Alþýðublaðið - 30.11.1926, Qupperneq 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
] ALÞÝÐUBLADIB [
keniur út á hverjum virkuni degi. t
---:------■ — ►
Afgreiðsla i Alpýðuhúsinu við [
Hverfisgötu 8 opin frá kl.öárd. ►
til ki. 7 siðd. í
.'vkrifstofa á saina stað opin kl. ►
91 a— 101 o árd. og kl. 8 —9 siðd. >
Simar: 988 (algreiðslan) og 1294 j
(skrilstoian). í
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á ►
mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 f
hver min. eindálka. ►
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan [
(í sarna húsi, sömu simar). t
Atvinnuleysið.
Skráningu fulltrúaráðs verk-
lýðsfélaganna á atvinnuláusum
borgarbúum, er ekki eiga fram-
færslusveit hér í Reykjavík, hefir
nú verið hætt, og hafa alls gefið
sig fram við hana 172 rnenn. Á
skrifstoíu atvinnuleysisnefndar
hæjarstjórnarinnar höfðu í gær
bæzt við 78 sveitfastir menn, en
við fyrstu skráningu komu fram
416. Ails hafa því látið skrá sig
666 rnenn atvinnulausir. Skýrsl-
ur þessar hafa ekki enn verið
bornar sanian, og munu líklega
nokkrir tvískráðir, þó varla fleiri
en svo seijt 23. Það er þannig
komið t Ijós, að hér í borginni
. er nú um liúlff sjöundo hundrnð
atninnid.amru nvnnu. það er há
fala miðað við ibúatölu borgar-
innar, og mætti hverjum manni
blöskra, en margfalt blöskran-
legra er þó, bölið, sem fólgið er
fcak við þessa tölu, og hverjum
manni, sem skilur, hvað atvinnu-
leysi giidir, hlýtur að vera Ijóst,
að þar er fjnidi fólks í vqðn.
AS WestfjforðuM!.
r erðapistlar eftir Björn Bl.Jónsson
II.
Or Bolyngavík fór ég, til ísa-
fjarðar og var á fundi þar í
yerkamannafélaginu „Baldri“.
Vinnukaupendur voru þá nýlega
búnir að segja upp vinnusámningi
þeim, er þeir höfðu við félagið.
Uppsögnin fól auðvitað í sér
kauplækkun, en félagið gerði ráð
fyrir að halda sama kaupi fyrst
urn sinn.
Mánudaginn 11. október fór ég
út í Hnífsdal ásamt Ingólfi Jóns-
syni lögfræðingi o. f 1., og héldum
við þar fund. Hnífsdælingar hafa
mikinn áhuga fyrir því að efla
félag sitt. Sérstaklega voru þar
tveir áhugasamir piltar, þeir
Kjartan Halldórsson og Hjörtur
Hannesson, sem tóku að sér að
safna körlum og konum í félagið,
og mun það félag vera orðið öfl-
ugt nú. Frá Hnífsdal fór ég aft-
ur til ísafjarðar og ætlaði að vera
á fundi í sjómannafélaginu þar,
en sökum smokkfisksveiða fórst
það fyrir. Vilmundur Jónsson
læknir bauð mér að sjá spítalann
og gamalmennahælið, og tók ég
fegins hendi því góða boði hans.
Guðmunclur Björnson landlæknir
heíir skrifað lýsingu á spítalan-
um, og er slíku jrví slept hér.
Það var á hvers manns vörum á
ísafirði og í grend, að ef spítal-
inn hefði ekki verið koniinn, þeg
ar taugaveikin kom þar upp, þá
heíðu héruðin verið viðnámslaus
gegn veikinni; jaínaðarmenn hefðu
unnið þar eins og oftar gott og
þarft verk. Þegar íhaldið ísfirzka
sá, hversu afskaplega miklu tjóni
jafnaðarmennirnir höfðu afstýrt
með því að vera búnir að koma
spítalanum upp, þá vildi það
þakka sér, að spítalinn hefði ver-
ið byggður. Jafnaðarmennirnir á
ísafirði, sem hafa meiri hluta í
bæjarstjórninni, hafa tekið gamla
spítalann og breytt honum í gam-
almennahæii. Það er hreinasta un-
im að sjá, hvað vel fer um gamla
fólkið. Þarna hefir það stór og
góð svefnherbergi upphituð með
miðstöðvarhitun. Alt er hreint og
fágað í herbergjunum, og svo er
þar dagstofa með tilheyrandi hús-
gögnum fyrir gamla fólkið að
koma inn í og rabba saman sér til
skemtunar. Þess skal getið, að
húsgögnin i dagstofuna gáfu ýnts-
ir bæjarbúar.
Nú mun margur ókunnugur
Ityggjú- að gamalmennahælið
hljóti að vera bænunt óbærilega
dýrt, en svo er þó ekki, því að
bærinn græðir á því stórt'é, sam-
an borið við það að gefa meö ‘
þessum gamalmennum til annara,
eins og sýnt skal verða. Áður
þurfti bærinn að greiða 3 kr. á
dag fy-rir hvert gamalmenni; en
nú kostar það ekki bæinn nema
2 kr. á dag. Þarna má sjá þann
mikla mun, sem er á því, að
jafnaðarmenn hafi meiri hluta í
bæjarmálum. Hefðu íhaldsmenn
verið í meiri hluta í bæjarstjórn
ísafjarðar, svo sem hér er, þá
væri enn ekki kominn þar upp
spítali og því síður gamalmenna-
hæli, og þá væri enn þá gefið
einum þriðja meira með þessum
gamalmennum bæjarins, og þar
að auki hefðu þau þó ekki þau
hægindi á elliárum sínum, sem
þau hafa nú.
Föstudaginn 14. október lagði
ég af stað frá ísafirði til Ön-
undarfjarðar ásamt nokkrum
mönnum, og fórum við, sem leið
lá, gangandi yfir Breiðdalsheiði.
Veður var allgott, en ófærð nokk-
ur, sérstaklega að vestanverðu við
heiðina. Við komum að Hvilft
seinni part dags, og gisti ég þar
hjá Sveini bónda Árnasyni, en
samferðamenn mínir héldu áfrarn
út til Flateyrar. Sveinn er fróður
um marga hluti, og skýrði hann
mér frá ýmsu af því, sem gerst
hafði þar í firðinum á undanfar-
andi árum, og meðal annars frá
því, að kaupdeila hefði 'orðið þar
í fyrra á milli verkamanna, sem
unnu þar við s'Sólbakka-verk-
smiðjuna, og eigenda hennar. Sig-
fús Blöndáhl hefði þá boðist ti 1
þess að útvega nóga yerkamenn
frá Réykjavík fyrir það kaup,
sem boðið var á Sólbakka. Hug-
ur Blöndahlanna er alt af samur
og jafn til verkafólksins. Þetta
var eitt af því, sem verkamönn-
unum var sagt af forráða-manni
eða -mönnum verksmiðjunnar.
Ekkert varð nú samt úr því, að
verkamenn kæmu að sunnan. En
önfirzku verkamennirnir fengu
s’nar kröfur franr. Þetta meðal
annars varð til þess að opna augu
verkafólksins fyrir því, hversu
nauðsynlegt það væri að bindast
sumtökum og efla sig gegn kúgun
yfirráðastéttarinnar.
Ncesta dag, sem var laugardag-
ur, boðaði ég til fundar á Flat-
eyri. Á þeim fundi töluðu með
félagsstofnun Sveinn Árnason frá
Hvilft og Snorri Sigfússon kenn-
ari. Báðir þessir menn eru vei
máli farnir. Mc:ðal annars sagði
Snorri í ræðu sinni, að það væri
sama að ætla sér að berjast á
móti nýjuni stefnum og að ætla
sér að stöðva læk, senr rynni niö-
ur fjallshlíð. Fundurinn s4óð yfir
fram á nótt, og félagið var stofn-