Bjarki


Bjarki - 18.11.1899, Síða 1

Bjarki - 18.11.1899, Síða 1
Eit.t blafi á viku minst. Árg. 3 kr. borgist fyrir i. Júlí, (erlendis 4 kr. borgist fyrirfram). BJARKI Auglýsíngar 8 aura linan; mikill af sláttur eí oft er auglýst. Uppsögn skrifleg fyrir 1. Október. IV. ár. 46 Seyðisfirði, Laugardaginn 1B. Nóvember 1899 Póstar. 26. — Norðanpóstur kemur. 27. — Vopnafjarðarpóstur fer. 29. — Sunnanpóstur ketnur. S. d. Aukapóstar fara til Mjóafj., Loðmf]. og Borgarfjarðar. 9. Des. Egill frá útl., til Akureyrar. 11. — Víkingur frá útl., til Akur- eyrar. 16. — Víkíngur að norðan. 17. — Egill frá Akureyri, til útl. 18. — ;,Norðan og sunnanpóstar fara. 28. — Norðanpóstur kemur. 29. — Vopnafj.póstur fer. 31. — Sunnanpóstur kcmur. S. d. Aukapóstar fara til Mjóafj. Loðmfj. og Borgarfjarðar. BJARKI. Nýir áskrifendur að næsta ár- gángi Bjarka geta feingið blaðið fram til næsta nýárs ó k ey pis. Ennfremur geta þeir feingið ó- keypis alt, sem skrifað hefur verið í Bjarka um Dreyfusmálið. Fá þeir þá sögu þessa merki- lega máls, sem nú um iángan tíma hefur meir verið rætt um en nokk- uð annað um alian heim, ýtarlegar sagða en kostur er á annars staðar á íslensku máli. Bjarka má panta hjá ritstjórunum, hvorum sem vill, og hjá afgreiðslu- manni blaðsins, Arna Jóhannssyni sýsluskrifara. Útlendar frjettir. . Helstu frjettir eru nú um ófrið- inn milli Breta og Búa. Frjettirn- ar náðu síðast til 4. þ m. og var þar þá komið máli, að austur- her Breta var lokaður inni í Lady- smíth Fimtud. 2. þ. m. og síðan höfðu aungar greinilegar fregnir komið um vopnaskifti hersveitanna. Nú færði Vaagen ensk blöð til 7. þ. m. og sjest á þeim að ait hefur verið rjett hermt í hinum fregnunum, eins og þær stóðu í Bjarka. Herkvíar Búa um Breta eru svo fast luktar og ramgerðar að þar hefur ekkert getað gegn- um komist frá 2. til 7. þ. m. Að- eins ein brjefdúfa kom frá Lady- smyth suðaustur til Durban þann 3. og flutti aðeins fregnir um or- usturnar tvo dagana á undan. í’ar sjest að Bretar hafa gert hamslausar áiásir á hcrkvína til þcss að reyna að brjótast út, og segir dúfubrjefið, að þeir hafi borið hærra hlut í öil- um þeitn viðskiftum og rekið Búa af stöðvum sínum og tckið her- búðir þeirra f einum stað. Þctta má nú satt vera, en hitt er víst, að það hefur ekki haggað hót herkví Búa, og Bretar eru sjálfir á nálum yfir því að Búar taki Lady- smith áður liðsaukinn kemur að heiman. Hann er nú og á leiðinni og . fyrstu herdeildirnar, um 20 þús., áttu að lenda í Kap fyrra Fimtud. (8. þ. m.) Bretar taka þessum óförum liðs síns mjög rólega og hugga sig við það að þeir eiga nög gull til að kaupa svo margt lið til að berja á Búum að þeim ríði að fuilu að lokum, og efar víst einginn það. En það er h'ka víst að þeir mega vara sig að álit á stjórn þeirra fyrir rjettsýni og mannúð verði ekki ennþá mintia eftir en áður, og það því fremur, sem margir mætustu menn þeirra sjálfra fordæma þennan ófrið mjög ákaft. í’jóðin er og örg yfir að láta skjóta þarna niður únga og hrausta sonu sína í þúsundum, og eitt af blöðunum sem er móti aðferð stjórn- arinnar og ásakar hana harðlega fyrir að vera rángjörn og þó hirðu- laus, segir: »Vjer höfum ágætustu heimildir tii að segja, að herstjórnin hafi verið hirðulaus. Þctta er álit hins svonefnda yfirherstjóra vois, lords Wolseley. Hann segir: »Vjer höf- um sjeð, að óvinur sá, sem færði oss á hendur ófriðiun, er miklu efldari en vjer höfum ætlað«. Svo spyr blaðið hvort þá sje ekki heimskulega og ráðlauslega farið af stað þegar sóma þjóðarinnar og sonum hennar sje svo hrapað út í ó- vissu. Suðvestur her Búa stcfnir eins c>g síðast var getið suður á Kap- land og hefur aú vafalaust ráðið á demaníaborgina, Kimberley. En eingar glöggar fregnir eru þaðan heldur. Esterhazy, scm menn þekkja af Dreyfusmálinu, hefur nú verið dæmdur f þriggja ára fángeisi fyrir að hafa svikið af frænda sínum 35 þús. og 500 fránka. Esth. er á Einglandi eða Holllandi og kom þvi' ekki fyr'r dórriinn, tn þctta sýnir að ólíkar eru fjárreiður þeirra Est- crhaays og Dreyfusar. Visur (sem Pál! skrifaði kunningja sínum núna 13. þ. m.) Nákaldur jeg nótt og dag nötra millum flíka. Höndin feingið hefur slag og hjartað í mjer líka. Ef að jeg nú flösku fæ finn jeg bata merki; svona er hún mjer sí og æ söm í orði og verki. Á mjer vaxa vængir þá. Vonar sólin bjarta bræðir svell af sálarskjá svo jeg glcðst af hjarta. Fljótt að hciman fiý jcg þá, finn þig strax að máli; sjái jeg þjer bros á brá batnar alveg Páli þínum Olafssyni. íslenskar skáldsögfur. Getirg Brandes segir í bók sinni um Shakespeare, að leikritasmíðin hafi á hans dögum verið komin svo lángt á Einglandi, að svo að segja hver ritfær maður og nokkumveg- in mcntaður hafi getað samið lýta- lausa sjónleiki; slíkt hafi ekki þótt meiri vandi þá, heldur en nú á dagblaðanna öld, að skrifa blaða- grein. Nú á dögum er það skáldsagna- gjörðiu, sem stendur { mestum blóma erlendís, og er komin svo lángt, að líkt má um hana segja og Brandes segir um leikritin á dögum Schákspeares. Sú grein bókmentanna, sem mest er um hönd höfð á hverjum tíma fyrir sig, nær mestri fullkomnun. Hjer á landi mætti heimfæra þetta upp á kvæðagjörðina; nær því hver nokkurn vegin mentaður Islendíngur getur sett saman lýta- laust tækifæriskvæði. Og Ijóða- gerðin er eina bókmentagreinin, sem náð hefur vcrulegum þroska í nýrri bókmentum okkar. En skáldsagnagjörðin hjá okkur er á mjög lágu stígi. fJeir, scm best gera þar, komast eingan veg- inn upp fyrir meðallagið þegar borið cr saman við útienda skáld- sagnahöfunda. »Maður og koaa«, sem skrifuð er rjett eftir miðja öldina, er enn helsta og besta skáldsagan sem við eigum. f>ví um Heljarslóðarorustu er ekki að tala í þessu sambandi. Hún er als annars eðlis en hinar nýrri skáldsögur. »Maður og kona« er þó eingan- vegin lýtalaus saga. Það eru, þvert á móti, á henni mörg missmíði. En kaflar í henni eru svo vel gerðir, að ekkcrt af því, sem við eigum af sömu tegund, nær því. »Piltur og stúlka« stendur lángt að baki »Manni og konu«, þótt þar sjeu einnig fallegir kaflar. Hið helsta sem rjettlætir það álit, sem hún hefur feingið, er það, að hún er fyrsta skáldsagan í nýrri bókment- um okkar, sem nokkuð kveður að. Næstur Jóni Thoroddsen í skáld- sagnasmíðinni er vafalaust Gestur Pálsson. Sögur hans hafa feingið mikinn byr nú á síðustu árum og hann hefur orðið nokkurskonar for- gaungumaður allflsstra þeirra, sem feingist hafa við að semja sögur á cftir honum, en allir gert ver en hann. Sögur hans eru laglegar en eingin mcistarverk. En þar sem jafnfátækt var fyrir, þá voru sögur hans góðra gjalda verðar. f>ær hafa verið þýddar töfuvcrt á út- lend mál af því að þýðararnir vildu þýða úr íslensku og þær eru einna helstar af því fáa, sem um er að vclja. Einar Hjörleifsson er við og við að láta frá sjer sögur, eina og eina á 2—4 ára fresti, og er það betra en ekki neitt. En hann ætti að gera meira að því. Annars eru eldri sögur hans bctri en hinar síðari. Besta saga hans er »Vonir«, sem hann skrifaði í Ameriku. »Brú- in« og »I.it!i Hvammur* eru miklu daufarf, einhver þokumolla yfir þeim. Sjera Jónas skrifaði sögur í á- kafa um tíma, en sýnist nú vera alveg hættur. Sama er að segja um í’orgils gjallanda. f » I heild sinni standa skáldsögurn- ar hjá okkur lángt að baki kveð- skapnum. Og þegar sömu skáldin fást við hvorttveggja, verða kvæðin nærri undantekníngarlaust betri Sögur Einars Benediktssonar standa iángt að baki bestu kvæðum hans. Sama cr að segja um Guðmnnd

x

Bjarki

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Bjarki
https://timarit.is/publication/28

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.