Bjarki - 19.09.1902, Síða 3

B J A R K 1.
3
í álfu. og dálæti það, sem nú virðist vera milli
þeirra og ensku stjórnarinnar. Ensk blöð
segja, að svo geti farið, að Búahershöfðingarnir
taki sæti í hinni nýju ensku stjórn í Transvaal
og Oram'u.
20. f. m. lagði Cronje og kona hans á stað
frá St. Helenu til Suðurafríku ásamt iooo Bú-
um öðrum, sem þar höfðu setið sem fángar.
Cralit
heitir byggingaefni, sem farið er að búa til
í Einglandi. Það er unnið úr asbesti, blönd-
uðu með ýmsum efnum, og selt í þunnum, af-
laungum plötum, líkt og borðviður, Það má
nota það líkt og trje, en það er eldfast, -tek-
ur ekki á móti og leiðir ekki hita. Líklegt j
er talið, að það verði brátt mjög notað til
byggínga í stað trjáviðar.
Kólera
hefur í sumar geingið í Egyftalandi og dóu
þar úr henni 40 manns frá miðjum júlí og
fram í miðjan ágúst.
Maríudýrkun.
Á fjölmennum fundi lærðra manna og presta
frá Sviss, Þýskalandi, Austurríki, Ítalíu og
Frakkíandi, sem haldinn var í sumar í Sviss,
var samþykkt yfirlýsing, sem merkileg mun
þykja nú á dögum.
Fundarmenn kváðust sannfærðir um að María
mey hefði orðið uppnumin líkamlega eins og
Jesús og sendu páfanum beiðni um að hann
staðfesti þessa skoðun sem nýtt trúaratriði.
Geri páfinn þetta, verður það eftir fá ár í
kaþólskum löndum talið skitýrði fyrir sáluhjálp
að menn trúi þessu bókstaflega.
í dómkirkjunni í Aachen í Þýskalandi hafa
prestar í sumar sýnt með mikilli viðhöfn klæði
Maríu meyjar, reifar Jesú Krists og dúk þann
sem höfuð Jóhannesar skírara var lagt i' eftir
að hann var hálshöggvinn. Menn hafa streymt
að lángar leiðir til þess að sjá þessa helgi-
dóma og daglega hafa menn orðið þar vitskertir
■af trúarofstæki.
Frá alþíngi.
Loftfrexnasamfeandið. Fjelag eitt í Bryss-
■el hafði gert tilboð til stjórnarinnar um að
koma á loftfregnasambandi milfi íslands og
útlanda og vildi stjórnin fá heimild þíngsins
til þess að verja svo miklu sem þörf krefði
af fje því sem á síðustn fjárlögum var veitt
til ritsímalagningar til loftfregnasambands-
ins.
Þíngíð samþykkti þessa fjárveitingu með því
ákvæði, að loftfregnasambandið skyldi verða
milli Rvíkur og útlanda og milli hennar og 3
annara stöðva á Islandi, einnar í hverjum lands-
fjórðungi, og að því tilskildu, að stjórnin gefi
helstu fjelögum, er fást við loftfregna sending-
ar, þar á meðal Marconifjclaginu í London,
kost á að keppa um fyrirtækið, og að tillagið
frá Islands hálfu verði ekki hærra en sem
samsvarar 2/5 af allri þeirri fjárupphæð sem
danska ríkið (Danmörk. og Island) leggur til.
Stjórnin leggi væntanlegan samningmeð fylgi-
skjölum fyrir alþingi.
Lasarfljótsbrúin. Stjórnin bað um 25 þús.
kr. viðbótarfjárveitngu til þess að fullgera brúna
og vildi að sama fjelagið, sem áður hafði ver-
ið samið við, hjeldi verkinu áfram. Brjef voru
lögð fram bæði frá fjelaginu og verkfræðingi
landsins um ágreininginn sem varð milli þeirra
útúr því að verkfræðingur Ijet í fyrra hætta
brúargerðinni, og eru þau prentuð í þingtíð-
indunum. Er auðsjeð af þeim, að ekki hefur
verið um annað að gera en hætta verkinu, eins
og á stóð. En þetta mál vildi þíngið láta
stjórnina rannsaka, og reyndist þá svo, að fje-
j lagið ætti sök á því að hætta varð verkinu,
! þá skyldi fjelaginu ekki borgaðar' út ferða-
kostnaður verkmannanna hingað og fieira smá-
vegis, samtals 2130 kr. Annars voru veittar
23.000 kr. til að fullgera brúna.
Sóttvarnir. Lángur lagabálkur var sam-
þykktur um sóttvarnir og í fjáraukalögunum
veittar 6000 kr. til að koma upp sóttvarnar-
húsi í Reykjavík og 4000 kr. til sama á Seyð-
isfirði.
'tílutningur kjöts, Til tilrauna til að flytja
kjöt í kældu skipi til útlanda haustið 1903
veitist allt að 20000 kr. Styrkur sá útborg-
ast eftir tillögum búnaðarfjelags íslands, og
aðeins sem uppbót fyrir hvert það pund af
fyrnefndu kjöti, er selst lægra verði en svo,
að seljandi fái fyrir það 18 au. í kroppum
undir 45 pd, en 20 au. í þýngri kroppum, að
frádregnum kostnaði. Skal þá greiða seljandi
það sem á vantar í 18 eða 20 aura, þó ekki
meir en 5 au. á hvert pund.
Cr fáraukalögunum er þetta hið helsta, auk
þess sem getið hefur verið:
500 kr. veittar til verkfróðs manns til að
kynna sjer skipamælíngar.
Til að reisa vörður við skipaleiðina inn á
Berufjörð 1000 kr.
Til rannsóknar á byggingarefnum landsins
og leiðbeiningar í húsagerð, — fyrir árið 1903
allt að 3000 kr.
Um síldarnætur- Samþykkt svohljóðandi
Iagafrumvarp:
1. gr. Þegar fiuttar eru síldarnætur utan-
ríkis að híngað til lands, skal skýra lögreglu-
stjóra frá því. Þegar síldarnætur hafa verið
notaðar 'dð veiðar, má ekki flytja þær aftur
frá landinu.
2. gr. Brot gegn ákvæðum 1. gr. varðar
frá 50 til 500 kr. sektum. Með mál, er af
því rísa, fer sem ahnenn lögreglumál.
óshöfn við Hjeraðsflóa löggilt sem verslun-
arstaður, sömul. Járngerðarstaðavík í Grinda-
vík og Flatey á Skjálfanda.
Möðruvallaskólinn. Samþ. að gagnfræða-
skóli verði reistur á Akureyri og mætti verja
til þess allt að 50.000 kr. úr landsjóði.
Ætlast var til af þínginu að skóli þessi
skyldi rúma 80—100 nemendur, að hann verði
jafnt fyrir lconur sem karla, að námstíminn
verði 3 vetur, og að heimavistir verði í skól-
anum að minnsta kosti handa s/4 nemendanna.
Brúarsrerð. 50,000 kr. veittar til brúar á
i Jökulsá í Axarfirði, nálægt Ferjubakka.
Berklaveikin. Samþj'kkt svohljóðandi þings-
ályktunartill. : 1
1. Að samin sje og prentuð á landsjóðs
kostnað lýsing á berklaveikinni og varúðarregl-
ur gegn henni, en svo útbýtt meðal almenn-
ings ókeypis. Ennfremur að prentaðar1 sjeu
helstu varúðarrelgur gegn b erklaveikinni til
þess að festa á spjöld, er svo sjeu heingd upp
á sem flestum opinberum stöðum.
2. Að hjeraðslœknar grennslist eftir út-
breiðslu berklaveikinnar í umdæmum sínum og
sendi landlækni skýrslu fyrir I. júní 1903
um, hve margir berklaveikir, sjerstaklega f
lúngum, sjeu í umdæminu, og á hve háu stigi.
3. Að hjeraðslæknunum sje skipað að hafa
eftirlit með skólum í umdæmum sínum og
framkvæma skoðanir á nemendum að minnsta
kosti einu sinni á hverju kennslutímabili. Þeim
sje og boðið að hafa vakandi auga á því, að
varúðarreglum þeim sem settar kunna að verða
um varnir geng útbreiðslu berldaveikinnar, sje
fylgt í hjeruðunum.
4. Að leggja fyrir næsta þing frumv. til
laga um varnir gegn útbreiðslu berklaveikinn-
ar hjer á landi.
Frá verslunarmálanefndinnl. Samþ. þíngs-
ályktunartill. um að skora á stjórnina. að gjöra
nauðsynlegan undirbúning til að koma upp
efnarannsóknastofu í Reykjavík, og taka upp í
næsta fjárlagafrv. fjárveitíng til að koma henni
upp.
2. Að leggja fyrir næsta þíng frumv. til
vörumerkjalaga og firmalaga.
Kiörgreinsíi kvenna. Svohljóðandi frumvarp
var samþykkt: Ekkjur og aðrar ógiftar konur,
sem standa fyrir búi, eða á einhvern hátt eiga
með sig sjálfar, skulu hafa kjörgeingi, þegar
kjósa á í hreppsnefnd, sýslunefnd, bæjarstjórn,
sóknarnefnd og safnaðarfulltrúa, ef þær full-
nægja öllum þeim skilyrðum, sem lög ákveða
fyrir þessum rjettindum, að því er karlmenn
snertir. Heimilt er þeim þó að skorast undan
kosningu.
ísfirsku málin Lárus Bjarnason og
fylgifiskar hans höfðu lítinn veg af uppþotinu,
sem þeir gerðu þingsetningardaginn, út úr ís-
firsku kosningunum. Þingmenn ísfirðinga
kærðu Hannes Hafstein fyrir hið sama sem
þeim var þar borið á brýn og setudómari var
skipaður til að rannsaka málin, Halldór Bjarna-
son sýslumaður Barðstrendinga.
Blöð afturhaldsmanna gleyptu við fregninni
um þessi mál þegar hún kom fram, en síðan
nánari spurnir feingust af málunum, .hefur al-
gerlega dregið niður í þeim.
Austra-bull. í Austra 30. f. m. er skýrt
frá því, að dr. Valtýr Guðmimdsson hafi ásamt
fleirum boðað til borgarafundar í Reykjavík til þess
að mótmæla ríkisráðssetu ráðgjafa okkar, sem ráð er
gert fyrir í hinu nýsamþykkta stjórnarskrárfrumvarpi,
og er þetta þar nú talin hin mesta höfuðsynd.
Sannleikurinn er auðvitað sá, að Valtýr Guðmunds-
son átti ekki hinn minnsta þátt í því fundarboði og
talaði þar hvorki með nje móti máli því, sem þar var
rætt.