Bjarki - 07.03.1902, Blaðsíða 2

2
valiiikunni prófastur, sjera Halldór heit.Björns-
son, sóknarmenn fyrir »ókristilegt ræktarleysi«
sem »distingverað« hafi Presthólasókn fremur
öðrum sveitum, og býst við »kröftuglega að
forestilla þá á hærri stöðum til einhverrar
Udmærkelsi ?« Og enn stendur eins á í byrj-
un þessarar aldar, að enn hafa Núpungar gert
sig maklegaeinhverrar »Udmærke!se« frá hærri
stöðum.
Kílsnesi 8. febr. 1902.
Skúli Þorsteinsson
Óvenjur.
—o —
»Jeg get það ekki.« »Ieg kann það ekki.«
»Jeg hef aldrei gert það.«
Þegar jeg heyri únga og efnilega menn að
sjá segja slíkt um eitlhvert, oft vandalaust
verk, er þeir eiga að vinna (hjer undanskil jeg
auðvitað vandasöm og fátíð verk), þá er eins
og mjer sje rekið utanundir og jeg get ekki
varist því, að jeg fæ þá skoðun á þeim, að
þeir sjeu því miður ekki eins efnilegir og jeg
áleit þá vera áður.
Þessi orð lýsa svo miklum aumingjaskap og
uppgjöf á sjálfstæði sínu og eígin kröftum og
hæfileikum, sem framast má verða. Stundum
liggur mjer við að halda, að þau sjeu notuð
sem skálkaskjól, til að koma sjer hjá ógeðfeldu
verki.
En þetta ættu allir menn sannlega að var-
ast. Menn ættu að gera sjer það að skyldu
-og vana, að gánga fljótt og öruggir að hverju
verki, er þeim ber að gera, og aldrei að
óreyndu hafa við þessi vandræða orð, þvf
»hálfnað er verk, þá hafið er.«
Svo foið jeg þá menn, er finnst þeir ekki
rgeta þetta og þetta verkið, af því þeir hafi
eigi gert það fyr, að athuga, að þeir, ef tit
vill, þegar þeir fara að eiga með sjálfa sig,
verða að vinna þcssi verk sjálfir, er þeir hafa
ekld þóttst geta af hendi leyst hjá öðrum.
Það er leiðinlegt að heyra þessi orð sögð
við húsmóðurina t. d., þegar hún er að kepp-
ast við að vinna f plögg og föt úr ullinni
sinni handa heimilinu og hún biður karlmenn-
ina hjá sjcr,sem ef til vill lítið hafa að starfa
á daginn og ekkert á kvöldin, annaðhvort að
tæja, taka ofan af ullarhnoðra, þæfa sokk eða
kemba, eða eitthvað þvíumlíkt: »Jeg get það
ekki. Jcg kann það ekki. Jeg hef nldrei
kembt fyr.«
Mjer þykur næstum því skárra, að maðurinn
segi alveg hispurslaust: »Jcg nenni því ekki«.
Því það er oft sannleikurinn sá.
Það er næstum ótrúlegt, hverju menn geta
afkastað og hvað menn geta orðið fjölhæfir til
verka rneð góðum vilja og viðleitni, án þess að
nokkurn hlnt sjáist á þeim, þreyta eða óánægja,
frekar en þeim, er fátt þykjast geta og þar af
leiðandi gánga tímum saman iðjulausir, — bara
menn gángi ótrauðir að verkinu með áhuga
0g góðum vilja, en eigi með hángandi hendi
og ólund.
Þetta er því miður oft að kenna nppeldinu.
Það ætti því að vera heilög skylda og áhuga-
mál allra þeirra, er fást við uppeldi barna, að
uppala þau svo, að börnin þyrftu eigi, eða
sem sjaldnast, að nota þessi vandræðaorð,
þegar þau, sem vaxnir menn, eiga að fara að
vinna ætlunarverk sín.
Og við barnauppfræðslu í skólum ættu
kennairar sem mest að iunræta börnunumt sem
mest sjálfstæði og foagsýni í hinu verklega og
útbyggja hjá þeim öíium órnyndar- og roluskap,
og sýna þeim að það s-je beinlínis löstur, að hafast
eigi eitthvað þarft og nytsamt að, og að iðjuleysi
sje undirröif margs i 11.
Fyrít jeg fór nú á amnað borð asð finna a&>
þessum göKum, er nú hefi jeg talið', skal jeg.
minnast á eian óvananni enn, er niður ætti að'
leggjast, og ails ekki ætti að eiga sjer stað.
Það er nefnilega altítt, að þcgar menn eru
einhverstaðar að vinnu, helst þegar er verið
að vinna nálægt förnum vegi, að þá er það
margra siður, er þar unv fara, að stausa þa.r
og fara að skrafia og skeggræða við þá er við
vinnuna eru; já,. setjast niður hjá þeim og fá
þá til að setjast niður hjá sjer líka-, tii að
skeggræða um aila heima og geima, bjóða þeim
í nefið eða snapa. sjálfir út": hjá þeiro eftir þvf
sem á stendur.
Jeg skal eigí iýsa. þessuro.. óvana frckar, því
aliir þekkja hann of ve! til þess, en einúngis
geta þess, að þetta er í mínum augum stór
ósiður, sem ætti áð gera bjer útlæganmr landi
sem allra fyrst.
. Að þessu háttaihgi eru þeir auðvitaði oftast
valdandi, er helst gánga iðjulausir með hend-
ur í vösum og láta sjer þannig eigi nægja a&
vera að slæpast sjálfir, heldur og korna öðrum.
til þess sama, já, telja oft eigi eftir sjer, þó>
þeir þurfi að gáagadálítinrj krók ásrg til þesa
að halda uppi þessum óvana sínum, einguaii
til greiða, en mörgum í óþökk, trli tjóas og
ergelsis, og öllum til ilis eftirdæmis. Þessi
ósiður er orðinoi svo rótgróinn,. að mennirnir
gjöra þetta alveg athugalaust án nokkurs ill—
vilja, skyljandi ekki, að þeir með þessu há&tar
lagi halda uppi miklunv ósið,. tefja fyrir
sjálfum sjer og tefja fyrir þeim er áfram eiga.
að halda, kanske við eitthvert ákveðið verk
eða dýra kaupavinna o|* svíkja þamiig tíwia af
þeim, er vinna, en peninga af þeim, er kosta
vinnuna, ef jeg mætti svo segja.
Reynum því, landar góðir, að venja, okkrur
af sem flestmm göllum>, er miðiar fara, ®g vjer-
getum vanið okkur aí. Munsð eftir sannleiát-
anurn í gamia máltækinu, þó- beiskur sje:
»Grísir gjaida, en gömul svín vaJda.«
Jeg hef allt af h.aft þá skoðun, að hver sá
maður, sem uppfyílir skyldur sínar vel og
dyggilega, þó kjörum hans sje svo. varið að
hann sftandi aftarlega í þjóðarfylktngunRÍ, sje
eins nýtur maður og virðingarverður eins og
sá, er fylkingarbrjóstið skipar, þó meira sje
tekið ettir þeim eða meira beri á þeim, er í
öndverði fylkingu hefur stöðu.
Það er mikilsvert að vera trúr og dyggur
iiðsmaður, mikilsvert fyrir hvern einstakan liðs-
mann og heildina yfir höfuð að tala.
Að endingu vildi jeg ráða öllum úngum
mönnum til að eignast og lesa vel hina ágætu
bók »Hjálpaðu þjer sjáfur.«
B. Sv.
Sigurður hreppstjóri Einarsson.
—o—
Það hefur dregist leingur en skyldi að geta
æfiatriða Sig. sál. Einarssonar sem andaðist á
heimili sfnu, Hánefsstaðaeyri, 26 nóv. sfðastl.
Sigurður var fæddur á Glúmsstöðum í Fljóts-
dal 18. jan. 1859. Foreldrar hans, er þá
bjuggu þar, eru hjónin Einar Eiríksson og Sig-
rfður Sigurðardóttir, sem nú búa áSævarendaí
fj;»ðmundarfirði. Sígurðnr óist upp hjá for-
eltsrum sínum og fluttist með þeim að Sævar-
eiída. 1880 fór harm. áí. Köðruvallaskólanrt:
og var þar við nám í tvo vetur.
Hann fór til Æwieríku Ig87 og dvaidi í
Winnipeg ,í 6 ár, eða til 189.3, að hann kom
heim aftur. Vestra fjekkst hann við smíðar
og verslunarstörf.
10. júlf 1854 giftist hanrn Arnbjörgu Stef-
ánsdóttur frá Stakkahlíð í Loðmundarfirði og
lifir bún mann sinn ásamt tveim börnum
þeirra.. ,
Sig. sál. var hæfileikamaður,. eh einn af þeim
mörgu sem kringusnstæðurnar leyfa ekki að
nj.óta st'n eins og þyrfti. Þó g.af hann sig
milcið við almennum. málum. Hann var odd-
1 viti í Loðmundarfjarðarbreppi og hreppstjóri var
hann í Seyðisfjarðarhreppi frá 1899 tii dauða-
: dags. Hann var einn. af helstu forvígismönn-
um. bisdindismálsins hjer og sat á tveim þing-
um stórstúkunnar fyrir stúkuna. »Fjólan«. Hann
hafði mikinn áhuga á, kirkjumálum og vildi að
J þeirn yrði skipað sem. frjálslegast. Hann vildi
leysa utanþjóðkirkjumenn frá, ö.ilum gjöldumtil,
j þjóðkisíkjuanar og átti mikinn. þátt í að þetta
! hefur komið til umræðu á undœnfarandi þingT
j unu Sjálfur var hann í eingu kirkjufjelagi, en
mua iaelst hafa haliast að: trúarskoðunum Únit-
ara.
I Sígurður var kosinn fuiltrúi fyrir Norður-
MúJasýsiu á þingvallafund. 1:895,. Hann var að-
alhvatamaðurinn að því, að farið var að halda
þj.óðhátíðarsamkomur hjer eystra og yfir höfuð
. ijet Jiann aldrci sitt eftir liggja að styðja nyt-
saman fjelagsskap.
Búnaðarritíð 1.. hefti þessa árgángs
er nú komið hingað. í því eru j>esaar rit—
gerðir :
Eftir búnaðarþingið og: alþingi 1901, eftir
sjera Þórhall Bjarnason. Reglur fyrir mjólkur-
bú, Ferð u.sn, Austuriaad, o.gFerð ura Borgar-
fjörð, eftirSigurð Sigurðsson. UmBarðastrandar-»
sýslu og Gróðrassiööin,. eftir Einar Helgason.
Skipulagsskrá. og reglagcrð fyrir raaktunarsjóð
íslands o. fl.
Bjarki hefur oft brýnt fyrir mönnum að,
kaupa og lesjk Búöaðarritið. Eidri árgángar
þess, sezni Hcrmann Jónasson húfræðingur á
Þíngeyrmm gaf út, eru nú seldir með mjög
lágu vcrði„ en í þeim eru margar þarftegar og
góðar ritgerðir. Síðan Búnaðartjelagið tók við
útgáfs. þess, hefur það mestmegnis gefið sig
við að skýra frá fjelaginu, stofnun þess og að-
gerðum, búnaðarþinginu í sumar sem leið o.
s. frv.
Sigurður búfræðingur telur búskap hjer á
Austurlandi yfir hötuð í fremur góðu lagi.
Landið telur hann yfirleitt betur fallið til sauð-
fjárræktar en nautgriparæktar. Hann seg-
ist hjer víða hafa verið spurður að þv(, hvort
hann teldi heppilegra, að iækkað væri sauð-
fjenu og kúm fjölgað, en kveðst svara, að
fjenu ætti ckki að fækka, en samt mætti
fjölga nautgripum. Jarðabætur segir hann hjer
gerðar sumstaðar af lítilli fyrirhyggju og enn
minni vandvirkni, enda Jiafi lítið verið að þeim
unnið allt fram að síðustu árum, nema af ein-
stökum mönnum. Túnin séu víða alveg ógirt
og meira eða minna þýfð. Garðyrkja segir
hann sje aimennt lítil og víða ekki nema að
nafninu; sáðreitir sjeu víða illa valdir og óhag-
anlega settir.