Bjarki - 30.05.1902, Page 3

3
1901. Hinn io. (ehr. flutti stofnandi sjóðs-
ins fyririestur sinn í annað skifti á f’órarins-
Staðaeyrura. Atjóðinn af fyrirlestri þessum,
kr. 63,24, var síðan 20. s. m. lagður í spari-
sjóð Seyðisfjarðar til þess að ávaxtast þar
fyrst umsinn.
Hinn 30. marzmánaðar fór stofnandi þess
á leit við bæjarstjórnina, að hún skipaði 3.
manna nefnd til þess að semja skipulagsskrá
fyrir styrktarsjóð þennan. Nefndin (Jóhannes
bæjarfógeti Jóhannesson, Jón Jónsson í Múla
og Marteinn Bjarnarson) kom svo saman litlu
fyrir aðalfund sýslunefndarinnar í Norðnr-Múla-
sýsiu 1901 og samdi skipuiagsskiá þá, sem
innfærð er í gjörðabók sjóðsins og prentuð
hefur verið Bjarka.
Sýslunefndin kaus svo Martein verslunarmann
Bjarnarson í sjórn sjóðsins, bæjarstjórn Seyðis-
fjarðarkaupstaðar skummu síðar Jóhannes bæjar-
fógeta Jóhannesson og hreppsnefnd Seyðisfj,- j
hrepps síra Björn þorláksson á Dvergasteini. j
Varamenn í stjórnina voru um leið valdir þeir j
Sig. Johansen, kaupmaður á Seyðisfirði, Einar j
Hallgrímsson verslunarstjóri sama staðar og j
Vilhjálmur Arnason bóndi á Hánefsstöðum.
A manntalsþingi hvatti sýslumaður útvegs- j
bændur við Seyðisfjörð til að gefa sjóðnum
2°/00 af fiskiinnleggi sínu það ár. Bundust j
nokkrir bændum skriflegum samtökum um það J
efni þá þegar. Seinna fjölgaði þessum mönn- j
um nokkuð, og er Hða tók á sumarið, fóru
sjóðnum að afhendast töluverðar gjafir frá 1
ýmsum, einkum þeim, er þá stunduðu sjó- .
róðra.
Af því að bændur leggja almennt nær því
allan fisk sinn í reikning við kaupmenn, og fá
eigi afreikninga sína fyrri en úr nýári, þá inn-
heimtist hlutfallslega lítið af gjöfum trá þeim
fyrir nýár. Efalaust efna þeir þó loforð
sín. þótt seinna verði en til var ætlast upp-
haflega.
Hinar höfðinglegustu gjafir til sjóðsins á
árinu eru þessar :
1. Frá hvalaveiðurunum bræðr-
unurn Bull ( Hellisfirði (afhent
af Jóni Jónssyni í Múla 24/3) . Kr. 40,00
2. Frá verslunarm. Gunnlaugi Jóns-
syni.......................Kr. 10,00
3. Frá kaupmönnum þeim, er f
fjelagi keyftu skútur Garðars-
fjclagsins.......................- 39,10
Af útvegsbændum þeim, sem mest hata
styrkt sjóðinn á árinu, má nefna:
1. Vigfús Eiríksson, Sjávarborg . Kr. 5,00
2. Guðmund Jónasson, Skálanesi . - 3,00
Loks má geta þess, að allir skipverjar á
fiskigufuskipinu »Elin« Og margir Færeyingar,
er siunduðu bátfiski frá Seyðisfirði, gáfu
sjóðnum meiri eða minni gjafir. Hvað snertir
að öðru leyti tekjur sjóðsins, sjást þær að-
greindar á skýrslu þeirri, er fylglr ársreikningi
hans.
Að því er snertir ávöxtun styrktarsjóðsins
skal þess getið, að 200 kr. af eign hans voru
sendar áleiðis til Reykjavíkur 25. okt. til þess
að leggjast í söfnunarsjóð Islands, en sá, er
peningana sendi, gleymdi að láta fylgja þeim
skipulagsskrá sjóðsins; varð því að leggja pen-
ingana til bráðabyrgða í sparisjóðsdeild Lands-
bánkans.
Skipulagsskrá sjóðsins var á næstliðnu
hausti send amtinu áleiðis til þess að öðlast
staðfestingu konúngs, en mun eigi vera prentuð
í Stjórnartíðindunum enn.
Seyðisfjarðarkaupstað 9. apríl 1902.
Jóh. Jókannesson. Björn Þorláksson.
Marteinn Bjarnarson.
Á þingmálafundinum hjer 26. þ. m.
rakti Jóhanncs sýslumaður feril stjórnarskrár-
málsins frá '95 og til þessa tíma og sýndi fram
á, hver verið hefði stefna framfarflokksins í því
máli og, að hún væri hin sama nú, þegar hann
vildi þiggja tilboð stjórnarinnar, með búsetu
ráðgjafans 1 Rvtk, eins og hún hefði alltaf ver-
ið. Hann sýndi fiam á, hve ástæðulausar og
óhlutvendnislegar þær aðdróttanir afturhalds-
blaðanna væru, að framfaraflokkurinn vildi ekki
búsetu ráðgjafans í Rvík og lýsti yfir, að ef
frumvarp síðasta þíngs kæmi fram óbreytt á
næsta þingi, sem reyndar væru alls eingin
líkindi til, þá greiddi hann atkvæði móti því,
en með hinu tilboði stjórnarinnar, að ráðgjaf-
inn yrði búsettur í Rvík.
Hann minntist á ummæli þau sem afturhalds-
blöðin hafa sfjaplað á og þóttst hafa eftir dr.
Valtý frá stúdentafundinum margumtalaða í
Khöfn í haust. Hann hafði með Hólum síðast
feingið brjef frá dr. Valtý og L að forseta að
lesa upp kafla úr þvf; skýrir dr. Valtýr bar
frá, að orð þau sem mótstöðumenn stnir hafi
eftir sjer frá þeim fundi sjeu ýmist rángfærð
eða þá alveg uppspunnin af þeim. Hann
kveðst á þeim fundi hafa mótmælt tillögu
Scaveniusar kammerherra, en um annað hafi
þar ekki verið að ræða.
Skýrsla afturhaldsblaðanna frá þessum fundi
er þvt ekki annað en lygasamsetningar, eins
og Bjarki hefur áður sýnt fram á, að hún hlyti
að vera.
Lazarffjótsbrúin. Húnkomtil umræðuá þingmála-
fundinum hjer um daginn.því, eins og við er að búast, er
megn óánægja hjer, einkum á Hjeraði, yfir afskiftum,
eða afskiftaleysi, stjórnarinnar af því máli. Jóhannes
sýslumaður skýrði frá, að ráðgjafabrot okkar í Kaup-
mannahöfn hefði eitt haft allar framkvæmdir í
því máli, hvorki fafið sjer nje sýslumanni Suður-
múlasýslu, nje nokkrum íslenskum embættismanni,
að hafa nokkur afskifti af þeim. Fyrirspurn um,
hver skaðann biði af ónytjuvinnunni að brúargerðinni
ífyrra.hvort heldurlandssjóðureða byggingafjel., svar-
aði hann svo, að sjer væri það ekki fullkunnugt, «n
hann hjeldi að málsaðilar skiftu skaðanum milli sín.
Um afstöðu málsins nú gat hann þess, að ráðgjafinn
hefði ekki viljað horga út fje á eigin ábyrgð til
framhalds brúargerðinni; hann hefði ekki lesið þing-
tíðindin, því framsögumaður fjárlaganefndarinnar á
síðasta þíngi hefði lýst því yfir fyrir hönd nefndar-
innar, að fje væri stjórninni heimilt til þessa.
Veðrið hefur verið ljótt undantarandi viku, snjó-
veður á hverjum degi, á miðvikudaginn (28.maí)
dimmviður með mikilli Dnnkomu og í gær og dag
frost og kafaldsbyljir eíns og á þorra. Töluverður
nýr snjór er kominn. Um þetta leyti árs muna
menn ekki annað eins veður.
Hvalveiðar. Skip frá Ellevsen var hjer inni
snemma í vikunni. Hann hafði þá feingið 39 hvali
á Mjóafirði.
97
mílur, þegar jeg þurfti aðskoða eitthvaðí nálægð. Mjer
dugði að setja aðra skó utanyfir og síðan hafði jeg
alltaf tvenna skó hjá mjer auk stígvjelanna,
því jeg varð oft að kasta þeim, sem jeg hafði þá á
fótunum, tijótlega af mjer, og hafði ekki tíma til að
taka þá upp, ef ljón, menn eða hýenur komu að
mjer óvörum þar sem jeg var í jurtarannsóknum
mínum.
Til þess að afla mjer nauðsynlegra verkfæra
skrapp jeg til Lundúna og Parísar og var svo
hepþinn, að þar var þoka þegar jeg kom þángað.
I’egar peningarnir úr hamingjupyngjunni voru þrotnir,
borgaði jeg það sem jeg þurfti að kaupa með fíla-
beini frá Afríku. Jeg átti alltaf hægt með að ná í
það, en varð vegna þýngslanna að skilja stærstu
tennurnar eftir. Jeg bjó mig út með öll nauðsynleg
verkfæri og byrjaði síðan hið nýja líf sem lærður
rannsóknamaður.
Jeg ferðaðist aftur á bak og áfram, mældi hæðir
fjallanna og hítastig^ á ýmsum stöðum, eða jeg
rannsakaði Iíf dýranna og jurtanna. Jeg var á ein-
lægum hlaupum frá miðjarðarlínunni til pólanna og
úr einni álfunni í aðra tíl þess að bara saman það
98
sem jeg fann á hverjum staðnum fyrir sig. Til
matar hafði jeg strútsegg úr Afríku eða sjófuglaegg
frá ströndum norðurhafanna og svo ávexti. Til að
stytta mjer stundir hafði jeg pípuna mína. Jeg
fjekk mjer hund fyrir fjelaga og hann hjelt vörð í
helli mínum í Egyftalandi þegar jeg var ekki heima og
hoppaði glaðu1' og ánægður móti mjer í hvert sinn
sem jeg kom beim. Fjelagskapurinn við hann bætti
mikið úr einveru minni. En það átti þó fyrir mjer
að liggja að hrekjast enn til mannanna.
XI.
Einu sinni var jeg staddur á strönd Norðurís-
hafsins. Jeg hafði almenna skó utanyfir stígvjelum
mínum og var að rannsaka þáng og þara. Þá kom
ísbjörn framundan klettsnefi rjett hjá mjer. Jeg
ætlaði að kasta skónum af mjer hið fljótasta og
ætlaði að stikla út í ey, sem lá þar útifyrir, en milli
hennar og lands stóð bert sker uppúr sjónum og
99
á það ætlaði jeg að stíga. Jeg náði skerinu með
öðrum fætinum, en fjell í sjóinn, því utanhafnarskór-
inn hafði óvart hángið á hinum fætinum.
Jeg komst með naumindum lífs af og þegar jeg
náði landi, ætlaái kuldinn að drepa mig. Jeg hljóp
þá svo fljótt sem jeg gat suður í Afríku og lagðist
þar niður í líbýsku eyðimörkinni til þess að þurka
mig þar í sólarhitanum. En hitinn varð mjer of
sterkur svo jeg veiktist og skjögraði með veikum
burðum norður á við aftur. Jeg reyrdi að hrista
veikina af mjer með snöggum hreifíngum og hljóp_
hvað eftir annað hringinn í kringum jörðina frá
vestri til austurs; ýmist var jeg í næturmyrkrinu
eða dagsbirtunni, ýmist í sumarhitanum. eða vetrar-
kuldanum.
Jeg veit ekki hversu leingi þau hlaup stóðu yfir.
En jeg var orðinn dauðveikur og fann að jeg var
að missa meðvitundina. Jeg vissi að jeg á hlaupinu
stje ofaná mann óvart og hann hratt mjer um leið
svo að jeg fjell.
f'egar jeg kom til sjálfs mín aftur lá jegí mjúkri
sæng í stórum sal með mörgum rúmum. Einhver
sat við hðfðalagið hjá mjer og menn voru á flalakí