Bjarki - 05.12.1902, Blaðsíða 2
2
B JVR K I.
í mitt herbergi, hlaut að fara gegnum tvennar
dyr, sem nú voru lokaðar.
En víkjum nú aftur að efninu.
Þegar jeg nú lá þarna í rúmi mínu um
nóttina og af einhverjum óþekktum ástæðum
gat ekki fest blund alla nóttina, heyrði jeg
allt í einu, að drepið var á herbergisdyrnar
hjá mjer. Af því jeg vissi, að hinar fremri
herbergisdyr voru læstar, furðaði jeg mig á
þessu. Jeg reis upp í rúminu og leit inn til
frú Portugall; en hún svaf róleg í rúmi sínu,
°g gat því ekki hafaverið völd að höggunum.
Og um aðra var ekki að gera í húsinu. Svo
er barið í annað sinn. Jeg spyr, hver þar sje,
en fæ ekkert svar. Við þetta vaknaði frú
Portugall og spurði, við hvern jeg væri að
tala. Og þegar jeg sagði henni, hvað jeg
hafði heyrt, sagði hún, að það væri alveg
ómögulegt, þar sem eldhúsið væri lokað að
innanverðu. Þegar nú enn var barið í þriðja
sinn, spurði jeg hana, hvort hún hefði ekki
heyrt það, en hún kvað nei við. Jeg varð
mjög hissa á þessu. En nú, þegar byrjað
var að berja í gólfið rjett undir rúmi mínu, þá
var mjer allri lokið af hræðslu og jeg flýði inn til
frú Portugall. En hún þvertók fyrir, að hún
hefði nokkuð hejnt og gat með eingu móti
skilið í óðagots-atferli mínu. Klukkan slóþrjú,
og síðan heyrði jeg eingin högg. Eftir að jeg
hafði vakað það sem eftir var næturinnar,
niðursokkin í alvarlegar hugleiðingar, kom ein
frænka mín snemma um morguninn með þá
fregn, að Plermann föðurbróðir minn ’nefði
fundist örendur í herbergi sínu. Eftir því,
sem læknirinn sagði, hafði hann dáið úr hjarta-
slagi um kl. 3 um nóttina, einmitt á þeim
tíma, sem jeg heyrði svo greinilega hin undar-
legu högg.
(Kringsjá.)
Borgareyri 25, nóv. 19o2.
Jeg ætla þá að senda þjer fáeinar línur í frjetta-
skyni, Bjarki sæll, og er þó fremur tíðindalítið.
Undanfarandi hefur hjer verið besta veðurátt til
landsins að minnsta kosti, oftast hlý sunnanátt, nú
í dag og gær sjósvarta þoka, en sjógæftir hafa frem-
ur verið óstöðugar.
Veturinn ekki sýnt oss annað enn, en spariandlit
og blíðu bros.
En þó hefur nafnfrægur veðurfræðingur úti í Aust-
urríki, spáð voðalega hörðum vetri, (í vetur) og köld-
um, svo slíkur hafi eigi komið næstliðið 50 ára tímabil.
En það er als eigi víst að við hjerna úti í hafsauga
þurfum að kvíða svo mjög. Hann hefur ef til vill
ekki tekið ísland með á reikninginn.
Ef inig minnir rjett, J)a var veturinn í hittifyrra,
1900, góður og mildur vetur hjer, en mjög harður
og grimmur á meginlandi Evrópu og þaðan alla leið
suður á Frakkland, Italíu og Spán.
Afli er hjer nú oft dágóður og þó misjafn nokkuð.
Og hefði þó verið þörf á góðum sjóveðrum og mikl-
um afla nú, eftir hið afarfiskilausa hjáliðna sumar,
því þeir, er best hafa fiskað, hafa fengið svona rösk-
an helmíng á móti því, er aflast hefur sumurin
fyrirfarandi.
Svo hefur hjer verið mjög síldartregt. Ein síldar-
gánga kom í alt sumar, þó mjög endaslepp. Menn
hafa því orðið að kaupa megnið af. beitusíld sinni
dýrum dómum annarstaðar frá, auðvitað misjafna að
gæðum, og er ekki ólíklegt að fiskitregðan hjer í
sumar hafi of mikið stafað af því.
Nú eru menn hjer orðnir mjög beitufátækir. Við
sendmn mann á Eyjafjörð núna með Mjölni, að
kaupa síld, en feingum einga; síldar laustþar norður
frá núna og frystihúsin síldartóm. Svo fór um sjó-
ferð þá.
Ellevsen á Asknesi fjekk í sumar 454 hvali og
komu rúm 10,000 föt af lýsi af þeim. Flest af þeim
livölum er hann veiddi, kölluðu þeir á norsku
„Knulhvali," smáhvalategund, og svo nokkuð af Blá-
hval ogFinnhval. „Blaahval" er stórreiðarhvalur, en
„Knulhval" er víst hnúðbakur, sem við köllum. Ekki
hef jeg orðið var við að þeir hafi veitt aðrar hvala-
|
/
tegundir hjer. Þetta eru allt skíðishvalir og lifa á
smáæti margfalt minna en hafsíld.
Á Ellevsen var lagt hjer nú í haust 1750 kr. sveitar
útsvar og á Bull í Norðfirði hef jeg heyrt að lagt
hafi verið 1600 kr.
Sagt er að Stigsrud við Isafjarðardjúp hafi feingið
102 hvali á 3 skotbáta (Ellevsen hefur 7 og Bull 2-j
og af þeim fjekk hann 4500 föt af lýsi. Það er auð-
sjeð að hvalirnir hafa verið drjúgum frálagsbetri þar
vestra en hjer.
Síldarveiðaskip frá Noregi lá hjer inni frá því seint
í júlí og fram á vetur og fjekk ekkert.
Barnaskóli er hjer og gánga á hann yfir 20 börn,
og má það þakka fylgi einstöku manna, að honum
var hjer aftur komið á fót.
Þá eru nú þessi blessuð nýu frímerki lögleidd og
komin til nota á hverju póstbrjefi, en ekki get jeg að
því gert, að tilkomulítil þykja mjer þau, miklu til-
komuminni en hin, litardauf og ógreinileg í alla
staði. Það er hið eina góða við þau, að vonandi
verður þeim aftur breytt við lát hins háaldraða kon-
úngs vors, og þá er vonandi að þau verði gerð
gleggri i. g þeim verði þá breytt til batnaðar. Það er
ekki þýðingarlaust að hafa frímerkin glögg og
snirtileg að öllum frágángi.
Heilsufar manna hefur verið heldur gott. Þó hefur
geingið hjer í haust hálsbólga og hafa menn legið í
henni 1- 2-3 daga, og hefur fylgt með sóttveiki
í byrjuninni. Nýlega er stúlkubarn á 10. ári dáið á
Reykjum úr meinsemd eða ígerð í hálsinum. Svo
er fólk hjer, einkum kvennfólk og börn, með tann-
pínu, geingur með bólgna og reifaða vánga, með
holar tennur, skörð í tanngörðum, eða jafnvel, þeir
sem verst eru leiknir, alveg tannlausir. Það er
annars ljóti kvíllinn, sú tannveiki er orðin. Ekki
man jeg eftir honum svona almennum fyrir 40 árum
Hann var þá hreinn undantekningarkvilli, nú al-
mennur.
Úr því jeg er að minnast á tannveiki, skal jeg
setja hjer nafn á meðali, nýuppfundnu af nafnfræg-
um tann- og taugalækni, sem hann telur munu sjald-
brigðult vera gegn allri tannpínu, er af gigt stafar,
sem oft mun vera. Meðal þetta heitir Aspirium
76
77
„Jeg þekki ekki til neins slíks um hann. Hann
var almennt virtur maður."
„Auðvitað, mestu fantarnir eru alltaf mest virtir.
En þekkið þjer fröken Tangen, sem bjó í Prinsins-
götu?"
„Já, hana ætti jeg að þekkja, því hún er teingda-
móðir mín."
Maðurinn ljet undrandi gaffalinn falla niður á
diskinn. „Teingdamóðir, segið þjer, - getur hún átt
svo gamla dóttur?"
„Já, og hún á tvær dætur ýngri en konu mína."
Maðurinn horfði hugsandi út í loftið.
„Þjer hafið þá þekkt hana áður en hún giftist?"
spurði prestur.
Maðurinn svaraði því eingu, en sagði eins og við
sjálfan sig: „Hún var frjálslynd og djörf, uppreisn-
arandi. - Hvernig getur dóttir hennar verið sköpuð
til þess að vera prestskona?"
„Hún hefur Víst beygt sig í hlýðni fyrir guðs orði,"
svaraði prestur.
„Nú, rjett — hún hefur farið í hundaua eins og
svo margir aðrir. Ef þjer eruð búnir að borða,
þá stöndum við upp. En, það er satt — þjer
þurfið sjálfsagt að lesa borðbæn. Gerið þjer
svo vel. Látið þjer eins og þjer sjeuð heima hjá
yður."
Maðurinn skaut stól sínum til hliðar og reis á fæt-
ur. „Svo er best að þjer háttið og hvílið yður,"
bætti hann við.
„En vesalíngs hesturinn minn," sagði prestur og
stundi við.
„Veslíngs hesturinn verður að bíða hjálparlaus þáng-
að til fer að skíma. Þá vek jeg yður. Og svo verð-
ið þjer að krossa yður þrisvar og biðja, að fjandinn
sæki yður nú ekki i nótt, úr því að þjer sofið undir
þaki jafnóguðlegs manns."
„En, er það ekki yðar — ?“ sagði prestur og benti
á rúmið.
„Onei, sofið þjer einn í rúminu. Við Pocahontas
liggjum hjerna á hjartarskinnunum."
IX.
Undir eins með afturbirtíngu stóð maðurinn við
rúm prests og ýtti við honum. Prestur hafði leingi
ekki getað sofnað. Allt sem hann hafði sjeð og heyrt
daginn á undan gat ekki vikið úr huga hans og
hjelt vöku fyrir honum. Loks fjell hann þó í svefn,
en illir draumar.sóttu að honum. Þegar maðurinn
ýtti við honum, hrökk hann upp með andfælum og
leit flóttalega í kríngum sig. En brátt mundi hann
hvar hann var staddur, klæddist í flýti, hagræddi
hempunni og kraganum á sjer sein best hann gatog
gekk svo út með manninum. Útifyrir dyrunum stóðu
tveir menn aðrir með staura og reipi. Það var auð-
sjeð að húsbóndinn hafði farið út áður og feingið þá
til að koma. Nú var hann mjög þögull. Hann
gekk á undan. Þegar þeir komu í mýrina, lá hestur-
inn þar enn og leit svo út sem hann væri dauður;
túngan lafði út úr honum og augun voru hálfbrost-
in. Þegar hann varð var við komu mannanna hreifði
hann þó fæturna lítið eitt. Þeir lögðu staurana út á
dýkið og leystu vagnreimarnar. Fyrst gekk maður-
inn, sem prestur hafði gist hjá, einn til hestsins,