Bjarki - 19.10.1902, Síða 3

BJ ARKI.
í dag var mikið um að gjöra!
Og það var líka myndarleg sigling.
nElliði" nálgaðist óðum annan merki-bátinn, og
„Helfríður" stefndi skarpt að takmarkinu. Magnús
Hólm stóð við stýrið á „Bendu"; hann varnábleikur
og beit fast saman tönnunum. I stríðshitanum leystu
þeir ennþá eitt rif og flugu svo áfram með ofsaferð.
Þeir sigu framhjá höfuðstaðarbátnum, — framhjá öðr-
um merkibátnum líka; en „Elliði" hjelt stefnunni á
undan. Hann hallaðist voðalega undir hinum feiki-
mikla seglþúnga, og einusinni leit alveg út fyrir, að
topp-staungin ætlaði að brotna, svo þeir urðu að rifa.
— En svo komu leikslokin; stýrimaðurinn hafði
sem allra snöggvast verið óaðgætinn, og „Elliði"
rakst með flagrandi seglum undan strauminum, svo
hann varð að snúa og sigla sig aftur inn í rjetta stefnu.
Nú var hann dottinn úr sögunni.
„Blenda var fremst og stýrði inn að dómaraskipinu,
en breiður glófagur straumur sýndi braut hennar
eftir stormúfnum firðinum.
Hún kom inn nr. 1. og höfuðstaðarbáturinn rjett á
eftir henni.
En heiðrinum var borgið.
„Blenda" var ennþá djásnið meðal skemti-siglinga-
skipanna.
Með hitaskærum augum hafði Hallvarður fylgt öllu
stríðinu, og þegar það Ioksins komst inn í höfuðið á
honum, að „Blenda", „Blenda" hans vann sigurinn,þá
gat hann ekki haldið sjer leingur, en fór að hrópa
húrra svo það hvein út yfir haf, og frá öllum hólm-
um heirðust fagnaðarópin glimja I sameiginlegri gleði.
"Blenda" var uppáhald allra. En fyrir neðan stóð
Sören á Grænahöfða, hugdimmur og alvarlegur. Þeir
sem stóðu næstir honum sögðu, að tárin hefðu staðið
í augum hins litla, hvíthærða manns. Synirnir voru
daprir og horfðu þúngum augum á „Elliða",sem þeir
allir höfðu vonast til svo mikils af.
Hallvarður sá þetta, og glaður og ánægður eins og
hann var, gat hann þó ekki látið vera að kenna sárt í
brjósti um Sören, þrátt fyrir alla forna óvináttu.
Hann vissl vel, hve það mundi hafa gengið sér
nærri, hefði það verið hann, og svo var það hreint
ekki Sören að kenna.
„Góðan daginn, granni," sagði einhver og sló Sören
Nýlendupresturinn.
Saga frá Ameríku.
Eftir
Kristofer Janson.
I.
Þeir eru kallaðir „Karjolprestar". Enhvað er Kar-
jolprestur"? „Karjol" er einskonar kerra og „karjol-
prestur" er prestur, sem annaðhvort til að hafa ofan
af fyrir sjer, eða þá af prestslegum áhuga, heldur
lángt vestur í land til nýbyggjendanna, til þess að
flytja þeim þá andans fæðu sem hann hefur að bjóða,
— heldur vestur þángað sem eingar járnbrautir eru
og eingir vegir, en menn verða að kafa yfir forar-
mýrar og vaða ár og læki til þess að komast frá ein-
um kofanum til annars. Því verður presturinn að
ala hálfan aldur sinn í kerrunní; hann er stöðugt á
ferð, ýmist í regni, hríð, eða steikjandi sólarhita, og
þegar hann hefur eytt þar bestu dögum sínum og
heilsan er biluð, snýr hann þaðan aftur jafn fátækur
á Grænahöfða kunnuglega á öxlina. Hann kipptist
við. Það var Hallvarður.
„Góð-an-dag-inn." Hann dróg orðin eftir sjer.
Það var ekki laust við, að hann væri dálítið öfund-
samur og þar að auki skammaðist hann sín nú fyrir
öll illyrði sín um „Blendu" og allt hólið um sinn
eiginn bát.
„Elliði" var afbragð, og þjer er fullkomínn heiður
að honum, sagði Hallvarður.
Var Hallvarður að hæðast að honum. Hann leit
snöggt upp:
„Já, jeg segi bara álit mitt, Sören, þú veist það vel
að seglbáturinn var svo fínn og grannur, eins og hægt
var að óska sjer, og vel seglfær var hann líka. Hefðu
það einúngis ekki verið önnur eins naut við stjórn á
honum, svo hefði hann laglega tekið fyrstu verðlaun-
in bæði frá „Helfríði" og „Blendu," — skilurðu."
Já, Sören skildi; og það birti yfir andliti hans við
orð Hallvarðar. Með illa geymdri gleði spurði hann:
„Þú — þú heldur þá ekki að það hafi verið mjerað
kenna?"
„Þjer að kenna! — nei, víst ekki, Sören. „Elliði"
var svo vel frá þinni hendi leystur sem hægt var
að ákjósa sjer, — og gáðu að því, að þó það gengi
illa núna í ár, þá getur hann gert það betur síðar
meir."
„Já, þú segir dálítíð." Sören hló kátlega. „Og
heyrðu, Hallvarður; jeg óska þjer til hamingju með
„Blendu". Hún var framúrskarandi I dag; þvílík á-
gætis sigling," sagði Sören; honum fannsthann verða
að gjalda líku líkt.
„Þakka þjer fyrir, — ójæja, „Blenda" er svei mjer
ekki afleit heldur", sagði Hallvarður og glotti spaugi-
lega til Sörens! en svo kappsigldi hún Iíka um konu
í dag, og það segir ekki svo lítið.,,
Og svo fjekk Sören að heyra alla söguna um Hólm
og Jóhönnu, og þegar bátasmiðirnir og keppinaut-
arnir skildust, hafði Hallvarður boðið Sören og öl!u
húsfólki hans að koma uppeftir um kvöldið og drekka
skál hinna nýtrúlofuðu.
Það var fjörugt samsæti hjá Hallvarði um kvöldið.
Sören kom með konu sina og dóttur og báða syni,
og skál hinna trúlofuðn var margdrukkin dag þann;
4
og hann kom þángað. Því launin eru lág, og þar á
ofan fær hann þau sjaldan borguð. Eitt árið koma
eingispretturnar, annað árið ofþurkarnir o. s. frv. —
alltaf kemur eitthvað fyrir sem hefur áhrif á tekjur
prestsins. Það má segja ýmislegt um norsku luthersku
prestana í Ameríku; það má finna að bókstafsdýrkun
þeirra, andleysi og kreddufestu, — en eitt verða menn
að játa: meðal þeirra eru margir góðir og þolnir
menn, sem hafa kastað frá sjer þægindum þeim sem
lífið í menningarlöndunum hefur að bjóða, en lagtá
sig skort og strit til að vinna fyrir málefni því sem
fjelag þeirra hefur lagt þeim á herðar.
Presturinn, sem hjer ræðir um, vissi ekki hvað þar
beið hans. Hann hafði nýlokið embættisprófi heima
í Noregi, hafði leingi verið trúlofaður og vildi þess-
vegna gifta sig. Hann tók því við köllunarbrjefi frá
söfnuði vestra af gömlum Ameríkupresti, sem kom
heim til Noregs til þess að útvega presta vestur. í
köllunarbrjefinu var talið upp margskonar girnilegt
ágæti, sem þessu fylgdi; þar átti að vera komin upp
blómleg nýlendubygð, jafnvel dálítill bær, þar var
komið psóthús; prestsetrið var til og því fylgdu svo
eða svo margar ekrur, og þar fyrir utan átti prestur-
en Magnús Hólm sagði að aðra eins siglingu og í
dag vildi hann ekki gera aftur fyrir mikla peninga.
„Máski ekki fyrir konu heldur?" spurði Sören.
„Nei, það held jeg, svei mjer, ekki," svaraði hann
hlægjandi. ' Helgi Valtýsson þýddi.
Rismlnsrar
geingu í vikunni sem leið frá þriðjudegi til föstu-
dags; síðan eru aftur góðviðri.
Orein S- A. Brooke,
sem Bjarki flytur nú, er þýdd af einum hinum
merkasta manni í klerkastjettinni hjer á landi.
Pöntunarfielazsfundur
var haldinn á Eiðum á fimtudaginn.
Fiskiútgrerð T. L. Imslands-
Hann hefur haldið út hjeðan í sumar tveim gufu-
skipum og hafa þau aflað þetta:
„Atlas" byrjaði þorskveiðar 3. júní, hætti 5. júlí,
fór 12 ferðir út og aflaði 19713 fsk.
„Albatros" byrjaði 7. júní, hætti 9. júlí, fór 10 ferð-
ir út og aflaði 17152 fsk.
„Atlas" byrjaði síldarveiðar 12-júlí, hætti 8. seft., fór
5 ferðir út og aflaði 379V2 tn.
„Albatros" byrjaði síldarveiðar 19. júli, hætti 17.
seft., fór 6 ferðir út og aflaði 693 tn.
Dáin
er hjer í bænum aðfaranótt 11. þ. m. frú Guðrún
Frederikssen, kona Frederiksen kafteins, móðurbróður
þeirra Wathnesbræðra. Guðrún heitin var ættuð úr
Eyjafirði. Jaðarförin fór fram á föstudaginn var.
Varðskipið Hekla
fór út hjeðan alfarið til Khafnar á þriðjudagsmorg-
uninn. Að skilnaði hjeldu ýmsir bæjarbúar yfirmönn-
um skipsins dansveislu á mánudagskvöldið.
Jadar.
Maðurkom híngaðaf Fáskrúðsfirði á föstudag; segir hann.
miklu bjargað úr Jaðar, en þó ekki nærri öllu; Mjölnir
var þar við nokkra daga til að flytja vörurnar yfir
að Búðum.
Stranduppboð á Fáskrúðsfirði.
Uppboðið á hinu strandaða skipi Jadar og vörum
þeim sem bjargað varð úr því byrjar á Búðum mánu-
daginn 27. þ. m. eftir uppboðsauglýsingu sýslumanns
5
inn að fá 600 dollara árlega í laun. Gamli prestur-
inn hrósaði bygðinni mikið, þótt hann reyndar hefði
aldrei komið þángað. Líka lýsti hann prestavöntun-
inni meðal nýbyggjendanna þannig, að ýngri fjelagi
hans komst við af því. Hann gifti sig og fór vestur.
Kona hans var úng fröken frá Kristjaníu og hafði
lesið fjölda af rómönum. Hún þekkti Ameríku mest
af Indíánasögum Coopers og bjóst við að hitta þar
allt eins og því var þar lýst. Hún hafði trúlofast
núverandi manni sínum af því að foreldrum hennar
fannst það góður ráðahagur, og af því að hann var
guðfræðingur.
Á leiðinni töluðu þau um framtíðarheimili sitt vestra
og bygðu skýjaborgir. Þau gátu sjer til, hvemig
prestssetrið mundi líta út, hvernig skemtigarðurinn
væri, hve margar kýr þau gætuhaft, hve mörg hænsn
o. s. frv. Hún átti að drekka þar mjólk, svo eða syo
marga potta á dag, til þess að verða feit, því nú var
hún mögur og heilsulítil. Þau ætluðu að ferðast
saman milli sóknarfólksins og alstaðar átti þeim að
verða fagnað með opnum örmum. Hannhafði heyrt
að nýbyggjendurnir þarna væru mestmegnis hús-
menn frá Noregi og hann hugsaði sjer þá auðmjúka