Bjarki - 15.01.1902, Síða 1

VII, 1
Eitt blað á viku. Verð árg. 3
borgist fyrir 1. júlí, (erlendis 4
borgist fyrirframj.
kr.
kr
Seyðisfirði, 15. jan.
Uppsögn skrifleg, ógild nema komin
sje til útg. fyrir i. okt. og kaupandi | 1902.
sje þá skuldlaus við blaðið.
Fyrirlestur i Bindindlsfaúsinu sunnudag; kl. 7
síðd. Efni: Ýmislegt af sögu biblíunnar á
fainum myrku ðidum. D. Östlund.
Bjarki
Um þessi árgángamót staekkar brotið á Bjarka
töluvert án þess að verð blaðsins breytist.
Bjarki er töluvert stærra blað og efnisríkara,
en önnur blöð landsins, sem seld eru fyrir
sama verð.
Nýir kaupendur að Bjarka fá í kaupbæti
aðra hvora af þessum bókum, eftir eigin
vali;
Snjó, eftir Alexander Kielland, ásamt fleiri
sögum, alls 200 bls.
eða
Spánskar nsetur, eftir Börge Jansen,
sem eru álíka að stærð.
Bækurnar sendast um leið og árgángurinn
er borgaður,
Bjarki er framfarsblað Austurlands, blað hins
skynsamari og menntaðri hluta Austfirðinga.
Við þessi áramót byrjar skemmtileg saga
neðanmáls í blaðinu.
QOgOOOOOOOQQ00o000000000000000OO
UM SJÁLFSTJÓRN.
— O —
28. nóv. í haust flutti Jón Olafsson ræðu í
Reykjavík um sjálfstjórn. Hann rakti þar bar-
áttuna fyrir endurskoðun stjórnarskrár okkar
frá upphafi og dæmdi um frumvörp þau, sem
fram hafa komið. Hann kvaðst sem stendur
standa utanvið flokkana.
Hann syndi fram á gallana í frumvörpum
þeim, sem kennd eru við Ben. Svcinnson, en
kvað frumv. fiá 1889 besta frumv., sem fram
hefði komið f málinu. »þetta van, sagði
ræðumaður, » kölluð » miðlunarstefna« eða
*miðlun« og var það að vísu rjcttnefni, af
þvi að þar var litið á málið frá hliðum
bc&Sja mákaðila, en hinsvegar olli nafnið
þeim missklininpí, að sumir hjeldu, að með
þessari m’“lun væri slegið af freisiskröfum
þjóðaiinnar, en því fcr fjarri, þar sem frumv.
þetta er einmitt frjálslegast af öllum stjórnar-
skrárfrumvörpum vorurn.í
Um frumv. það, sem samþykkt var í sumar,
sagði ræðumaður, að það bætti úr mikils-
verðvm ágöllum: tiygði sjerstakan ráðgjafa og
að hann yrð* kunnugnr, að hanti mætti á þingi
og að hann bæri ábvrgð fyrir alþíngi. Með
rágjafa, sem viðurkenndi þingræðisregluna, gæti
hjer verið ákaflega mikill ávinningur.
»Ef hægrimenn hefðu setið við stjórn, eða
ef vinstrimannasíjórnin, sem nú er, reyndist
ófáanleg til að gánga að öðrum oss hagfeldari
breytingum, þá getur mjer ekki hugur um
blandast, að talsvert skárra en ekki væri að
fá það frumvarp lögleitt. Þetta er mjer
óski!janlegt,að nokkrum manni geti dulist. En
fjarri fer því, að þetta fyrirkomulag geti heitið
viðunanlegt til láogframa.*
Tíumannafrumvarpið kvað ræðumaður ekki
þurfa um að tala, þar sem höfundar þess vœru
horfnir frá því sjálfir, »ef hávaði þeiria hetði
nokkurn tíma í alvöru verið því fylgjandi.«
Um stefnu þessa flokks eftir þíng, eins og
hún hefur fram komið í blöðum hans, fórust
ræðumanni svo orð : «Fyrirkomulag það sem
sá flokkur hefur síðan (þ. e. eftir þíng) hreyft
f blöðurr sínum, um að ráðgjafi sje cinn og
hjer búsettur, hygg jeg allir sjc samdóma um
að sje óhugsandi. Og fyrirkomulag það sem
nú er síðast haldið fram og jeg þykist hafa
sjeð vikið á í dönsku blaði, að þessi sami
ráðgjafi feli hinum ráðgjáfunum að bera mál
vor upp fvrir konúng í ríkisráðinu, það teljeg
það versta og óheppilegasta, sem jeg hef enn
sjeð fram koma í þessu máli.«
Ræðumanni taldist svo til, að kostnaðurinn
við það stjórnarfyrirkomulag sem við ættum
að fá: Jarl eða landstjóra með ráðgjöfum o.
s. frv. yrði litlu meiri en nú.
Hann gerði ráð fyúr að stjörnin taunaði
jarlinum eðs landstjöranum, en ráðgjöfunum
tveimur ætlaði hann 6000 og 5000 kr., 3
skrifstofOstjórum 4000, 3600 og 3000 kr. 3
yfirriturum 1200 kr. hverjum, 3 skrifurum
800 kr. hverjum. Kostnað af stjórnarhúsbygg-
ingu 8000 kr á ári
Aftur gerði hann ráð fyrir að sparast mundi
23,000 kr. mcð niðurlagningu amtmannaem-
bættanna, landfógetaembættisins, cndurskoð-
andaembættisins og skrifstofufjár amtmanna og
landfógeta.
Kostnaðarauka gerði hann tæpar 20,000 kr.
Jón Ólafsson kveðst hvorugum flokknum
fylgja, þ. e. honum þykir okki nóg feingið með
frumv. meirihlutans frá í sumar, en tillögum
minnihlutans er hann alveg fráhverfur, telur
þær ýmist »óhugsanlegar« cða þá «hið versta
og óheppilegasta, sem enn hafi fram komið í
þessu máli.«
Eins og áður hefur verið skýrt frá hjer (
blaðinu, býður Jón Olafsson sig nú fram til
þings í Suðurmúlasýslu, hinu gamla kjördæmi
sínu, og víst munu Sunnmýlingar ekki eiga
kost á öðru þingmannsefni hœfara honum, og
rjett segir »Arnfirðingur«, að meðan hann hafi
setið á þingi sem fulltrúi þeirra, hafi þeir átt
«glæsilegasta og fræknasta þíngmanninn«.
Hvernig búa menn til ræður?
— o —
Enskur blaðamaður hefur nýlega sníiið sjer til
ýmsra nafnfrægra mælskumanna á Englandi
og spurt þá, hverja aðferð þeir hefðu fil að
búa til ræður sínar. Síðan hefur hann birt
svörin í tímariti ensku og er hjer tekin út-
dráttur af þeim eftir Kringsjá.
Chamberlain utanríkismálaráðgjafi, sem talinn
er einhver mestur mælskumaður í enska þing-
inu, er einn af þeim sem svarað hefur. Hann
segir :
»Röksemd, hversu góð sem hfin er, hefur
aldrei verið sett fram án verulegrar fyrirhafnar,
Og ef rjett er, eins og jeg ætla að vera muni,
það sem merkur franskur rithöfundur hefur
einusinni sagt, að sönn mælska sje í því inni-
falin, að segja allt sem þörf er á að segja,
en ekkert þar fyrir utan — þá er það síðari
hluti setningarinnar, sem erfiðast er að uppfylla,
og við tilbúning ræðunnar tekur það mestan
tíma að nema burt öll ónýt orð og það sem
ekki kemur málinu við. Jeg ímyuda mjer að
við minnumst þess allir, að við höfum hugsað
svo, og það jafnvel um góða ræðumenn, að þeir
hefðu talað betur, ef þeir hefðu vérið nokk-
ra stuttorðari. En þetta ererfiðara. í’að kost-
ar fyrirhöfn.*
Chamberlain taldi John Bright mestan mælsku-
| mann alira samtíðarmanna hans. þeir voru
j nákunnugir og Chamberlain lýsir aðferð hans
við ræðutilbúninginn svo:
»Bright hajði mjög mikið fyrir að undirbúa
ræður sínar og var oft heila viku eða lengri
tíma að hefla þær til. Hann sagði mjer, að
það sem hann fyrst og fremst legði áherslu á
væri, að gera sjálfum sjer ijóst, hver væri
grundvallarhugmyndin í því máli sem fyrir Iægi
og, hvernig skilningur áheyrendanna skyldi
vakinn á henni; þar næst, að setja þetta fram
með sem skýrustum og einföldustum orðum,
að sneiða hjá hverju ónýtu orði og óþarfri
röksemd, en jafnframt styðja og styrkja það
I sem fram væri sett með þeim skýrandi mynd-
um og röksemdum, sem fyrir sjálfum honum
vektu. »0g þcgar jeg hætti«, sagði hann