Alþýðublaðið - 24.12.1926, Page 1

Alpýðubl
Gefið út af Alþýðnflokknum
1926.
Aðfangadag jóla.
302. tölublað.
Sólhvörf.
Jólahugleiðing.
Jólahugleiðing.
Ef alt af hefðu ríkin og kirkjan skilið Krist.
og kenning hans í verki tala látið,
við hefðum miklu fœrri úr hungrí og kulda mist;
— pá hefðu fœrri andvarpað og grátið!
En heiðnir eru margir, pvi miður enn i dag.
og meðal hinna „kristnu“ allur fjöldinn,
pví enn pá skortir samvínnu, blíðu og brœðralay,
— menn berjast enn sem dýr um mat og völdin!
Og hvernig geymir heimurinn gleðiboðskap pann,
ei gaf oss Kristur, — orðin tignar-háu —;
að Alfaðir sé kœrleikur, elski sérhvern mann,
og ekki sízt pá fátœku og smáu?
Vér óskum pess af hjarta, að alt af fœkki peim,
sem ávalt reyndu að slökkva, er kœrleiksljósið glœddist,
— sem skapa öðrum meinráð og skemma penna heím,
og skilja ekki, til hvers Kristur fœddist!
Grétar Fells.
Eitt af skáldum okkar hefir líkt
■skammdeginu við myrka og
breiða móðu, sem við yrðum ár-
lega að leggja út í.
Undan farnar vikur höfum við
verið að vaða skammdegismóð-
suna. Sól hefir farið lækkandi á
■lofti, dögum hallað og skugga-
ilangar skammdegisnætur hlaðið
niður fönn. Myrkri og kulda hef-
Sr smám saman aukist afl og sig-
ursældin verið þeirra megin.
Þetta skammdegismyrkur lætur
mannshugina sjaldnast ósnerta.
paö er eins og eitthvað af því
smjúgi þangað inn, seilist til
snunablóma og kreisti þau með
köldum, rökum fingrum. Þung-
lyndir menn þjást að jafnaði mest
í skammdeginu. Og svo mjög hef-
ir myrkrið sorfið að sumum, að
þeim varð ofurefli að vaða móð-
una miklu. Þess vegna þykir
mörgum, sem fargi sé af þeim
létt, þegar mesta skammdeginu er
lokið og fyrsti sólarsigurinn unn-
inn.
Nú er sá sigur nýfenginn. Við
erum komin yfir vetrarsólhvörf-
in. Dýpsti áll skammdegismóð-
unnar liggur að baki. Blessuð
jólahátíðin er upprunnin. —
I fyrndinni voru jól haldin há-
tíðleg í minningu Mítra sólguðs.
Og það var ekki fyrr en skömmu
ieftir 350 e. Kr., að farið var að
halda 25. dezember hátíðlegan
sem fæðingardag Jesú. Menn
vissu ekki, á hvaða tíma árs hann
fæddist, og vita ekki enn. Af þyi
fara engar skýrar sagnir. En okk-
tir, sem dveljum á norðurhveli
Sjarðar, þykir vel valinn tíminn til
fæðingarhátíðar meistarans. Okk-
ur finst eðlilegt, að fæðingu hans
hafi borið að um líkt leyti og sól
vann fyrsta sigur á myrkri vetr-
arins. Kristur var ljós- og yl-
gjafi. Og segja má, að vetrarsól-
hvörf hafi orðið í andlegu lífi
þjóða, við fæðingu hans.
Fyrir komu Krists var eins og
.andleg sól færi að mörgu le^ti
iækkandi á lofti. Trúarbrögð Róm-
verja voru að þrotum komin. Þau
fullnægðu ekki trúarþörfinni leng-
ur. Og úr þessu var reynt að
bæta með því að taka ýmislegt
úr öðrum trúarbrögðum og sam-
eina það fflnum rómversku. En
það kom ekki að miklu lialdi.
Megnasta efasýki og lítilsvirðing
fyrir lífi og tilveru greip hugi
margra. Siðferði versnaði. Lífs-
þreyta og svartsýni óx.
Og eftir herleiðinguna fór trú-
arlífi Gyðingaþjóðarinnar hnign-
andi. Kröfum spámannanna um
siðgæði og innra guðssamband
var ekki skeytt. Guðsdýrkun var
fölgin í því, að fjölda ytri fyrir-
skipana væri fylgt út í yztu æsar.
Sá, er fylgdi þeim nokkurn veg-
inn vel, var talinn réttlátur, hvað
sem framferði hans leið.
Guðsdýrkunin var gengin á
glapstigu. Eitthvert andleysis-
myrkur hafði náð tökum á trú-
arvitund flestra forsprakka Gyð-
inga. Og einhver kulda- og kæru-
leysiskólga hafði lagst yfir hinn
rómverska heiin.
Þó var trúarþörfin mikil undir
niðri bæði með Gyðnigum og
Rómverjum. Ef til vill var and-
legur þorsti alþýðu aldrei jafn-
brennandi og þá. Menn leituðu
svölunar, en fundu enga. Manns-
andinn, sem aldrei unir til lengd-
ar við efnisheiminn tóman, þráði
eitthvað ævarandi og göfugt.
Hann kveinaði og kallaði á ijós.
Og þá fór eins og jafnan hefir
farið og jafnan mun fara, er líkt
er ástatt: Þegar ljósþráin er orð-
in nógu sterk í brjóstum mann-
anna, kemur æfinlega svar frá
guði.
Fylling tímans var komin og
sólhvörf fyrir dyrum.
Birta drottins ljómaði skyndi-
iega í mannheimum. Frelsari
fæddist á jörðu. Lítið sveinbarn
vafið reifum lauk upp augurn og
leit á tilveruna hér. Og nokkrir
sáu himininn opinn í þeim aug-
um. En fæstir skildu, að nokk-
uð óvenjulegt væri á ferðum, því
að engin lúðrasveit tilkynti komu
Krists. Nei, — -
Hann fæddist svo, að fáir vissu
af, eins og alt það, er dýrmæt-
ast er. Hann hlaut enga almenna
athygli fyrst í stað. En seinna sáu
menn ljómann. Og í þeim ljóma
gerbreyttist verðmæti á mörgu.
Það, sem áður þótti gott og gilt,
reyndist einskisvert í þessari birtu.
Falsgyilingar biiknuðu og urÖu
að engu. En í leirnum, þar sem
enginn átti gersema von, sást
glitra á ósvikið gull. Hjartalag
bersyndugra reyndist betri jörð
en flestra hinna, sem engar stór-
syndir frömdu að almanna dómi.
Landamerki góðs og ills breytt-
ust að ýmsu í augum manna í
ljósi meistarans. Eilífðin biasti við
betur en áður. Og hvar sem hann
fór, spruttu lífgrös í sporum hans,
Alls staðar var hann iæknir, græð-
ari, fræðari, skjól og skjöldur
þeirra, er engar áttu hlífar, ein-
stakur, flekklaus og öllum hærri.
Þeir voru fáir, sem þetta sáu
þá. Seinna viðurkendu það millj-
ónir manna, — að minsta kosti í
orði —, að mat hans á hlutunum
sé réttlátt og gott. En þó varð
lífspeki meistarans sárfáum inn-
gróin, eins og allir vita. Samt fór
sól hækkandi á iofti um hríð eftir
kornu hans.
En nú eru liðnar 19 aldir, síðan
þau sölhvörf urðu. Og fyrir langa-
löngu er aftur farið að vetra.
Kirkjan vildi kenna lífspeki
Krists og benda mönnum á ljós-
ið. En stundum urðu kenningar
hennar að þoku og skýjabólstr-
um, er byrgðu hina andlegu sól,
stundum að stormum, sem þyrl-
uðu ryki í augu manna. Og rökkr-
ið tók aftur að færast í aukana.
Gamla matið á hlutunum gekk
pftur í gildi. Hrollkaldir næðing-
ar hugsjónaleysisins tóku að blása
um hugi rnanna. Og vængirnir á
eilífðarþránni frusu fastir við efn-
ishyggjuklakann.
Og nú er loks svo komið, að
ýmsir hyggja, að þjóðirnar séu
staddar i svartasata skammdegis-
myrkrinu. Ógurlegar plágur hafa
herjað þessa álfu undanfarin ár:
Heift og styrjaldir, hungur og
drepsóttir, gripdeild, gremja, á-
sælni og öfund hafa vaðið uppi
hvaðanæva. Vandræði steðja að
á öllum sviðum. Stjórnmálin eru
spilt, kirkjan máttlaus, vísindin
ráðþrota. Vonleysisþoka læðist
um hugi, og kuldi smýgur inn á
brjóstið. Menn biðja um ljós og
lið. Og eilífðarþráin berst um og
bíður eftir þeim, sem þíðir hina
frostnu vængi.
Mannkynið dregst áfram í
mvrkri með þungan bagga af ó-
leystum viðfangsefnum.
Er þá ekki upprofið nærri?
Eru ekki sólhvörf í nánd? Er
ekki fylling tímans komin, sú, að
frelsari fæðist í heiminn?
„Hann kom ekki í pellskrúði og purparaljóma
með prúðbúið riddaralið;
hann lét ekki á undan sér herbumbur hljónra,
svo heimurinn riðaði við.
Hann bar hvorki skjöld né skjóma.
Hann lék sér sem barn milli blóma,
hann, fulltrúinn kærleikans, friðarins boðberinn góði.
hin fegursta hugsjón í ísraels-skáldanna Ijóði,
hann, ljósgjafinn aldanna, íklæddur holdi og blóði.“