Alþýðublaðið - 29.11.1926, Page 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
| ALÍ»Ý5IUBL ADISB
j kemur út á hverjum virkum degi. |
4 .. .......................:
i Afgreiðsla í Alþýðuhúsinu við
j Hverfisgötu 8 opin frá kl,9árd. ;
« til kl. 7 síðd.
j Sbrifstofa á sama stað opin kl. ;
^ 9Va—10’/a árd. og kl. 8-9 síðd.
< Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 ;
; (skrifstofan).
; Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á •
5 mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 :
J hver mrn. eindálka.
3 Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan :
t (í sama húsi, sömu símar). ;
„Morgunblaðið“ og
Snæbjörn í Hergilsey.
í „Morgunblaðinu“ 26. þ. m. er
birt samtal við Snæbjörn hrepp-
stjóra Kristjánsson í Hergilsey.
Er auðsjáanlegt, að blaðinu hefir
þótt mikill fengur í að fá álit
sægarpsins breiðfirzka um ís-
lenzka pólitík og þó einkum um
samvinnu „Framsóknar“ og jafn-
aðarmanna við síðasta landkjör.
Ég vií gera hér svolitla athuga-
semd við fregnir þær, sem sam-
tal þetta færir lesendum. „Allir
bœndur vestrci eru pjódnýting-
unni algerlega fráhverfir,“*) hef-
ir „Mgbl.“ eftir Snæbirni. Annað-
hvort er hér að ræða um rang-
færslu hjá blaðinu eða ellisljó-
leik hjá gamla manninum. Það er
sem sé alls ekki rétt, að allir
bændur vestur þar séu fráhverfir
þjóðnýtingu. Þessu til sönnunar
skal eins dæmis getið: Fyrir þrem
vetrum var búnaðarnámsskeið
haldið á Reykhólum. Var þar m.
a. rætt um, hvort heppilegt myndi
vera, að ríkið ætti jarðir allar. Sá,
erhreyíði máli þessu, var ungur og
efnilegur búfræðingur, Bergsveinn
Skúlason í Skáleyjum, og mælti
hann eindregið fram með ríkiseign
á jörðum. Maður skyldi nú ætla,
að þetta hefði sætt kröftugum
andmælum, ef svo væri ástand-
ið, sem Snæbjöm segir. En hvað
skeður? Einn einasti bóndi vard
til pess ad andmœla. Aðrir ræðu-
menn tóku undir mál Bergsveins.
Mér er kunnugt um, að svona er
það víðar í Barðastrandarsýslu, sé
ferðast um sýsluna, hittir mað-
ur alt af öðm hvom bændur, sem
mæla fram með ríkiseign á jörÖ-
*) Auðkent hér.
um. Þeir voru ekki „bolsar“, —
bændumiir, sem búnaðarnáms-
skeiðið sátu á Reykhólum, en
búnaðarreynsla þeirra og ihugun
á landsmálum höfðu fært þeim
sömu niðurstöðu og jafnaðarmenn
hafa komist að, þ. e„ að land-
búnaðinum muni bezt borgið með
ríkiseign á jörðum.
Fyrir utan þessa miður glæsilegu
og, sem betur fer, ósönnu lýsingu
á pólitískum þroska bænda í
Barðastrandarsýslu er i þessu
stutta samtali sitthvað af marg-
hröktu og vitlausu burgeisaslúðri.
Hér er einu sinni enn sungið hið
svartasta níð um bændur yfirleitt,
að þeir geti ekki orðið jafnaðar-
menn. Hvers vegna eklu ? Er
bændum þá ósýnna um að hugsa
rökrétt en öðrum mönnum? Fara
allar fagrar hugsjónir fyrir ofan
garð og neðan hjá þeim? Eru
þeir blindari en aðrir menn fyrir
böli því, er mannkyni stafar af
auðvaldsþjóðskipulaginu? Þá
kemur þessi speki(!): „Með þjóð-
nýtingu er frelsið farið.“ Það er
hvort tveggja, að „Moggi“ tetrið
hefir aldrei fengið orð fyrir gáfur,
enda kastar tólfunum, ef hann
hyggst að telja bændum trú um,
áð frelsi þeirra sé farið, ef þeir
búa á jörðum, sem þjóðin á, — ef
hann og dátar hans hyggjast að
festa reykvíska sjómenn í þeirri
trú, að þeir yrðu ánauðugir þræl-
ar, ef stórútgerðin yrði rekin af
ríkinu. Eða hvort munu sjómenn
á skipum ríkisins, símamenn, póst-
menn, kennarar og yfirleitt allir,
'sem eru í 'beinni þjónustu ríkisins,
kenna sig ófrjálsari enaðramenn?
Loks kemur svo rúsínan í
pylsuendanum: „Þjóðnýtingin er
ekki annað en kúgun í nýrri
mynd, og um leið og eignarrétt-
urinn er tekinn af mönnum, hverf-
ur allur dugnaður úr sögunni,
þar sem til einskis er að vinna.“
Það er orðið hlægilegt, þetta
blaður auðvaldssinna um eignar-
réttinn sem einhvem heilagan
grundvöll, sem nú verandi þjóð-
skipulag hvíli á. Sannleikurinn er
sá, að nú verandi þjóðskipulag
hvílir ekki á eignarréttinum, held-
ur öllu fremur réttleystnu til
eígna. Þetta ætti hverjum manni,
sem um þjóðmál hugsar, að vera
vorkunnarlaust að hafa skilið fyrir
löngu. Þjóðfélagið œtti að sjá svo
um, að hver einst£lkUngu(í• þess
væri fæddur með rétti til þeirra
lífsþæginda, sem útheimtast til að
lifa sómasamlegu lífi. Engan slík-
an rétt veitir rikið nú. Þess vegna
eiga sumir ekki nóg til að lifa
sómasamlegu lífi, en aðrir leika
sér með auð, er nægja myndi
hundruðum og þúsundum manna
til lífsframfæris. Nú verandi þjóð-
skipulag er sem verzlunarfyrir-
tæki einstakra manna. Þetta ætttt
menn vel að ihuga.
Ég er sammála hreppstjóranum
í Hergilsey um, að bændur séu
seinir að átta sig, en ég mæli það
í nokkuð öðrum skilningi en hann.
Hingað til hafa bændur ekki gefiÖ
jafnaðarstefnunni mikinn gaum,
en hin yngri bændakynslóð er að
vakna til meðvitundar um gildi
hennar. Þeir sjá þar morgunroða
nýrrar siðmenningar. Og þegar
þeir hafa vaknað til fulls, þá mun
þungur dómur kveða við úr sveít-
um landsins yfir þeirri stjórn-
málastefnu, sem enga göfuga hug-
sjón hefir á stefnuskrá sinni, —
sem ekkert er annað en sauðnakin
eiginhagsmálapólitík peninga-
mannanna.
Breidfirdingur.
Ussi flaginix ®§g xrefflnsi.
Næíurlækntr
er í nótt Guðmundur Thoroddsen,
Fjólugðtu 13, sími 231.
Kveikja ber
á bifreiðum og reiðhjólum kl. 3,
15 mín. e. m. þessa viku.
Snjór
er nú aftur hér í Reykjavík, síð-
an síCari h’u'a sunnudagsnæturinnar.
Veðrið.
Hiti mestur 5 stiga frost. Átt suð-
læg og austlæg, hæg; víða logn.
Þurt veður. Loftvægislægð við
Suður-Grænland á leið til norð-
austurs. Otlit: Hægviðri víðast í
dag, en hvessir á suðaustan og
sunnan í nótt.
Atvinnuleysið.
78 menri, sem ekki hafa áður gefið
sig fram til skráningar, hafa látið
skrá sig í skrifstofu atrinnuleysis-
nefndar bæjarstjórnar í Suðurgötu
15, en 156 voru komnir á skrá i
Alþýðuhúsinu um hádegl í dag.
Söngkonan franska.
Germaine le Senne, söng I fri-
kirkjunni í gærkveldi með aðstoð
Páls isólfssonar og við góða aðsókn.
Sem aukalag söng hún að lokum