Ísland - 08.01.1898, Blaðsíða 3

I8LAND.
3
Þessar nmboðsjarðir í Iijósar- og Gull-
bringusýslu fást til ábúðar í næstk.fard.
og má semja um ábúðina við sýslumann-
inn í nefndum sýslum fyrir 20. þm.:
1. Hagakot í Garðahreppi, að dýr-
leika 8,3 hndr. n. m. Landskuld40 ál.,
leigur 20. pd. smjör.
2. Arn«rnes í sama hr. að dýrl. 12,8
hndr. n. m. Landsk. 120 álu., leigur
20 pd. smjörs.
3. Digranes í Seltjarnarneshreppi að
dýrl. 8,7 hnbr. n. m. Landsk. 60 áln.,
leigur 20 pd. smjörs.
4. Lambhagi i Mosfellssveit að dýrl.
13,9 hndr. n. m. Landsk. 80 áln., leig-
ur 40 pd. smjörs.
Mývetningadagur 22. júní 1896. Hann
var brot og byrjun af „Djóðminningar-
deginum“. Hann var haldinn á „Mann-
höfðanum" hjá Grænavatni. Þar er
fagurt ýtsýni, og þar voru nær 200
manns saman komnir.
Sólin skein í heiði og hellti geislum
sínum gullnum og fríðum yfir Ijallla-
hringinn og sveitina, hraunin og vatnið
og heiðina. i
Þar voru flutt kvæði: Fyrir minn-
Mývatnssveitar (Jðn Hinrikson) og sam
komunni (Jón Þorsteinsson). Tölur voru
fluttar: Mývatnssveit (sr. Árni). ísland
(Pjetur á Gautl.). Yestur-íslendingar
(sr. Árni), og margt flaira var flutt og
framborið fallegt og skemmtilegt frá
„ræðustólnum, er tyllti sjer efst á Höfð-
anum með blaktandi I'álkann í bláa
feldinum.
Þá var sungið margt fagurt kvæðið
og þreyttar kappreiðar, sund, glímur og
knattleikur.
Állir fóru glaðir og ánægðir af fund-
inum, þegar sólin gekk til viðar, og
hjetu á sig, að hittast aptur með næstu
vorjafndægrum. En þá náði „kíghóst.
inn“ landfestu og varð svo ekki af því.
Þessar vísur bárust hingað ofan yfir
Hvítá:
Yestmenningar vita flest,
Valtýr frætt þá hefur,
en Eeykvíkingar bita best
bitana’ er þingið gefur.
Þingeyingar þæfa best,
þar er Jón í Múla,
en ísfirðingar monta mest
og miða allt við Skúla.
Borgfirðingar bera sig að
beita ganghjólunum,
en Húnvetningar standa’ í stað
og státa’ af langöfunum.
Reykjavík.
Nýja árið gekk vel í garð hjer sunn-
anlands. Á nýársdag var hið beBta veð-
ur, logn og hægt frost, og voru Beyk-
víkingar á ferli allan daginn til að óska
hver öðrum gleðilegs nýárs og þakka
fyrir gamla árið.
Á miðvikudaginn voru kosnir endur-
skoðunarmenn bæjarsjóðsreikninganna til
næstu 5 ára: Jón Magnússon landritari
með 27 (öllum) atkv. og Björn Ólafsson
augnalæknir með 20 atkv. Chr. Zimsen
konsúll fjekk 7 atkv.
Sjónleiki hjeldu skólapiltar 5 kvöld
milli jóla og nýárs í leikhúsi kaupm. W
Ó. Breiðfjörðs. Eitt kvöldið seldu þeir
aðgaungumiða og rennur ágóðinn af þvi
í bræðrasjóð. Búmar 80 kr. komu inn.
Það sem þeir ljeku voru smáleikir tveir
þýddir úr dönsku og svo kafli úr „Ánd-
býlingunum" eptir Hostrup. Þar var
Gyðingurinn gangandi mikið vel leikiun
og ijek hann Stefán Björnsson frá Döl-
um í Fáskrúðsfirði.
Hjálpræðisherinn hjelt að vanda skemmt-
un fyrir fátæk börn rjett tyrir jólin í
kastala sinum. Þar voru saman komin
um 150 börn og voru sett að snæðingi
við langborð. Jólatrje var þar stórt og
laglegt og geingu börnin í skrúðgaungu
í kringum það, en á meðan saung her-
inn. Skemmtunin fór vel fram. Sjera
Þórhallur Bjarnarson flutti jólaræðu til
barnanna.
Trúlofuð eru: Magnús verslunarmaður
Jónsson í Arabæ og Ólína Hafliðadóttir,
Vilhjálmur Gíslason og Begína Helga-
dótdr, Guðrn. Sigurðsson og Bagnh. J.
Valby, Valdimar Sigurðsson og Kristín
Kristinsdóttír. Þrír hinir síðastnefndu
eru allir á stýrimannaskólanum.
Magnús Magnússon leikfimiskennari,
sem styrkinn fjekk frá þinginu í sumar,
byrjar nú á ókeypis tilsögn í fimleikum
og hefur feingið Ieikfimishús barnaskól-
ans til að halda æfingarnar í.
Á aðfangadagskvöld jóla andaðist Anna
Jakobsdóttir í Skuld, kona Björns skip-
stjóra Sveinssonar. — Nýlega er og dáin
hjer ung stúlka, Margrjet Jónsdóttir frá
Melum á Kjalarnesi.
Skautasvell hefur verið gott á tjörn-
inni stundum undanfarandi, en sjaldan
haldíst leingi í einu. Þó hafði það hald-
ist nú fyrir skömmu eitthvað vikutíma.
Þá bauð skautafjelagið út liði sinu og
kom það saman á fundi að kvöldi dags
í hreinu og björtu frostveðri og ákvað
kapphlaup á ísnum næsta dag. En það
hefur opt sýnt sig, að skautafjelagið er
í ekki hyllí hjá veðranna forráðanda og
kom það enn fram, því næsta dag var
komið helliregn og varð því ekkert af
kapphlaupinu.
7 skólar eru nú hjer í bænum að
meðtöldum barnaskólanum, og munu nem-
endur við þá alla vera nokkuð á 6. hund-
rað. Fjölsóttastur er auðvitað barnaskól-
inn. Næst honum geingur latínuskólinn;
þar eru nú rúml. 100 lærisveinar. 1
öðrum flokki verða stýrimannaskólinn og
kvennaskólinn. Það mun vera líkt um
nemenda fjölda á þeim. Þákoma lækna-
skólinn og hússtjórnarskólinn, 16 stúdent-
ar á læknaskólanum og milli 10 og 20
námsmeyar á hússtjórnarskólanum. Prest-
askólinn er fámennastur; þar eru 9
stúdontar.
Stýrimannaskólinn er nú fjölsóttari
en nokkru sinni hefur áður verið; eru
þar nú nálega 50 lærisveinar, og mundu
vera fleiri ef hægt væri að veita fleirum
inntöku húsrúmsins vegna; en nú er von-
andi að rætist úr þvi er hið nýja skóla-
hús er þingið veitti fje til í sumar, verð-
ur reist. Stýrimannaskólinn er sjálf-
sagt einhver nytsamasti skóli landsins.
Þær stórkostlegu framfarir, er þilskipa-
útvegurinn hefur tekið hjer sunnanlands
hin síðari árin hefðu eigi átt sjer stað ef
hann hefði eigi verið, og því að eins má
vænta frekari framfara í þá átt, að eigi
verði skortur á hæfum mönnum til þess
að stjórna þilskipunum þótt þeim sje fjölg-
að að mun, og það er stýrimannaskólans
að sjá fyrir því. Markúsi skólastjóri
Bjarnasyni er það mest og best að þakka
að skólinn er til og hefur getað fullnægt
svo tilgangi sínum, en raun hefur orðið á
Hann byrjaði á því fyrir mörgum árum
að kenna ungum mönnum stýrimanna-
fræði, og síðan skólinn var stofnaður, hefur
hann veitt honum forstöðu með óþreyt-
andi alúð og dugnaði og lagt á sig meiri
kennslu en dæmi munu til við nokkurn
skóla hjer á landi. Það var því mjög
makilegt og vel til fundið, er lærisveinar
skólans færðu honum að gjöf í byrjun
þessa síðasta árs, sem ætla má að kennsla
fari fram í hinu núverandi skólahúsi,
drykkjarhorn búið, príðissnoturt, og var
letrað á: „Gleðilegt árl Til M. F. Bjarna-
sonar, skölastjóra, frá skólafjel., 1. jan.
1898.
Bæjarbúar í Beykjavík voru:
1801 . . 397 1855 . . 1354
1835 . . 639 1860 . . 1444
1840 . . 690 1870 . . 2024
1845 . . 961 1880 . . 2567
1850 . . 1149 1890 . . 3886
1895 . . 4209
Fólkstalan í bænum tvöfaldaðist fyrst
frá 1801 til 1835; þá aftur árin 1836
til 1853; og loks árin 1853 til 1879.
Hettusóttin er nú á gangi hjer í bæn-
um; í latínuskólanum eru margir lagstir.
Guðs nafn lagt við hjegóma.
Það er nú sjálfsagt, að drottinn fyrir-
gefur prestunum miklu meira en öðrum,
enda hafa þeir leingi skákað í því skjól-
inu. Þó er það að vonum, að margir
kunni því illa, að heyra presta sína hafa
hafa guðs nafn í fíflskaparmálum, eink-
um sje það gert á almannafæri og heyri
margir. Nú sem stendur flýgur sú saga
um bæinn, um sjera Jón HelgaBon, að
hann hafi ekki alls fyrir laungu hneyxl-
að viðkvæm eyru margra manna í söfn-
uðinum með gálauslegu flÍBjungstali á
almannafæri, þar sem hann nefndi sjálf-
an sig með guðs nafni. Svo stóð á að
klerkurinn kom inn á pósthús með fang-
ið fullt af „Ljósi“ og ruddíst um fast.
Sagði þá einhver, að mikið lægi nú á,
eða eitthvað í þá átt. „Já“, sagði Jón,
„Ljóssins faðir hefur í mörg horn að líta!
Nú þarf hann að bregða sjer austur í
Bángárvallasýslu". Nú er „ljóssins fað-
ir“ viðtekið nafn á hinum „eina og sanna"
guði, enda hneixlaði þetta alla sem á
heyrðu nema prest sjálfan; hann gekk
burt með gleiðgosalegu brosi og þóttist
góður af.
Undanfarandi hefur verið töluverður
gauragangur meðal guðfræðinga hjer
i bænum, allt út af ofurlitlu, marklausu
og meinlausu kvæði, sem sungið var í
stúdentafjelaginu á messu „hins heilaga"
Þorláks biskups. Út úr því hefur sjera
Jón Helgason skrifað greinarkorn i
„Verði ljós“-ið, sem ekki þykir sem allra
prestslegast. Sumir fjelagsmenn hafa
viljað geraveðurút af greininni ogjafn-
vel draga „Ljóssins fóður“ fyrir lög og
4
Eina nótt kom t.d. maður til hans, másandi og hvásandi, og sagði honum, að
einn skóggæslumaðurinn lægi við Kanje-ána örendur; hausinn var allur mol-
aður öðru megiu, eins og brotið skurn á eggi, sagði hann. Gisborne iagði
af staðídögun til þess aðsvipast um eftir morðingjanum. Likamsæfingamenn einir,
og einstaka sinnum ungir hermenn líka, geta feíngið á sig það orð, að þeir
sjen góðir veiðimenn; veiðiskapurinn heyrir til dagiegra starfa skógarvarð-
anna, og fara þar eingar sögur af. — Gisborne fór fótgangandi þangað sem
líkið lá; ekkjan stóð þar grátandi, og tveir eða þrír menn voru að reyna að
rekja sporin eftir dýrið, sem hafði drepið hann.
„Það er sá rauði, sem hefur gert það“, sagði einn þeirra. „Jeg vissi
það leingi, að hann mundi einhvern tíma ráðast á menn, og þó er nóg af
villidýrum handa honum að jeta núna. Hann gerir þetta af eintómri vonsku“,
„Sá rauði liggur þarna upp undir klettunum bak við viðarrunnana“,
sagði Gisborne. Hann kannaðist við tígrísdýrið, sem þeir höfðu grun á.
„Ekki núna, sahib1, ekki núna. Núna tryllist hann fram og aftur
Munið þjer eftir því, að tígrisdýrið drepur allt af þrjá í skorpunni, þegar það
er byrjað. Það verður hamslaust og tryiit þegar það kemst í mannsblóð.
Það getur vel verið, að það liggi núna rjett hjá okkur þessa stundina, sem
við erum að tala um það“.
„Það kann að vera farið til næsta skógsýslunarmannsbyrgis“, sagði ann-
ar. „Það er ekki nema fjögur ta2 hjeðan. — Hæ, hæ, hver kemur þarna?“
Hinir sneru sjer við; sáu þeir þá mann koma gangandi niður eftir árfar-
veginum, er var þur; hann hafði dúk um mittið, en var ber að öðru leyti.
Hann var með hvítan krans úr vafjurtum á höfðinu. Hann gekk svo ljett
og hljóðlaust á grjótinu að Gisborne þótti undrum sæta, og var hann þó van-
ur við, að skóggæslumennirnir væru ljettstigir.
Þegar kann kom tii þeirra, ljet hann vera að heilsa þeim. „Tígris-
dýrið, sem drap manninn“, mælti hann, „fór að fá sjer að drekka og liggur
núna sofandi undir kletti einum hinu megin við hæðina þarna“.
Málrómur hans var hvellur og skær sem klukknahljómur og skír og
greinilegur; var hann í alla staði næsta ólíkur skrækrómi þeim, sem fleatír
innbornir Indverjar hafa, og þegar hann leit upp var svipurinn og yfirbragðið
því líkast sem eingils væri. Ekkjan hætti snöggvast að gráta og kveína yfir
') Sahib þýðir herra, og ávarpa Indverjar Einglendinga þannig, einnig yfirboðara sína
og heldri menn. s) Leingdarmál tiðkað á Indlandi; 1 koss er ca. 2 kílómetr. (ruml. Vi ár d. mílu).
Mowgli.
Eftir lludyard Kipling.
Éinna þýðingarmesta deildin i Indlands stjórn er sú, sem umsjón hefur
yfir skógunum. Hún stendur fyrir allri skógargræðslu á Indlandi. Hennar
þjónar heyja hildarleik við roksandshryggina, setja girðingar til beggja hliða
við þá og stíflugarða að framanverðu og klæða þá stórgerðu grasi og furu-
ungviði, svo sem fyrir er mælt í Nancy-reglunum. Þeir bera ábyrgð á öllu
timbri ríkisins í Himalaya hjeruðunum, og þeir hafa þá líka á samviskunni
hálsana gróðurlausu, sem eru alsettir skurðum og djúpum skorningum eftir
missirisstaðvindana, svo að mesta raun er að horfa á þá; — hvert einasta
jarðfail, hver einasta sprunga er þegjandi vottur um það, hverju hirðuleysið
fær til vegar komið. Þeir gera tilraunir til þess að rækta allskonar útlend-
ar trjátegundir og leggja einkar mikla stund á að gróðursetja bláa gúmmí-
trjeð og rýma brunasóttinni á brott ef auðið væri. Aðal-starf þeirra niðri á
sljettunni er fólgið í því, að sjá um, að allt skurðabeltið, sem liggur í kring
um viðlöguskógana, sje í góðu lagi, til þess að þangað megi reka kvikfjár-
hjarðir þorpsbúanna, þegar þurkarnir koma og búfjenu liggur við horfelli.
Þeir höggva ósköpin öll af við með fram járnbrautum þeim, sem kolum er
ekki brennt á. Þeir reikna arðinn af gróðurreitum sínum með 5 decílmölum.
Þeir eru læknar og yfirsetukonur þeirra, sem búaístórj eikiskógunum í Efra-
Birma, og þeir líta líka eftir skógarkjarrinu fyrir austan sig og gullepla-
lundunum fyrir sunnan; og sí og æ eru þeir í peningahraki. Skyldustörfum
skógvarðarins er þannig varið, að þau verða sjaldnast unnin í nánd viðþjóð-
brautina eða skipulegar vinnustöðvar og þess vegna fær hann þekkingu á
fleiru en trjáræktinni einni saman. Hann kynnist fólkinu, sem í skógkjarr-
inu býr, útilegumönnum — og lifnaðarháttum þess og rekst á tígrisdýr,
bjarndýr, ljebarða, villihunda og dádýr — ekki einu sinni eða tvisvar á slark-
veiði, heldur þá og þegar, er hann er að störfum sínum. Hann er leingst
af á hestbaki eða í tjaldi; honum þykir vænt um hin nýplöntuðu trje og
hann er góðkunningi og lagsbróðir hinna svakafeingnu skógsýslumannn og að