Ísland - 30.09.1898, Blaðsíða 3

ISLAND.
151
útheysílekkir á iúnum, og er vou tii að
þeir náist, því þurkar hafa gengið þessa
síðustu daga, en votviðrasamt hefur verið
frá miðjum ágústmánnði tii skamms tíma.
Fiskiveiðar hafa lítið verið stundaðar
seinni part sumarsir.s, sökum maunfæðar-
iunar, þó hefur fiskiúthald verið meira eu
áðnr, eiukum á Blönduósi, og þaðan flytst
fiskur í fyrsta sinn í ár til útlanda (frá
J. G. Möilers verzlun).
Fjártökubréf etu kaupmenn nú búnir
að gefa út, og má verðlag á slátursvörum
yfirleitt kallast gott, og verður síðar miust
á það og aðra fjármarkaði yfir höfuð hér
í.sýslu“. co.
12. sept. var aðstoðarprestur séra Magn-
ús Þorsteinsson skipaður prestur í Laud-
eyjarþiugum.
Hof í Vopnafirði var auglýst laust 5.
þ. m. og er umsókuarfrestur til 20. nóv.
næstkomandi. Prestsekkja er í brauðinu,
sem nýtur eftirlauna af því samkvæmt
lögum 3. okt. 1884. Á brauðinu hvila
tvö embættisián til húsabóta, annað að
upphæð 2,700 kr., sem afborgast á 27 ár-
um með 100 kr. árlegá auk vaxta, en hitt
256, sem afborgast á 20 árum með kr.
12,80, auk vaxta.
31. ágúst veitti landshöfðingi bændunum
Árna Þorvaldssyui á Innra-Hólmi í Borgar-
fjarðarsýsiu og Vigfúsi Jónssyni á Vakurs-
stöðum í Norður-Múlasýslu heiðursgjöf af
styrktarsjóði Kristjáns konungs IX., 140
kr. hvorura fyrir dugnað í jarðabótum.
12. sept. var séra Lúðvig Knúdsen á
Þóroddstað veitt lausn frá embætti án
eftiriauna.
„Hvíidardagur Drottins og heigihald
hans fyrr og nú“, heitir ritlingur, sem
höfundurinn, hr. David 0stluud, hefur sent
oss til um8agitar. Höf. ieitast við að
sanna af ritningunni, að laugardagurinn
en ekki sunnudaguriun hafi verið hvíldar-
dagur ö. ðs í upphafi. Því Guð hvildi sig
ekki áður en hann byrjaði að skapa, held-
ur á eftir, ekki á fyrsta degi vikunnar,
hokiur á þeim sjöunda. Og með því að
öuð helgaði sinn hvíldardag og bannaði
að vinna á þeim degi, þá er það synd,
að lnlda hann ekki heilagan, en þessa
synd drýgir öll kristnin nú á dögum. Fyr-
ir utan þetta aðal efni inniheldur kverið
goLt guðsorð og gömul kristileg sannindi,
sem geta verið guðhræddum mönnum tii
uppbyggingar, hvoit sem þeir halda hinn
rétta hvíldardag heilagan eða ekki.
Úr Fáskrúðsfirði er skrifað 23. þ.m.: „í
nótt brann veitingahúsið hér í kaupstaðn-
um (á Búðum) til kaldra kola; raannskaði
varð ekki og sagt er, að miklu hafi orðið
bjargað af því er inni var.
í storminum á mánudagskvöldið var
rak þilskipið „Biue BeII“, eiga Finnboga
Lárussonar í Glerðum upp í Leirunni og
brotnaði það œjög. Það var nýkomið suð
ur þangað raeð vörur héðan. 4 menn voru
með og drukknaði einn, Einar bóudi Jóns-
son frá Endagsrði.
Lögfræðíngnr er nú kominn út, 2. árg.
og hefur inni að halda: 1. Yfirlit yfir
sóttvarnariög íslands eftir Pál Briem.
2. ágangur búfjár eftir sama (framh.).
3. Handbók fyrir hreppsnefndarmenn eftir
Klemens Jócsson (framh.). 4. Yfirlit yfir
löggjöf ísl&nds 1887—97 eftir Pál Briem.
5. Ritsjá eftir sama og 6. yfirlit yfir dóma
í íslenzkum málum 1896 eftir sama.
Eimreiðin (3. hefti af 4. árg.), er nú ný-
komin. Þar er löng grein um nútíðar-
bókmentir Dana effcir danskan mann, Hen-
rik Ussing, en þýdd af Birni Bjarnasyni
stud. mag. Henni fylgja 20 myndir af
helztu skáldum Daua á þessari öld. Mynd-
irnar eru góðar, en í ritgerðina er Iítið
varið. Inu í myndaflokkinn virðist oss
vanta 3 fræga höfunda, úr því að þar eru
svo margir sýndir, Goldsohmidt, E. Bran-
des og Pontoppidan.
Þessi ritgerð tekur með myndunum yfir
mestau hluta heftisins. Auk hennar er
þar: Tvenn erfiljóð eftir Jóhannes Þor-
keisson, mynd af C. R. Unger og grein
um haun, effcir Finn Jónssou prófessor,
kvæði eftir H. Drachmann, „Enskir jafn
aðarmenn“, þýtt af Dr. Vaitý öuðmunds-
syni, stökur eftir sama, og loks „íslenzk
hringsjá11, ritdómur um „Tímaiit kanpfé-
kganna“ eftir Dr. Valtý, „Hellismenn“,
eftir Guðmund Finnbogaso i o. fl.
Það hefur staðið í flestum blöðunum hér
í Rvík, að presturinn i Goðdölum væri að
missa heiisuna og mundi leggja niður
prestskap. Þetta segir Sæmundur læknir
Bjarnhéðinsson &ð sé tórat rugl; hann hafi
reyndar verið ksinn, en nú sé honum að
bitna, og hafi hann aldrei ráðgert að segja
af sér prestskapnum.
Það kvað vera „ísafold", sem fyrst
flutti þessa fregn, og er Ijótt hve því blaði
er orðið tamt að hlaupa með ails konar
„slúðuru, sem engar reiður er á að henda.
Reykjavík.
12. þ. skipaði landshöfðingi Pál Hal-
dórsson 2. kennari við stýrimannaskóiann,
frá 1. okt.
Aiþingisforsetarnir, biskup, landfógeti
og lektor, gengust fyrir því, að mann-
virkjafræðingunum A. P. Hanson og F.N.
Brinch var boðið til morgunverðar í Iðnað-
armannahúsinu á mánudaginn og sóttu
það samsæti um 40 manns, þar á moðal
landshöfðingi, landlæknir og ýmsir em-
bættismenn, blaðámenn o. fl. Biskup mælti
þar fyrir konuugs minni, en Björn Jóns-
son ritstjóri mintist heiðursgestanna og
starfs þeirra hér.
Sæmundur Bjarnhéðinsson, læknir holds-
veikraspítalans kom suður hingað landveg
á sunnudagskvöldið, en með „Vestu“ um
daginn kom ráðsmaður spítalans, Guðm.
Böðvarsson frá Khöfn.
„Hólar“ komu í gærmorgun austan að
og neð þeim hátt á þriðja hundrað far-
þega. . Þeir mættu „Thyra“ á Djúpavogi
á Ieið frá Höfn og norður um land, og
tóku „Hólar“ utanlandspóstinn, sem hún
hafði meðferðis og hingað átti að fara.
Að utan eru engia merk tiðindi að
segja frá því síðast fréttist.
Með „Hólum“ komu cand. Magnús
Magriússon leikfimiskennari, Pétur Þor-
steinsson stud. theoi., öuðm. Magnússon
frá Akureyri og kona hans, öuðrúu Sig-
urðardóttir, Jón ísleifsson frá Hryggstekk
í Skriðdal o. fl.
Hr. öuðmundur Magnússoa er alkominn
hingað og verður i vetur við riðinn sjón-
leiki „Leikfélags Reykjavíknr“ í Iðnaðar-
mannahúsinu. Hann kom upp til Akur-
eyrar frá Khöfn í júní i sumar, hafði þá
verið ytra tvo vetur. Hann hefur lært
þar að búa út íeiksvið fyrir sjónleiki og
haft tilsögn hjá Ieiksviðsstjóra Dagmar-
leikhússins í Khöfn, einnig haft ókeypis
aðgang að leiksviði Konunglega leikhúss-
ins til að læra þar. Styrkveitingar til
að nema þetta hefur bann haft úr dönsk-
um sjóðum, „Det Classenske Fideikommis"
o. fl. Það má telja víst, að hann verði
góður styrktarmaður sjónleikanna hér í
vetur. Þar hefur vantað mann, sem feng-
ið hefði tilsöga í að búa út leiksvið.
Magnús dýralæknir Einarsson er nú á
bólusetningarleiðangri suður um Hrauniu,
en kemur hingað aftur um helgina, fer
þá aftur í sömu erindum austur fyrir fjail.
„Vesta“ fór héðan tii útlanda í fyrra
kvöid og með henni um 60 manns: W.
Christenssn kaupm., öuðm. Thorsteinsson
kaupm., Helgi Jónssoa náttúrufræðingur,
Jón Jón8son sagnfræðingur, Páll Torfasou
frá Flateyri og kærasta hans, frk. Rai-
mann frá Khöfo, læknaskólakandidatarnir
Halidór Steinson og öuðm. öuðmundsson,
á fæðingarstofnunina í Khöfn, Bald bygg-
ingameistari og 20 af hans mönnum,
Einar Bea. málaflutningsm., mannvirkja-
fræðingarnir Brinck og Hanson, frökeu
Þórdís Helgadóttir úr Rvík, frk. Thor-
steinsson fráBildudal, Engiendingar nokkr-
ir o. s. frv.
Hr. H&nso:), manuvirkjafræðingur frá
Berlín, kom hingað nokkrum dögum áður
en „Vesta“ fór. Hann er, svo sem kunn-
65
66
67
68
En síðan hef ég svoizt Bem drðg
og senn hvað líður hef ég nóg.
Brandur
En sérðu ei uh við Bjálfs þín gröf,
að sálina léztu í ofanigjöf?
Móðirin
Ég sá það fyr og sýndi hozt
þá sendi’ ég þig og gjörði prest.
Þá stundin slær og þín ég þarf,
átt þú að launa móður-arf;
þú færð hjá henni fast og laust,
en færir henni skjöl og traust.
Brandur
Þó skörp þú sért var sjón þín röng
og sálin þín að skilning þröng.
Sú fyrirhyggja og fósturást
með fyllsta rétti margoft brást
Þið ætlið börnnm hús og hokur
svo haldist sama maura-okur.
Af eilífðinni við og við
eiun veikan bjarma sjáið þið,
og notið hann; og nú þið meiuið
að nóg sé, ef þið fjársafnið
og kynstofn ykkar að ei greinið,
og hel við líf svo hnýta reynið,
að áratalan ykkur hjá
við eilífðina standist á
Móðirin
Rýn þú ei hót í huga minn,
en hirð rniun auð ef verður þinn.
En skuldin?
Brandur
Móðirin
Hvað þá, skuldin, hvað?
Ég skulda engum.
Brandur
Gott er það;
en skilurðu’ ei, ef skuldir væri,
með skilum kvitta þær mér bæri;
því allar kröfur arfinn á,
ef andast móðir hans, að fá;
og sá við húsi tómu tók
hann tekur við þess skuldabók.
Móðirin
Svo skipa bvorki lög né iönd.
Brandur
Ei lög, er ritar mannleg hönd,
en í hvers drenglynds sonar sál
er sett og skráð það lagamál;
og það skal einnig framgang fá.
Ó, flýt þér blind að læra að sjá,
að þú hefur Drottins góssi glatað,
og grafið djúft þitt sálarpund
og fjötrað ímynd Guðs við grund
og jarðargrómi alla atað,
og andast vængi stfýt og klipt.
Er hér ei skuld, og hvar er þitt,
ef herran segir: Kom með mitt?
Móðirin
(óróleg)
Hvað, hvar sé mitt?
Brandur
En hræðstu ei þó,
ég hef, ég vona, í skuld þá nóg.
Guðsmyndin þín, af þér oft blettuð,
skal þvegin verða af mér og sléttuð,
þú skalt ei deyja skuldug, móðir,
skunda því örugg heljarslóðir, —
jeg svara skuldum.
Móðirin
Skuld og sök?
Brandur
Skuldum, ei meiru, heyr mín rök.
Þú geldur brota, sértu sek,
en synda skuldum við ég tek.
Sú mannsins upphæð er var eytt
þá aura og girnda hlaup var þreytt,
hún verður yfir á aunan leidd;
og af honnm að fullu greidd;
en fyrir að hirða ei þann auðinn,
sé yfirbót ei gjörð, er dauðinu!
Móðirin
(óróleg)
Mér væri skárra að skunda heim
í skotið mitt við jðknlreim;
hér sprettur margt sem mér er eitur,
á móti slíkri brunasól;
mig svimar, verði haus minn heitur.
Brandur
Já leita þú í skuggans skjól,
en skyldi ljóssins vanta hól,
þá sendu bráðast boð til mín,
þá bíð ég ei, en kem til þín.
Móðirin
Með tal um syndir, sekt og pín?
Brandur
Nei, einsog vinur, einsog son,
ég óttan rek, en gef þér von,
og sit bjá þér rnrð söng og ljóð
og sefa skal þitt kvalabióð.
Móðirin
Því lofar þú með munni og mund?
Brandur
Ég mæti á þinni angurs-stund.
En kost ég set, sem settir mér,
að sjálfráð alt, sem heldur þér
við jörð, þú látir laust sem gjöf,
og leggist ber i þína gröf.
Móðirin
(slær til hans)
Skil eld frá hita, salt frá sjó,
og safnaðu öllum kulda’ úr snjó:
Of hátt!
Brandur
Lát barn í brunniun lygna,
og biddu Guð þitt verk að signa!
Móðirin
Nei, lát mig hungra, líða þorsta,
en lát það ei hið stærsta kosta.
Brandur
Ei dóminn mýkir annað allt,
sé ekki þetta stærsta falt.
Móðirin
Ég ætla kirkjum auð og plóg.
5
6*