Alþýðublaðið - 18.04.1935, Blaðsíða 1

VÖIMDUR
tímarit
iðnverkamanna
er nýkomið út.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
XVI. ÁRGANGUR.
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
FIMTUDAGINN 18. APRIL 1935.
107. TÖLUBLAÐ
iLÞVBUBUBIB
kemur nœst út á páskadags-
morgun.
Augljjslngum sé skiláö fyrtr kl. 7
á laugardag.
EFTIR BRUNAhN / GÆR:
37manns ern heimiiislansir,
6 hiís eru meira og minna skemd
fiífarleo

út af samþykt
nm alt Þýzkaland.
Þjóðabandalagsins.
Einangrua Þýzklands meiri en nokkru sinni áður.
Frakkar keyptu Pólland ttl fylgls vltt slg.
og fjðidl fólks hefir mist aleigu sína.
Brnnasímfnn í hverflnu er ónýtn'r.
ELDSVOÐINN I GÆR er hinn
mesti, sem orðið hefir
hér í Reykjavík síðan bruninn
mikli varð í jmiðbænum árið 1915.
Var sagt á skrifstofu brunamála-
stjóra í viðtali við Alþýðublaðið
í gærkveldi, að ef skaðinn væri
metinn til fjár, þá myndi hann
vera álíka mikill og við brunann
hjá Jónatan Þorsteinssyni fyrir
um 12 árum síðan, er verzlun-
arhús hans brann á Laugavegi 33.
En það, sem gerir brunann í gær
miklu stórkostlegri, er það, að
hann hefir eyðilagt eignir svo
fjölda margra og iað svo margir
standa nú uppi húsnæðislausir og
allslausir af völdum brunans.
Upptök eldsins voru í
lokuðu herbergi á ann-
ari hæð.
Uppi á 2. hæð hússins bjó Jó-
hanna Einarsdóttir og Guðjón
Guðjónsson. Hjá Jóhönnu dvaldi
sonur hetmar, Leifur Erlendsson,
sem er þjónn frá Akureyri, kona
hans og börn.
Jóhanna var um klukkan 10 i
gærmorgun farin niður í þvotta-
SLÖKKVILIÐSMAÐUR FELLIR
REYKHÁFINN 1 ROSTUNUM.
þús í kjallara hússins til að þvo
þvott.
Ibúð Jóhönnu var þrjú herbergi
og lá svefnherbergi hennar við
hlið austasta herbergisins út að
Grettisgötu, en í því bjó Jakob
Sigurðsson bifreiðarstjóri og son-
ur hans.
Konu Leifs Erlendssonar varð
kl. um 11 gengið inn í svefnher-
bergið og sá hún þá að reyk
lagði undan rúmunum, en þau
stóðu við hurð, sem var milli
svefnherbergisins og herbergis
Jakobs.
Konan hljóp inn til manns síns,
en hann lá óklæddur á legubekk
í herberginu, og sagði honum af
reyknum.
Leifur hljóp þegar á fætur og
fór inn í svefnherbergið. Dró
hann rúmin fram á mitt gólf og
HÚSIÐ ALELDA.
SLÖKKVILIÐIÐ AÐ VERKI.
sá þá, að reykurinn kom úr hinu
herberginu. Hljóp hann þá fram
á ganginn og að dyrunum á her-
bergi Jakobs, en hurðin var af-
læst. Kallaði Leifur þá til konu
sinnar að fara út og kalla á
brunaliðið og hljóp hún niður
stigann. Leifur hljóp nú á hurð-
ina, en er hún brotnaði og hann
þaut inn í herbergið, gaus eld-
blossi á móti svo að hann brend-
^st í andlitinu og hár hans sviðn-
aði.
Ibúarnir aðvaraðir.
Leifur hljóp nú aftur út úr
herberginu og upp bakdyragang-
inn. Hitti hann þá konu, sem bjó
uppi á efri hæðinni og sagði
henni af eldinum, en hún kallaði
til hinna íbúanna á loftinu.
Kona Leifs, sem fór niður,
hljóp til Jóhönnu, sem var í
þvottahúsinu, og sagði henni af
eldinum. Jóhanna hljóp þá út og
að brunaboða, sem var á horni
hússins, og braut hann. Þessi
kvaðning hafði ekki áhrif, af ein-
hverjum ástæðum. Brunaliðið
kom ekki. Getur vel verið að
Jóhanna hafi ekki þrýst nógu vel
á hnappinn. Þegar hún hafði gert
þetta, hljóp hún upp í íbúð sína
og ætlaði að reyna að bjarga
einhverju, en þá var eldurinn orð-
inn svo magnaður, að hún gat
svo að segja engu bjargað. Ætl-
aði hún þá aftur, ásamt Leifi
syni sínum, að fara niður for-
stofustigann, en komst ekki vegna
eldsins, og fóru þau þá út um
bakdyrnar.
Lögreglan var allan daginn í
gær að yfirheyra íbúana í hús- :
inu, og telur hún sannað, að eld-
urinn hafi komið upp í herbergi
Jakobs bifreiðarstjóra. Jakob hef-
ir borið, að hann hafi farið út úr
herberginu kl. 8V2 í gærmorgun
og sonur hans, Sigurður, fór úr
því kl. 9. Hvorugur þeirra getur
gefið nokkra skýringu á upptök-
um eldsins. Sigurður kvaðst hafa
þá venju að kveikja sér í pípu
áður en hann færi út, en hvort
hann hafi gert það í gærmorgun
kveðst hann ekki geta munað
með vissu.
Það er sannað við réttarhöld-
in, að 2. hæð hússins varð alelda,
á 5 mínútum, en húsið stóð alt í
björtu báli áður en 15 mínútur
voru liðnar frá því að eldsins
varð vart.
EINKASKEYTl
TIL ALÞÝÐUBLAÐSINS
KAUPMANNAHÖFN í gærkveldi.
RÁÐ Þjóðabandalagsins hef-
ir nú kveðið upp dóm sinn.
Ályktunin út af samningsrofi
Nazistastjórnarinnar, sem Lav-
al íagði fram fyrir Frakklands
hönd á priðjudaginn, eftir sam-
komulagi við fulltrúa Englands
og fíaliu, var sampykt £tf öll-
um ineðlimum ráðsins, fjórtán
að tölu, að undanteknum íull-
trúa Danmerkur, Dr. Munch,
sem ekki greiddi atkvæði.
Laval gerði alt, sem hugsast
gat, til þess að vinna alla með-
limina í ráðinu til fylgis við
Frakkland í þessu máli. Hver
einkafundurinn rak annan alla
miðvikudagsnóttina, þannig að
varla nokkrum fulltrúanna kom
dúr á auga.
Frakkar óánægðir með
lilutleysi danska full
trúans.
En þrátt fyrir alla áreynslu
Hjálpið
fjölskyldunum,sem mistu
aleigu sína!
JIÆARG/R fjölskyldur hafa
IVl ekki að eins orðið heim-
ilislausar við brunan.i i gœr,
heldur og mist aleigu sína.
Þvi að fæstir peirra, sem bjuggu
í húsinti höfða vátrygt innan-
stokksmuni sína. Þetta fólk
stendur nú uppi allslaust. Það
er knýjandi pörf að pví sé
hjálpað bœði fljótt og vel.
Alpýðublaðið skorar á alla
pá lesendur sína, sem pess eru
megnugir, að skjóta sarn .n til
pess að hjálpa peim af pess-
um ,jjölskyldum, sem verst
hafa orðið úti. Gjöfum í pess-
um tilgangi verður veitt mót-
taka frá pví á laugrrdags-
morgun á afgreiðslu blaðsins.
Alþýðublaðið átti í gærkveldi
tal við Kristófer Sigurðsson vara-
slökkviliðsstjóra.
Hvernig stóð á því, að slökkvi-
liðið kom ekki á vettvang fyr
en svona seint?
„Við brugðum við þegar í stað,
er við fengum tilkynningu um
brunann," sagði Kristófer.
Hvernig var sú tilkynning?
„Tilkynningin kom í síma og
var hún þannig, að húsið Grettis-
gata 46 væri orðið alelda. Við
fengum enga aðra tilkynningu en
þessa, er við fengum kl. 11,20.“
Brunaboðinn, sem var á hús-
inu, var þó brotinn um 15 mín-
útum áður?
„Já, en það mál er enn ekki
Brunasimisin í hverfinu er
algerlega ónýtur.
Viðtal við Kristófer Sigurðsson varaslökkviliðsstjóra.
upplýst. Við vitum ekki til að
sú tilkynning hafi komið til okk-
ar. Rétt eftir að ég kom á veít-
vang talaði ég við mann, sem
sagði, að brunaboðinn hefði ver-
ið brotinn, en að líkindum hefði
ekki verið þrýst á boðann sjálf-
an. Hvort þetta er rétt veit ég
ekki, en hitt veit ég,* að gamli
brunasíminn, sem er i pessu
hverfi, er orðinn ónýtur, alger-
lega ór.ýtur.
Hefir hann verið það lengi?
„Ja, um það er ekki gott að
segja, en vio komumst í vand-
rœði með hann, pegar símastcur-
arnir voru teknir niður og tal-
síminn var lagðjir i götuna.“
(Frh. á 4. síðu.)
HÖLL ÞJÓÐABAND ALAGSINS 1 GENF.
tókst honum ekki að fá Dr. Munch
til þess að greiða ályktuninni at-
kvæði sitt. Það mátti merkja það
strax eftir atkvæðagreiðsluna, að
Laval líkaði það stórum miður.
Hann og aðrir franskir stjórn-
málamenn lita svo á, að það hafi
rírt gildi þessa áfellisdóms, að
ekki tókst að fá hann samþykt-
an með öllum atkvæðum undan-
tekningarlaust.
Hins vegar er það viðurkent af
öllum, að framkoma Dr. Munchs
hafi verið ólastanleg. Meira að
segja frönsku blöðin varast að
láta nokkur bituryrði falla út af
afstöðu hans.
Gífurleg gremja í Þýzka-
landi.
Þjóðverjar eru ákaflega sárir
út af því, a ð ájyktunin skyldi
vera samþykt. Ummæli blaðsins
„Berliner Börsenzeitung", sem
raunverulega er málgagn þýzku
stjórnarinnar, enda þótt það sé
það ekki opinberlega, sýna sér-
staklega vel, hvernig áfellisdóm-
urinn í Genf hefir verkað á
menn í Þýzkalandi.
Blaðið segir, að ályktun Þjóða-
bandalagsráðsins sé eins konax
sektardómur yfir Þýzkalandi.
Það sé óhugsandi annað en að
slíkt skjal, „sem er svo fult af
móðgunum, rangsnúningum,
hreinum og beinum ósannindum,
sögufölsunum og hræsni, að þess
eru engin dæmi“, hljóti að vekja
geysilega gremju á meðal hinnar
þýzku þjóðar.
Ályktunin á að hindra
það, að Þýzkaland geti
aftur gengið í Þjóða-
bandalagið, segja Þjóð-
verjd .
Blaðið endar grein sína á eftir-
farandi orðum:
„Ráðið hefir gert samþykt á
móti okkur, sem er vegna orða-
lagsins og tilraunanna til þess að
móðga okkur og lítillækka, svo
óþolandi fyrir Þýzkaland, að það
verður ekki komist hjá þeirri
hugsun, að ályktunin hafi verið
stíluð þannig af ásettu ráði til
þess að eyðileggja fyrirfram alla
sáttamöguleika milli Þýzkalands
og Þjóðabandalagsins. Það getur
ekki farið hjá því, að Þýzkaland
svari þessu skjali á ótvíræðan
og hispurslausan hátt.“
Pólland seldi sig Frökkum.
Þessi aukafundur í ráði Þjóða-
bandalagsins var 85. fundurinn,
sem það hefir haldið.
Engar umræður, sem farið hafa
fram í Þjóðabandalaginu síðan
það var stofnað, hafa verið eins
alvarlegar og þessar. Það er al-
gerlega ókunnugt enn, hvaða bak-
tjaldasamningar hafa orðið því
valdandi, að Pólland breytti um
afstöðu og greiddi atkvæði með
ályktuninni. Hins vegar getur
aldrei liðið langur tími áður en
það kemur á daginn. Því að þeir
tímar eru liðnir, að hægt sé að
halda stórpólitískum samningum
leyndum. SfAMPEN
Litvinoff mmnir Þjóða-
bandalagið á yíirgang
Japana.
LONDON í gærkveldi.
Á ráðsfundinum í morgun
voru aðalræðumennirnir Litvinoff
og Bruoe, frá Ástralíu.
Litvinoff gaf í skyn, að Þjóða-
bandalagið hefði mátt láta ávít-
ur sínar ná engu síður til Japanaj
en til Þjóðverja.
Tyrkneski fulltrúinn olli einnig
nokkrum óróleika á fundinum, er
hann gaf það í sltyn, að Tyrkir
hefðu ástæðu til þess að fara
fram á aukningu herafla síns við
Dardanella-sund.
Sir John Simon gat eytt þessu
hvorutveggju, svo aö engin vand-
ræði hlutust af því á fundinum.,
12 manna nefnd til að
ákveða þvingunarráð-
stafanir gegn alþjóðleg-
um samningsiofum.
Nefndin, sem ráð Þjóðabanda*
lagsins ákvað að kjósa til að rann-
saka það, hvaða ráðstöfunum
hægt sé að beita við þær þjóðir,'
sem brjóta samninga, hefir þeg-
ar verið skipuð.
í henni eiga sæti 12 fulltrúar
frá þessum ríkjum: Stóra-Bret-
landi, Kanada, Chile, Spáni,
Frakklandi, Ungverjalandi, Italíu,
Hollandi, Portúgal, Tyrklandi,
Sovét-Rússlandi og Júgóslavíu.
(FO.)