Alþýðublaðið - 29.10.1926, Blaðsíða 2

z
ALÞ¥ÐUBLAÐIÐ
Íal s» ý® ublabib]
« kemur ut á hverjum virkum degi. t
J Afgreiðsla í Alpýðuhúsinu við t
j Hverfisgötu 8 opiri frá ki. 9 árd. f
: tíi kl. 7 síðd. i
\ Skrifstofa á sama stað opin kl. ►
j 9 Vs—10Vg árd. og kl. 8 — 9 síðd. jí
j Simar: 988 (afgreiðslan) cg 1294 ►
: (skrifstofan).
j Verðiag: Áskriftarverð kr. 1,00 á [
í mánuði. Augiýsingaverð kr. 0,15 t
< hver mm. eindálka. *
2 Prentsmiðja: Aipýðuprentsmiðjan ►
] (í sama húsi, sömu símar).
wldiir?
Enn þá liggja togararnir flest-
ir bundnir; enn þá ganga sjó-
mennirnir atvinnulausir. Ekki
verður því þó iengur við borið,
að taps sé von, ef skipin era
gerð út til veiða.
Undan farið hafa þau fáu skip,
s'eni saltfiskveiðar stunda, fengið
stórmikinn afla, jafnvel yfir 200
föí iifrar í einni veiðiför. Þau,
sem ísfiskveiðar stunda, hafa öll
selt ágætlega upp á síðkastið,
fy?rir 1600—2300 sterlingspund,
eða 36000—50000 krónur.
Svo að segja daglega taka
varðskipin erlenda togara að
veiðum innan iandhelgi. Má af
því marka, hver fjöldi erlendra
skipa sækir á íslenzk mið, og
hverja arðsemi útlendingar telja
sér af veiðum hér við land, þótt
hérlendir útgerðarmenn hafist
ekki að.
Nýjustu fregnir segja, að nú sé
nær fisklaust á Spáni, og að fisk-
ur fari þar stórum hækkandi.
Þrátt fyrir alt þetta liggja enn
flestir togararnir.
Hvað veldur?
Ýmsum getum er að því leitt,
hverjar séu ástæðurnar til aðgerð-
arleysis útgerðarmanna.
Ein getgátan er sú, að þeir
ætli nú að sýna íslenzkum verka-
lýð, hvað þeir eigi undir sér.
Stöðvunin á að kenna verkafólk-
inu auðmýkt og undirgefni, færa
því heim sanninn um það, að það
eru útgerðarmenri, sem ráða því,
hvort það fær að vinna eða verð-
ur að sitja auðum höndum, hvort
það sveltur eða fær uppfyltar
þarfir sínar.
Önnur getgátan er sú, að út-
gerðarmenn ætli að láta atvinnu-
leysið og, skortinn sverfa -svo að
verkamönnum, að þeir sætti sig
við lægra kaup og lakari kjör en
verið hefir, — með öðrum orð-
um, að stöðvunin sé í því skyni
gerð, að knýja fram kauplækkún.
Þriðja getgátan er sú, að stöðv-
unin sé tilraun útgerðarmanna til
að fella íslenzka krónu. Ó-
seldar fiskbyrgðir nema nú Í50
til 200 þús. skpd. Takist þeim að
lækka krónuna t. d. um 7—10o/o,
er þeim viss 1—U/2 milljón kr.
gengisgróði auk alls annars hagn-
aðar, sem lækkuhin veitir þeim.
Bezta ráðið til að koma fram
krónulækkun er að stöðva fram-
leiðsluna, meina fólkinu að vinna
og draga þannig úr útflutning-
um. 'Verður þá verzlunarjöfnuð-
urinn óhagstæður og eftirspurn
því meiri eftir erlendum gjald-
eyri en innlendum.
Formaður íhaldsflokksins, Jón
Þorláksson forsætis- og fjármála-
ráðherra, læzt vilja hækkun krón-
unnar upp í guilverð. Hvernig
stendur þá á því, að hann skuli
láta það afskiftalaust, að stór-
virkustu framleiðslutækin séu lát-
in ónotuð, og þannig ekki einasta
gert ókleift að koma frarn krónu-
hækkun, heldur og beinlínis unn-
ið að því að fella hana í verði?
Ástæðan er sú, að Jón fylgir
útgerðarmönnum. Hann er, eins
og Þórður á Kleppi: segir það,
sem honum sýnist (bezt henta), en
fyl^ir Ihaldinu (útgerðarmönnum).
Stöðvun togarafiotans er einn
þátturinn í iátlausri stéttabaráttu
atvinnurekenda og verkamanna.
Hún er ný árás á verkalýðinn.
Hann verður að svara henni á
sama hátt og öllum fyrri árásum
með því að styrkja félagsskap
sinn og samtök um kaupgjalds-
mál og stjórnmál —
med pví aö hefja nýja sókn.
X.
Eftir Ól. Þ. Kristjánsson.
(Frh.)
12. Skemtigarðar.
Eitt af því, sem vekur athygli
Islendingsins, því að svo mjög
stingur það í stúf við t. d.
Reykjavík, eru skemtigarðarnir í
Edinborg. Þeir eru margir og
misjafnir. Merkastix eru gaxðar
t\æir, sem iiggja sunnanvert við
Princes Street, og eru þeir kendir
við strætið (Princes Street Garden
eystri og vestri). Hinn vestari er
miklu stærri og lítur út líkt og
dalur, enda er hann upp þurkaður
yatnsbotn. Nær hann upp eftir
kastalahæðinni alla leið upp að
hamrinum og fríkirkjuhúsunum,
þar sem þingið var haldið. Ot-
sýni frá þingstaðnum var því fag-
urt mjög. Þarna í brekkunni í
Vesturgarðinum var á þriðjudags-
morguninn 3. ágúst tekin rnynd af
öllum þingheimi, og má segja,
að hún sé ágætur gripur til minn-
ingar um þing þetta. En um garð-
inn er það að segja, að hann er
vaxinn g'rængresi, en sums stað-
ar eru trjáraðir eða blómbeð, sér-
Iega fögur. Þar er og blómklukk-
an, merkileg mjög; hún er öll
úr blómum ger og er hið mesta
iistaverk. Eru fáir staðir betur
til skemtunar fallnir, enda er jafn-
an margt um manninn í garðin-
um. Hann er öllum heimill, en
læstur er hann um nætur. Vegir
liggja um hann þvert og endi-
Iangt. Þarna ganga menn sér til
skemtunar eða sitja í grasinu eða
á bekkjum, sem þarna eru í þeim
tilgangi, og lesa blöð sín eða
fítla eitthvað í höndunum — að
eins kvenmenn —, en krakkarnir
leika sér í kring. Dálítið svipað
er nú á Arnarhóli í Reykjavík, en
þar vantar sæti og sitthvað fleira.
Og Ijótt er að sjá bréf — um-
búðir og blöð — liggjandi þar í
hrúgum. 1 Vesturgarðinum sá ég„
að jarðfastar pappírskörfur stóðu
við endann á hverjum bekk, enda
var þar alt þrifalegt.
Calton Hili heitir hæð ein
nokkru norðar en Kastalahæðin.
Hún er ekki mjög há og slétt að
ofan og grasi gróin. Þar er líka
almennur skemtistaður. Otsýni er
gott ofan af hæðinni, og eru
ýmis merkileg minnismerki þar
uppi eins og víðar í Edinborg.
Konungsgarðurinn mikli er áð-
ur nefndur (í 10. kafla).
Alþýðugarðurinn er norðvestan
til við Edinborg, en Engin (The
Meadows) syðst í henni. Era þeir
garðar báðir víðáttumiklir.
Auk alls þessa eru víða í borg-
inni • flatir ætlaðar fyrir ýmsa
leiki; tennis, kxikket, golf o. fl.,
eða þá til knattspymu. Eru Skot-
ar íþróttamenn miklir á þessn
sviða.