Bjarki - 25.02.1902, Blaðsíða 2

2
drykkjuna af því að hún er þröskuldurinn f vcgi
fyrir framkvæmd á hugsjón þeirra. l’eir scgja,
■ ? meðan hófdrykkjumenn sjeu til, þá verði
alltat til ofdrykkjumenn, eða, meðan vínið
']i á annað borð um hönd haft, verði það allt-
;.f misbrúkað af einhverjum. í’etta kann vel
að vera, cn það rjettlætir ekki bannlögin, eins
og áður er sýnt.
Meðan skotvonp og eggjárn eru flutt til
landsins, er það víst, að fleiri eða færri meiða
sig stöðugt á þeim. Samt dcttur eingum í
hug að banna þau. Meðan eldur er kvevktur í
húsurn, gerir hann vafalaust stöðugt einhverj-
um tjón. Samt dettur eingum í hug að fyrir-
bjóða eldinn. En bannlagamennirnir segja :
Þetta er alltsaman nauðsyniegt, en áfeingið ger-
ir mörgum tjón, en eingum gagn.
En til þess að fella þann dóm hafa þeir
eingan rjett. Hófdrykkjumaðurinn segir með
fullum rjetti : jeg hef ánægju af víninu ; það
veitir mjer gleðistundir, sem jeg vil ekki sleppa
eða fara á mis við. Og löggjöíin hetur ekki
fremur rjett til að svifta hann víninu, en t. d.
töbaksmanninn tóbakinu, kaffikeliínguna kaffinu,
o. s. frv., o. s. frv., ekki fremur rjett til að
banna honum það en bverja aðra munaðar-
vöru.
Einn af andmælendum bannlaganna, St. Th.
Jónsson, hefur sagt hjer íbiaðinu: O’aðerfalb
egt að vera góður bindindismaður, en þó er
fegurra að vera rjettur hófsemdarmaður.« Þessu
er jeg samdóma. Starf bindindisfjelaganna er
gott og gagnlegt, en það cr gott og gagnlegt
aðeins vegna þess, að vínið cr ekki brúkað af
öllum á rjettan hátt. Bindindisfjelögin, eink-
um Goodtemplarfjeiagið, eiga mikinn og góðan
þátt í því, að sú skoðun útbreiðist meir og
meir, að það sje brot á móti almcnnu velsæmi
að láta sjá sig til muna ölvaðan. Þetta er
:j;-tta leiðin. En á mcðan bindindisfjelögin
/inna rneð góðum árángri í þessa rjettu átt,
pá starfa þau líka rnóti bannlagahugmyndinni.
Því cftir því sern ofdrykkjumönnum fækkar,
eftir því hlýtur rjcttleysi þeirrar hugmyndar að
verða meir og meír augijóst.
llún er fjarstæða, sem jeg get naumast trú-
að, að gætnir og glöggir bindindismenn fylgi
fram í fullri alvöru.
Ræningjar í Ameríku.
— o —
í Suðurfylkjum Bandarikjánna haldast enn
við flokkar af ræningjum í skógunum, iíkt og t
Ítalíu, og ráðast á ferðamenn. Danskur mað-
ur, J. B. Evers, segir svo frá einum slíkum
viðburði, og er frásögnin hjer tckin eltir ferða
fcók H. Cawlings :
Jeg var á leið til Danavángs í Texas og
*at datlandi í vagninum. Það var um miðja
öótt. AHt í einu vöknuðu allir farþegarnir við
ferak og bresti. Mjer datt strax í hug, að
lestin væri komin í ræningja hendur og jeg
vissi við hverju þá mætti búast. Jeg átti tvo
20-doIIaraseðia í vasabók minni og flýtti mjer
að ná í þá, stakk þeim upp í mig og tuggði þá
saman í harðan köggull og spýtti honum á
gólfió. Við heyrðum að allt var í uppnámi
í næsta vagni fyrir aftan okkur og [rað
lctð líka ekki á laungú áður en hurðinni á vagn-
inum, sem jeg var í, var spyrnt upp og sex
menn komu inn með grímur fyrir andlitunum
og skambyssur í höndunum. »Hendurnar upp
f loftiá!* kölluðu þeir til okkar. Við hlýddum
og einn af rænigjunum mæitu til okkar á þessa
leið :
«Frúr og herramcnn! Arferðið er ekki sem
best nú og bágindi hjá okkur; þessvegna neyð-
umst við til að taka með okkur peningapýngj-
ur ykkar og ur. Gerið þið svo vel að halda
handleggjunum upp í loftið meðan við leitum
í vösum ykkar; það ska! ekki standa leingi á
þvf.’«
Hann dróg upp bóginn á stórri sammbyssu,
rak upp hlátur, sneri sjer til kvenfólksins og
sagði:
»Verið þið ekki hræddar, góðu frúr; með-
an við erum hjá ykkur eruð þið eins óhultar
og hjá skriftatöður ykkar í New Orleans.« Ber-
ið þið gamla manninum kæra kveðju okkar «
Að svo mæltu fóru þeir að leita {• vösum
okkar og voru ótrúlcga handfljótir og fingra-
fimir. Einn af farþegunum bað þá að lofa sjer
að halda gullúrinu sínu, sagði, að það væri
menjagripur, gjöf frá konu sinni. Ræninginn,
sem við hann átti, leit á i'irið, klóraði sjer
bakvið eyrað og sagði :
»Urið er 200 doilara virði, herra minn —
200 dollara virði ! — sem jeg með ánægju
gef yður. Má jeg svo biðja yður að bera konu
yðar auðmjúka kveðju mína, og það með, að
jeg vona, að hún minnist mín í kvöldbænum
sínum. Nafn mitt er Jim.«
Eins og sjest á þessu voru ræningjarnir
mjög kompánalegir við okkur. Farþegarnir,
snmir hverjir, tóku spauginu vel. Mcðal þeirra
var gamall skipstjóri frá Houston. Hann kal!-
aði allt í cinu upp:
»Fjandinn hafi það að jeg stend svona leing-
ur fyrir ykkur nema þið gefið mjer munntó-
bak ! <
»AIiright!i sagði ræningjaforingjinn og sneri
sjer til eins af mönnum sínum:
»Sam, geíðu karlfuglinum tóbak!«
Sam rjetti tóbak að skipstjóranum og bann
beit í það eins og ekkert væri um að vera.
Svo tók Sam til verks síns aftur.
Ræningjarnir fundu ekki seðla Evers á gólf-
inu. Hann átti aðeins lí„ dollar eftir í vasa-
bókinni og hann tóku þeir og sögðu um leið,
að það væri vitiaust að leggja út í lánga ferð
með svo lítið af peningum. Evers hafði gam-
allt silfurúr; það tóku þeir, en sögðu að mönn-
11 m sem ekki ætti gullúr, ætti ekki að leyfast
að ferðast í bestu og dýrustu vögnunum.
Þegar ránunum var lokið, tóku þeir gufu-
vagninn frá lestinni og óku á honum eiuum
tvær míiur til baka; þar höfíu þeir hesta sfna.
Vesturheímsbrjef í Þjóðólfi.
-°---
í 58 io. »Þjlðólfs« síðastliðsins árs birtist
grein í á Erlendi Jónssyni, sem virðist eiga
heima í Pembfna í Norður-Dakota, mcð yfir-
skrift: »Astand verkamanna í Norður-Amerfku.*
Jeg get ekki stillt mig um að gera nokkr-
ar athugasemdir við áminnsta grein, af þvf
þar úir og grúir af ósönnum staðhæfingum,
sem annað tveggja er af vanþekkingu, eða ill-
girni, en þó lfklegast hvorutveggju. Jeg ætla
ekki að fylgja nálcvæmlega krákustig hófundar-
ins, en aðeins að sýna ósamkvæmni mannsins.
Hann leggur af stað, að mjer virðist, frá Pem-
bína og norður til Manitoba og lýsir þar land-
kostum á þessa leið:
• Manitoba er eins og kunnugt er víðáttumikill
landfláki. Norðurhluti hans er hrjóstugur og
skógi þakinn, að stöðuvötnum frátöldum, og
þar að auki liggjandi of nærri kuldabeltinu, svo
þar er elcki um neina hveitirækt að ræða.«
Svo bregður náungirin sjer suður til Dakota
og hittir þar 12 bushels á ekrunai af hveiti,
en gefur þó í skyn að sú áætlun sje ekki áreið-
anleg. Kn þetta er ekki það eina óáreiðanlega
í greíninni,
Skreppurhann svo austuryfirRauðátilNorður-
Minnisota eins og hann kallar það, og segir
að þar sje ómunalega góð hvéitiuppskera.
1‘essu trúi jeg ekki, o.g líklega einginn sem
þekkir jafnmikjð tll Dakota og jeg; eða gamia
Rauðá er farin að verða áhrifamikil, ef hún
getur gjört þann mismun á Vestur- og Austur-
bökkum, sem ekki eru nema fáir faðmar á
milli. En svo getur greinarhöf, um, að á sum-
um pörtum Minnisota sjeþví nær einginn!!
hveitiuppskera, sem stafi að því, að ekki hafi
verið sáð í landið á síðastliðnu. vori.
Hvað geingur að manninum? er hann -brjál-
aður f veit hann ekki að það ' þarf að sá til
þess að fá uppskeru?
Næst þýtur höf. norður til Manitoba og segir :
Manitoba er taiið einna besta hveitiuppskeru-
landið, enda er mikið af þvf látið, eðlilcga til
þess að landinu verði veitt cftirtekt.
Jcg set þessa setningu hjer aðeins til að sýna
samkvæmnina hjá höf. berandi saman við það
sem hann segir fyr í grein sinni um Manitoba.
Svo byrjar hann á að skamma bændur fyrir
illa meðferð á vinnuiíðnum og iágt kaup, sem
ekki sje netna tvcir dollarar á dag; því dett-
ur mjer ekki til hugar að svara, því það er
sannarlega ekki svara vert, því tveir dollarar á
dag er álitið mjög gott kaup fyrir aimenna
vinnu, jeg vil segja hvar sem cr í heiminum
nerna í Klondyke, par sem kaupið er átta doll-
ara á dag.
En til að sanna sögu sína kemur hann með
sfna 10 ára persónulegu eigin reynslu!! (gott
cr málið).
Nú lvemur það sem jeg játa að jeg skil ekki
og á því ekkert við það atriði, aðeins leyfijeg
mjer að setja setninguna orðrjettja hjer:
»Samt eru heiðarlegar undantekningar í
þessu atriði, og sumir fara mjög vel með verka-
menn sína, og kemur það til af sómatilfinning
og dreinglyndi, cn ekki að þcir þurfi þess vegna
mannelsku.*
»Nei, þvert ámóti«. Jeg nenni ekki að vera að
eltast við vitleysur þessa Erlcndar; jeg skal
aðeins benda honum á, hvar hann getur feing-
ódýrara fæði heldur en iJ/4 dollar á dag.
Hann getur valið úr fjöldamörgum Hótellum
í YVinnepeg og borgað aðeins I dollar á dag
fyrir fæði og herbergi með öilum nýustu og
bestu þæginduin, en það er máske ekki nógu
fínt fyrir landann. — Höf. hefði mátt geta þess
þegar hann er að svívirða stjórnina, auðvitað
veit einginn hvert hann meinar Bandaríkja eða
Canada-stjórn, fyrir Kínverja, að hún, stjórnin
í Caoada, hefur lagt innflutningstoll á Kín-
verja, roo doliars á hvern mann, svo það er
nóg til að sýna að stjórnin hlynnir ekki aí
aðflutningi frá Kfna. Síðan kemst hetjan þann-
ig að orði:
»Til að afstýra ölluni misskilningi, skal þess
bjermeð getíð, að jeg er ekki að leítast við að
lasta landið Ameríku, en jeghata stjórn þess.«
Einginn veit hvort manntetrið meinar Banda-
rfkjastjórn eða Canadastjórn, sem þó getur
gjört dálítið strik í reikninginn.
Hann fcr ekki nákvæmar í það en að kalla