Alþýðublaðið - 10.12.1926, Blaðsíða 1
AlþýðublaAlð
(Sefið út af Alþýðufíokknunt
1926.
Stórbruni á Stokkseyri.
Sjö hús, veiðarfæri og vetrar-
beita bænda brunnin.
(Eftir símtali við Eyrarbakka.)
í gærkveldi kom upp eldur í
verzlunarhúsum „Ingólfs" á
Stokkseyri. Breiddist eldurinn
skjótlega um þorpið og varð svo
magnaður, að hjálpar var leitað
•af Eyrarbakka, og fóru þaðan all-
ir, sem vetlingi gátu valdið, með
.slökkvitækin þaðan. En það kom
fyrir ekki. Það fóru svo leikar,
að sjö hús brunnu. Voru það Ing-
ólfshúsin að undanteknu íbúðar-
húsinu, verzlun Ásgeirs Eiríksson-
ar, heyhlaða, sem Jón Jónasson
átti, íshúsið og nokkrir skúrar.
Var eldurinn svo mikill, að það,
sem bjargaðist úr húsi Ásg. Eiríks-
sonar, brann eftir að búið var að
bera það út. Brann mikið af inn-
anstokksmunum og vcrum, en það
veldur þó mestu tjóni, að mjög
mikið af veiðarfærum og öll vetr-
arbeita Stokkseyrarbænda brann.
Ókunnugt er enn, hvað valdið hef-
jr upptökum eldsins. Sýslumaður
er ekki eml farinn að halda próf.
Símasamband við Stokkseyri næst
ekki. Ingólfshúsin hafa undan far-
ið verið boðin til kaups i blöðun-
ym.
Nýjasta fregn af brunanum.
Samkvæmt upplýsingum frá ís-
landsbanka eru tvö af húsunum,
sem brunnu, íbúðarhús. Um upp-
komu eldsins hefir frézt, að tveir
ungir menn, sem ætluðu að byrja
að verzla, voru að taka upp vör-
:ur í Ingólfshúsunum, og gaus elcl-
urinn upp skömmu síðar. I um-
boði Brunabótafélagsins er Árni
Jónsson farinn austur, en fyrir
hönd islandsbanka fór Helgi Jóns-
son.
Erlesid simskeytf.
Khöfn, FB., 9. dez.
Ófriðarblika yfir Balkan.
Júgóslavar draga saman lið á
landamærum Albaníu.
Frá Berlín er símað, að Jógó-
slavíustjórn hafi tilkynt stjórnum
störveldanna, að friðinum á Bal-
kanskaganum 'sé hætta búin af
Sámningi þeim, er Albaníu- og
Itaiiu-stjórnir hafa gert sin á milli.
ifúgóslavíustjórn krefst þess, að
Þjóðabandalagið neiti að skrásetja
samninginn, og hótar úrsögn, ef
bandalagiö tekur ekki kröfu þessa
til greina. — Störveldin álita Bal-
kan-horfurnar ískyggilegar. Júgó-
Föstudaginn 10. dezember.
Kvðldske
heldur
S|ómaiiiBafélag Heykjavíkar
í Bárunni laugardaginn 11. dez. kl. 8 e. h. stundvíslega.
Húsið opnað kl. 7y2. Aðgöngumiðar verða afhentir fé-
lagsmönnum í Bárunni á laugardag frá kl. 12 á miðd.
Fjölbreytt skemtiskrá, eins og
alþekt er hjá pví félagi.
Nefndin.
slavíustjóin dregur saman her á
landamærum Albaníu.
Hallarbrunl.
Frá Búkarest er símað, að kon-
ungshöllin sé brunnin.
Hermálaeftirliti með Þjóð-
verjum iýkur.
Frá Genf er símað, að senni-
legt sé, að eftirlit Bandamanna
með hermálum Þýzkalands verði
afnumið fyrir nýár.
Hirðuleysi.
íslendingar eru allra þjóða
rausnarlegastir til fjárframlaga ef
einhverju þarf að koma á lagg-
irnar, þó að oft sé sú rausn meira
af fordild en forsjá. Svo er t d.
rausn Islendinga, þegar þeir eru
í siglingum, viðbrugðið í því efni.
Þessi rausn varpar fljótt á að lita
allmiklum framtakssemisblæ á
þjóðina, en hann setur þó nokk-
uð oían, þegar gefur að líta fylgju
hinnar íslenzku rausnar — hirðu-
leysið.
Pví að það er engu síður satt,
að islendingar eru hirðulausast-
ir allra þjóða með eigur sinar.
Þetta á ekki frekar við eina stétt
en aðra, og ekki frekar við ein-
staklinga en heildina. En af hverju
sem jiað orsakast, hvort sem það
er af því, að íslendingar séu nýja-
brumsmenn, en síður úthaldssam-
ir, eða af öðru, þá er hitt' víst, að
þetta bakar þjóðinni fjárhagslega
stórtjón. Og jietta tjón er hættu-
legra fyrir það, að það er lævist,
ef svo mætti segja; menn veita
því ekki eftirtekt,' meðan það er
að koma, af því að það er tap
löngu greiddra peninga.
Sjáum dæmi.
Félag hefir ætlað að koma upp
minnisvarða. Þega,r kollhríðin
kom, vjoru ekki nægir peningar
tii fyrir stallinum, svo að það
er klöngrað upp einhverju til
bráðabirgða. Svo er ekki hugsað
um meira. Bráðabirgðastaliurinn
smámolnar niður, þangað tii hann
hrynur, og myndastyttan fellur
niður á Lækjargötu — það er að
segja, ef hún stendur við hana —
og mölbrotnar.
Maður byggir hús. Hann frestar
að „pússa" það tii næsta sumars.
En það sumar kemur aldrei.
Veggurinn drekkur í sig vatn,
springur í frostum, og áður en
varir þarf með stórviðgerðar, sem
ekki hefði þurft, ef hirt hefði ver-
ið um. Sé ]iað timburhús, er frest-
að að mála bárujárnið. Það ryðg-
ar, og það fer svo, að klæða verð-
ur húsið af nýju fyrir örlög fram.
Það er steyptur útistigi á hús,
frestað að „pússa“ hann og setja
á hann rið. Það gleymist, og eftir
örfá ár er alt ónýtt. Það er geymt
að rnála g.uggakistu; hún grotn-
ar niður. Rúða brotnar; það er
neglt fyrir gatið, en aidrei sett
í gler. Svona tekur hvað við af
öðru. Smáviögerðum er frestað,
og húsið drafnar niður.
Það er keypt ný bifreið. Hún
er aldrei þvegin og aldrei hreins-
uð véiin nema þaö, sem þarf til
að hún gangi; ef málning kvarn-
ast úr henni, er ekki að dyttað
288. tölublað.
En bifreiðinni er þvengþeytt um
alt dag og nótt, þangað til bif-
reiðarstjórinn gengur frá henni
einn góðan veðurdag annaðhvort
á Kalkofnsvegi eða við Barónsstíg
og vitjar hennar aldrei aftur.
Hafnargerðin leggur járnbraut
yfir Melana suður í Öskjuhlíð.
Það þarf ekki að nota hana leng-
ur, en teinar og staurar liggja
eftir í mörg ár og rotna ogryðga
niður, rétt eins og það væri verð-
laust.
Á hvað nrörgum sveitabæjum
skyldu Jiggja plógar, rakstrarvél-
ar og önnur dýr búnaðartól og
ryðga niður af því, að aldrei var
borinn á ryðvarnariitur. Og hvað
margar gaddavírsgirðingar skyldu
liggja slitnar og flæktar af því,
að enginn hirti um að halda þeim
við?
Þetta eru alt gamlir kunningj-
ar, sem hér hefir verið lýst. All-
ir þekkjum við þetta hirðuleysi
og erum samsekir, og höfum það
jafnvel á orði hver við annan.
Og það er ekki synd vorra tíma
einna. Þeir fornu þektu það svo
sem og vissu. Síra Jón Koðráns-
son lét „upp smíða kirkjuna á
Hrafnagili með dýrum kosti, sem
lengi mátti auðsýnast, ef henni
væri haldið“ segir í Laurentius-
sögu. Hann veit, hvað á spýt-
unni hangir, sá, sem þetta segir.
Það er eins og mönnum finnist
greitt fé vera tapað, og eins og
menn sjái ekki verðmæti þess,
sem kom í aðra hönd.
Það er mikið fé, sem tapast fyr-
ir svona hirðuleysi. Það væri
íróðlegt að vita, hvað mikið, og
enn fróðlegra að vita, iivort ekki
væri hægt að koma þessu hirðu-
leysi fyrir kattarnef.
Togararnir.
,,Skallagrímur“ kom af veiðum
í gær með 800 kassa. Var nokkuð
af afianum flutt í „Hannes ráð-
herra“, og fór hann í gær áleiðis
tii Engiands. „Skúii fógeti" kom
frá Englandi í gærkveldi og „Ar-
inbjörn hersir" í nótt. Hrepti „Ar-
inbjörn hersir“ mjög vont veður á
leiðinni, svo sem við mátti búast
siðustu daga. Misti hann bátana
og rúður brotnuðu úr stýrishús-
inu. ítalskur togari kom hingað
í gær með biiað stýri og skrúfu.
— Togarinn „Kári“ hefir nú verið
skoðaður og er kominn aftur á
flot. Reyndist hann iítið skemdur,
nokkrar plötur dáiítið beyglaðar.
Skipafréttir,
, Botnía“ kom hingað í nótt.
„Lagarfoss" var væntanlegur til
Vestmannaeyja kl. 3 í dag.