Ísland - 22.03.1898, Blaðsíða 3

ISLAND.
47
seadingar eins og ranu hefur
viijað verðA á hingað til.
Yitaskuld verður markaðurinn
aldrei mikill hjer í Höfn, en jeg
giska þó á það, að hjer seljíst
eins mikið og í hverjum meðal
hrepp á íslandi, mætti jafnvel
leggja okkur til jafus við aila
Hornstrendinga, og munu þeir þó
fá bæktir sínar fyr en við.
Jeg vil nú nefaa dæmi upp áþað,
hve bækurnar eru leingi á ieið-
inni og sjaldsjeðar, þó þær flæk-
ist nú hingað. Lítið þið bara í
„Eimreiðina“, sem ætti þó að
fylgjast með, e? hún bæri nafn
með rentu, — hún er fyrst núna
í mars 1898 að kyija „Ijóðaljóð"
sin um kvæði Einars Hjörieifs-
souar, er komu út í Reykjavík
1893. Sjer er nú hver ferðín á
forystuvagninum — 5 ár með
annau eins bækling!
Eða þá „Bibiíuljóðin“, þassi
„kærkomni gestur“ (sbr. Eimr.)
ssm ætti að vcrða öllum ungutn
skáldum örvandi upphvatning til
þsss að forðast iilt og armlegt
bragarbjástur, — jeg má segja,
að til sje aðeins eitt einasta eiu-
tak af þeim hjer í Höfn.
Sömu fregniua er að segja um
„Grettisijóðin“, sem við stúdentar
þó beinlínis höf'um þráð. Það
kom hingað segi og skrifa eitt
eintak af þeim núna með „Lauru“
sem vinagjöf tii góðkunniirgja, og
nú er þetta eina eiutak á eilífu
randi hjer um borgina, og sumir
hverjir lesa það á næturþeii, til
þess að seðja í sjer forvitniaa sem
fyrst. Vitanlega hefur sljákkað
nokkuð í sumum, er þeir iásu
bókina, ea margt er þó í henni
bæði gott og fagurt, ekki er því
að leyna.
Jeg nenni nú ekki að nefna
fleiri dæmi upp á þá makalausu
teppu, er á sjer stað á bókasend-
iugim hingað til Hafn&r. Jeg
skai aðeins brýna það fyrir hlut-
aðeigendum, að við stúdentar
hjer í Höfn, höfum ekki hvað
minnstan áhuga á því, er skeður
i bókmenntum okkar íslendinga,
og að við þess vegna þykjumst
eiga fulla heimtingu á, að ekki
sje farið með okkur eins og ó-
málga böra eða ólæsa krakka.
Khöfn. 6. mars 1898.
(Sfcj.-iíot oBj-aíHaiXMV.
Island erlendis.
Eitlingur sá, sem áður hetur verið um
getið hjer í blaðinu, að eand. Bogi Th.
Melsted heíði á prjónunnm gegn Yal-
týskunni er nö fit kominn og heitir :
„Önnur uppgjöf íslendinga, — eða hvað?"
og er gefin út að tilhlutun íslenska stú-
dentaíjelagsins í Höfn. Á ritlinginn verður
nánar minnst síðar.
Spítalagrindin í holdsveikraspítalann
er nú fullger í Khöfn. Samsaung hafa
Oddafjelagar baldið þar til ágóða fyrir
spítalann og einkurn geingist fyrir því
Doktorarnir Beyer og Ehlers. „Familie-
Jourual" flutti í vetur mynd af teikn-
ingu af spítalanum.
Með „Lauru“ frjettist að hr. Georg
Thordal hafi geingist fyrir stofnun fiski-
veiðaljelags i Eiuglandi, er eigi að reka
veiðar hjer við land. — Sagt var og að
þotta sama fjelag hefði keypt gufuskip-
ið „Magnetík11, sem áður hetur verið í
förum hjer uppi og eigi hún í sumar að
ganga á hálfsmáD. frestimilli Beykjavíkur
og Eingiands til fólksflutninga; er lik-
lega einkum ætluð til að flytja enska
skemtiferðamenn. — „Magnetik" kvað
vera skemtilegt og gott fólksflutninga-
skip.
Trúlofuð eru í Khöfn Björn Bjarna-
son stúd. mag. og Gyða Þorvaldsdóttir
læknis á ísafirði.
Fyrirlestrar um ísland hafa verið
haldnir í vetnr í Daumörku oftar en
nokkrn sinni áður og mun það vera hinn
pólitiski fyrirlestur dr. Valtýs í stúdenta-
samkundunni, sem einkum mun hafa
komið þeim á stað. H. Bördam fólks-
þingsmaður, sem kornið hafði upp biug-
að í sumar sem leið og líka var einn
þeirra, er þátt tóku í umræðunum um
fyrirlestur dr. Yaltýs í stúdentasam-
kundunni, hjelt ræðu um ísland, sögu
þess, náttúru og íbúa í fyrirlestrarfjelagi
jafnaðarmanna í Khöfn. Annan fyrir-
lestur um sama efni hjelt skáldkonan
Johanne Sohörring í fjelagi einu fyrir
kvennhöfunda og listakonur.
fslandsvinurinn Karl Cuchler er altaf
að skrifa nýjar og nýjar greinar um
íslenskar bókmentir í þýsk tímarit. Nú
hefur hann ritað um leikritaskáldskap
hjer á landi í „Zeitschrift fiir verglei-
chende Litteraturgeschichte11 ; sem út
kemur í Weimar. Það er all-laung rit-
gerð og verður hennar nánar getið síðar.
Einnig hefnr hann ritað um bók Poe-
stions um íslenskan skáldskap í tímarit,
sem út kemur í Leipzig „Der Bote fiir
deutsche Litteratur" og tylgir þeirri grein
mynd af Poestion.
Cand. Holger Wiehe, sá sem útlagt
hefur sögur Gests Pálssonar á dönsku,
hjelt fyrirlestur í málfræðingafjelagi i
Khöfn um islensk skáld, talaði einkum
um Bjarna og Jónas. Stud. mag. Guðm.
Finnbogason hjelt fyrirlestur um „ísland“
í Bingsted 30. jan. Hafði dr. Valtýr
verið beðinn þess, en hann fjekk Guð-
mund til þess í sinn stað.
Þá hjelt dr. Jðn Stefánsson fyrirlestur
í Lundúnum 25. febr. fyrir þrjú fjelög
þar i borginni. Fyrirle3turinn var um
norræn staðanöfn á Skotlandi.
„Stjarnan" heitir íslenskt ársrit sem
Stefán B. Jónsson gefur út í Winnipeg
og hefur „ísl.“ verið sent eitt eintak af
því. 1 því er ýmislegt efni til skemtun-
ar og fróðleiks en einkum er það ætlað
Vestur-Íslendíngum.
Frá fjallatindum
til fiskimiða.
„Laura“ kom hingað á laugardags-
morgun og hafði feingið góða ferð. Með
henni komu: „Gunnar kaupm. Þorbjarn-
arson,Helgi Zoege verslunarmaður, dansk-
ur verslunarmaður til verslunar Brydo í
Borgarnesi, og frá Vestmannaeyjum sjera
Oddgeir Gudmundsen.
í miðjum næsta mánuði byrja ferðir
strandbátauna kringum landið. Gufu-
skipafjelagið hefur keyft bátana og
skýrt uýjum nöfnum; þeir heita eftir
biskupsstóluuum gömlu: Skálholt og Hól-
ar, en Skálholt á að fara norður um
land, en Hölar suður. Skipstjóri á Skál-
holti verður Aasberg, sem leingi hefur
verið stýrimaðnr á „Laura“, en áHólum
Jakobsen, sem verið hefur stýrimaður á
„Thyra".
Þessi lagafrumvörp frá síðasta þingi
hafa nú náð staðfestiagu kounngs í viðbót
við þau, sem áður eru talin: 30. Lög um
að sýslunefndinni í Árnessýslu veitist
heimiid tii að verja allt að 12,000 kr.
úr sýslusjóði til flntningabrauta. 31. Lög
um útbúuað og ársútgjöld spítala handa
holdsveikum mönnum. 32. Lög ura að-
greining holdsveiklinga frá öðrum mönn-
um og flutning þeirra á opinberan spi-
tala, 33. Lög um bólusetningar. 34.
Lög um horfelli á skepnum. 35. Lög
um sjerstakt gjald til brúargerða.
Áfli er nú mjög mikill hjer útifyrir.
í morgun kom inn hingað eitt af skipum
G. Zoega „Joseflne“ og hafði á rúmri
viku aflað um 6000. „Oddur“ hafði nú
á stuttum tíma feingið 3000. Áf
fleiri fiskiskútum hafa menn haft spurn-
ir og hafa þær einnig aflað vel.
Frönsk fiskiskúta strandaði nýlega við
Meðalland. Skipverjar (25) komu suður
hingað í gær, fluttir á hestum að aust-
an, og er ferðin sögð mjög dýr.
Úr Mýrdalnum 4. marz 1698:
Árferði er hjer ftemur slæmt; í fyrra
vetur flskaðist litið, vorið var fremur
kaldsamt og grasvöxtur í minna lagi,
snmarið var votviðrasamt, svo að elstu
menn muna varla annað eins, því að ná-
lega var einginn baggi hírtur fyr en
eftir höfuðdag og eru því hey venju
fremur kraftlítil. Bændur lóguðu tals-
verðu af fjenaði sínum í haust sakir
fóðurleysis og verðí hart það sem eftir
er vetrar munu margir tæpstaddir með
hey. Haustið fram til jólatöstu var
fremur slæmt, sífeldar rigningar, en upp
frá því talsverðar snjókomur og hagleysi
— sjaldan frost til muna.
Mýrdalurinn er að margra dómi með
betri sveitum sunnan lands og framfarir
eru hjer talsverðar, bæði í jarðabðtum
og húsabyggiugum og má sem dæmi
nefna, að heyhlöður eru því nær á
hverjum bæ og víða fyrir allan heyakap.
Híbýli manua eru og i góðu lagi, vel-
megun fremur góð og sveitaþyngsli iítil-
Þingmál eru hjer lítið rædd í þessu
hjeraði og yflr höfuð í allri Býslunni, það
jeg veit. Menn eru nú fyrst eins og að
vakna í því efni; það var til skamms
tíma siðnr að Ieggja allt þess konar
upp á þingmannsins pólitisku herðar og
samþykkja þegjandi þá stefnu er hann
fylgdi í stjórnmálum landsins. — En nú
er þetta þó breytt að því leyti að nokkr-
ir menn fylgjast lítilsháttar með í því er
þingið aðhefst, þótt lítið beri á því opin-
berlega. Einkum vakti framkoma ýmsra
þingmanna á síðasta þingi nokkra eftir-
tekt og líkaði mörgum miður að þing-
maður týslunnar skyldi gjörast iiðsmaður
Valtýs.
Þingtiðindin eru talsvert iesin hjer
en ill þykja þau viðfangs, einkum skjala"
parturian, og svo eru sumir að segja, að
óþarfloga mikið sje af útlendum orðum i
ræðum þingmanna, en það kemur af því
að lijer kunna menn fátt í útlendum
málum og vilja þessvegua heldur að
löggjafarnir tali sitt móðurmál hreint og
óblandað — og satt að Begja held jeg
að það færi öllu betur eða — ætti öllu
betur við.
Á Kvennaskóianum á Ytri-ey eru nú
26 stúlkur. Skólanum er skift í 3 deildir.
í fyrstu deild er kennt: skrift, íslenska,
reikningur, landafræði, íslandsRaga, dan-
ska, fatasaumur, ljereftasaumur, hannirð-
ir og húsleg störf.
í annaii deild er kennt: skrift, íslenska,
heilsufræði, manukynssaga, danska, fata-
saumur, ljereftasanmur, hannyrðir og
húsleg störf.
í þriðju deild er kennt: skrift,
islenska, náttúrusaga, teikning, kennslu-
fræði, danska, fatasaumur, ljerefta-
saumur, hannyrðir og húsleg störf.
(í vetur hafa engar stúlkur óskað að
nema allar námsgreinar þessar deildar).
í aukadeiid eru taldar þær stúlkur er
ekki binda sig við allar námsgieinar I.
II. eða III. deildar, heldur velja sjer
fleiri eða færri af þeim eftir vild.
Auk þeirra námsgreina, er þegar eru
taldar, geta stúikur fengið fría kcnslu í
ensku og orgelspili. Að vorinu er haldið
opinbert próf. Sýslunefnd Húnvetninga
kýs prófdómara.
Reykjavík.
Nú er útlitið orðið voriegt, komin hláka
og hlýindi og fannirnar síga óðum. Ef
hráða hláku geiði, mundi illfært um göt-
urnar hjer inni í bænurn. Svo er snjór-
inn mikill.
Fundur var haldinn í gærkvöld í hók-
menntafjelaginu. Skuldir Bvikurdeiidar-
innar voru í fyrra 3000 kr., en hafa í
ár minnkað, svo að nú etu þær að eins
1400. Á fundinum var samþykkt uppá-
stunga frá stjórninni um, að fjelagið
mætti verja 500 kr. af fjelagssjóði til að
verðlauna bestu ritgerð er byðist um
sögu Iandsins á þessari öld. Þessu máli
er svo skotið til Hafnardeiidarinnar. Eins
og áður hefur verið getið, fór fram at-
kvæðagreiðsla í ár á meðal fjelagsmanna
hvort hætta skyldi útgáfu Skírnis, og
skýrði nú formaður frá, að hún hefði
geingið svo, að hclmingur fjelagsmanna
vildi sleppa honum, en hinn helmingur-
iuu ekki; verður því Skírni haldiðáfram
enn.
Frá Bvíkurdeiidinni kemur ekki annað
í ár en Tímaritið og Skírnir, en Hafnar-
deildin gefur ,út: Safn til sögu ísl. III.
b. 5. h., registur við IV. b. fornbrjefa-
safnsins, og 1. h. V. b., landfræðissögu
dr. Þorvaldar Thoroddsens II. b. 3. h.
og nýtt þjóðsagnahefti, sem safnað hefur
cand. Olafur Daviðsson.
Afgreiðslu gufuskipa hins sameinaða
gufuskipafjelags er nú consúll C. Zimsen
orðinn í stað ekkjufrúar M. Finsen, ekkju
Finsens pðstmeistara, eu hún hefur haft
afgreiðsluna síðan maður hennar andað-
ist. Hr. Zimsen tekur við henni í miðj-
um næsta mánuði.
Beykjavíkurblöðin hafa nú tekið það
eftir „íslaDdi11, eins og margt anuað, er
snertir snið blaðanna og ritstjórn, að
flytja smáfregnir af því, sem við ber
hjer í höfuðstað landsins. Eu það ættu
þau þá lika að taka eftir „íslandi11, að
hafa þær fregnir sannar og áreiðanleg-
ar.
Nokkrir verslunarmenn hjer í hænum
hafa. beðið þess getið, að frásögn „Þjóð-
ólfs um glettur mánans við dansfjolagið
í Iðnaðarmannahúsinu fyrri sunnudags-
nótt sje ekki rjett. Það dansfjelag er
ekki verslunarmannafjeiag, þótt í því
munu vera tveir eða þrír verslunarmenn.
Þar ern fjelagar af ýmsu tægi, einkum
templarar. En máninn var fuilur þá
nótt og reis óvenjulega rauður upp úr
þingholtunum einhverstaðar á hak við
Laufás Þetta sá maður, sem kom út
af dansleiknum í Iðnaðarmannahúsinu og
átti erindi suður fyrir húsið. Sýndist
honum þá Laufás standa í björtu báli,
og var Bent til slökkvitólastjóra og hann
vakinn upp tii að vinna bug á eldinum.
En þegar til skyldi taka, var máni kom-
inn á loft upp og leit glottandi á allan
viðbúnaðiun.
„Leikfjelag Bvíkur“ hefur nú leikið
tvisvar Töntu Charley’s og hús verið
fullt í hvoittveggja sinn.
Fræsala Garöyrkjuf|elagsins
er í Viaammni, opin k!. 9—ÍO1/^
f. m. og 4—5 e. m. Ábcðatólum
er: majturtafræ, blómfræ, grasfræ,
trjáfræ, ertur, kúmen og laukar.
Einar Hélgason
Ekki komið í búðir fyrr.
Norskt gnfubrætt þorskalýsi
(Medccintran) og Seitersyatn fæst
hvorttveggja hjá
B. H. Bjarnason.
Sóttlireiiisuiiarmeðul.
Ef tekin eru í einu 50 pd. af
klórkalki, kostar pundið 17 aura,
og ef tekin eru í einu 50 pund
af saltsýru, kostar pundið 14 au.,
og ef sveitaféiög vildu kaupa
þessar vörur í stórlcaupum gef ég
eunfremr mikinn afslátt af þessu
verði, eftir því, hvað mikið er
keypt. Pantanir verða að koma
nægilega snerama, því þóttéghafi
nú mörg hundruð pund af þessi
um vörum, þá nægir það ekki, ef
bæudum er nokkur alvara að vilja
losua við fjárkiáðann.
Bvíkr Apothek, 1. Marz 1898.
E. Tvede.
Enskur gólfvaxdúkur
st8íkur og faliegur c 3 áí. breið-
ur, kostar hjá mjer að eins 95
aura pr. alin; ef mikið er keypt
fæst þar á ofan aísláttur.
B. H. Bjarnason.
„Eftfrkravs“-sendingar, sem
koina bingað til Reykjavíkur
með skipum hins Simeiuaða gufu-
skipafjeiags, yerða fr,imvegis því
að eins afhentar, að þær verði
borgaðar við móttöku.
Eeykjavík 14. mars 1898.
M Finsen.
Tvær stúlIsLur,
önnur vön matreiðslu, en hin til þess að
passa börn, geta feingið vist frá 14. mai
næstkomandi í ágætu kaupmannshúsi á
Seyðisfirði. Stúlkur þær, er sæta vilja
tilboði þessu, snúi sjer tii herrra Jcaup-
manns Kristjáns Þorgrímssonar, sem
gefur nánari upplýsingar.
Nýprentað:
Önnur uppgjöf Islendinga eða
hvað? eftir Boga Tii. Melsteð.
Fæst hjá Arinb. Sveinbjarnarsyni
Skókstræti 3.
Opinberu auglýsingarnar
verða allar prentaðar upp úr „ísa-
fold“ í „íslaudi" þetta ár, þó svo
að þær taki sem minnst rúm upp
í bkðinu.
Tóbak
og Vindlar
fást á afgr.stofu „íslands“
Austurstræti 6.