Ísland - 18.04.1898, Side 1

II. ár, 2. ársfj.
Reykjavík, 18. apríl 1898.
16. tölublað.
Reiðhjól (Cycle).
Uiuiirritaður lu fur cinka umlboð til að
selja reiðhjól á, íslaudi fyrir eina stærstu
reiðhjólaverksmiðjuna á Einglandi; verk-
smiðja þessi hefur sjerlega gott orð á sjer
fyrir vandaða viunu, enda hefur hún áuun-
ið sjer marga heiðurspcninga úr gulli.
Þeir sem vilja kaupa sjer vönduð og
ódýr reiðhjól, geta feingið þau hjá mjer,
einnig geta þeir sem vilja feingið hjá mjer
verðskrár með myndum yfir reiðhjól,
ókeypis.
Sigfús Eymundsson.
Takiö eftirl
Viðgerð á saumavjelum og Harmo-
nium fæítfljótt og vel af hendi leyst hjá
Markúsi Þorsteinísyni í Reykjavik.
Að óhætt sje að trúa ofanrituðum herra
Markúsi Þorsteinssyni fyrir þ Im aðgsrð
um á Orgel harmonium sem unnars verða
gerðar hjer á landi, vottar eftir eigin reynslu
Jónas Helgason.
Organisti vid Dömkirkjuna í Bvík.
Lífsábyrgðarfjelagið
STAWDARD,
stofnaö 1825,
eitt hið elsta, stærsta og áreiðanlegasta
á öllum Norðurlöndum,
með 152 milj. króna í tryggingarfje.
Árstekjur yfir 19 milj. króna.
Uppbætur (bonus) fallnar á lífsábyrgðar-
skýrteini yfir 108 milj. kr.
Útborgað lífsábyrgðarfje
frekar 006 miij. króna.
Nýjar iífsábyrgðir 1895: 301 milj. kr.
Tryggingar nú í gildi: 412 milj. kr.
Þægt í viðskiftum.
Aðal-umboðsmaður fyrir ísland:
alþm. Jón Jakobsson,
Landakoti. Heykjavík.
Minnisspjald.
Landsbankinn opinu dagl. kl. 11 árdegis til 2 siðdegia. —
Bankastjðri við kl. IV/,—V/,. — Annar gæslustjöri við
kl. 12—1.
Söfnunarsjóðurinn opinn í barnaskólanum kl. 5—6 slð-
degis 1. mánud. 1 hverjum mánuði.
Landsbókasafnið: Lostarsaiur opinn daglega frá kl.12—
2 siðd.; á mánud, mvkd. og ld. til kl. 3 sd. — Útlán
sömu daga.
Fomgripasafnið opið mvkd. og ld. kl. 11—12 árdegis.
Bæjarsjórnar-fundir 1. og 3 fmtd. i mán., kl. 5 slðdegis.
Fátœkranefndar-ianAir 2. og 4. fmtd. 1 mán., kl. 5 slðd.
Náttúrugripasafnið (1 Glasgow) opið kvern sunnudag kl.
2—3 siðdegis.
Ókeypis lækning á spltalanum á þriðjud. og föstud. kl.
11—1.
Ókeypis augnlækning á spítalanum 1. mánud. 1 mánuði
hverjum.
Ókeypis tannlækning hjá tannlækni V. Bernhöft (Hótel
Alexandra) 1. og 3. mánudag i mánuði hyerjum.
Nýkomið til
Joliannes Hansens
pr. „Á. Ásgeirsson" og „Skálholt“:
Verkfæri
Skrár og lamir
Stifti — Skrúfur
Eldhússgögn
Giysvarningur
Nichel- og Pletvörur
Gull- og Silfurvörur
Barómeter og Thermómeter
Kústar, Bastar og Peusiar
Trjeáhöld
Vín. Cigarar. Tóbak
Korn og Nýlenduvörur
Præserveret Fiske-Kjöd
Saft, Syltetau, o.s.frv.
Bráðapestar-bólusetning.
Jeg gat þess hjer í blaðinu í seftember
í fyira, að lektor C. 0. Jensen, kennara
við dýralæknaskólann í Kaupmannahöfn,
hefði tekist að búa til bráðapestar-bóluefni,
sem hefði jafna, ákveðna verkun og væri
því hættulaust eða hættulítið hverri kind,
ef rjett væri með það farið, svo og að
hanu hefði sent mjer bólnefni í 1000 kind-
ur til frekari tilrauna hjer á landi.
Tilraunir þessar gerði jeg í nóvember-
mánuði í fyrra á ýmsum bæjum hjer í
nærsveitunum og gerði jeg mjer sjerstak-
lega far um að tína upp verstu „pestar-
bæina“ og að bólusetja sem víðast og þá
einkum það af fjenu, sem hættast er við
sýkinni. Vegna þess, að það er fremur
sjaldgæft, eins og kunnugt er, að tvævet-
urt og eldra fje drepist úr bráðapest,
bóiusetti jeg mestmegnis veturgamalt og
lömb, að eins öríáar fullorðuar kindur.
Víðast hvar skildi jeg eftir fleira eða
færra óbólusett, tii þess að árangurinn af
bólusetningunni gæti komið því greinileg-
ar fram.
Af því að óvíst var, að íslenskt fje
þyldi bóluefnið eins vel og kindur þær í
Danmörku, er það hafði verið reyut á,
þorði jeg ekki annað en reyna það
fyrst á fáum kindum og bólusetti í
því skyni 4 lömb. Þegar eingu af lömb-
um þessum virtist verða neitt um bólu-
setninguna, tók jeg til óspilltra mála og
bólusetti fje, rneðan efnið entist. — Alls
bólusetti jeg 989 fjár hjá 26 eigendum.
Af þeim áttu 10 heima í Mosfelissveit, 9
í Hraunum, 3 í Seltjarnarueshreppi, 2 á
Vatnsleysuströnd og 2 á Kjalarnesi, og eru
allar þessar sveitir nafnkuun ,pestarbæli‘.
— Yfir höfuð að tala tókst bólusetningin
mjög vel, því að af þessum 989 kindum
dó aðeins ein kind veturgömul af bólu-
setningunni og getur slíkt vaila talist, því
að ólíklegt er, að af þúsund fjár sje ekki
einhver ein kind svo viðkvæm eða veik
fyrir, að eingu megi á hana bæta áu þessað
hún láti yfirbugast. Skrokkiun (ketið) af
Stór
aðal-útsala.
Frá því í dag þangað til póstskipið
„Laura“ kemur, sel jeg undirskrifaður all-
ar þær birgðir af alls konar vefnaðirvör-
um, sem jeg hef óseldar, með mikið lækk-
uðu verði.
Sje keyft fyrir 5 kr., gefst 10 °/0 af-
sláttur og meira, eins og um semur.
Holger Clausen.
kind þessari sá jeg soinna og var nokkur
bólga í því lærinu, sem bólusett hafði vor-
ið á, en ekki var hún meiri en svo, að
varla gat hún álitist að hafa orðið kind-
inni að fjöitjóui og er því hugsanlegt, sð
einhver annar sjúkleiki hafi orðið orsök
eða að minnsta kosti meðvaldaudi orsök
dauðans, en úr því g t jeg ekki skorið,
at því að búið var að eyðileggja öll inn-
yflin. — Að öðru leyti varð fjenu mjög lítið
um; allflestar feingu kindurnar ofurlítinn—
fingurgómsstóran — bólguþrymil innan á
Iærið í kring um stungusárið cg heltust
lítið eitt, en voru þó ekki haltar nema
1—2 daga. Nokkrar kindur urðu þó tals-
vert haltar, en eingin var leingur hölt en
4 daga. Íg8;ðarbólgu fjekk eingin kiud.
Nokkrír af eígendunum hafa skýrt mjer
frá, að þær hafi jetið ögn verr fyrsta dag-
inn, en upp frá því eius og áður. — Að
því er snertir meðferðina á hinu bólusetta
fje, álít jeg rjettast að breyta sem minnst
til við þið frá þvi, sem það er vant við.
Sje fjeð vant útigangi og ekkert að veðri,
fer betur um það úti en iuni, í misjöfnum
— blautum og þraungum — húsum. Aft-
ur á móti er sjálfsagt að iáta Dýbólusett
fje vera inni í vondum veðrum, einkum
ef það er húsvaat. -— Yfirleitt virtist mjer
veturgamalt fje þola bóluefnið verr en lömb,
heitist meira, jafnvel þótt jeg hefði skamt-
ana jafnstóra (4 centigrömm) handa hvoru-
tveggja og er ekki gott að eegja, hvað
því muni valda, en ósjálfrátt dettur manni
í hug kvalræðið frá lambsáriuu.
Sökum þess að bráðapastiu hefur verið
óvanalega væg í vetur hjer á Suðvestur-
iandi, hefur árangurinn af bólusetning-
unni ekki getað orðið eins áþreifanlegur
og annars hefði mátt búast við og að því
leyti mætti segja, að við hefðum verið ó-
heppnir með bólusetninga-tilraunirnar; en
samt sem áður bendir aðal-niðurstaðan —
8vo og mörg einstök dæmi — til þess, að
bóiueetningin sje ágæt vörn gegn bráða-
pestinni.
Ef’tir því sern hinir 26 fjáreigendur, er
jeg bólusetti hjá, gáfu mjer upp, áttu þoir
í haust eða höfðu undir höndum 1693 iömb
og veturgamalt fje, er þeir settu á í vetur.
Af fje þessu voru 70 kindur dauðar úr
bráðapest áður en jeg bólusetti, eða 4,1
TætifæriBtaup!
Postulíns-bollapör
30 aura parið
hafa komið í verslun
H. Tll. A. TlWlfflS.
af hundraði. Þegar jeg hafði bólusett 989
fjár, áttu þeir eftir 634 óbólusettar kind-
ur. Af bólusetta fjenu hafa drepist í vet-
ur úr bráðapest 10 kindur eði hjer mu
bi! 1 af 100, eu af hinum 634 óbðiusettu
kindum hafa drepist 60 eða lijer um bil
9,5 af 100. Samtals heiur þá í vetur dá-
ið af óbólusettu fjc 13 til 14 af hvorju
hundraði, enafbólusettu tjeaðeinsl af hverju
hundraði. Munurinn á dánartöiu óbólu-
setts og bólusett fjár er þannig alls ekkí
lífill, enda þótt þetta ár hafi verið óvana-
lega vægt pestarár, þar sem 8. eða jafn-
vel 7. hver kind óbólusett drepst úr pest-
inni, en að eins 100. hver af bólusettu. í
fyrra áttu sömu mennirnir 1612 kindur
veturgamlar og lömb og viðlíka margt
munu þeir hafa átt í hitt eð fyrra. Úr
bráðapest misstu þeir i hitt eð fyrra að
meðaltali fjórða partinu af ungu fje hver
eða hjer um bil 400 kindur samtals. í
fyrra misstu þeir samtals 302 kindur ogí
ár 140 kiadur alls. Ef nú allt fjeð liefði
verið bóiusett í hausfc áður eu pestin fór
að drep s, hefðu þeir — eftir því sem drep-
ist hefur af bóiusettu fje — ekki átt að
missa 1 vetur nema einar 16 eða 17 kind-
ur. Hefði þar á móti eingin kind verið
bólusett, áttu þeir — eftir því sem drapst
af hinum 634 óbólusottu — að missa i
vetur 225 kindur úr bráðapest.
Af einstökum dæmum þoss, hve gagu-
leg bólusetningin er, skai jeg geta þess,
að á einum bæ, þar sem mjer var sagt
að vanalega færi úr bráðaþest af ungu
fje, bólusetti jeg aliflest iömbin og allt
veturgamalt fje — samtals hátt á annað
hurdrað — að nndanteknum 15 kindum.
Af bólusetta fjenu dó ekkert seinna úr
pestinni, en af kinum 15 óbólusettu vet-
urg. kindnm dóu tvær og auk þess 10
kiudur fullorðuar; áíeit eigandinn, að
pestin mundi hafa drepið um fjórðapart-
inn af unga fjenu, ef ekki hefði V8rið
bólusett, úr því að hún drap svo margt
fuilorðið. Á öðrum bæ, þar sem pestin
er vöa að drepa allt að holming af ungu
fje, bólusetti jeg öll lömbin og aílar vet-
urgamiar kindur nenaa 4. Ekkert drapst
af bóiusettu (um 90 fjár), en þar á móti
helmingariun af kinum 4 óbóiusettu. Hjá
bónda einum, sem átti 43 lömb, bóiusetti
jeg 37; af kinum bólusettu dóu 2, en af
6 óbólusettum dóu 3. Hjá öðrum bónda,
er átii 47 ungar kindur, bólusetti jeg 36;
at þeim dó ekkert, en &f kinum 11 óbólu-
settu dóu 3 úr pestinni, Fleiri dæmi
mætti telja, en þess gerist ekki þörf.
Af hinum 10 bólusettu kindum, sem