Alþýðublaðið - 22.12.1926, Blaðsíða 2

2
^LÞÝÐUBLAÐIÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
kemur út á hverjum virkum degi.
Afgreiðsla í Alpýðuhúsinu við
Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
til kl. 7 síðd.
Skrifstofa á sama stað opin kl.
9V2 — 10Va árd. og kl. 8 —9 síðd.
Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294
(skrifstofan).
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan
(í sama húsi, sömu símar).
Frá bæjarstjórnarfundi
í gær.
Fjárhagsáætlun hafnarinnar var
samþykt umræðulaust. — Hall-
björn Halldórsson flutti þessar
breytingatillögur við þær, er
skipulagsnefndin hafði gert um
skipulag miðbæjarins í framtíð-
inni:
„Bæjarstjórn Reykjavíkur beinir
þeim óskum til skipulagsnefndar
urn breytingar á skipulagi í mið-
bænum, sem hér greinir: 1)
Ráðhúsi sé ætlaður staður á lóð
Bernhöftsbakarabúðar, sem nú er.
2) Þjóðleikhúsinu sé fyrirhugaður
staður mil!i Pósthússtrætis og
Lækjargötu, með framhlið, þar
sem gamla pósthúsið (Finsenshús)
er. 3) Lóðirnar frá framhaldi
Thorvaldsensstrætis til Austur-
strætis, milli Austurvallar. og
Austurstrætis yfir að Pósthús-
stræti, séu ekki ætlaðar til bygg-
ingar.“ —
Á næstsíðasta bæjarstjórnar-
fundi áður, þegar skipulagið var
rætt, hafði hann hreyft þessum
breytingum, og var í fréttum frá
þeim fundi skýrt frá því helzta,
sem þeir Ólafur Friðriksson hvor
um sig töldu fara betur á ann-
an veg en skipulagsnefndin hafði
lagt til. Nú gat H. H. þess enn
fremur, aö setja mætti t. d. gos-
brunn til prýöi þar sem bruna-
rústatanginn andspænis Lands-
bankanum eða „botnlanginn“ er
nú, ef það þætti betur við eiga
en að framlengja Austurvöll að
Austurstræti. K. Z. upplýsti, að
eignarnámsheimild á lóðum þess-
um væri til, ef á þyrfti að halda.
Um ráðhússtæðið sagði H. H., að
bæði væri óheppilegt að velja því
staÖ þannig, að tjörnin yrði mink-
uð af þeim sökum, og í annan
stað færi vel á, að aðalbygging
bæjarfélagsins væri sett í sömu
húsaröð og stjórnarbygging ríkis-
ins, og Bakarabrekkan væri fagurt
ráðhússetur. Jafnframt tók hann
fram, að tillaga sín, er tilnefndi
lóð þá, er „Kristilegt félag ungra
manna“ hefði keypt, væri alls ekki
sprottin af því, að sér væri á
neinn hátt illa við það félag eða
það, sem það kendi sig við. Hið
eina, sem sér væri illa við í sam-
bandi við félagið, væri, ef það
væri gert aÖ verkfæri annarar
þóðfélagsstéttarinnar gegn hinni.
Borgarstjórinn tók fram, að ef
ráðhús yrði reist á þessari lóð,
þá væri fegurst, að hún yrði látin
ná alt að Amtmannsstíg og það
látið standa á henni miðri. Annað
stórhýsi í viðbót kæmist hvort
sem væri ekki fyrir þar. H. H.
benti á, að bærinn þyrfti einnig
á alþýðubókhlöðu að halda. Væri
heppilegt að hafa hana í sambandi
við ráðhúsið, og væri þá hæfilega
sett á lóðina yfir að Amtmanns-
stíg. Kvað hann bæjarmenn myndi
iðra þess síðar, ef tækifærinu yrði
'slept til að ákveða ráðhússtæði
þarna, áður en störhýsi einstakra
manna eða félaga yrðu reist þar.
Um þjóðleikhússtæðið sagði hann,
að bæjarstjórnin mætti ekki vera
alt of smásálarlega sýtingssöm
um niðurrif gamalla bygginga,
sem bráðum'eru úr sögunni hvort
sem er, til þess að rýma fyrir
framtíðarbyggingum. Ól. Fr. kvað
fegurra, að ráðhús stæði þar, sem
það sæist utan af höfninni, heldur
(en í lægð; en ef ákveðið væri, að
ætla því stað við tjörnina, þá
væri fegurra að reisa það á hólma
í henni, heldur en á bakkanum.
Pétur Halld. kvaðst greiða at-
kvæði með skipulagsuppdrætti
nefndarinnar, þó að hann hefði
ýmislegt við hann að athuga, þar
eð hann treysti sér ekki til að
gera breytingatillögur, en vildi þá
láta skipulagsnefndina hafa veg
og vanda af honum. Þó að borg-
arstjórinn virtist samþykkur því,
að .skipulagið yrði betra með
breytingum þeim, sem Hallbjörn
lagði -til, mat hann og sumir aðrir
þó meira að forðast útgjöld, sem
samþykt þeirra kynni að hafa í
för með sér, og fór því svo, að
þær tillögur voru allar feldar: 1.
till. með 6:5, 2. till. með 5:3 og
3. till. með 7 :4. Síðan var tillaga
skipulagsnefndarinnar samþykt
með 6:2 (H. H. og St. J. St.). —
12 bæjarfulltrúar sátu fundinn.
Fyrir fundi fasteignanefndarinn-
ar 14. dez. lágu fjórar beiðnir um
leigu’óðir í Kaplaskjóli. Að tillögu
nefndarinnar samþykti bæjar-
stjórnin, að fyrst um sinn verði
lóðir þar ekki Ieigðar til íbúðar-
húsabygginga. Kvað borgarstjór-
inn ástæðuna vera þá, að þangað
vantaði vatnsleiðslu og skólp-
leiðsla væri engin þaðan. Hafði
byggingarnefndin falið honum og
bæjarverkfræÖingnum að athuga,
hvort ekki væri hægt að láta um-
sækjendur fá leigulóðir á öðrum
stað. Tilnefndi hann á fundinum
Bræðraborgarstíg og Grímsstaða-
holt, þar sem fjölga mætti bygg-
ingum. — J. Ól.mintist á, að mörn-
um, sem sent hefðu fasteigna-
nefnd erindi um leigulóðir, hefði
ekki verið svarað. Borgarstjórinn
upplýsti, að þau erindi myndu
vera frá þeim, sem vildu fá keypt-
ar lóðir, en hann byggist ekki við
því, að bæjarfulltrúarnir vildu
selja þær frá bænum. Væri og
engin ástæða til að láta einstakl-
inga græða á kostnað bæjarins.
1 sambandi við fundargerð fá-
tækranefndar benti Hallbjörn á
dæmi þess bæjarfulltrúunum til
íhugunar, hve alvarlegar afleið-
ingar einskorðuð fastheldni við
meginreglur (princip) um meðferð
fátækrasjóðs gæti haft. Maður
nokkur hefði beðið fátækranefnd
um lán til vélarkaupa í bát, en
hún ekki séÖ sér fært að sinna því
sökum þeirrar meginreglu að veita
ekki slík lán, þar eð með því
væri gefið fordæmi framvegis,
þegar líkt stæði á. Skömmu síðar
hefði maðurinn farist á bátnum á-
samt hásetum sínum vafalítið
vegna mjög ófullkomins og fá-
tæklegs útbúnaðar. Borgarstjóri
kunrri því illa, að á þetta væri
minst. J. Öl. kvað sjómenn oft
tefla mjög á tvær hættur á sjó,
og gæti sú dirfska orðið að slysi,
en ól. Fr. kvað góða sjómenn
aldrei tefla á tvísýnu óneydda, en
sultur gæti rekið þá út í það.
Samkvæmt tiilögu fjárhags-
nefndarinnar var samþykt þessi
tillaga: „Bæjarstjórn Reykjavíkur
lýsir yfir því, að hún aðhyllist
skólahugmynd þá, sem Jón Ó-
feigsson hefir borið fram, og tjáir
sig samþykka aðalatriðum frum-
varps þess til laga og sameigin-
legrar reglugerðar fyrir Skólasam-
band Reykjavíkur, sem fulltrúaráð
aðilja hefir fallist á og borið
fram.“ (Frh.)
Við gleðjum viní vora.
Við erum öll að búa okkur und-
ir jólin, og það eigum við að geha
á veglegan hátt. Þess vegna er
það ein stétt manna, sem ég vildi
minnast á. Það eru sjómenn og
þá sérstaklega þeir, sem verða hér
um jólin, — langt í burtu frá
heimilum sínum, og sumir langt
frá föðurlandi sínu.
Ég er einn af þeim, sem þekki
■ það að vera langt frá heimili mínu
um jól, því að ég hefi oft verið
það og haft jól í flestum ná-
grannalöndum, en ég heíi fund-
ið bróðurkærleika þar, þó ég væri
útlendingur. Og hann fann ég
mestan á sjómannaheimilum og
lestrarstofum sjómanna, sem eru
í öllum hafnarbæjum erlendis. Er
ein slík hér í bæ, og hefi ég haft
þar marga gleðilega stund, síðan
ég kom í land, bæði með er-
lendum og innlendum mönnum,
enda er mér það full-ljóst, að hún
Istendur ekki öðrum slíkum er-
lendum stofum að baki, nema ef
vera skyldi í peningalegu tilliti,
því að það er enn þá fámennur
flokkur, sem stendur að baki stof-
unnar. Þess vegna éru það til-
mæli mín til þeirra, sem er ant
um sjómennina og hafa ástæður
til að gleðja þá menn, sem hér
dvelja um jólin langt frá heim-
ilum sínum, að þeir færi Sjó-
mannastofunni smá-jólagjöf, sem
gæti orðið til þess að stórgleðja
einn fátækan og vinalausan gest
hér í höfuðstað landsins á kom-
andi jólahátíð. Stofunni hefir nú
nýlega verið gefið víðboðstæki.
Stofan hefir átt miklum vin-
sældum að fagna, og fer gestum
hennar stöðugt fjölgandi af inn-
lendum og erlendum sjómönnum.
Það hefir verið mörgum sjómönn-
um, sem ekki eiga heima hér í
bæ, kærkomið í frístundum að
geta setið í hlýrri og bjartri stofu
og skrifað heim eða skemt sér við
tafl, lestur innlendra og erlendra
blaða og tímarita eða bóka. Marg-
ir meðal sjómanna leika á hljóð-
færi og eru yfirleitt söngelskm
Þar af leiðandi hefir orgel-har-
monium stofunnar, sem óspart
er notað, verið mikill gleðiauki.
Á árinu hafa 10 þúsund gestir
heimsótt stofuna. Það sýnir, hve
mikil þörf hefir verið fyrir þetta
starf. 3500 bréf voru skrifuð af
sjómönnum, og úr pósti var 2000
bréfum veitt móttaka og komið til
skila. Enn fremur hefir stofan ver-
ið hjálpleg við peninga- og sím-
skeyta-sendingar, því að viðstaða.
í höfn er oft stutt, en stofan op-
in löngu eftir að pósthúsi og síma
er Iokað.
Jólasamkomur með jólatré og:
veitingum voru haldnar fyrir er-
lenda og innlenda sjómenn, og
fékk hver gestur böggul með hlut
í, sem hverjum sjómanni er ávalt
kærkominn, svo sem: vetlingar,.
treflar, sokkar, nærföt o. þ. h...
Munir þessir voru gefnir af ýms-
um velunnurum starfsins. Frá
Noregi og Danmörku var senduir
fjöldi böggla. Nokkrir þeirra,
sem fengu vöruskip um jólaleyt-
ið, fengu stofuna til að halda lík-
ar samkomur — á sinn kostnað
— fyrir skipshafnirnar.
Auk þessa voru haldnar á árinu
um 20 fagnaðar- og skemti-sam-
komur með kaffidrykkju, hljóð-
færaslætti og söng eða fræðandf
fyrirlestrum og skuggamyndum.
Guðsþjónustur voru 60 á árinu,
auk þess sem á hverju kvöldir
áður en lokað er, er sungínn sálm-
ur og stutt bæn flutt. — Guðs-
þjónustum þessum og kvöldbæn-
um er vel tekið af sjómönnum, og
á vertíðinni er sérstaklega spurt
eftir þeim. Einnig hafa verið
haldnar guÖsþjónustur á dönsku,
norsku og ensku. Á þessu ári
hefir verið haldinn sérstakur sjó-
mannadagur með guðsþjónustum
um land alt og fjársöfnun í kirkj-
um Reykjavíkur; kom þá í ljós
kærleikur almennings til þessa,
starfs.
Gestir stofunnar hafa flestir
verið íslenzkir, en þar að auki.
hafa heimsótt hana Færeyingar,
Danir, Norðmenn, Svíar, Finnar,
Englendingar, Frakkar, Þjóðverj-
ar, einnig menn frá Afríku og
Ameríku o. s. frv.
Þetta er að eins lauslegt yfirlit
yfir liðið starfsár. Öllum þeim,
sem kynnast vilja þessu starfi.
nánar, er velkomið að líta inn í
stofuna hvenær sem er.
G. Þ~
ifc