Bjarki - 09.05.1902, Blaðsíða 3

3
setið á þingi s<ðan 1894 og getið sjer svo
góðan orðstfr, að mótstöðumenn hans eru eigi
eins hræddir um neitt, eins og að hann kunni
að verða ráðgjafi? — Nei, það getur það ekki
verið. >Sá ógáfaði* sat á einu þingi — Ar-
nesingar glæptust á honum þá eins og »Þjóð-
ólfsmanninum< við síðustu kosningar. A þessu
eina þingi gat hann sjer þann orðstír að síð-
an hefur ekkert kjördæmi viljað líta við hou-
um. Síðan hefur hann verið skoðaður sem
pólitisk gorkúla og fær nú hvergi inni með
hin pólitisku afkvæmi sín, nema í Austra. Því,
að hann hafi samið frumvarp til stjórnarskip-
unai laga fyrir Island, trúa allir — framhleypnin
er alþekkt — en að prófessor Finnur Jónsson
hafi tekið að sjer að bera fram frumvarp frá
»þeim ógáfaða*, því trúa færri, og einginn trúir
því, að tíumannaflokkurinn í neðri deild alþing-
is síðasta sumar hafi lagt slíkt frumvarp til
grundvallar við samningu frumvarps síns, þótt
gallagripur væri.
Hvað er það svo, sem »sá ógáfaði* »vor-
kennir Valtý«?
X.
Ólafur Vopnafjarðarpolitikus.
— o--
Hann skrifar mjer lángt skjal í síðasta Austra,
þessi heiðraði þjóðmálagarpur, til þess að tjá
mjer afstöðu sína í bánkamálinu. En því mið-
ur er harla lítið á skjalinu að græða; það Iít-
ur út fyrir að hann vilji helst draga einnverja
hulu yfir skoðanir sínar á því máli. En vel
kann jeg að meta stillingu yðar nú, verslunar-
stjóri góður, og kennir þar framfara hjá yður
í ritmennskunni eins og vera ber, eftir því sem
æfingin verður meiri.
En þjer bregðið fyrir yður í skjaiinu dáiitlum
ósannindum, setn jeg verð að leiðrjetta. þjer
segist »aldrei hafa ritað eitt orð um bánkamál
vort«. Þetta er rángminni. í3jer hafið komið
vída við í ritum yðar, og rneðal annars hafið
þjer opinberað skoðun yðar á þessu máli í
14. tbl. Austa f. á. En vera má, að ot ð yðar
þir hafi verið lítt yfirveguð. þvi svo stóð á, j
að Arnljótur gamli Ólafsson hafði ritað lánga 1
grein í Austra um bánkamáliö og haldið þar |
frant þeirri setningu sem síðan er að minnum
höfð, að verslunarbúðirnar okkar væru reyndar
bestu bánkarnir. Hann vildi, karlinn, að ekki
væri verið að braska í neinum breytingum á
bánkafyrirkomuiagi því setn nú er. Jeg hatði
í Bjarka skrifað á móti þessari grein síra Arn-
ijóts. Þetta hratt yður á stað, svo að þjer í
grein um þjóðernisrjettindi lslendinga í 14. tbl.
Austra f. á. helltuð út skoðunum yðar á bánka-
málinu á sömu hlið og sr. Arnljótur.
í öðru lagi ljetuð þjer í ljósi skoðun yðar
á bankamálunum á þíngmálafundi á Vopnafirði
í fyrrasumar. I fundarályktuninni, sem þar var
borin fram af yður, og samþykkt með litlum
meirihluta, er sneitt hjá að minnast á þörfina
á stofnun útibúa frá landsbánkanum, sem þó
var mikið um taiað um það leyti. En lands-
bánkanum kváðust þjer vilja halda, en hafna
hlutafjelagsbánk.inum. Auðvitað af því, að lands- j
bánkinn án umbóta er þess alls ekki megnug- j
ur að gera gagngjörðar breytingar á viðskifta- j
lífinu, en það hafði hlutafjelagsbánkinn aftur á
móti hlotið að gera. Jeg efast ekki um að
þjer sjeuð í hjarta yðar jafn andvígur lands-
bánkanum og hlutafjelsgsbánkanum undir eins
og nokkur von væri um að hann gæti komið
að líkum notum. Og það er almennt álit,
byggt á umsögn kunnugra manna, að þjer sje-
uð mótfallinn stofnun bánkadeilda í hverjum
landsfjórðúngi og munið fremur en hitt reyna
að koma í veg fyrir þær breytingar. Og að
minnsta kosti er eingin opinber yfirlýsing til
frá yður, sem sýni, að þetta álit manna sje
ekki á fullum rökum byggt. Þjer vitið, að
kjósendur heimta þessa breytingu og eruð auð-
sjáanlega hræddir við þetta nú í kosningahríð-
inni. En hversvegna sneiðið þjer hjá að lýsa
hreinskilnislega skoðun yðar á þessu máli, ger-
ið það jafnvel enn ekki f Austragreininni síð-
ustu? Er ekki ástæðan sú, að þjer viljið helst
komast hjá. að opinbera yðar innra mann? Er
ekki svq, að vilji yðar og húsbænda yðar í
þessu máli sje algerlega gagnstæður vilja allra
kjósendanna ? Það er mál til komið að lýst
sje ótvírætt yfir því af þíngmannsefninu, hvern-
ig þessu sje varið ?
Tal yðar í niðurlagi greinarinnar um »sel-
stöðubánka síðasta þings« er svo óljóst að jeg
skil það ekki. Jeg held þjer sjeuð þar á leið-
inni til að gera einhverja nýa uppgötvun í banka-
máiinu álíka og uppgötvun yðar í stjórnar-
skrármálinu um »minnihlutaþingræðið«.
Hvorugt, stofnun hlutafjelagsbánkans nje
aukniag landsbánkans, verður öðruvísi gert en
með útlendu fje.
Eiðaskólinn.
nokkurt fje, til þess að geta p-efið út rit, svo að urn
muni. Fjelagsstjórnin hefur sent víðsvegar út um
land áskorunina, sem prentuð var í síðasta blaði,
lög fjeiagsins prentuð og eyðublöð til að safna á
nöfnum þeirra sem gerast vilja fjelagsmenn. Lög-
in ge^a menn feingið að sjá hjá ritstjóra Bjarka og
líka skrifað sig á nafnaskrá fjelagsins.
Papplrskaup. Gamli Skafti hefur verið pappírs-
laus nú leingi undanfarandl og kayft pappír í Austra
smátt og smitt hjá David Östlund. Eftir þessum
pappírskaupum má nú nákvæmlega reikna, hve stórt
upplag Austri er, og kemur þar fram allt annað,
en kari hefur hingað til látið uppi. Eftir þessu er
Austri prentaður í c. 1400 eint. Fegar frá þessu
eru dregin gjafablöð Örum og Wullfs verslunar, sem
að kunnugra manna sögn skifta nokkrum hundruð-
um, og svo allt það sem sent er út hjer um naer-
sveitirnar af blaðinu tál manna sem ekki eru kaup-
endur, þá fer áskrifendatalan að færast æðimikið
saman. Enda væri ótrúlegt, ef Austri hefði mikfa
útbreiðs'u öðruvísi en svo, að hann væri gefinn
mönnum, eins og gert er um allt verslunarsvæði
Ör. og W.
Prófkosnlngar, sem nokkur af þingmannaefnum
sýslunnar lögðu til að fram færu í hverjum hreppi
kiördæmisins áður en þau hefðu lýst yfir skoðunum
sínum á helstu áhugamálunum, sem fyrir eiga að koma
á hæsta þingi, — þær fara hvergi fram í þeim hrepp-
um, sem Bjarka hafa borist fregnir úr. í sumum
hreppum hafa þegar vefið haldnir undirbúningsfund-
ir undir kosningarnar, en þar hefur þessi Vopna-
fjarðartillaga, eða veiðibrella, eindre'úð verið »for-
dæmd«, eins og líka vænta mátti. Það var líka
einkennilega kauðaleg hugsun, að kjósendur skyldu
gánga til atkvæða um þingmannaefnin rjett áður en
boðað var tíl almenns ^fundar, þar rem þau ætluðu
að lýsa yfir skoðunum sínum.
— o —
Þetta ár voru 11 piltar á skólanum. Vor-
próf fór fram 29 apríl — 1 mai. 4 piltar út-
skrifuðust, en yngri deildin tók fyrri hluta að-
alpróf Prófdómendur voru Magnús Bl, Jóns-
son prcstur í Vallanesi og Björn Hallsson gagnfr.
á Rángá. Að loknu prófi fjellu einkunnir þeirra
sem útskrifuðust ] annig:
Pjetur Olafsson ... I eink. 105 stig
Jóhann P Þórðarson . I eink 100 stig
Bjarni Sigurðsson . . II eink. 84 stig
Þorkell Jónsson . . . II eink. 72 stig
I verklegu fjellu einkunnir þannig:
Jóhann P. Þórðarson . I eink. 53 stlg
Pjetur Olafsson . .1 eink. 52 stig
Bjarni og Þorkcll hafa cigi lokið námstíma
sfnurn fyr en í haust og fá því eigi verklegar
einkunnir fyr.
Þetta ár hafa piltar í skólanum verið með
flesta móti og líkur til að þeim fækki eigi mik-
ið þetta ár. En hjer er samt pláss fyrir efni-
lsga bændasyni er vilja afla sjer þekkingar á
því er lítur að jarðræktintii. Þeir, sem þann-
ig ástæður hafa að þeir geta síður sýnt í verk-
inu hvað þeir hafa lært, þeir, sem sjálfkjörnir
eru til að taka við jörðum og búi feðra
sinna — ættu helst að koma á skólann, því með
því móti má ætla að þekking sú er skólinn
Veöur er nú hið besta dag og nótt, síðan á
miðvikudag. Lagísinn er nú horfinn úr firðinum og
hafís eingan að sjá útifyrir. í Borgai'firði var þó
hefís er síðast frjettist; norðanveðrið, sem rak hann
út hjer úr firðinum, hjelt honum þar inni.
Skip. í gær ko'” hjer inn vöruskip Gránufjelags-
ins, »Rósa«; hefur verið hjer útifyrir síðan 10. f. m.
Einnig kom í gær »Albatros«, eitt af fiskigufu-
skipum Imslandsfjelagsins, frá Noregi.
í dag kom inn koLskip frá Einglandi til Wathnes.
Hólar láu inniluktir af ís á Eyjafirði þegar póstur
fór þaAan.
Brjefkaííarnlr, sem Bjarki hefur flutt úr ýmsum
; áttum um þingkosníngarnar næstu eru allir eftir merka
1 og skilorða menn, enda mun eingu af því sem þar er
| sagt verða hrundið með *'ökum. Bjarki óskar að
; fá slík brjef sem víðast að.
íl!ur fyrirboði þykir þeim það, afturhaHsmönnum
; að Óláfur þeirra flaut ekki yfir Lambadalinn í vor.
I _________
í Manntalsbingrið á Seyðisfjarðaröldu er ákveðið
| mánudaginn 26. þ. m.
1 Einginn fyrirlestur á sunnudaginn kemur.
D. 0STLUND.
Auglýsíng.
»Skósmiðjuhúsið svokallaði hjer í bænum, 12x9
álnir á stærð, er til sö!u upp á góða skilmála.
veitir geti orðið landinu til verulegs gagns.
Eiðum 4. maí 1902.
Jónas Eiríksson.
Sösíufieiaaið, sem nýstofnað er í Reykjavík og
um var getið í síðasta blaði, cr þarflegt og gott
fyrittæki, sem skilið ætti að því yrði vel tekið. í
Reykjavík geingu strax inn í fjelagið 80 manns. En j
fjelagið þarf að »erða fjölment og fá undir hendur I
í kaupinu fylgir lóð sú er húsinu fylg’r, afþvfað
verslun mín á lóðina.
Húsið er byggt með múrsteini milli bindinga
niðri og uppi og er því mjög sterkt hús.
í húsinu eru fjögur he-bergi niðri með eldhúsi og
gángur, en fjögur herbergi uppi og kjallari undir
öllu húsinu.
Leiga eftir húsið er kr: 360,00.
Fyrir peningamenn er hjer tækifæri til að hafa
9—10O/0 rentu af peningum sínum.
Menn semji sem fyrst við mig.
Seyðisfrði °/5 02
Sig. Johansen.