Bjarki - 10.10.1902, Qupperneq 1
BJARKI
Vll, 38.
Eitt blað a víku. Verð áry, j sr.
borgist fyrir i. júlí, (erlendis 4 kr
borgist fyrirfrarai.
Seyðisfirði, 10. okt.
Uppsögn skrifleg, ógild nema komin
sje til útg. fyrír i. okt. og kaupandi
sje þá skuldlaus við biaðið.
1902.
■i ii4iiiiawrtBaMiMM»KMMtMBaaMMaas»aa8aaaBggmMB|
Öllum beim, sem heiðruðu iaröarför rj
Sig. Jónssonar frá Firði með nærveru |
sinni, bökkum vier hier með-
Æítíngar hins látna.
fyrirlestur í Bindindishúsinu á
sunnudaginn kemur. D. Östlund.
Búnaðarframfarir
Björn Jensson kennari við iatínuskólann í
Reykjavík hefur í 64. og 65.tbl. Isafoldar þ.
á. ritað grein um búnaðarframfarir hjer á landi,
sem er mjög eftirtektaverð fyrir landbændur
Hann segir að jarðabæturnar hjá okkur alla
síðastliðna öld hafi að mestu leyti verið unn-
ar til ónýtis. Aðaljarðabæturnar hafa verið
túnasljettur, sem einginn ávinningur er að
annar en sá, að hægra er að vinna á túnun-
um eftir en áður.
Það sem hann segir að gera þurfi er, að
þurka jörðina, plægja hana og gera hana að
•sáðlandi. Hætta að kalla annað ræktaða jörð
en sáðland. Og sáðlandið á að bera gras
aðallega; öll ræktunaraðferðin að vera miðuð
við gras.
Hann segir, að eftir tilraunum við gróðrar-
stöðina í Rvík megi plægja og herfa dagslátt-
una tvisvar fyrir 45 kr. og jafnvel minna, og
það í óræktaðri, seigri mýri.
Fyrir það fje sem við höfum áður eytt til
þess að sljetta eina dagsláttu til einskis —
einskis gróðurauka til lángframa — fyrir það
getum við, ef við kunnum að plægja, undir-
búið þrjár dagsláttur.
Rjetta ræktunaraðferðin og lángarðvænieg-
asta túnbótin væri þá eitthvað í þessa átt:
Bóndi tekur sig til í vor og plægir þó ekki
sje nema svo sem eina dagslátta af túni sínu.
Sáir því næst í liagið höfrum. Þeir gefa sam-
sumars miklu meiri uppskeru en feingist hefði
af blettinuum óhreifðum.
Næsta ár plægir hann aftur og notar blett-
inn það ár undir rófur.
Þá hefur hann haldið moldinni opinni og
öndverðri fyrir loftinu tvö ár samfleytt og lát-
ið hana soga í sig eldi úr því allan þann
tíma,
Þriðja árið sáir hann í 'olettinn hentugu gras-
fræi. Af því sprettur samsumars miklu meira
gras og betra en á nokkrum öðrum bletti í
túninu. Þessi ágæti grasvöxtur eru miklar
likur til að haldist 4—5 ár samfleytt, með dá-
lítilli umhirðu og litlum áburði. Þá fyrst, að
þeim tíma liðninn, þarf að plægja aftur, og
hafa alla hina sömu aðferð og áður. Og svo
koll af kolli.
Þetta er jarðabót Þetta er túnbór, sem
bygð er á rjettum grunóvelli, með því að þar
er reynt að nota náttúrukraftana eins og á að
nota þá.
Vínsaían í Seyðisfjaröarkaupstað-
I fyrra haust gerðu kaupmenn hjer á Seyð-
isfirði samtök með sjer um að hætta að selja
áfeingi. Og hugsun þeirra sem fyrir þessum
samtökum geingust hefur auðvitað verið sú,
að stemma með þessu stigu fyrir áfeingisnautn
hjer í kaupstaðnum og áfeingissölu til sveit-
anna í kring.
En árángurinn hefur alls ekki orðið sá sem
til var ætlast. Hjer er eingu minna drukkið
eftir en áður og, að því er kunnugir segja,
eingu minna fiutt af áfeingi til nærsveitanna en
áður var. Ef munurinn er nokkur, þá er hann
sá, að menn hafi sjest hjer meir og ver drukkn-
ir nú í kauptíðinni en undanfarin ár. Aráng-
urinn hefur orðið sá, að drykkjuvörur þær sem
menn nú kaupa eru dýrari og verri en áður,
og í öðru lagi; að mikið af drykkjuvörunum,
sem seldar eru nú, eru ótollaðar.
Lyfjabúðin er orðin vínsölubúð. Og salan
þar fer þannig fram, að full ásfæða er til að
gefa henni nánari gætur. Lyfsalinn hefur leyfi
til að selja'spíritus eftir »receptum« frá lækn-
unum. Og læknarnir, sem hjer er næstir, hafa
gefið ýmsum þesskonar »recept.« En lyfsal
inn notar sjer »receptin« til að selja þessi
meðöl sín hverjum sem hafa vill. Einn lánar
»recept« hjá öðrum og lyfsalinn kveður sjer
ekki skylt að þekkja mennina og selur öllum
sem tii hans kóma með »resept«, þótt þau
sjeu margra mánaða gömul og mennirnir sem
upprunalega feingu þau sjeu ef til vill dauðir,
eða fluttir á annað landshorn. Að sögn er
hann einnig hjálplegur þeim sem ekki hafa
»recept« um útveganir á þeim. Hann kvað
vísa þeim á menn, sem þeir geti feingið »re-
cept« hjá að láni, og þegar þessi iáns-«recept«
eru feingin ,þá selur hann eftir þeim. Til dæm-
is um það, hve mikil þessi vínverslun sje,
sern á þennan hátt er nú rekin frá lyfjabúð-
inni, má geta þess, að haft er eftir lyfsalan-
um, að hann hafi á laugardagskvöldið var selt
áfeingi fyrir 140 kr. Og allt þetta áfeingi er
ótollaðar lyfjabúðarvörur.
Sprittblandan, sem menn búa til og drekka
úr þessum lyfsalaspíritus, er miklu dýrari, verri
og að líkindum óhollari en brennivínið, sem
verslanirnar áður seldu.
Það er eingum efa bundið, að þessi vín-
sala lyfsalans er óleyfileg.
En önnur spurning hlýtur að vakna um leið
og máli þessu er hreift: Hvernig á að koma
vínsölunni hjer í bænum fyrir framvegis?
Reynsla þessa árs sýnir allt annan árángur
af samtökum verslananna í fyrra, en til mun
hafa verið ætlast. Og eingin líkindi eru til
að þetta breytist, þó leingur verði haldið áfram
í sama horfið. Arángurinn er ekki og verður
ekki annar en leynisala eða óleyfileg sala í
I stað frjálsrar sölu,
Annaðhvort ættu kaupmennirnir að sækja
um vínsöluleyfi á ný og fá það, eða þá bæjar-
| fjelagið að taka að sjer vínsöluna, og væri
| það ef til vill rjettast. Með því skapaði það
sjer fyrst og fremst álitlega tekjugrein, og
mætti verja ágóðanum til framfarafyrirtækja í
bænum. I öðru lagi gæti það á þennan hátt
best haft tángarhald á vínsölunni, sett henni
þær reglur og þau takmörk sem það álitur
heppilegast.
öllum hlýtur að koma saman um þaðy
hvernig sem þeir annars líta á þetta mál, að
frjáls og lögleg vínverslun sje betri en leyni-
leg og ólögleg vínsala.
Og hjer er einúngis um það tvennt að velja.
Tií útgefanda Íslendíngasagna.
Nokkuð er nú síðan að menn fóru að geta
þess, að nú væru Islendingasögur þegar allar
útkomnar. Var þó víst fullur helmingur
þeirra óútkominn. Síðan hefur smám saman
hið sama verið endurtekið, Virðist þetta benda
á það, að eigi hafi menn almennt haft hug-
rnynd urn það, hve safn þetta er mikið; er
það enn ein sönnun fyrir því, hve þarft verk
var að gefa það út í heild sinni. Það má
fullyrða, að eingin rit eru aimennt vinsælli en
sögur þessar. Það eiga þær líka skilið.
Mundu þær hafa verið keyptar muu meir en
er, ef menn hefðu eigi verið almennt í pen-
ingaþraung inikilli, svo vart hefur feingist til
útgjalda. En greiðist úr þeim vandræðum,
mun fjölga enn kaupendum sagnanna, einkum
ef menn rnega vænta þess óhultir, að.eigi verði
nú hætt við, fyr en það er allt út komið, er
því nafni getur nefnst. Það er varla að óttast
að þær gángi eigi út, þótt upplagið sje meira
í bráð en handa kaupendum.
Aftan á kápu síðustu útkomnu sögunnar (þ.
e. Víglundarsögu) stendur, að nú sjeu aliar
lslendingasögur út komnar nerna þættir (þ- e.
hinar stystu sögur). En allir, sem unna þess-
ari handhægu, ódýru útgáfu, þessu þarfa, þjóð-
lega fyrirtæki og þekkja áður sögurnar, hafa
óskað og vonað, að eigi yrði neitt skilið eftir
af þeim, síst þegar svo lángt er komið.
Verk þetta hefur hjer til verið svo vel af