Bjarki - 19.12.1902, Blaðsíða 2

2
B J A R K I.
Og þó þessari sönnun væri sleppt, þá var
þó sá kosturinn fyrir hendi, er jeg benti á
í brjefi mínu til ritstjóra »Norðurlands« 8. f. m.
og sem yður var sýnt, —- sá kostur, að yfir-
heyra kaptein Saltvedt, sem var í nótalagi
Hansens á Eyjafirði, og láta hann skýra frá,
hvernig umrætt veðbrjef var til orðið; þvi
honum var það vel kunnugt að jeg átti alls
eingan þátt í að semja skjalið. En svo mikið
þóknaðist yður ekki að hafa fyrir því að leiða
sannleikann í þessu máli fyrir almennings
sjónir.
Ennfremur má nú benda á það, að við
rjettarrannsókn, sem eftir ósk yðar og tilhlutun
hefur verið hafin hjer, út af síldarveið-
um Hansens, hefur hann — Hansen — skýrt ;
svo frá, að þetta veðbrjef hafi hann sjálfur
samið, «án tilstyrks nokkurs manns.» Þennan
framburð hans mun yður sem kæranda gefast
kostur á að sjá í útskrift af rjettarprófunum,
sem nú er send amtinu.
Hins vegar hlaut eftirritið að vera með
minni hendi, þar sem jeg var hjer settur bæjar-
fógeti og það var skylda mín að verða við
■ósk samningsaðila um að láta honum í tje eftir-
rit af brjefinu, sem skilað var til þinglesturs.
Skrifara hjelt jeg eingan þann tíma, sem jeg
þjónaði hjer embætti, og því hlaut jeg að rita
eftirritið sjálfur. ,
Að vísu skrifaði jeg sem vitundarvottur
undir brjefið, er komið var með það á skrif-
stofuna til mín og jeg beðinn þess ; enda þekki
jeg ekkert það, er frá lagalegu og siðferðislegu
sjónarmiði geti komið í bága við það, og enn
síður, þegar þess er gætt, að jeg var skyld-
ugur til að votta um undirskriftina sem notar-
ius, ef þess hefði verið óskað.
Tilvitnun yðar í 7. gr. laga 4. nóv. 1887
er að því leyti ekki rjett, að lagagreinin heimt-
ar það ekki, að .vitundarvottar skrásetji á
lausafjárveðbrjef sjerstaka yfirlýsingu um það,
að dagsetning brjefsins sje rjett, heldur að þeir
»gæti þess nákvæmlega, að rjett dagsetning
sje á því«, án þess þeim beri að skrásetja
nokkuð um þá athugun sína. Og að við
— vitundarvottar hins umrædda veðbrjefs —
höfum gætt skyldu okkar í þessu efni, fyrir
því er full og lögmæt sönnun fólgin í undir-
skriftum okkar.
Þau ummæli yðar, að jeg hafi »ef til vill«
samið þetta skjal, og viljandi eða óviljandi
gert það svo úr garði, að það væri "þýðingar-
lítið eða enda ógilt«, hljóta því að skoð-
ast sem ástæðulausar getsakir. Og mig furðar
mjög, að þjer skylduð bera þær á borð fyrir
almenning — og það í einu mest virta og
friðsamasta blaði landsins — um sama leyti
sem þjer senduð ut áskorun til allra blaða á
landinu, um það meða! annars, að »hætta
gersamlega öllum getsökum í garð einstakra
manna«.
Að öðru leyti sje það fjarri mjer að reyna
að rýra það starf yðar, er lýtur að því að
hindra »strámennsku« í landinu fyrir erlenda
lögbrotsmenn.
Seyðisfirði 8. nóv. 1902.
Virðingarfyllst.
Á. JÓHANNSSON.
Framanritaða leiðrjettingu á aðdróttunum Kl.
Jónssonar sýslumanns sendi jeg Einari ritstjóra
Hjörleifssyni um miðjan nóv. síðastliðinn til
birtingar í »Norðurlandi«. En þar eð jeg sje
að ritstjórinn hefur til þessa — í 4 tölu-
blöðum, sem síðan eru út komin af »Norður-
landi« — látið vera að gæta skyldu þeirrar,
er á honum hvílir, sarnkvæmt 11. grein laga
g. maí 1855, þá verð jeg að biðja »Bjarka«
að flytja bijef þetta fyrir almennings sjónir,
svo að málið, að því leyti sem það snertir
mig, verði skoðað frá fleiri en einni hlið.
Seyðisíirði 17. des. 1902.
Á. JÓHANNSSON.
105
guðdómlegu lögum, að grýta hana, og meir að segja,
að fá þá vini sína og nábúa til þess að taka með
sjer þátt í þeirri guðsþjónustu." Hann nam staðar
á gólfinu. „Og konan, sem heimtað er að farið sje
svona með, var oft hernumin frá ókunnu landi og
þar hafði henni verið kennt að elska sína guði eins og
Oyðíngnum hafði verið kennt að elska sinn. En hún
má ekki fá leyfi til að láta í Ijósi skoðun sína, eða
vinna að útbreiðslu hennar. Þetta er vísirinn til presta-
valdsins og trúarbragðaofsóknanna."
„En, hvaðan hafið þjer þetta?"
„Það stend' ■ með skýrum orðum hjerna í 5. Móse-
bók 13, 6 s. frv. Þjer ættuð að biðja mann yðar
að skýra þetta fyrir yður þegar hann talar um inn-
blástur ritníngarinnar. Þar gætu nýbyggjarnir hjerna
fundið guðdómlega afsökun í hvert sinn sém þeir berja
konur sínar. Jeg segi yður satt, frú, - meðan prestarn-
ir hafa þessa bók fyrir afguð, og meðan menn gleypa
hvert orð sem í henni stendur með ótta og lotningu
eins og það væri guðdómleg opinberun, meðan ann-
að eins og þetta, annað eins og þrælahald og fleira
sem fyrirskipað er með guðs fíngri, ekki má kallast
siðleysi og svívirðíng, — á meðan verður fólkið bæði
106
heimskt og siðlaust. Hugmyndir þess urn rjett og
rángt truflast; það lærir að hafa eitt siðalögmál fyrir
sig og annað, það er að segja fantanna siðalögmál,
fyrir guði." Maðurinn hafði talað sig heitan og frú-
in starði á hann hálfhrædd.
„Er þá ekkert í gamlatestamentinu sem finnur náð
fyrir augum yðar?" spurði hún.
„Misskiljið þjer migekki, frú," sagði hann rólegri;
„í þessari bók er mikið af fegurð og skáldlegum
krafti. Hinir gömlu Hebrear áttu góð skáld og spek-
ínga, en þessir prestasnáðar, sem síðan þykjast vera
að skýra rit þeirra, ná þeim ekki í ökla. Þeir pressa
allan kraft, alla sál, allt sögulegt samheingi burt úr
efninu og setja heimsku sína og guðfræði í staðirin.
Ef jeg væri Davíð eða Esekíel skyldi jeg sparka þeim
á dyr öllum saman."
„En haldið þjer nú að Davíð og Esekíel hafi brúk-
að fæturna til þeirra hluta?" sagði prestskonan.
„Hver veit það, frú, - annars bið jeg yðuraðafsaka
að jeg er helst til klúr í orðum; jeg er vanastur við
að umgángast Indíánana."
Þau þögðu litla stund, svo sagði gesturinn: „En
það var satt, þjer höfðuð ekki leyfi til að tala um
Krygrer
fyrverandi Búaforseti hefur nú skrifað æfi-
sögu sína, eða endurminningar um æfistarf
sitt. Bókin er komin út og er þar auðvitað
skýrt frá ýmsu markverðu.
Hann telur Cecil Rhodes þann mann sem
mesta sök eigi í ógæfu Suðurafríku. Eftir að
síðasta stríðið hófst segist hann hafa haft svo
mikið að gera, að hann hafi einga nótt getað
sofið ótruflaður. Þótt hann tæki ekki bein-
línis þátt í orustunum, þá var hann stöðugt á
ferli til að telja hug í herforingjana og hvetja
Bua til hraustlegrar framgaungu.
Bóki.11 endar með þessum orðum : »Jeg er
sannfærður um, að drottinn yfirgefur ekki vini
sína, jafnvel þótt stundum geti litið svo út,
°g jeff beygi mig fyrir vilja drottins í fullri
vissu um að hann muni ekki láta verða að
eingu þann lýð sem hann hefur mætur á.
Allra hjörtu hefur drottinn í hendi sinni og
leiðir þau þángað sem hann vil!.«
LoítSregrnastöð í Atlantshafi.
Ensk-amerískt fjelag er myndað til að koma
upp fljótandi loftfregnastöð í Atlantshafinu.
Stöðin á að vera járnbarkur, sem lagt er þar
við akkeri, og ætlunarverk hennar á einkum
að vera, að taka við fregnskeytum frá skipum
í hafi og senda þeim aftur önnur. Fyrir
milligaungu þessarar frjettastöðvar eiga menn
þá að geta skrifast á við farþega á skipum
á leið urn miðbik Atlantshafsins. Búist er við
að á þessari frjettastöð verði mikið að gera.
Á Italíu er verið að koma fregnvjelum
Marconis fyrir á járnbrautarvögnum og hyggja
menn að þær geti tekið á móti skeytum og
sent önnur frá sjer, þótt vagnlestin sje á
fullri ferð.
E. ZoJa.
I byrjun f. m. vorufeingnar meðalmennum sam-
skotum 50,000 fr. til minnisvarða yfir hann.
8000 ára sfamalt dýr.
Fyrir rúmu ári tilkynnti landsstjórinn í Ja-
107
trúarbrögð. Þá skulum við tala uto Gynters kaffi-
hús."
En samtalið um kaffihúsið gekk ekki liðugt. Það
var ekkert fjör í því, og að lítilli stundu liðmni
kvaddi hann. Prestskonan stóð í glugganum og
horfði eftir honum, sá hann hleypa burt á harðaspretti
í áttina til skógarins. Þessi maður þurfti ekki að taka
tillit til neins, hann var frjáls, laus við öll bönd.
Hún stóð leingi í glugganum eftir að hann hvarf,
svo tók hún biblíuna og leitaði eftir þeim stöðum í
Mósebókunum sem hann hafði talað um. Hún sat
leingi hugsandi með bókina i fánginu.
XIII.
Þegar prestur kom heim var hann í góðu skapi.
„Jeg hef aldrei kunnað eins vel við mig hjer eins og
nú," sagði hann. „Nú finn jeg að menn virða mig
almennt og viðurkenna vald kirkjunnar. Það er ekki
snefill af mótþróa eftir hjá þeim."
„En verða þeir ekki jafnframt ósjálfstæðir og þræl-
lyndir?" sagði prestskonan.
Presturinn var svo óvanur því að konan gerði at-