Alþýðublaðið - 18.04.1935, Blaðsíða 3

FIMTUDAGINN 18. APRIL’ 1935.
ALÞÝÐUBí.AÐIf)
ÚTGEFANDI:
ALÞÝLUFLOKKURINN
R 1 T S T J Ö R I :
F. R. V/. LDEM ARSSON
Ritstjóm og afgreiðsla :
Hvi ifisgötu 8—10.
S 1 M A R :
4900-4906.
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Rítstjcin (innlendar fréttir).
4902 Ritstjó. ri
4903: Vilhj. S. Vihjálaiss [ (heinia).
4904: F. R. Valdemarsson (heinia)
4905: Prent miðjan.
4906: Afgreiðsl»n.
Engin samlylkino viö
vikapilta ihaldsins!
Q ÖFNUÐUR Þriðja Internatio-
O nale hér, hinn svo nefndi
Kommúnistaflokkur íslands, sendi
fyrir nokkru síðan fulltrúaráði
verkalýðsfélaganna „samfylking-
artilboð" um sameiginlegan úti-
fund og kröfugöngu 1. maí. Þetta
„samfylkingartilboð“ hafði ekki
fyrr verið sent, en blað línu-
danzaranna básúnaði J>að út, að
„bróðurhönd K. F. 1. væri þeg-
ar útrétt.“(!)
Verkalýðurinn í Reykjavík
þekkir pessi • „samfylkingartil-
boð“ og þessa „bróðurhönd“.
Fyrir ári síðan kom ekki út
eitt einasta tölublað af blaði línu-
danzaranna án þess að Alþýðu-
flokkurinn, flokkur verkalýðsins
í landinu, væri stimplaður sem
„þjóðfélagsleg höfuðstoð auð-
valdsins,“ og „höfuöóvinurinn",
sem þyrfti að uppræta. Og þeir
sem ekki vildu skrifa undir það,
voru umsvifalaust reknir úr
flokknum.
En þegar það kom í ljós, að
línudanzaráflokkurinn var með
þessum stöðuga rógi um verka-
lýðssamtökin á góðum vegi með
að uppræta sjálfan sig, viar í flýti
breytt um bardagaaðferðirnar til
þess að skaða Alþýðuflokkinn. —
„Bróðurhöndin“ var alt í einu
„rétt út“ og „samfylkingartilboð-
unum“ rigndi ofan úr Bröttugötu
við öll hugsanleg tækifæri.
Þessi „samfylkingarpólitík" hef-
ir að visu litið dálítið öðru vísi
út á borði heldur en í orði. Því að
línudanzararnir hafa eftir sem áð-
ur, leynt og ljóst, stutt flokk auð-
valdsins, íhaldsflokkinn, með því
stilla upp sínum klofningslist-
um, hve nær sem kosningar hafa
farið fram, og barist á móti því,
að einstök verkalýðsfélög, sem
fyrir áhrif þeirra, hafa klofið sig
út úr allsherjarsamtökum verka-
lýðsins, Alþýðusambandinu, eða
aldrei farið í það, sköpuðu þá
einu raunverulegu samfylkingu
verkalýðsins, sem hugsast getur
en það er skipulagsleg eining
verkalýðsfélaganna.
Öll samfylkingartilboð sem ekki
fela í sér einlægan vilja á því
að sameina aftur verkalýðsfélögin
í Alþýðusambandi Islands, eru
ekkert annað en lævís aðferð til
þess að halda uppi og auka ó-
einingu í verkalýðshreyfingunni
og styrkja kaupkúgarana í 1-
haldsflokknum. Og verkalýðurinn
hér á landi getur hvorki 1. maí
né endranær átt nokkra samleið
með þeim mönnum, sem hræsna
samfylkingarvilja við hann, en
raunverulega eru í samfylkingu
við Ólaf Thors, Eyjólf Jóhannsson
og Eggert Claessen.
Þetta nýjasta „samfylkingartil-
boð“ línudanzaranna var lagt fyr-
ir 1. maí nefndir verkalýðsfélag-
anna á fundi, sem þær áttu með
sér síðast liðinn sunnudag. —
Nefndirnar samþyktu i tilefni af
því, eftirfarandi ályktun:
„Þar sem K. F. I. hefir við ó-
ALPÝÐUBLAÐIÐ „
LEIKDOMAR ALP ÝÐUBLAÐSINS.
„Varið ykkor á málningsnni"
Leikur þessi er eftir franska
leikritahöfundinn Réne Fauchais,
og gerist hann á Frakklandi. Að-
aluppistaða leiksins er samsett úr
þráðum gleðileiksins, þó að at-
vikum með nokkrum alvörublæ
sé ofið inn í, og sem verða all-
verulegur þáttur í atvikaröðinni.
Gefa þau leiknum talsverðan
þunga og nokkurt dramatiskt
gildi, ef vel er áhaldið af leik-
stjóra og leikendum.
Efnið er í stuttu máli þessi
gamla saga, sem þó alt af er ný.
— Listmálari deyr, óþektur, og í
eymd og volæði. Að honum látn-
um eru verk hans fyrst metin að
verðleikum, og komast til vegs
og virðingar í sjálfri borg borg-
anna, París. Málverkaprangarar
frá París gera sér ítrekaðar ferðir
út til fátæka, fákæna og um of
forpokaða sveitalæknisins, sem
hefir stundað hinn látna lista-
mann, og þar sem allmörg af
málverkum hans hafa dagað uppi.
Fólkið á læknissetrinu, — lækn-
ishjónin og tvær giftingarsjúkar
dætur, hafa ekki kunnað skil á
að meta þau. Þjónustustúlkan Úr-
súla hefir aftur á móti varðveitt
þau frá glötun, ekki af því, að
hún hafi kunnað að meía lista-
gildi þeirra, heldur af því að hún
elskaði málarann og hafði gifzt
honumí í kyrþey, svo að þrátt fyr-
ír ítrekaðar og harla bjánalegar
tilraunir þessarar næsta kynlegu
fjölskyldu til að auðgast af sölu
þeirra, situr þjónustustúlkan þó
uppi með öll listaverkin sem lög-
legur erfingi síns ektamanns.
Aðalhlutverkið, lækninn Ga-
darin, lék hr. Bnjnjólfur Jóhann-
esson. Víða var gaman að hon-
um, en hann virtist gera persón-
una að óþarflega miklum aula,
og allmikið vanta af þeim spaugi-
lega virðuleika, sem svona per-
sóna ósjálfrátt reynir að hafa í
fasi sínu og framkomu gagnvart
fjölskyldu sinni, og kaupahéðnum
Parísar. 1 þessu hlutverki minti
Brynjólfur allmikið á Friðmund
Friðar í skopleiknum „Karl í
kreppu“ og blaðamanninn í „Við,
sem vinnum eldhússtörfin".
Tekstakunnátta hans virtist held-
ur ekki í sem beztu lagi.
Konu hans, frú Gadarin, lék
frú *Marta Indridadóttir af mikl-
um fínleik og næmum skilningi.
Hún verður minnisstæð áhorfand-
anum, þessi velbúna, gráhærða
og hægláta kona, í sinni vand-
ræðalegu og vanmáttugu græðgf
í peningana, og nærri óskiljan-
teljandi tækifæri sýnt að hann
vill enga einlæga samvinnu eiga
við verkalýðshreyfinguna en hefir
þvert á móti alt af sett kliku-
hagsmuni forystumanna sinna yfir
hagsmuni verkalýðsins; þar sem
Kommúnistafl. Islands hefir ekki
látið neitt tækifæri ónotað til
þess, að rógbera Alþýðuflokkinn,
flokk hins vinnandi fjölda, og
sá óeininguámeðal verkalýðsins;
þar sem K. F. í. hefir hvað eftir
annað hreint og beint tekið hönd-
um saman við fjandmenn verka-
lýðshreyfingarinnar, íhaldsmenn,
og myndað raunverulega samfylk-
ingu við þá, álykta 1. maí nefndir
verkalýðsfélaganna, að vísa hinu
svonefndu „samfylkingartilboði“
hans, í tilefni af 1. maí, til baka.
Hins vegar vænta þær þess, að
þeir verkamenn, sem undanfarin
ár hafa verið með á l.-maí-fund-
um þessa klofningsflokks, fylki
sér nú, eftir fengna reynslu, aft-
ur undir fána verkalýðsfélaganna
og Alþýðuflokksins, þess eina
flokks, sem berst fyrir hagsmun-
um þeirra í bráð og lengd á
þeim eina grundvelli, sem fyrir
hendi er hér á landi.“
legu einfeldni, sem setti svo á-
kjósanlega fastan og ákveðinn
blæ og sannan svip smáborgar-
ans á leik frúarinnar, að áhorf-
andinn trúði á hana frá upphafi
til enda. í þetta skifti skemdi
hún heldur ekki góðan leik með
slæmri kunnáttu. Það er engin
ástæða fyrir frú Mörtu að gera
það nokkurn tíma.
Dóttirin, Sylvia, var leikin af
ungfrú Arndísi Björnsdóttur, létt
og fjörlega með köflum, en hlut-
verkið er í rauninni miklu skemti-
legra en ungfrúnni tökst að sýna
það, þó að víða væri gaman að
henni. En meðal annara orða,
hefði það verið svo fjarri lagi að
láta nú ungfrú Þóru Borg einu
sinni fá gott hlutverk að spneita
pig á á þessu sviði leiklistarinnar,
í stað þess að láta hana ennþá
einu sinni í lítið og lélegt hlut-
verk, semi í þetta sinn var vand-
ræðaleikpersónan Amalie systir
Sylviu, sem var rnjög örðugt að
gera nokkuð verulegt úr, enda
tókst henni það ekki nema að
litlu leyti. En hvað um það, hér
skal ekki rætt um hlutverkanið-
urröðun L. R., þó að ástæða gæti
verið til þess, og fyrst góðar
leikkonur geta unað við slikt, þá
þær um það.
Þjónustustúlkan Ursule, sem
er veigamesti persónuleiki leiks-
ins, var leikin af frk. Gunnpór-
unni Halldórsdóttur. Sannur og
lifandi var leikur hennar frá upp-
hafi til enda. Þó gat maður ekki
'varist þeirri hugsun, að þetta
hlutverk ekki h.æfði henni að öllu
leyti, — og betur hefir hún oft
leikið áður.
Alfred, Andrésson átti ekki
heima í hlutverki Parísarmálar-
ans Cotillard. Það verður tæpast
skilið sem skophlutverk.
Þorsteinn Ö. Stephensen var
nokkuð bóndalega þunglamaleg-
,ur í sínum leik sem einn aðal-
listdómari við hið fræga blað Fi-
garo í París. Annars mintu leik-
ararnir yfirleitt hvergi á franskt
fólk eða franska leikara. Sýn-
inguna vantaði því þann blæ, sem
skaplyndi rómanskra þjóða setur
á framkomu þeirra og alt hátta-
lag til orðs og æðis, svo að þess
vegna hefði leikurinn eins vel
getað gerst hér norður á Islandi.
Samt sem áður var gaman að
sýningunni, þó að sumir kaflar
hennar væru alllangdregnir og lít-
ið skemtilegir.
Þýðing leikritsins á íslenzka
tungu var yfirleitt mjög góð, og;
þegar svo göðir þýðendur eru til
hér, má undarlegt virðast að L.
R. skuli nokkurn tíma nota þá
lélegu.
Sýningunni var tekið með miklu
klappi, og var það skiljanlegt.
X—Y.
Laxarækt i Onunðafirðl.
FLATEYRI, 16. apríl. FÚ.
Fiskiræktarfélag Önfirðinga var
stofnað í Holti síðast líðinn
sunnudag. Tilgangur þess er
laxarækt — næsta vor með laxa-
seiðum og síðar með hrognum. —
Stjórn félagsins skipa: Kristján
Jóhannesson oddviti, Jón ólafsson
prestur og Magtiús Guðmundsson
kaupfélagsstjóri. Um 20 jarðir
standa að félagsskapnum.
Vélbátar frá Flateyri hafa i
þremur sjóferðum aflað um 25
þús. steinbíta. Þorskafli er mjög
Útangunarege
Kalkún. Ljós Sussex.
Arngr. Ólafsson,
Langa-Hvarf við Langholtsveg.
Leyfist skáldum að
hafa skoðanir?
Eftir Arnulf Ouerland.
Á öllum tímum hafa „verndanar
þjóðskipulagsins" óttast boðbera
nýrra stefna eins og sjálfa pest-
ina. Þeir hafa krafist þess af rit-
höfundunum, að þeir fjölluðu
einkum í ritum sínum um fagur-
fræði, göfugar tilfinningar,
draumsýnir, rósir, liljur og ann-
að grænmeti.
Að launum hlýðni sinnar hafa
hin huglausari og ósjálfstæðari
skáld fengið að snæða molana
af borðum hinna ríku. Þeir fá
heiðursmerki, lárveiðarsveiga og
Nobelsverðlaun. Það er farið með
þá eins og herbergisþjóna, eins
og þeir eru líka.
Annars ætti það að vera ljóst,
að bók án miðs og án hugsjónar
er gersamlega snauð að verð-
mætum, og að rithöfundur, sem
ekki hefir neinar skoðanir, gæti
alveg eins látið vera að skrifa
bækur.
Ef út kemur bók, sem flytur
einhver verðmæti, kemur fljótt í
Ijós, að fólkið upphefur Ramavein
umhverfis hinn ógæfusama rit-
höfund. Hann er stimplaður sem
illviljaður og ósiðlátur maður;
hann er sviftur stöðu sinni og
fær ekki að láta skoðanir sínar
,í ljós á 'Opinberum vettvangi.
Þetta er dýrmætasta viður-
kenningin, sem nokkrum rithöf-
undi getur hlotnast. I Noregi má
nefna nöfn eins og: Wergeland,
Vinje, Björnsson, Ibsen, Kielland,
Garborg, Heiberg.
Og þeir verða fleiri.
HeimilisiðnaðarámskeiðJ
á Akurevri.
AKUREYRI í gær.
Heimilisiðnaðarfélag Norður-
lands hafði síðast liðinn sunnu-
dag sýningu í Iðnaðarmannahús-
inu á Akureyri á handavinnu frá
þremur námsskeiðum, er. félagið
hefir starfrækt í vetur. Stóðu öll
námsskeiðin frá 15. jan. til 14.
þ. m. Fyrsta var fatasaumanám-
skeið. Kennari var frú Magnúsína
Kristinsdóttir og nemendur 16.
Annað var hannyrðanámskeið.
Kennari var frú Elísabet Friðriks-
dóttir og nemendur 16. Þriðja
vefnaðarnámskeið. Kennari var
ungfrú Erna Ryel og nemendur
4. Sýningin var mjög vel sótt og
vakti athygli. (FÚ.)
Skiðafélag Reykjavíkur
efnir til skíðafarar upp á Hell-
isheiði nú um hátíðarnar, föstu-
daginn langa og annan páskadag,
og verður lagt af stað úr bænum
kl. 9 f. h. alla dagana. Áskriftar-
listar liggja frammi hjá L. H.
Miiller kaupmanni í dag og
næstu daga hjá B. S. R. :
Arhur Cook og Sæmundur
Jóhanneson
halda þessar samkomur á Pásk-
unum: Skírdag, „Brúðkaup lambs-
ins“. Föstud. langa, „Kristur ætti
að líða“. Laugard. „Sáttartilboð-
ið“. Páskad. „Heimsóknir Krists".
Kl. 8,30 í Varðarhúsinu hvert
kvöld. Allir velkomnir.
Messa í Hafnarfirði. Z
Messað verður í fríkirkjunni í
Hafnarfirði á föstudaginn langa
kl. 8V2 siðdegis (sálmabókin) og
á páskadag kl. 2. Séra Jón Auð-
uns.
OTTO B. ARNAR,
löggilturútvarpsvirki,
Uppsetning og viðgerðir á út-
varpstækjum.
Hafnarstræti 9. Sími 2799.
' 'JIOTA—ÆÍ MkllDA'Q'UTMl^
Málaflutningyr. Samnin^agerðir
Stefán Jóh. Stefánsson,
hæstar éttar málaflm.
Ásgeir Guðmundsson,
v >. ícand. jur.J
Austurstræti ]L]gg§g
Innheimta. . Fasteignasala.
Framköllun,
Kopiering,
Góð vinna,
lægst verð.
Sporívðmhús Reykjaví&nr,
Bankastræti 11.
Dagheimili
If. K. F. Framtiðiii, Hjfoarfirði
tekur til starfa 1. maí.
Þær konur, sem hafa hugsað sér að koma börnum sinum
til dvalar þar gjöri svo vel og leiti upplýsinga í Lækjar-
götu 18.
Bðfum tekið upp:
Fyrir fermingarstúlkur: Undirföt, saufur ofl.
Fyrir fermingadrengi: Skyrtur, flibba slaufur ofl.
Einnig sumari'jólaefni:
Höfum fyrirliggjandi enskar húfur úrval. Ferm-
ingar- og sumar-gjafirnar þýðir ekki að telja
upp, pær verður hver einstakur að skoða.
Gerið svo vel að líta inn.
Ve zluo Va'd ma s Long.
Kaupið Alþýðuhiaðið.
- • ajimgi
Utvarpsnoíendum hefir, síðan Útvarpsstöð íslands tók tll starfa,
fjölgað mun örar hér á landi, en nokkru öðru landi álfunnar.
Einkum hefir fjölgunin verið ör nú að undanförnu.
Island hefir nú þegar náð mjög hárri hlutfallstölu útvarpsnotenda
og mui , eftir því sem nú horfir, bráðlega ná hæstu tölu út-
varpsnolenda miðað við fólksfjölda.
W
Verð viðtækja er lægra hér á landi en í öðrum löndum áifunnar.
Viðtækjaverzlunin veitir kaupendum viðtækja meÍTi tryggingu um
hagkvæm viðskifti en nokkur önnur verzlun mundi gera, pegar
bilanir koma fram í tækjunum eða óhöpp bera að höndum.
Agóða Viðtækjaverzlunarinnar er lögum samkvæmt eingöngu varið
til reksturs útvarpsins, almennrar útbreiðslu pess og'til hagsbóta
útvarpsnotendum.
lakmarkíð er:
Viðtæki inn á hvf,it heimili.
Viðtækjaverzlun ríkisins,
Lækjargötu 10 B. — Sími 3823.