Bjarki - 12.09.1902, Blaðsíða 1

BJARKI
VII, 34.
Eitt blað á viku. Verð árj;. 3 kr.
borgist fyrir 1. júlí, (erlenriis 4 kr
borgist fyrirframi.
Seyðisfirði, 12. seft.
Uppsögn skrifleg, ógild nema komin
sje til útg. fyrir i.okt. og kaupandi
sje þá skuldlaus við blaðið.
1902.
Ávarp íil íslendfnga.
-------
Barátta sú um breyting á stjórnarhögum landsins, sem nú hefur
staðið yfir í rúm 20 ár, er nú loks á enda, þar sem alþingi
hefir í einu hljóði samþykt stjórnarskrárfrumvarp, sem konungur
hefir fyrirfram heitið staðfesting sinni, og enginn mun því gerast svo
djarfur, að reyna að hreyfa við á næsta þingi. Þetta mál, sem að
undanförnu hefir skift þjóðínni í tvo andvíga flokka, getur því ekki
framar með neinu móti verið grundvöllur fyrir flokkaskipun í landinu
við komandi kosningar, svo framarlega sem pólitík vor á ekki að
snúast um persónur einar og gamlar erjur, heldur um framtíðarhag
°g nauðsynjamál þjóðarinriar.
Kosningar þær, sem fram eiga að fara á komandi vori, eiga að
gilda fyrir 6 ára tímabil, og á því tímabili eigum vjer að sýna, hve
vel vjer kunnum að færa oss hina breyttu stjórnarhagi í nyt. Þessar
kosningar verða því eins konar eldraun fyrir hina íslenzku þjóð, til að
sýna, hve mikið gull þroska og fiiðurlandsástar hún hafi að geyma,
hvort hinir einstöku meðlimir þjóðfjelagsins geti látið skynsemina hafa
svo mikið taumhald á tilfinningum sínum, að fornir andstæðingar geti
nú, er hinum stórpólitíska ófriði má heita lokið, tekið saman bróður-
höndum, til þess að vinna saman að verklegum framförum til sam-
eiginlegrar farsældar fyrir land og lýð.
Vjer búumst auðvitað ckki við því, að allir geti orðið á eitt
sáttir um það, á hvern hátt vjer best getum unnið að framförum
landsins, eða hver framfaramál eigi að sitja í fyrirrúmi, og hver bíða
betri tíma. Um þetta hljóta skoðanir manna jafnan að verða skiftar
og um það verður baráttan í framtíðarpólitík vorri að standa.
Það, sem vjer álítum að eigi að vera stefnumark það, sem ís-
lenzkir kjósendur eigi að hafa fyrir augum við næstu kosningar, er
aðallega þetta:
1. Efling landbúnaðarins, sumpart með endurskoðun á landbúnaðar-
löggjöfinni (t. d. að tryggja leiguliðum arð eða uppbót fyrirjarða-
og húsabætur o. s. frv.) og sumpart með linun beinna skatta
(sbr. tölul. 9) og ríflegum lánum og fjárveitingum, t. d. til-
jarða- og húsabóta, til að stofna fyrirmyndarbu, mjólkurbú, slátr-
unarhús, útvega markað fyrir búsafurðir o s. frv.
2. Eflingsjáva-útvegsins með hagkvæmri löggjöf, líftrygging sjó-
manna, efling kaupstaðanna, að vöxtur þeirra og viðgangur megi
verða sem mestur, aðhlynning að þurrabúðarmönnum í kaupstöð-
um eigi síður en í sveitum,
3. Efling hvers konar iðnaðar, sem gagnlegur má verða landinu.
4. Breyting á versluninni, að hún verði innlend, færandi, og að vöru-
skiftaverzlun leggist niður, en peningaverzlun komi í hennar stað.
5. Að peningamagn í landinu verði nægilegt eftir þörfum landsbúa.
6. Að firðritunarsamband komist sem allra fyrst á við útlönd og
innanlands.
7. Breyting á mentamálum landsins, sumpart til þess, að koma al-
þýðumentuninni í betra og affarasælla horf en áður, er samsvari
högum þjóðarinnar, og sumpart til þess, að koma heppilegri
skipun á hina æðri skólamentun (minkun forntungnanáms o. fl.),
8. Breyting á embættaskipuninni, er fari í þá átt, að gera hana
hagfeldari og jafnframt spara landinu kostnað.
9. Breytíng á skatta- og toll-löggjöf landsins, er fari í þá stefnu,
að minka beina skatta, einkum þá, er hvila þungt á landbún-
a ð i n u m, en auka í þess stað óbeina skatta, bæði sem uppbót
fyrir hina, og til þess að geta staðist þann kostnað, sem vax-
andi framkvæmdir í landinu heimta.
10. Breyting á fátækralöggjöfinni, einkum í þá átt, að koma á fót
vinnu-, framfærslu- og uppeldisstofnun fyrir þurfalinga og sveit-
arómaga, og að gamalmennum og örvasa fólki sje trygður elli-
styrkur, er eigi svifti það borgaralegum rjettindum.
11. Bre^'ting á dómaskipun og rjettarfari, er fari í þá átt, að tryggja
betur rjett og frelsi einstaklingsins.
12. Hagkvæmari skipun kirkjumála.
13. Rýmkun og aukningu á valdi bæja-, sveita- og hjeraðastjórna.
14. Aukið kvenfrelsi.
15. Samgaungur bæði innanlands og við útLönd sjeu auknar og bætt-
ar, eftir því sem þjóðfjelagið hefir kraft til.
16. Efling bindindishreyfingarinnar.
17. Að koma á fót líknar- og heilbrigðisstofnunum fyrir vitfirta
menn, berklaveika, blinda o. s. frv.
18. Að koma á fót innlendum vátryggingarfjelögum (sjerstaklega
brunabóta- og lífsábyrgðarfjelögum.
19. Eins og vjer höfurn verið því fylgjandi, að koma á leynilegum
kosningum til alþingis, þá álítum vjer sömuleiðis, að stefna ætti
að því, að sams konar kosningaaðferð verði lögleidd að því er
bæja- og hjeraðastjórnir snertir.
Vjer leyfum oss hjer með að skora á alla íslenzka kjósendur. að
kjósa þá eina á þing, sem fallist geta í öllum aðal-atriðum á framan-
greinda stefnuskrá og mynda öflugan framfaraflokk í landinu, til þess
að koma henni í verklega framkvæmd, og munum vjer skoða hvern
þann mann, sem að henni getur hallast, sem flokksbróður vorn, án
alls tillits til þess, hvar hann kann að hafa staðið í fylkingu í þeirri
stórpólitísku baráttu, sem áður hefir skift mönnum í flokka, en nú er
undir lok liðin og á því aðeins að heyra til sögu fortíðari nnar, en
vera framtíð vorri og framtíðarpólitík óviðkomaudi.
Vér munum veita fylgi vort hverri þeirri landsstjórn, sem rjett-
lát er og heiðarleg og vinna vill landinu gagn á þeim grundvelli, sem
markaður er með framanritaðri stefnuskrái
Ofanritað ávarp hefur framsóknarflokkurinn á alpíngi 1902 falið okkur undirrituðum að auglýsa sem stefnuskrá flokksins.
Reykjavík 18. ágúst 1992.
Xristján Jónsson. Suðl. Suðmundsson.