Alþýðublaðið - 18.01.1927, Blaðsíða 4

4
al&ýðublaðið
Póllaisci
er ekkl liklegt til að verða
eilíft.
Versalafriðurinn og síðar
Þjóðabandalagið létu Pólland á
sínum tíma fá Efri-Schlesíu, þýzkt
hérað, sem er mjög málm- og
kola-auðugt. Með því hafa í raun
réttri verið brotnar þær megin-
reglur, sem látið var í veðri vaka
að hin nýja ríkjaskipun álfunnar
byggðist á, því að síðan eru íbúar
Póilands svo langsamlega fæstir
Pólverjar að þjóðerni. Þetta sýn-
ir, hve greinilegá sjálfsákvörðun-
arréttur þjóðanna hefir verið í
nösunum á Versalamönnunum.
Pólverjar sjá það, hver hætta ríki
þeirra stafar af þessu, og reyna
þvi með öllu rnóti að kúga þessi
erlendu þjóðerni og svifta þau
skólum þeirra, svo að tunga
þeirra týnist. Svo hefir 31% af
alþýðuskólum verið lagt niður i
Galiziu og 2080 í Volhyniu, svo
að þar er nú enginn almennur
barnaskóli. í Ukraine hafa 1700
verið lagðir niður, og svo á að
verða um fleiri. Auövitað veik-
ist pólska ríkisheildin við þetta,
en styrkist ekki, og er ekki ó-
sennilegt, að þetta verði ríkinu
að falli.
Leikhushagfræði.
Franskt listatímarit hefir sam-
ið eftirfarandi skýrslu um leik-
hús í Evrópu. Eftir henni eru leik-
hús á Frakklandi 514, á Englandi
372, á Þýzkalandi 364, á Spáni
288, í Belgíu 94, í Austurríki 75,
á Rússlandi 62, á Holiandi 56, í
Sviss 43, í Sviþjóð 37, í Noregi
28tog í Sfcrbíu 18, en í. Albaníu og
á íslandi ekkert, og má segja, að
við þar séum komin í fallegan
félagsskap. í skýrslunni eru ekki
talin leikfélög eða farandleikhús.
Morðingi sýknaður.
Verzlunarmaður nokkur í Osló,
Sclyesvold að nafni, gerði sig fyr-
ir nokkru sekan í því að nauðga
konu bifreiðarstjóra nokkurs, Hal-
vorsen að nafni. Reiddist bifreið-
arstjórinn því ákaft og drap Scly-
esvold í reiði. Nú hefir lög-
• mannsrétturinn í Osló gersýknað
bifreiðarstjórann af víginu.
Dómurinn þykir einstæður í
sinni röð í norrænni réttarsögu
og vekur mikla athygli.
Gunnar Gnnnarsson
ritar i Mað danskira sam-
eignarnianna (kommu*
nista).
4. dez. síðast I. voru liðin 250
ár frá því, að Danir og Svíar
börðust í orrustunni hjá Lundi á
Skáni, og höfðu Danir þar miður.
Sænskir 'þjóðernissinnar og
vopnaiflamrarar notuðu tækifær-
ið til að halda minningarhátíð um
þennan fræga sigur með afar-
miklum hvalablæstri. Stúdentar
við háskölann í Lundi, sem líta
nokkuð öðrum augum á hernað-
arfarganið en ])essi lýður, boð-
uðu sama dag til friðarfundar á
vígvellinum og buðu til dönsk-
um stúdentum. Utanríkisráðu-
neyti Dana réð stúdentum frá
þátttöku, en þeir sintu því ekki..
Á fundinum flutti Gunnar Gunn-
ar-son skínandi ía'lega friðarræðu
og eetlaði að birta hana í „Poli-
tiken", sem hafði lofað að taka
hana. Fyrir tilmæli utanríkisráðu-
neyíi.ins heyktist blaðið þó á því,
þegar á áíti að herða, og neitaði.
Drjixgur er
,,Mjallar“-dropinn.
THkynnlng.
Þau skinn, sem við höfum fengið
til uppsetningar, og föt til press-
unar og viðgerðar, sem hafa verið
hjá okkur 2 mánuði, verða seld
fyrir kostnaði og vinnulaunum,
verði þeirra ekki vitjað innan 8
daga.
Ammendrnp,
Laugavegi 18 (kjallaranum).
EyJablaOtð,
málgagn alþýðu í Vestmanneyjum
fæst við Grundarstíg 17. Útsölu-
maður Meyvant Hallgrímsson. Sími
1384.
Látið ykkur ekki verda kalt
þegar þið getið fengið þessa hlýju
og ódýru vetraryfirfrakka og bíl-
stjórajakka í Fatabúðinni. Munið,
að allan fatnað er bezt að kaupa
í Fatabúðinni. Karimannafötin frá
55 kr. í Fatabúdinni.
Gunnar fékk ræðuna þá „Ar-
bejderbladeU, nrálgagni sameign-
arsinna, til birtingar, og þar kom
hún 10. dez. f. á.
Anglísendnr
eru vinsamlega beðnir að athuga
það, að senda auglýsingar í blaðið
tímanlega, helzt daginn áður en
þær eiga að birtast, og ekki síðar
en kl. IO1/2 þann dag, sem þær
eiga að koma í blaðið.
„Þetta er rækalli skemtileg
saga, þó hún sé íslenzk,“ sagðí
maður um daginn. Hann lá við
að lesa „Húsið við Norðurá“,
fyrstu íslenzku leynilögreglusög-
una, sem skrifuð hefir verið hér
á landi.
Alpýbuflokksfólk! Athugið, að
auglýsingar eru fréttir! Auglýsið
því í Alþýðublaðinu.
Rjómi fæst í Alþýðubrauðgerð-
inni.
Steinolía, bezta tegund, ódýr.
Hermann Jónsson, Hverfisgötu 88-
Sími 1994.
ísl. smjör, kæfa, tólg, ódýrt. —
Hermann Jónsson, Hverfisgötu 88,
simi 1994.
Hveiti. Haframjöl, Hrísgrjón,
Sagógrjón, Kartöflur, Hrísmjöl,
Dósamjólk á60 aura, stórar dósir.
Hermann Jónsson, HyerfisgÖtu 88.
Sími 1994.
Hús jafnan til sölu. Hús tekin
í umboðssölu. Kaupendur að hús-
um oft til taks. Helgi Sveinsson,
Aðalstr. 11. Heima 11—1 og 6—8.
Sjómenn! Varðveitið heilsúna
og sparrið peninga! Spyrjið um
reynslu á viðgerðum olíufatnaði
frá Sjóklæðagerðinni.
Rltstjóri og ábyrgðarmaður
Hahbjörn Halldórsson.
Alþýðuprentsmiðjan.
Upton Sinclair: Smiður er ég nefndur.
eftir göngunum, og þar sat Jenny móður-
systir mín með renglulegu telpunum sínum
tveimur, sem ávalt höfðu vaxið nokkra þuml-
unga milli þess, að ég hitti þær. Tímóteus
frændi var þar líka. Tímóteus frændi minn
hafði verið fjárhaldsmaður minn, þangað til
ég varð lögaldra, svo að ég er alt af dálítið
hræddur við hann, og nú varð ég að hlusta
á ásakanir hans, sem hann hvjslaði að niér,
— því að það hefir ávalt verið fyrsta megin-
regla fjölskyldu okkar að „komast aldrei i
blöðin." Ég sagði honum, að ])etta væri ekki
mér að kenna, að ég hefði verið sleginn i
rot af skrílshópi, og því síður væri það mér
að kenna, að þessi Siniður hefði fundið
mig meðvitundariausan og læknað mig. Ég
gæti heldur ekki hjá því komist að vera
kurteis við velgerðamann minn og hjálpa
honuin eitthvað. Tímóteus frændi varð stein-
hissa, því að hann hafði trúað þvi, sem stóð
í „TimeT', að þetta væri „a!t kvikmyndauppá-
tæki“. Hver cinasti maður í Vesturborg seg-
ir, að hann „trúi ekki einu orði af því, sem
standi, í ,Times‘,“ en vitaskuld gera þeir j)að;
þeir verða að trúa einhverju, og hvað hafa
jieir annað?
Kg var að reyna að hugsa um myndina
yfir altarinu. Þeir höfðu vitaskuld sett aðra
í staðinn! Ég fór að hugsa um, hver skykii
hafa fundið gamla de Wiggs þar uppi; ég
fór að hugsa um, hvort hann vissi um það,
og hvort.hann hefði nokkra hugmynd um,
hver fundið hefði upp á þessu. Ég leit
jyfir í Istólinn hans; já, þarna sat hann, rauður
og blómlegur og blíðlegur að venju. Ég
skimaðist um eftir gamla Pétri Dexter, for-
seta fyrir Dexter-hringnum; — já, hann var í
sínum stól, skorpinn og boginn og sköllóttur
fyrir aldur fram. Og Stuyvesant Gunning úr
Öryggisbankanum, — þeir voru þarna allir,
drottnarar fjánnála borgarinnar og „stoðir
laga og reglu“. Einhver gárungi hafði sagt,
að ef þörf væri á að kalla saman forstjóra-
fund eftir messu, þá mætti ráðstafa öllum
málum Vesturborgar í Sankti-Bartólómeus-
kirkjunni!
Nú var tekið aö leika á orgelið, og hvít-
klæddur söngflokkurinn gekk inn, berandi
gullna krossa, og á eftir honum kom séra
dr. Lettuce-Spray, nýrakaður, holdugur og
fríður, og beindi augum sínum í lotningu til
jarðar. Fiokkurinn söng með hrifningu hinn
rétttrúaðasta af öllum sálmum:
„Einn er hornsteinn helgrar kirkju:
herrann Kristur, drottinn vor.“
Helgisiðirnir eru gamlir og fagrir, eins
og kunnugt er, og mér hafði verið kent að
elska þá og hrífast af þeiin, er ég var lítið
barn, og vér gleymum aldrei þess háttar.
Friður og velsæmi er undirstraumurinn, —
regla og virðuleiki samfara yndisleik, er
verkar á skilningarvitin. Allir vita, hvað þeir
íeru _að gera, og þetta liður áfram eins og
fyrirtaks-vél. Ég kraup niður og baðst fyrir;
þá sat ég og hiustaði; því næst stóð ég upp
og söng aftur og aftur í ef til vill þrjá
stundarfjórðunga. Vér komum að sálminum,
er næstur er á undan ræðunni, flettum upp
númerinu og sungum í hlýðni:
„Guðs sonur fer með ’sveit um lönd
að sigra stríði í.
Hann blóðrautt nrerki ber í hönd.
Hver býðst að fylgja því?“
Meðan verið var að syngja síðasta erindið,
hafði séra Lettuce-Spray gengið hægt upp í
ræðustólinn. Þegar söngflokkurinn hafði
sungið „amen“, rétti hann upp hendurnar til
ákalls, - og á þv-í hátíðlega augnabliki sá