landið má þér bjóða!
Far þú og iít á fögrum sumardegi
fjallhringinn bláa, vötn og dalagróða!
Ilmandi til þín berst með blænum svaia
blómangan ljúf, sem hressir þig og nærir.
Lækir og fossar ljóðamál sitt hjala,
er laðandi þína sálarstrengi hrærir.
Þó iandið okkar langt sé norðr í höfum
og lítið kynt af öðrum mentaþjóöum,
við eigum ótalmargt af góðum gjöfum,
sem geta’ ei fundist nema’ á þessum slópum.
Við eigum fjöll og fagra blómadali
og fossamergð á háurn klettabrúnum.
Og sérhver laut og sérhver hæð og bali
í sólardýrð er ritað töfrarúnum.
Ástkæra land! Þú áttir fagra daga
og ótal hetjur, sem þitt frelsi vörðu.
Og enn er geymd þín forna frægðarsaga
og feðra störf, er þér til heilla gjörðu.
Þú, unga kynslóð! Elska landið fríða,
sem alið hefir þig á brjóstum sínum!
Lát feðra storð, sem frægð á eldri tiða,
ei falla’ af gle’ymsku burt úr huga þínum!
Ágúst Jónsson,
Rauðarárstíg.
og reikar burt austur yfir fjall.
Þar kemst hún í hjúkrun gamals
manns á fátæklegum sveitabæ og
giftist síðan syni hans og tekur
við búi þar. Þarna ætlar hún að
eyða æfi sinni og ala upp börn
sín og hlynna að ungu kynslóð-
inni, svo að húrr verði fær um að
inna af hendi það hlutverk, sem
bíður hennar.
Andi og efni bókarinnar sýnir,
að það hlutverk útheimtir ræki-
leg tilþrif. Til þess að sýna- það
flettir höfundurinn hlífðarlaust of-
an af meinum samfélagsins og
spillingu þgirri, sem forniáleg
þjóðfélagsbygging nútímans veitir
skjól til að dafna. Ástandið er
dregið up.p nakið og blábert og
atburðirnir raktir blátt áfrarn og
útúrdúralaust, öllu nostri við smá-
atriði slept, svo að þau draga
ekki athyglina frá áðaldráttum
sögunnar, sem dregnir eru af
meiri dirfsku en venja hefir ver-
ið með íslenzkum rithöfundum,
að rninsta kosti á síðari tímum
þar til nú allra síðast. Má unr
þessa dirfsku minna á endi kafi-
ans „Á Siglufirði“ og líkinguna,
sem er kjarni síðasta kaflans.
Framsetning er ljós og einföld
og málið yfirleitt hreint, viðkunn-
anlegt og tilgerðarlaust.
Skáldsaga þessi er ádeila, djarf-
leg, bein og ákveðin, — ekki beizk
og nöpur eins og ádeila mann-
hatarans, sem hefir yndi af því
að sjá mennina engjast sundur
undan svipu vandlætingarinnar,
heldur hressandi og glaðvær á-
deila mannvinarins og uppaland-
ans, sem skilur, að mennirnir eru
háðir áhrifum.ytri skilyrða, sem
hreinsa verður til um, til þess að
mennirnir fái notið sín. En áður
verður að sýna þeim, hvað að er,
og hvað veldur, svo að nreins-
unarstarfið verði byrjað á réttan
hátt. X.
Ástandið í landinu.
Álög þung og eymdakjör
alþjóð verða’ að grandi.
Nú er bæði frelsi’ og fjör
flúið burt úr landi.
Engin trú og éngin dygð.
Alt er kuldi napur.
Engin samúð, engin tsygð,
enginn félagsskapur.
Jens Sœmundsson.
„Spanskflugan44
Leikfélagsins var leikin í fyrsta
sinni í gærkveldi, og hlógu á-
horfendur látlaust alla þættina og
rneira að segja allur fjöldinn líka
milli þátta. Svo sprenghlægiíegur
er gamanleikur þessi. Er leikfé-
laginu víst óhætt að búast við
þakklátri aðsókn af hálfu borgar-
búa fyrir sýninguna á honum.
Efni leiksins er árekstur ínilli
æskuléttúðar sinnepskaupmanns
nokkurs, Klinke, og siðavendni
konu hans, sem er formaður í
siðferðisfé’agi og hinn mesti svark-
ur. Karlinn hefir fyrir 25 árum
verið í tygjum við danzméy, sem
kölluð var „Spanskflugan", og
hefir kent honum barn og látið
hann borga með því meðgjöf — á
bak við konu sína náttúrlega, en
danzmærin hefir farið eins nreð
fleiri, þar á meðal einn af aðal-
postulum siðferðifélagsins. Mála-
flutningsmaður, sem er að ná
dóttur Klinkes, kemst að leynd-
armáli hans og fær meðbiðil sinn
til að kalla hann föður sinn, og
karlinn heldur, að það sé sonur
danzmeyjarinnar, og móðir hans,
siðavönd borgarafrú, sé „Spansk-