Bjarki - 16.05.1902, Blaðsíða 3
3
ar, og ætlar að eigi mundi veita af þrem milljónum
króna, og mundi þá þurfa til þess 11/2 milj. króna
gullán. Seðiar landsbánkans sjeu innkallaðir með
ákveðnum fresti, en hinir nýju seðlar sjeu innleysan-
legir í bánkanum.
3. Verslunarmannafjetagið ætlast til þess af
bánkastjórninni og af alþíngi, og sjerstakl. af þing-
mönnum bessa kjördaemis, aðsjeð verði um að útibú
verði stofnað hjer á Seyðisfirði þegar á næsta ári,
eða sem allra fyrst, og skorar á þingmennina að
fylgja því fram.
4. Loks lýsir fjelagið yfir því, að það er atger-
lega mótfallið því að seðlaútgáfurjetturinn sje seldur
nokkrum einstökum mönnum eða fjelögum, heldur
skuli hann vera sjálfsögð og óafhendanleg eign
landsins sjálfs.i
‘Ósamkvæmni, öfgar
og útúrsnúningar*
afturhaldsiiðsins.
Hveriir eisra nafnið
>.Hafnarstjórnarmenn“?
Eitt af því sem
afturhaldsblöðin hafa
ósleitilega reynt að berja inn í sannfæringu
þjóðarinnar, er það, að frumvarp síðasta þings
miðaði »til þess eins, að flytja valdið yfir sjer-
málum vorum sem mest út úr landihu,* og því
væru fylgismenn þess rjett nefndir »Hafnar-
stjórnarmenn*. Og þessari skoðun hrósa
þau sjer af að fylgja fram, eftir að búið er
■að sýna og sanna með óhrekjandi rökum
að »frumvarpið löghelgaði þingræði eða þjóð-
ræði, sem byggt er á óskum og vilja þjóð-
arinnar,*
að »lrumvarpið hefur það í för með sjer, að
þungamiðja stjórnarvaldsins flyst til þjóðar-
innar og alþingis« ög
að »frumvarpið veitir miklu meiri tryggingu í
þessu efni, en grundvallarlög Dana, og höf-
um vjer því ekki ástæðu til að kvarta yfir
því að þessu leyti*. (P. Briem, »Norður-
land« 14).
Til þess að hægt væri að segja með rjetta,
að frumv. miðaði til þess að flytja valdið út
Úr landinu, hefði orðið að standa í því ákvæði
Um að þingið og þjóðin — sem eftir frum-
varpinu fær valdið í hendur — flytti út úr
landinu.
Við bfðum því rólegir átektanna um
það, hverjum flokknum sagan tildærnir nafnið
»Hafnarstjórnarmenn«, hvort heldur þeim, er
Yann að framgángi slíkra umbóta, eða hinum,
sem gerði sitt ítrasta til þess að koma í veg
fyrir þær.
Róeur o* blekkinsrar Sagan hefur kveðið upp
afturhaldsliðsins. ,,
afellisdom yfir Spartverjum
hinum fornu fyrir það, að þeir hafi jafnan tor-
tryggt sína bestu menn, En hversu ótvíræð-
iega bendir ekki rógur og blekkingar aftur-
haldsliðsins á það, að samskonar dómur verði
hlutskifti hinnar ísl. þjóðar. því þrátt fyrir
,það, að öllum hefði átt að geta verið augljós
einlægur viðreisnarvilji framfaraflokksins, —
þrátt fyrir það, að væntanlega hefur ekki eitt
einasta slíkt fyrírlitlegt varmenni nokkru sinni
fyllt þann flokk, er verðskuldað hafi þann sak-
aráburð, sem dunið hefur yfir flokkinn í heild
sinni, — þrátt fyrir það, þótt flokkurinn hafi
hlotið skýlausa viðurkenningu hins æðsta dóms
sem rjettbær er til að fjalla um gjörðir hans,
ráðgjafa íslands og hinna óhlutdrægustu og
skírustu manna þjóðarinnar, — og ennfremur
þrátt fyrir það, þótt flokkurinn hafi einum
rómi lýst því yfir, að hann feginsamlega að-
hyllist kunungsboðskapinn, sem hefur inni að
halda eitt kærkomið og eftirþráð atriði fram
yfir frumvarp síðasta þings, búsetuatriðið, —
já, þrátt fyrir allt þetta hafa óþverra-blöðin
aldreí sýnt meira áfergi en nú í því að út-
breiða -svfvirðilegan æruleysisróg um bestu
menn þessa flokks og flokkinn 1 heild sinni.
Orð, sem áður hafa verið viðbjóður hverjum
heiðvirðum manni og naumlega viðhafandi um
afbrotamenn og stórglæpamenn, svo sem »land-
ráðamenn,» »föðurlandssvikarar,« »þjóðnýðing-
r.r,« »svikamyllumenn« o. s. frv. — Sb'ka titla
láta afturhaldsblöðin sjer sæma að bera á
mótstöðumenn sína, þásömu menn, semeru
frumkvöðlar þess, »að vjer erum í
þann veginn að náþvi marki, sem feð-
ur vorir scttu sjer á þjóðfundinum
1851.« Þau virðast ekki gæta þess, að þau
á þennan hátt gera tilraun til að setja höfuð-
persónu þess fundar á föðurlandssvikarabekk-
inn, ásamt þeim, sem nú hafa af alúð barist
fyrir að við nálguðumst það mark sem þá var
sett. 1 þessurn mönnum á nú eingin ærleg
taug að vera til, öil loforð þeirra og yfirlýs-
ingar um fylgi með hinum ítrustu þjóðrjettar-
kröfum, eiga að vera »eintómar ginningar* og
öll þeirra framkoma, utan þings og á þingi,
»samantvinnuð landráð« og »föðurlandssvik.«
Þetta er svo minnvonksulegur rógur, að jafn-
vel þó maður ekki þekkti til neins drcingskap-
ar í fari þeirra manna, er fyir honum verða,
gæti manni risið hugur við, hvað þá heldur
þegar maður þekkir nokkuð bæði þá sem rægð-
ir eru og þá, sem fyrir róginum standa.
Eftirfyigjandi setningar, sem teknar eru af
han.dahófi úr forðabúri Austra, eru lítið en lag-
legt sýnishorn þessara blekkinga: »Kjósendur!
látið eigi ginnast af kosningabrellum Valtýinga,
trúið eigi ávarpi stjórnar þeirra til flokksbræðra
þeirra um að stjórn flokksins aðhyllist kon-
ungsboðskapinn og vilji að flokksbræður þeirra
gjöri það líka«. »Sæmd þeirra og heill (o: kjós-
endanna) og blessun föðurlandsins liggur við,
að þeir gefi þar engum Valtýing eða >svika-
millumanni atkvæði sitt«.
En hver er tilgángur afturhaldsbiaðanna með
þessu? Líldega er ekki rjett að geta þess til,
að þau af ásettu ráði vilji yfirleitt koma í veg
fyrir ailar umbætur á stjórnarfyrirkomulagi okk-
ar, heldur að þau vilji fyrirbyggja það, að
framfaraflokkurinn ieggi síðustu hönd á málið,
ef hægt væri, á þann hátt að svifta hann þeim
heiðri, sem honum með rjettu ber, Og um leið
að svala metnaðargirnd og öðrum persónulegum
hvötum sinna gæðinga. Niðurl.
___ Á. J.
»Hekla< heitir strandgæsluskipið, sem aú er
komið hinvað til lands í stað Heimdalls. Yfirmaður
er R. Hammer, sem áður hefur verið fyrir Diönu.
Hekla hafði tekið einn botnverpil við suðurland,
hollsnskan, og rekið til hafnar í Reykjavík. Skips-
skjölin voru færð í land, en áður dómur geingi í
málinu, hjelt botnverpill burt af höfninni og hótuðu
skipverjar lögreglumönnunum, sem á hann voru
settir til gæsiu, bráðum dauða, ef þeir hefðu sig
ekki í land. Sloipið hafði verið með fullfermi af
fiski.
Spltala ætlar Frakkastjórn að láta reisa í Rvík.
Eiga þar að vera sjúkrarúm að minnsta kosti fyrir
20 sjúklinga og útbúnaður allur vandaður. Kostn-
aðurinn ’er áætlaður 40,000 kr.
Guðmundur Friðjónsson Ljóðasafn eftir
hann er væntanlegt á þessu ári og kemur út í
Reykjavík á kostnað Björns Jiínssonar.
Akureyrarbánkinn. Framkvæmdarstjóribánka-
deildarm’-'ar á Akureyri verður Júlíus Sigurðsson
amtsritari, en gjaldkeri Stefán Stephensen umboðs-
maður.
Millíþínganefnd í fátækramáium hefur lands«
höfðingi skipað og sitja í henni Páll Breim amt-
maður, Jón Magnússon landritari og Guðjón Guð-
laugsson alþíngismaður.
Augnaiæknirinn. Eins og sjest á auglýsíngu
í tveim síðutsu tbl. Bjarka er Björn Ólafsson augna-
læknir væntanlegur hingað með júníferð Hóla að
sunnan og dvelur hjer þá hálfsmánaðar tíma. Þeir
sem ætla sjer að hafa not af dvöl hans hjer ætta
að koma til hans einhvern af fyrstu dögunum eftir
að hann kemur, svo að hann geti haft eftírlit með
þeim þann tímann sem það er nauðsynlegast, fyrst
eftir að lækningin fer fram.
Sk’p. Egill kom frá útlöndum í gær, tók hing-
að kolafarm í Skotlandi og fer út aftur einhvern
næstu daga. Með Agli komu frá útlöndum Han-
sen konsúll og Berg sútari.
Varðskipið Hekla kom hjer inn í morgun, liggur
hjer framyfir hátíð.
»Stord« fór í gær norður um land til Eyjafjarðar
og ísafjarðar. Með benni fór Fr. Wathne fram-
kvæmdarstjóri til ísafjarðar.
Veður er kait þessa dagana, frost töluvert á
nóttum og lítil leysing á daginn. ís er nú einginn
hjer við Austurland.
Tiidrög stjórnarbótarinnar heitir bæklingur,
sem nýlega er út kominn á Akureyri, eftir Einar
Hjörleifsson ritstjóra. Bæklingurinn er fylgirit ,með
»Norðurlandi« ener einnigsendurútsjerstakur. Þar er
sagt ágrip af sögu stjórnarskrármálsins frá 1895 svo
ljóst og óhlutdrægt sem framast má verða og jafn-
framt sýnt og sannað, hverjum flokknum frá síðasta
þíngi stjómartilboðið sje að þakka. Ritlíng þennan
ættu allir, sem óska að fá ljósan skilning á þessu
máli, að iesa og íhuga.
1' VERSLUN St. Th. Jónssonar er nú
komið mikið af ýmiskonar álnavöru svo
sem bómullartau aí mörgum tegundum,
fóðurtau, ullartau, stumpasirs og fleiri teg-
undir, allt með sama góða verðinu og vant-
er, og iO°/o afsláttur gegn peningum..
sem panta vilia frá Þýskalandi.
ættu að nota tækifærið nú áður
en Ceres fer hjeðan 20. b. m.
EYJ. JÓNSSON.
Kaupið Bjarka!
Lesið Bjarka!