Alþýðublaðið - 09.03.1920, Blaðsíða 2

3
ALÞÝÐUBL AÐIÐ
„Vísi$“-axarsk5Jt.
Jakobi Möller hefir skyndlega
slegið niður, eftir að hann hafði
«m stund verið á batavegi. í Yísi
5. og 6. t>. m. rignir niður alls-
konar fáránlegum hugarsmíðum,
svonefndum Yísis-axarsköftum, í
€ dálkum samtals. Kennir þar
fingrafara eins heildsöluvinar Jak-
obs, sem mun vera keimlíkur
lionum að gáfnafari, effcir því að
■dæma, að hann hefir ekki séð
hverjar væru rökréttar afleiðingar
þessara hugarsmíða. En þó að
hendurnar séu Esaús, þá er rödd-
in Jakobs. Hvorki „ritstjórinn" né
■aðstandendur Vísis, auðmennirnir,
hafa enn ráðist í að svara efni
greinar minnar: „Það kemur eng-
um við“; en því meira vinnur
vefarinn með tólfkongavitið að
hveititægju. Skulu hér talin nokk-
ur dæmi almenningi til athug-
«nar:
1. Jakob „játar“ nú, að hann
„hugði“, að hveiti væri ekki greitt
gegn farmskírteini, né að afhend-
ing hveitisins færi fram fyrst þá.
Gremst honum mjög þessi við-
skiftavenja stríðsáranna, og kallar
hana „heimskulega venju eða ó-
venju“.
2. Þar sem Jakob kemst þó
ekki fram hjá þessari venju, verð-
«r hann að reyna að klóra í bakk-
ann með nýjum uppfundingum,
og þá kemur til hjálpar heildsölu-
vinurinn, sbr. hveitigrein Jakobs
3. þ. m. Jakob „játar" nú, að
landsveralunin hefði ekki þurft að
„borga" hveitið fyrirfram". Aftur
Á móti liefði verið hægt síðast-
liðið haust að senda dollara vest-
«r og láta þá liggja þar í banka,
þangað til gjalddagi hveitisins
kæmi. Þar sem allir vita að
dollaragengið hefir stórhækkað, þá
ukilur jafnvel Jakob nú, að stór-
gróði hefði verið fyrir landið af
slíkri peningasendingu, með því
að gjalddagi hveitisins var í febr.
—marz. En hitt skilur Jakob ekki
með neinu móti, að ómögulegt
var síðastliðið haust að vita fyrir-
fram hvað dollaragengið yrði í
febrúar. Fjármálamenn bjuggust
einmitt við, að Norðurálfunni
xnundi takast að fá fast lán í
Bandaríkjunum, og þá hefði doll-
aragengið lækkað. Enda varð aðal-
Jhækkunin á skömmum tíma eftir
áramótin, þegar líkurnar fyrir lán-
töku minkuðu. En auk þess ætti
fyrv. bankaaðstoðarmaðurinn að
vita það, að slík viðskifti um er-
lenda mynt eru ekki eiginleg
verzlunarviðskifti, heldur banka-
viðskifti.
3. En segjum nú svo, að Jakob
„hugsi“ einu sinni rétt og öllum
hefði átt að vera vitanleg gengis-
hækkunin. Yöruverð heildsala og
kaupmanna hér ætti þá líklega
alls ekki að hækka, því að þeir
hefðu þá allir keypt dollara í
haust, meðan gengið var lágt, til
þess að greiða með vörur, sem nú
eru að koma? Nú er almenningi
það vel kunnugt, að amerískar
kaupmannavörur hafa einmitt stór-
hækkað í verði, að því er álitið
er og kaupmenn segja, næstum
eingöngu vegna gengishækkunar-
innar. Jakob ætti þá að hugsa að
þessi verðhækkun væri óréttmæt,
og ráðast á hana, enda þótt hún
væri á kaupmannavörum. Hinn
23. f. m. segir Jakob með sak-
leysissvip: „Það er algerlega rangt,
að Yísir hafi haldið hlífiskildi fyrir
kaupmönnum". En hvað væri
þetta? Álítur hann nú að inn-
flutningnr og verð kaupmannavöru
„komi engum við“? Nei, blessað-
ur „ritstjórinn hugsar" víst að
gengishækkunin hafi meiri áhrif á
kaupmannavörur en landsverzlun-
arvörur!
4. Og hvað er um spámanninn
Jakob sjálfan. Úr því að hann vissi
þetta í haust sem leið, hvers
vegna keypti hann þá ekki sjálfur
dollara, til þess að græða á geng-
ishækkunina? Það hefði verið fljót-
tekinn og öruggur gróði fyrir hann,
sem vissi þetta alt fyrirfram. En
ef til vill hefir hann gert þetta?
Þá má iíklega búast við að hann
gefi niðurjöfnunarnefndinni upp
þennan gróða. Eg vil skora á
Jakob að gera nú einu sinni þarft
verk með spádómshæfileikum sín-
um, og tilkynna nú opinberlega
hvað dollaragengið verði 1. maí
næstkomandi. Þó að hann vildi
ekki gera Landsverzluninni slíkan
greiða, þá eiga að minsta kosti
kaupmennirnir svo mikla hönk
upp í bakið á honum, að hann
ætti þarna að sýna lítinn þakk-
lætisvott. En hann hefir ef til vill
alt í einu mist spádómsgáfuna?
(Framh.).
Héðinn Valdimarsson.
framsa! keisarans.
Khöfn, 6. marz.
Wolffs-fréttastofa flytur þá fregu
frá Haag, að Holland hafi aftur
svarað framsalskröfunni og haldi
fast við hina fyrstu ákvörðun sína.
Holland er sér fullkomlega með-
vitandi um eftirlitsskylduna, ec
segist engan þátt eiga í Yersailles-
samningnum.
Wilson og' Tyrkir.
Khöfn, 6. marz.
Wilson er á móti því, að Tyrkb
fái að halda Konstantinopel.
friðarsamniiigarmr.
Ivhöfn, 6. marz.
„Neue Freie-Presse“ segir það'
opinbera fregn, að forsætisráðherra
ítala hafi stungið upp á því að
Lundúnafundurinn endurskoði Vev
sailles-friðinn.
„Frankfurter Zeitung" segir að
Bandamenn hafi í grundvallaratrið"
um fallist á uppástungur Nittis
um póltíska- og fjármála-endui-
skoðun friðarsamninganna.
Um daginn 09 Yeginn.
MaOur verður úti. Á þriðju-
daginn er var hafði Jón héiaðs-
læknir Blöndal í Stafholtsey lagt
af stað, ríðandi, í lækniserindu®
að Svignaskarði. Veður var bið
versta og fór hann þó einn. Þurfti
hann að fara yfir Hvítá og halda-
menn að hann hafi druknað *
henni, því ekkert hefir spurst tfi
hans síðan, og hefir þó leit verið
gerð af mörgum mönnum.
Heiinsóknir allar voru þegai' '
fyrradag bannaðar að Landakots-
spítgla, Vífilsstöðum, Kleppi
Laugarnesspítala.
Signrfarinn, sem Færeyinga,;