Ísland - 23.09.1898, Qupperneq 1

II. ár, 3. árslj.
Reykjavík, 23 sept. 1898.
I
87. töliiblað.
EK.TA
P-A-K-K-A-L-I-T-I-R
OG
X3NT33I0-0 (BLÁKKUSTEINN)
PÆST HJÁ:
C. S&IIIVDSESFtf.
Hp. L. Lövenskjold Fossum, —
Fossum pr. Skien lætur kaupmönnum og- kaup-
fjelögum í tje alls konar timtour;
einnig telcur nefnt fjelag að sjer að reisa hús,
t.d. kirkjur o.s.frv. Semja má við umhoðs-
mann þess:
Pjetur M. Bjarnason, ísafirði.
Minnisspjald.
Landabanldnn opinn dagl. kl. 11 árdegis til 2 siðdegis. —
Bankastjóri við kl. II1/,—1‘/«. — Annar gæslustjóri við
kl. 12—1.
S'ófnimarsjóöurinn opinn í barnaskðlanum kl. 5—6 slð-
degis 1. mánud. í hverjum mánuði.
Landsbókasafnið: Lestarsalur opinn daglega frá kl. 12—
2 slðd.; á mánud, mvkd. og ld. til kl. 3 sd. — Útlán
sömu daga.
Forngripasafnið opið mvkd. og ld. kl. 11—12 árdegis.
Bafarstjórnar-fundir 1. og 3 fmtd. i mán., kl. 5 siðdegis.
Fátækranefndar-íunAir 2. og 4. fmtd. I mán., kl. 5 slðd.
Náttúrugripasafnið (1 Glasgow) opið hvern sunnudag kl.
2—3 slðdegis.
Ókeypis lækning á spitalanum á þriðjud. og föstud. kl.
11—1.
Ókeypis tannlækning hjá tannlækni V. Bernhöft (Hðtel
Alexandra) 1. og 3. mánudag i mánuði hverjum.
Svar
til prestafundarins á Sauðárkróki.
I. Úr Þingmúlasókn.
Út af áskorun prestafundar að Sauðár-
krðki 8.-9. júní síðastl. til kirkjustjórn-
arinnar, sem birt er í 40.—41. tölublaði
„ísafo!dar“ þ. á., höfum vér undirslcrifaðir
sóknarbændur í Þingmúlasókn, fyrir for-
göngu sóknarnefndar, safnaðarfulltrúa og
annara helztu bænda, í dag haldið fund
hér að Þingmúla, til þess að vita, hvort
nokkuð það ætti sér stað, eða hefði átt
sér stað í safuaðarfélagi voru, sem rétt-
lætt geti þann áburð á prest vorn, séra
Magnús Bl. Jónsson í Vallanesi, sem nefnd-
ur prestafundur ber fram. Oss var raun-
ar hverjum fyrir sig ókunnugt um nokkra
misklíð milli safnaða og prests. En með
því vera mátti að einhver minni háttar
ágrsiningur gæti átt sér stað miili ein-
stakra safnaðarlima og hans án þessaðrir
vissu, þá höfum vér nú grenslast eftir
slíku og leitað eftir hver við annan. Sam-
kvæmt því sem vér þannig bæði áður
vissum og sérstaklega nú i dag hefur ber-
lega og einarðlega verið látið í ijósi á
fundi vorum, lýsum vér hér með yfir því,
að eins og séra Magnús ekki hefur átt í
einu einasta ináii, hvorki smáu né stóru,
við nokkurn mann hér í sókn síðan hann
kom, eins or heldur ekki einu sinni í kyr-
þey nokkur ágreiningur til miili hans og
einstakra sóknarmanna né safnaðarins i
heiid siuni.
Þessa yfirlýsingu skorum vér á öll þau
blöð að taka til birtingar, sem flutt hafa
eða flytja hér eftir fregnir af nefndum
prestafundi.
Þlngmála, 31. júll 1898.
Benedikt Eyjólfsson á Þorvaldsstöðum (safuaðarfull-
trfii og hreppstjðri). Jón Runðlfsson á Stðra Sand-
felli (sðknarnefndarmaður). Finnur Bjarnarson á
Geirðlfsstöðum (sðkarnefndarmaður og kreppsnefnd-
armaður). Guðmundur Jðnsson á Mýrum (sóknar-
nefndarmaður). Antoníus Björnson á Flögu (sýslu-
nefndarmaður). Stefán Þðrarinsson á Mýrum.
Björn Antoníusson á Flögu. Jðn ísleifsson á
Hryggstekk (hreppsnefndarmaður). Finnbogi Ólafs-
son á Arnkðlsstöðum (Oddviti). Einar Höskuldsson
á Borg. Jón Jónsson á Borg. Einar Jðnsson í
Stðra Sandfelli. Jón Björnson að Þíngmúla Bjöm
Arnason í Stðra Sandfelli. Sígríður Jðnsdðttir í
Vatnsskðgum. Vigfús Sveinsson á Stefánsstöðum.
Jðn Jðnsson á Hallbjarnarstöðnm. Erlendur ísleifs-
son á Víðilæk. Hjörtur Stefánsson i Eyrarteigi.
Einar Eyjðlfsson í Litla Sandfelli.
II. Úr Vallanessókn.
Út af áskorun prestafundar að Sauðár-
króki 8.—9. júní síðastl. til kirkjustjórn-
arinnar, sem birt er í 40.—41. töiublaði
„ísafoidar“ þ. á., höfum vér undirritaðir
sóknarbændur í Yallanessóku, sem erum
staddir við biskups visitatiu að Vallanesi
í dag. komið oss saman um að gefa svo-
látandi yfirlýsingu: Milli sóknarmanna í
þessari sóku og sóknarprests vors, séra
Magnúsar Bl. Jónssouar, hefur svo vér til
vitum enginn ágreiningur, misklíð eða 6-
vinátta átt sér stað, því síður ófriður og
málaferli, hvorki við einn eða fleiri.
Þessa yfirlýsingu skorum vér á öll þau
blöð að taka til birtingar, sem flutt hafa
eða flytja hér eftir fregnir af nefndum
prestafundi um þetta atriði.
Vallanesi, 16. ágúst 1898.
Jðn Pétursson í Tunguhaga. Árni Árnason í
Hvammi. Jðn Guðmundsson í Grðfargerði. Sigurður
Sigurðsson á Strönd. Vigfús Þðrðarson á Eyjólfs-
stöðum. Guðmundur Sighvatsson í Túnguhaga.
Jðn ívarsson í Sauðhaga. Stefán Einarsson á
Gunnlaugsstöðum. Þórarinn Sölvason á Úlfastöð-
nm. Vilhjálmur Jðnsson á Gíslastöðnm. Þorbjörg
Oddsdðttir á Víkingsstöðum. Jðn Guðmundsson á
Ereyshólum. Elísahet Sigurðardóttir á Hallorms-
stað.
III. Útdráttur úr biskups-visitatiu að Valla-
nesi, 16. ágúst 1898.
Með hinum venjulegu spurningum til
prests og safnaða, grenslaðist biskupinn
eftir kristilegu ástandi safnaðanna, skyldu-
rækni prestsina, samvizkusemi hans í em-
bættisfærsiu, samkomulagi hans við söfn-
uðinn og allri framkomu. Presturinn lýsti
yfir ánægju sinni yfir safnaðarlífinu og
framkomu safnaðarins gagnvart sér. Sömu-
leiðis báru söfnuðir beggja sóknanua prest-
inum bezta vitni um öll fyrgreind atriði,
og iýstu sérstaklega yfir, að sá áburður
um ófriðsemi, sem opinberlega hefnr kom-
ið fram um hann, væri með öllu ástæðu-
laus. Einn viðstaddur utanþjóðkirkjumað-
ur, hreppsnefndaroddviti Nikulás Guð-
mundsson í Arnkelsgerði, lýsti yfir, að
stofnun utanþjóðkirkjusafnaðarins stafaði
alls eigi af neiuni óvild, kala eða missætti
við sóknarprestinn, og að enginn ófriður
hefði átt sér stað þeirra á milli.
Hallgr. Sveinsson, Magnús Bl. Jónsson. Jðn ívars-
son, Sigurður Sigurðsson, Þðrarinn Sölvason, Bene-
dikt Eyjðlfsson, Finnur Bjarnarson, Gnðmundur
Jónsson, Vigfús Þórðarson, Helgi Jónsson, Nikulás
Guðmundsson, Friðrik Hallgrímsson.
IV.
Að gefnu tilefni vottast hér með, að
mér er það með öilu ókunnugt, að nokkur
óánægja eða ósamlycdi hafi átt sér stað
milli séra Magnúar Bl. Jónssoaar í Valla-
nesi og sóknarmanna hans, enda hefur
aldrei verið kvartað um slíkt af safnaðar-
fulltrúum á héraðsfundum, eða öðrum sókn-
arnofndarmönnum hlutaðeigandi prests.
Hólmum, 19. ágúst 1898.
Jóhann L. Sveinbjarnarson.
(prúfastur 1 Suður-Múlaprófastsdæmi).
* * *
Framan- og ofanritaðar yfirlýsingar, út-
drátt og vottorð krefst ég, samkvæmt 11.
gr. prentfrelsisiaganna, að hvert það blað
eða tímarit taki til birtingar orðrétt og
óstytt, sem nefnt hafa nafn mitt í sam-
bandi við prestafundinn á Sauðárkróki
8.—9. jú:ií þ. á.
Dæmi svo allir rétthugsandi menn mín
og norðlenzku prestanna á milli.
Vallanesi, 21. ágúst 1898,
Magnús Bl. Jónsson.
Geggjað skriftól?
Af hringlanda „ísafoidar11 um „danue-
brogs“-fánaun o.fl. nú í síðustu tölublöðum
lítur út fyrir að skriftól blaðsins sé alveg
í ólagi, sé eitthvað bilað.
„ísland“ reyndi í síðasta blaði að sýna
„ísaf.“ fram á, að ríkisfáni okkar eða
„Dannebrogs“-merkið hefði ekkert erindi
átt austur á Þingvöll húsvígsludaginn í
sumar, af því að þar hefði engin alþjóðleg
samkoma verið haldiu þann dag.
Húsið, sem þar var reist, er sem sé
einstakra manna eign, eu ekki þjóðareign,
og þótt eigendurnir hafi fengið styrk til
byggingarinuar af landsfé, dettur víst eng-
um í hug að telja húsið opinbera bygging.
Og úr því svo er ekki, kemur engum við,
bvort eigendurnir vígðu það undir danne-
brogsmerkinu eða ekki. „ísaf.“ er á
miðvikudaginn að bögglast við að svara
þessu.
Væri skriftói blaðsins ekki eitthvað
geggjað, þá hefði „ísaf.“ vafalaust svarað
eiuhverju í þá átt, að samkoman á Þing-
velli hefði verið þess eðlis, að „danne-
brogsu-fáninn hefði verið þar ómissandi,
og reynt að færa einhverja ástæðu fyrir
þessu.
En „ísaf.“ svarar svo, að „ísl“ muni
bráðum sýua að engin ástæða sé til að
iáta danebrogsfánaun blakta yfir alþingi
íslendinga eða íslenskum skipum.
Þetta er alt og sumt, sem blaðið getur
nú fært fram til yarnar blaðri sínu um
þetta mál áður.
Þá hafði það haldið því fram, að
„dannebrogs“-fáninn hefði átt, að blakta
yfir gistihúsinu til að syna brœðraþel olck-
ar til Dana. En nú lítur þó svo út sem
það sé fallið frá þeirri kenning.
Svar „ísaf.“ upp á smágrein, sem stóð
í „ísl.“ út af ummælum „ísaf.“ um grein
Jóns Ólafssouar í „Politiken“, ber vott
um sömu geggjunina og hitt.
„ísl.“ sagði að það væri aikunnugt, að
kjósendur út um land hefðu tekið með ó-
ánægju við tilboði stjórnarinnar í fyrra,
Valtýskunni — eins og segir í grein J.
Ól. í „PoIitiken“ — og þýddi engum að
neita.
Þetta skýrir „ísaf.“ svo, að hér í blað-
inu hafi verið sagt, að íslendingar vildu
við engri stjórnarbót líta annari en miðl-
uninni frá ’89. Um þetta bullar hím
nærri heilan dálk.
Eins og allir geta séð, er ekki með eiuu
orði minst á það í smágreininni, sem „ísa-
fold“ er að svara, hvort margir eða fáir
muni íylgjandi miðluninni. Mærðin í
„ísaf.“ út af þessu er því ekkert annað
en bull og vitleysa.
„ísl.“ bar líka á móti því, að miðlunar-
mennirnir frá ’89 hefðu gert mikla gaug-
skör að því að koraa á Þingvallafundi í
sumar, og færði fram sem ástæðu að
„Nýja Öldin“, aðalmálgagn þeirra, hefði
eindregið lagt á móti fundinum.
„Sé þessi sönnun að nokkru nýt“, segir
„ísaf.“, þá leiðir af henni óhjákvæmilega,
að í miðlunaiflokknum frá ’89 er „Nýja
Öldin“ og enginu annar“.
Ekki er að tvíla skarpleikanu!
„ísl.“ lætur öðrum eftir að dæma um
skynsemina og „logikina“ í þessu.
Ritstjóri „ísaf.“ hefur hingað til verið
álitinn hafa fullkomna meðalskynsetni,
verið talinn þolaulega þurskynsamur
maður.
Og skriftól „ísafoldar“ hefur veriðtalið
lipurt og gott verkfæri.
Hvers vegna flytur þá blaðið þetta bull?
Annaðhvort er, að ritstjóranum er farið
mjög að förlast, eða þá að skriftólið er
alvarlega geggjað nú sem stendur, og læt-
ur ekki að stjórn.
En hvort heldur sem er, þá er það ekki
til að spauga að, og skal því ekki meir
um það rætt að sinni.
Morð.
Drotningin af Austurríki hefur nýlega
verið myrt, stungin með hnífi í brjóstið.
Morðiugiun sagður geggjaður á viti; ann-
ars óljósar fregnir af morðinu.
Ákaflegt óveður stóð í Danmörku og
víðar á norðurlöndum 15.—16. ágúst.
Verst var það á Jótlandi. Þar stóð það
í 15 tíma og brunuu 77 bæir og 9 menn
biðu bana og margt af fénaði. Skaðinn
er metinn margar miljónir króna.