Alþýðublaðið - 16.10.1926, Blaðsíða 3

16. sept. 1926.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
um sýningu þsssa, eiga sjálfsagt
erfiít me'ð að taka afstöðu til
Freymóðs, þvi hann er meira en
miðlungsmálari. Þó hefir Jóhann-
es Sveinsson Kjarva! riðið drengi-
lega á vaðið, og farast honum
orð á þá leið: „. . . Með sama
áframhaldi, viðkynning íslenzkr-
ar náttúru, fæst smám saman
trygg undirstaða fyrir íslenzka
málara til þess að byggja upp
stóran stíl, sem veitir sterk'um
og holium áhrifum málaralistar-
innar til áhorfandans.“ Þetta eru
eftirtektarverð orð og þess verð,
að þeim sé gaumur gefinn. Það
væri ekki lítils virði fyrir íslenzka
málara, ef þeir gætu komið sér
sarnan um grundvöllinn fyrir mál-
aralistinni, leitað aftur ti! móð-
ur vorrar, náttúrunnar, og fund-
ið sjálfa sig. Persónueinkennin
konia fram í verkunum engu að
síður.
Jóhann Fr. Kristjánsson.
Greinarstúf þennan var „Morg-
unblaðið“ beðið að birta, en að
athuguðu máli gat ritstjórnin ekki
orðið við þeirri bón. J. K.
I sumarleyfi*
(Nl.)
III.
Ferðinni er í dag heitið til
Stevnskiint í Stevnshéraði. Kaup-
maðurinn, Chr. Jacobsen, hefir
boðið okkúr með sér í bifreiö.
Hann var í herþjónustu sinni í
lífverði konungs, en þeir menn
hafa með sér félagsskap. Félögin
á Mið- og Suður-Sjálandi efna til
sumarfagnaðar nú í fyrsta sinni
og hafa ákveðið að mætast í
Storehedinge, bæ á Mið-Sjálandi.
Við ökum um frjósöm héruð.
Þar er býli við býli svo langt,
sem augað eygir. Sum liggja við
veginn. Kringum alla þessa bú-
garða liggja stærri og minni
blómgarðar með ótal ávaxtatrjám.
Víða hagar svo til, að býlin eru
byrgð inni af skógi, svo aö naum-
ast sést nema rétt ofan á þakið.
Umhverfis húsið liggur svo túnið
eða réttara kornakurinn eða rófu-
og karföflu-garðarnir. Því er
vanalega haldið fram, að Dan-
mörk sé fiatt land. Við Islending-
ar líkjum því stundum við pönnti-
köku, en það er fjarri því, að
samlíldngin sé rétt. Landið er ekki
grýtt; það sést naumast steinn
neins staðar, en hæöir og lautir
skiftast á, og inn á milli koma
lauffagrir skógar, — fögur sjón
og fagrir litir.
Húsin eru flest byggð af rauð-
um múrsteini með rauðum, kúpt-
um þakflísum. Önnur eru bind-
ingshús með lágum veggjum og
háu stráþaki. Klest eru þessi hús
einlyft, sunr þó með gafl- eða
kvist-herbergjunr. Þau fara betur
*rið landslagið, að mér finst, eins
og torfbæirnir í sveitum á íslandi.
Hin nýrri eru þó vitanlega heil-
næmari. Víða eru skepnuhús á-
föst við íbúðarhúsið og sums
staðar innangengt í þau. —
Það er lítil urnferð á vegunum
um þetta leyti dags. Öðru hvoru
mætum við þó hestvagni; það eru
helzt nrjólkurkerrur, er nú er ek-
ið heim að loknu dagsverki, og
stöku bifreiðar þjóta f-ram hjá. Á
stöku stað skýtur upp krakka við
veginn. Þeir liggja hér og gleypa
sólskinið eins og kötturinn, og
ekki er að sjá, að þeim oregði
neitt sérstaklega við hvininn í bif-
reiðinni.
Við ökunr um þéttbyggð kaup-
tún. Þar er hver sölubúðin við
aðra, enda liggja þéttbyggðar
sveitir til beggja handa, svo að
kaupmenn lifa sæmilega þolan-
legu lífi. Húsin eru flest einlyft,
sum þó tví- og þrí-lyft, en fá
voru þó svo há. Engin þörf virt-
ist á að villast í þessum bæjum,
því að vegurinn var að eins einn.
Við höfum ekið 3—4 mílur og
erum nú í Storehedinge. Við
stöðvum bifreiðina á torgi einu
í miðjum bænum. Þar eru margar
bifreiðar fyrir. Tala þeirra er
sjálfsagt 100—150, Hér er nokk-
urra mínútna dvöl, og svo er
ekið af stað, — ferðinni heitið
að Stevnsklint, og þangaö er aö
eins 15 mínútna akstur.
Það er á þessum stöðvum, að
„ÁlfhóH“ á að gerast. En tím-
ans tönn hefir breytt miklu á
þessum svæðum. Landið liefir
smám saman horfið í sjó. Stórir
skógar og frjósamar ekrur hafa
orðið sjónum að bráð, og sjór-
inn brýtur árfega af landinu.
Strandlengjan er hart krítariag,
en inn á milli er líka meyr krít.
Hér er þverhnípt niður í sjó, og
verður að gæta allrar varúðar
að fara ekki á höfuðið í sjóinn.
Hér þykir gott að baðast, en sjór-
inn er hvítur af krít. Brött þrep
liggja niður að sjónum, og þótti
mér hin mesta glæfraför að fara
þetta upp og ofan. Slúta bakk-
arnir langt út, þegar niður kemur,
og hanga eins og skútar yfir höfði
manns.
Um miðbik 15. aldar var byggð
hér kirkja. Þá stóð hún langt frá
sjó. Nú stendur hún frammi við
sjó, svo að garðurinn kringum
hana og kirkjugarðinn umhverfis
stendur nú á sjávarbarmi, og heíir
sjórinn étið sig inn undir austur-
enda kirkjunnar, og er því ekki
messað þar lengur, en kirkjan er
látin standa sem minjagripur á
þessum, stöðvum, en vel má vera,
að sjórinn taki hana, áður langir
tímar líða. Lengra frá sjónum er
byggð ný og fögur kirkja, og
umhverfis hana er hinn fegursti
kirkjugarður, — hreinasta lista-
verk, — en lítið tekin til notkúnar
enn þá.
Þorf. Kr.
fiófi greiiSa
1 „Vísi“ nýlega var vakið rnáls
á þvi, að gefa þyrfti út bók urn
sögustaði á íslandi með uppdrátt-
um sem viðauka við islendinga-
sögurnar, og býst ég við, að allir,
sem enn þá hafa ánægju af lestri
þeirra, taki undir þessa uppá-
stungu með þakklæti til uppá-
stungumanns.
Greinarhöf. leggur til, að út-
gáfa þessi sé falin kennurum
þeim við háskólann, sem kenna
íslenzk fræði, og felst ég á þá
tillögu líka, en út af því leyfi ég
nrér að bæta við annari tillögu,
og hún er sú, að þeim verði sam-
tímis falið að sjá um nýja útgáfu
allra ísiendingasagna og Edd-
anna. Ekki af þvi, að ég sé ekki
ánægður rneð texta þeirra, held-
ur af þvi, að útgáfa Sig. Krist-
jánssonar er svo lítilmótleg að
brotinu til, aö engin þjóö í heimi
myndi hafa svo lítið við sínar
dýrmætustu bókmentir.
Danir lrafa gefið út Heinrs-
kringlu Snorra í myndarlegu
broti, prentaða á góðan pappír
með skýru letri, og ætti þessi nýja
útgáfa að vera í líku sniði, og
myndi þá verða eftirsótt heim-
ilisprýði allra góðra íslendinga.