Bergmálið - 28.05.1900, Blaðsíða 2

10
BERGMALTÐ, ElMTUDAGINN 28, MAÍ 1900.
GEFID UT AD GIMLI, MANITOBA
x peeittsmid3"(t
SVÖV tJ .
Eitstjóri (Editor): G. M. Thompson.
Busiuess Manager : G. Thorsteinsson
í 1 ár . $1,00
BERGMALIÐ kostar: J 6 mán.... $0,50
(Smán. $0,25
Borgist fyrirfram.
AUGLÝSINGAR: Smá auglýsingar
eitt skifti 25 eents fyrir 1 þuml. dálks-
lengdar, 50 eents um mánuöinn. A
stærri auglýsingar, eða auglýsingar um
engri tíma, afsláttur eft :r samningi.
Viðvíkjandi pöntun, afgreiðslu og
borgun á blaðinu, snúi menn sér til
G. Thorsteinssonar, Gimi.i.
Utanáskrift til ritstjórans er:
Editor Bergmálið,
P. O. Box 38,
Givili, Mun.
Safnadar-myndun.
----o---
Svo virðist mí sem Nýja-Ialand
œtli að rísa úr sínum and-
legu rústu.m moð hinni komandi ö!d
—ætli o.ð heilsa tuttugustu öldinni
með nýju andlegu lííi.
Það er mjög gleðilegt framfaraspor,
og vonandi að slikt stig liafi bless-
unarrfk áhrif á alt félagslíf vort í
heild. Til þessa hefir Nýja-fsland
verið ógæfusamt í sítium andlogu mál-
efnum. Erá fyrstu landnámstíð hafa
stöðugt átt sér hér stað megnustu
trúmáladeilur, sem liafa deytt all-
an andlegan áhuga og kyrkt félags-
lífið. Menn hafu aldrei getað orðið
sammála í skoðuniim sír.uin, heldur
reynt stöðugt að rífa niður hver fyr-
ir öðrum, án þess að byggja nokkuð
upp aftur á rústunum. Vér búumst
við, oð sumum af vmum vöruin þyki
fullmikið sagt, en þá viljuni vér
minna þá á málsháttinn: „Þ.tð veld-
ur sjaldiin einn þegar tveir deila’1.
Þaðerengum efa bundið, aðefvor-
ir aridlegu leiðtogar befðu lagt meiri
áherzlu á að sameiua en að dreifa, þá
hefði hið andlega líf Nýja-íslands
staðið í meirí bló'ma. Ef þeir hefðu
ekki verið að deila um smá-atriði, og
með því eyðilagt hin betri dhrif sín,
hefðu þeir gort moira gagn og verið
hinni kristnu kirkju til uppbygging-
ftr, í ataðinn fyrirað þoir hafa óbein-
llnis oi'ði verkfæri til að eyðileggja
frjóanga bennar hér. En svo vonum
vér, að sá tími sé nú í nánd, að il-
geislar hinnar andlegu sóiar nái að
verrna og fijóvga frækornin, sem
líggja djúpt faliu í hinum andlega
irosna jarðvegi á meðul vor.
Vér ætlum meðlínum þessum þess-
um að gefa stutt yfirlit yfir hreifing
þessa, 'sem komst hér á síðastl.
vetur.
Sunnudaginn 25. febr. síð. liðinn
messaði'héi' að Girnli séra liunólfur
Mavteinsson. Éftir messu' var hald-
inn fundur af þeim mönnum,sem tjáð
liöfðu sig fúsa uð styðja að niyndim
lútersks safnaðar hér á Gimli. Á
þoiin fundi var kosin finnn manna
nefnd til að semja frumvarp til safn-
aðarlaga, er lagfc skyldi fram fyrir
fund, sem haldinn yrði næsta dag.
I nefnd þessa voru kosnir oftirfyigj-
andi rnenn:
Jón Péturssou,
11. P, T ærgesen,
Pened. Erímannsson,
C. P. Júlíus og
Chr. Paulson.
Næsta dag var lialdinn fundur,
eins og ákveðið hafði verið. Á þeim
fnndi lagði nefndin fram fruuivarp
til safuaðailaga, Erumvarp þetta
var samþykt af þeim, sem mættir
voru á fundinuin og áður höfðu tjáð
sig fúsa að vera með, ef söfnuður
yrði myudaður. Söfnuður þossi
vav nefndtir ,,Gimli-söfnuður“. En
sökum þess hvo fáiv mættu á fund-
inum, var honum frestað til 11. marz.
A seinni fundinum (11. marz),voiu
lög safnaðarins undirrituð af með-
limuin hans og kosin safnaðarnefnd.
Þossir hlutu kosningu:
Peiied. Erímannsson (forseti).,
S. G. Thorarensen (ritari),
C. P. Júlíus (féhirðir),
Gísli Sveinsíon,
Glii'. Paulson.
Söfnuður þessi hefir sent köllun til
séra Runólfs Marteinssonár, og beðið
iiann að veita söfnuðímim fjögra mán
aðar þjóllustu á næsta áii, og hefir
hann lofrð því.
A safnaðarfundi, sem haldinn var
þann 20. þ. in., samþykti söfuuður-
inu að biðja urn inngötigu í kirkju-
félagið á næsta ársþiugi þoss. Sömu-
leiðis var hr. Bened. Frímannssou
kosiun á þeim fundí, til að mæta
sem fulltrúi Ginilisafnaðar á næsta
kirkiuþingi.
Vér drbguin engau efa á, að það
sé eindreginu vilji margra manna
hér á meðal vor að vera með, ef
þeir feagju lipran og og góðan kenni-
föður, sem bæði endurlífgaði hið and-
lega líf vort og stutti að góðu fé-
lagslífi í deild. Og þá skoðun liöf-
um vér á séra Eunólfi, að hann sé
vel kjörinn til þessa hvorttveggja.
Þótt sumir tjái sig vera ófúsa til
að skrifa sigíeöfnuðinn að svo kommi,
þá mun það ekki vera af því, að þeir
menn séu mótsnúnir safnarmyndun.
Möunum er vorkun í þessu tiiiiti.
Yið höfum með reynslunni lært að
þekkja hin skaðlegu áhrif, som trú-
ardeilur Nýja-íslendinga hafa haft á
félagslífið; hvernig þær deilur hafa
valdið misklíð, úlfúð og hatri á miili
einstakra manna, 1 einu orði sagt.
hafa eyðilagt allan félagsskap. í>að
er því rangt, að kasta steini að þeim
mönnum, þótt þeir séu ragir í byrj-
un að snerta eidinn, sem þeir áður
hafa brent sig svo tilfinnanl tga á
Ef samvinnan gengur vel, munu flest-
ii' af þessum mönnum verða með,
þegar fram iíða stundir.
Hnýsni,
Það eru fáir gallar, sem eru al-
gengari og um leið óþœgilegir fyr-
íi’ þá, sem fyrir þeim verða, eu ein-
mitt þessi galli.
Möuuum finst okki tiltökumál, þó
þeir spyiji fólk úr spjöruuum, um alla
♦skapaða hluti, svo sem heimilishætti,
viðurgerning, kaupgjald o.fl., sem
þá varðar elcki lifandi vitund um,
og er bara til að gera og auka óá-
nægju og óvild manna á miili.
Eu einkum hetir kvenfölkinu verið
borið á biýn, að þessi galii fylgdi því.
Bæði húsft'eyjur og viunukonur hafa
oft þótt líða af þegsmn sameiginlega
sjúkdómi. Auðvitað eig'a ekki hér
aliar konur óskilið mál, því mjög
mai’gar konur,bæði giftai og ógiftai',eru
alveg lausar við þenna löst, . en því
er ver og miður—mjög ínargar kon-
ur hafa hann líki í offulium mæli.
Þessi galli er ekki nýtilkominu.
Eins og víðast hvar í liverii sveit og
liverju bæjarféiagi mun fiunast ýmsir
som sérstaklaga eru lceudir við að
greuslast eftir liögum náunganna, og
og bera fréttirnar manna á milli, eins
finuuni við líka þessi sörnu dæmi í
söguuum, Hallgerður á lllíðai'&nda
hafði gaman o,f að frétta frá náung-
unum, t. d. frá sinni góðu vinkonu á
Bergþórshvoli, og svo er enn þá títt.
Enn þá eru ýmsir til, sem okki þyk-
ir nein niðurlæging í að spyrja heim
ilisfólk annara úr spjörunum, og láta
það greina alt svo nákvæmlcga, að
heita má að húsmóðirin sé höfuðset-
in inni í sínum eigin hýbýlum.
En þetta væri þó sök sér, ef jafn-
an væri satt skýrt frá, en oftast mun
fleira eða færra bætast við og aukast,
þegar farið er að tala, um hvert lít-
ilræðið, sem við ber á heimilinu, út
nm horg og bý, Og þó alt væri satr
frá sagt, þá kemur ýmislegt það fyrir
á hverju heimili, som getur fengið
nnuað útlit, þogar farið er að segja
frá því og flytja það manna á milli,
heldur enn það hafði upprunalega.
Það er kynlegt, að fólk skuli ekki
finna hvað lítilfjörlegt og fyrirlitlegt
oi' að lmýsast þinuig inn í hoimilis-
líf og prívát-líf manna, sein erti þeim
alveg óviðkomandi. Hvað kemur t.d
okkui' húsmæðiunnni við, hvernig
húsmæðurnar a hinhm heimilunum
skamta fólkinu sínu, hvernig þeim
kemur saman við menn sína, hörn og
vinnufólk, hvort þær séu gesti'isnar,
þrifuar, vinnusamar, spavsamar, nízk-
ar, greiðvikrrar o.s.frv. Er ekki nóg
fyrii’ hvorja eina af okkur að sjá um
sig og sitt heimili, og gætum við ekki
iitið svo stórt á olckur, að við þætt-
umst ofgóðar til að leggja okkur nið-
ur við slíka hnýsni. Vinnufólkinu
vœri þó freinur vorkennandi, þótt það
spyrðist fyrir, því þ.ið gæti verið til
þess að velja beztu staðina, þogar þið
vistaði sig, on í þessu tilliti höfum við
enga afsökun.
Ylír höfuð væri hæðí réttara og
falíegra, að lofa náunganum að sigla
sinu eiginn sjó í næði, án þess að
skima eftir hverju hans áraslagi, og
gcfa sig meira að því som væri gagn-
legra bæði fyrir hvern og oinn sjálf-
an, og fyrir aðru út í frá, heldur en
að eyða bæði sínum og annara tíma
bara til að leita að bi’ostuni náung-
auna, hvort aem þeir eru að oius í-
niyndaðir, eða þoir kunna að vera til
í raun og veru, meðau þeir ekki snerta
oss sjálfa áð neinu loyti.
—KvENNABIjADID.
SVAVA
Álþýðlegt mánaðarrit.
Rítstj. G. M. THOMPSON
Árgangurinn $1,00-