Føringatíðindi - 03.06.1897, Side 1
FØRINGATÍÐINDI
Nr. ii.
3. JÚNI 1897.
8. Ár.
Latið smáfuglar og heiðafuglar hava frið!
»S. F. Hansen« hevur í »Dim.« frálagt
sær lut edla part i einari grein, sum »S.«
hevur skrivað í »Føringatíðindi« nr. 8.
»So mangt er tikkið sum maðurin.« Tí
er einki at siga til. um maður, sum altíð
setur fult navn undir tað, han skrivar, og
altíð skrivar so, at eingin tekur tað iđla
upp, karin lasta slíka grein, sum ta, ið »S.«
hevur skrivað.
Tá ið »Hansen« skrivar í Amtstíðindum
og rópar uppá »den Slags Skriverier«, so
mugu tey, sum ikki hava lisið »Føringat.«,
gruna, at har er okkurt ógvuliga ringt. Tí
irflAtti tað verjð líkligari, at hann hevði
skrivað í »Føringatíðindi«, so at tey, sum
lesa, skuldi kunna haft vónir til at døma
beint.
Tað, ið »Hansen« endar við, vísir seg
sum sigtilsi móti »Føringat.«s blaðstírilsi
firi óamligan atburð, og væntast tí, at
Føringafelags nevridarmaður í Norðoyggjum
letur hoyra frá sær, at hann ikki hevur
lut edla part i hesu umtalaðu grein í
»Dim.«
»Dim.« hevur nú eitt skifti haft til tátu
»statistiskar upplísningar um seyðahús«.
Seinast droymdi hon, at landbrúkskon-
sulenturin skuldi lata hana fáa slíkar »sta-
tistiskar upplísningar«.
Tann, ið veit um hesu viðurskiftir, kann
siga sær sjálvum, at her er bi'ttligt at tala
um »statistiskar« upplísningar. Heldur
ikki mundi tað gagna stórt, tí teir, ið søkja
sær seyðabrúkskunnskap úr »Dim.«, eru
skjótt taldir. Fleiri munnu tó teir vera,
sum samráðast við landbrukskonsulentin
um slíkt, tó at »Dim.« í fleiri ár hevur
roynt at klikkja hann við at bera honum
á bak samvitsloysi og ódugnaskap.
Skuldi »Dim.« av hendingi komið
onkrum framburðsmanni firi eygur,. so
hevði tað ikki verið óhent, um hon hevði
borið fram tað, ið »Føringatíðindi« firr hevur
sett fram um seyðahús —- tað, ið gott er,
verður ikki lisið ov tíðin — og so kunđi
hon eisini tikið upp ta grein, sum er skrivað
til næsta »Føringatíðindi« um seyðahús, so
nitast ongar »statistiskar« upplísningar.
Spedalskasjúkan á ísiandi.
í donskum bløðum hevur eitt felag —
Odd-Fellow-Ordenen — biðið danska fólkið
um at geva íslendingum eitt hóspital, kvar
tey, ið spedalsk eru, kunnu fáa ta hjálp,
ið gevast teimum kann.
Húsið er ætlað at kosta o. u. 80,000 kr.;
herav geva limurnir av Odd-Fellow-Ordenen
og teirra nærmastu nær um helftina og
væntast so, at đanska fólkið ivir 'nøvur
letur kvat ið á restar.
AtFørjar eru partur av danskakonga-
ríkinum, kvartil ísland eisini hoyrur, átti
at studda Føringar til at hjálpt ettir evni.
Tó —■ tað Danmark, sum statur, og ísland,
sum landið, ið sjúkuna hísur, líða, er firi
einki at rokna móti tí, tey einkultu menn-
iskir, ið sjúkuna fáa, mugu útstanđa; teimum
áttu vit at hjálpt, filgjandi boðnum: elska
næsta tín, sum tú teg sjálvan elskar. —
So kemur attur at, at íslendingar eru várt
næsta skildfólk og grannar.
Spedalsksjúkan, ið er kend frá teimum
elstu tíðum, vísur seg antin sum smáir,
harðir svudlir, sum sláa út um adlan kroppin,
edla eisini sum ein nervasjúka. Grundin
til sjúkuna, sum smittar, er ein »bacil«;
best fremjist sjúkan tó av ringum livimáta,
skitførheit og øðrum tílíkum, sum altíð
niðurbrítur heilsuna.
Slær sjúkan út, vanskapast first anlitið,
næsagluggarnir fidlast av sárum, líkaso
svølgrúmið og barkakílið, kvarav filgir, at
andin stinkar og málið verður hást. Ofta
blindast teý í teimum firsti árinum; tey
kunna liva midlum 2—8 ár við hesu sjúku,
ið grípur meir og meir um seg og er so
ræðuliga pínufudl. Um møguligt eru tey,
sum nervirnar first angrípast kjá, enn verri
stødd; saftsirnir — first og fremst følilsið —
virka ikki, sum teir skulla; kjøt og sinar
terast burt; fingrarnir kropna inn í hondina,
sum neglirnar ofta grava djúp sár í; tey
verða lamin; varða seg firi at detta, firi at
brenna seg og slíkt, kunna tey ikki, og
filgjan verður so órein sár við beinetara og
ødlum øðrum idlum. Tadnar og fingrar
detta av, menniskja blindast og vandrar