Alþýðublaðið - 12.10.1926, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
< keniur út ð liveriura virkura degi. f
* --- ---- --------------rv--- ~ j.
! Afgreiðsla í Alþýðuhiisinu við !
< Hveríisgötu 8 opin frá k! 9 árd. ►
! iil kl. 7 síðd. í
\ Skrifsíofa á sarna stað opin kl. j
! ð'Va—ÍOV* árd. og’ ki. 8-9 síðd. I
< Siniar: 988 (afgreiðslan) r>g’ 1294 ►
< (skrifstofan). í
< Vérðlag: Áskriftarverð kr. 1,09 á >
! máiniði. Auglýsingaverð kr. 0,15 >
; hver rnm. eindálka, J
! Prenísmiðja: Alþýðuprentsmiðjan í
J (í sama húsi, sömu símar). )
Skiitastefaa Ihildsias.
Það vill velta skattabyrgðiimi
enii meira á bak fáíæklinganna.
Undar, farið heíir einn aE fram-
kvæmdastjórum „Kveldúlfs", —
stórútgerðarfélagsins, sem hvorki
greiðir tekju- né eigna-skatt í ár,
— Óiaiur Thórs, skrifað um
skattamál í biað miðstjórnar í-
haidsflokksins, það þeirra, sem
hún viðurkennir, frá sjónarmiði
togaraeiganda og annara íhalds-
forkólfa. Aðalinntakið er harma-
gráíur yfir því, hvað tekju- og
eigna-skatturinn sé hár af hluta-
félögum (sem ekki sleppa við að
greiða hann) og hve nauðsvnlegt
og sjálfsagt sé, að hann verði
iækkaður, og skín í gegn um
greinarnar, að sérstaklega eigi
skattur af háum tekjum að leekka.
Heldúr hann því fram, að nú,
þegar hinum „fróðustu mönnum"
(þar rnun vera átt við Ólaf sjáif-
an(!),) „sýnist dómur reynslunn-
ar nægilega skýr," þá sé þess að
vænta, að lögunum verði breytt,
og þá auðvitað i þá átt, er hann
vil) vera iáta.
Hins vegar er síður en svo, að
hann beitist í skrifum þes um fyr-
ir afnámi óbeinna skatta, íolianna,
sém koma þyngst niður á alþýð-
unni, einkum á fátækum barna-
heimiium. Hann segir hins vegar,
að afnám þeirra örvi til eyðslu,
einkum á munaðarvöru, — þ. e.
þeim vörurn, sem burgeisar vilja
haía einkarétt ti! að nota flestar,
- én svo ka’la þeir vanalega einu
nafni þær vörur, sem eru til
skemtunar eða fegrunar, og svo
jafriframt víriið, sém er sú váran,
sem þéir margir hverjir gera mest
ti) að ota óg láta ota að almenn-
ingi.
Skattástéfna ihaidsins kémur
gréiniiega fram í skrifum Ói. Th.,
og nú er „Mgbl." byrjað á að jórtra
þau. Ef þeir hafa nóg bolmagn
til á þingi, ætla þeir að lækka
tekju- og eigna-skatta hinna efn-
uðustu, einkum 'stórútgerðarfé’ag-
anna, svo sem í viðurkenningar-
skyni við þau fyrir það, að togar-
arnir hafa legið ónotaðir í sumar.
í stað þess á að hækka toilano,
sérstaklega halda þeim við, sem
þegar er búið að leggja á herðar
alþýðunnar. Sá þingmaðurinn,
sem er framkvæmdarstjóri í stór-
útgerðarfélagi, sem ekki greiðir
einn eyri í eignaskatt, hvað þá
tekjuskatt, hefir kveðið upp úr.
Hvernig lízt alþýðunni á blikuna?
Nú er að duga eða drepast. Ef
íhaldið verður ekki í minni hluta
eftir kosningarnar í haust, þá vit-
ið þér, hvao tii stendur. ÓI. Th.
hefir opinberað, á hverjum það
ætiar að létta sköttum og hverjir
eiga að fá að borga brúsann í
þeirra stað, Þeíta er nauðsynlegt
íhugunarefni fyrir aila alþýðu
fram yfir kosningamar.
(Frh.)
II.
Ég telst sem síendur tii þairra,
sem prófessorinn lét falia áður-
néfnd orð um, og hefi válið mér
til 8 daga sumárléyfis — þar af
tveggja sunnudaga — lítið kaup-
tún í Mið-Sjálandi, er heitir Te-
strup og iiggur einnar mílu veg
frá Hasiev, en Haslev er bær
með 2500 íbúa, mest þektur sem
trúboðsbær. Þar er búnaðarskólí,
barnaskólar, iðnskóli, stórt mjólk-
ur- og smjörgerðar-hús, „Trifo-
lium", sem mjög er þekt, siátr-
unarhús o. m. fi., enda liggja frjö-
samar sveitir að bæ þessum, og
lifa bæjarhúar því nær eingöngu
af héruðimum umhverfis.
Testrup er lítið svéiíaþorþ,
rúrriir 200 íbúar, og liia íbúarnir
af búskap. Hér eru margar stór-
ar og arðberandi jarðir, rnest
svínaræirt og framieiðsla mjólkur
og eggja og svo vitaniega alls
konar ávextir auk hafra og byggs.
Það bendir á velmegun, að eng-
inn þiggur af sveit í þorpi þessu.
Annars er afkoma íbúa vitaniéga
misjöfn. Nokkrir eru veimegandi
bændur, en aðrir komast rétt af_
Kaupmenn ent hér tvéír, og bú-
urn við á héiiúiii annars þeirra,
en þar heíir verið kaupmannsi-
.setur síðustu 50 árin. Margír
bænd.anna eða flestir eru í sam-
eignarfélagsskap, þó einkum í
slátrunar- og mjólkur-félögum, og
er aðsetur þeirra félaga í Has-
lev. Sparisjóður er hér, og er
sparisjóðsinnieign 1/2 millj. kr.
Sjúkrahús er hér ekkert, en flest-
ir eða allir bændur eru í sjúkra-
sjóði og liafa með sér hjúkrunar-
féiag. Þeir hafa hjúkrunarkonu á
staðnum og greiða henni 1500 kr.
í árslaun aak húsnæðis, ijóss og
liita. Hafa þeir nýlega bygt hús
handa herini og fylgir því blóma-
og ávaxtagarður. Þá er hér kirkja
og presíséíur, og þjónar prestur-
inn tveimur kirkjum. Umhverfis
kirkjuna liggúr vél hirtur kirkju-
garður, og í einu horni garðsins
cr nýlega bygt líkhús.
Eins og menn Iiklega vita, er
það siður hér í landi að flytja
hinn dána úr heimahúsum sam-
dægurs eða seinast daginn eftir,
að hann er skiiinn við, og stend-
ur þá líkið uppi í líkhúsinu, þar
tii greftrunin fer fram. Það bar
við, á meðan ég dvaidi hér, að
einn af þorpsbúum, miðaldra
maður, dó af krábbáméini, og var
lík hans borið út á sunnudegi kl.
6 að kveldi. Hús hans lá spöl-
korn frá aðalveginum, og var
þessi vegur stráður blómum, en
eftir líkvagninum, sem var bif-
reið, fylgdu nánustu ættingjar og
vinir, en kirkjukiukkunni var
hringt í sífeliu. Mér fanst þetta
hátíðiegt og bera vott um sarnúð
og ræktarsemi.
Fremúr er lífið tilbréytingarlítið
í slíkum þorpum. Götulíf er ekk-
ert, helzt, að maður sjái bifreið
þjóta fram hjá eða menn á hjól-
um eða vélhjóium. En bændunum
mæiir maður íyrir u’an hús þeirra
eða á veginum með langa pípu
í munni. Að vetrinum er aðal-
skemtunin að spila á spii, og
stöku sinnum á veturná gefst
yngri kynslóðinni tækifæri til
þess að danzá í samkomuhúsi
þorpsins, sem líka er léikfimis-
hús barnaskólans og iþrótíafélaga.
Alls konar íþróttir iðkar æsku- '
lýðurlnn hér og gengur langar'
.leiðir- til þess að læra að synda.