Ísland - 29.11.1898, Side 4

180
f SLAND.
nndarhólmi og af opnnm bátum sem oss
gætn hentað, svo nefnda „Skagens Jolle".
Ailir þessir bátar eru einmastraðir, með
spritsegli með föstu spriti, 2 forseglum og
gafíaltoppsegli. Einkennilegnr var Hirts-
halspramminn, vanalegnr prammi, en með
kili og seglum eigi litlura. Hann kvað
vera góður til sigiinga. Því miður var
þar ekki bátur með nýju lagi frá Yorupör,
sem hefur getið sér svo góðan orðstýr á
vesturströnd Jótlands. Hann er með al-
dekki, en sætum, svo að sitja má við ár-
ar og róa þegar logn er. Þar var líkan
af kúttaranum „Ellen“, sem var hér við
land í sumar við kolaveiðar. Hann er
nýr með hjálparskrúfu, knúðri með stein-
olíuvél, sem hefur 20 hesta afl. Þótt
Danir væru all-ánægðir með þessa vél, þá
hefur steinolín-hreyfívélin en ekki unnið
almenningshylli. Hún þykir vinna ójafnt
og óáreiðanlega í ókyrrum sjó, og hætt
vlð eldsvoða af henni jafnel. Að knýja
fiskiskip áfram með rafmagni, á ódýran
og áreiðanlegan hátt, á líklega langt í
land enn, nema einhver ný uppgötvun
verði gerð. Þar voru og sýndir björgun-
arbátar frá vesturströnd Jótlans með sín-
um ágæta útbúnaði. Af netum ýmskonar
var mjög mikið, bæði eign fiskifélagsins,
frá Köbenhavns mekaniske Net- og Garn-
fabrik (M. L. Utzon), er kvað vera bezta
netaverksmiðja Danmörku og frá fleirum.
Ég nefni Snurrevaad, sem Danir brúka
svo mjög til kolaveiða, og jafnvel Þjóð-
verjar eru farnir að taka upp eftir þeim.
Hér ættu þau einnig að vera heppileg
(kosta 50—90 kr.). Laxareknet frá Borg-
undarhólmi (á 16 kr.) ættum vér og að
reyna. Hnýsu-net voru þar með 7" möskva-
legg, úr digru börkuðu nótgarni. Svo var
þar mjög mikið af „rúsum“ og öðrum net-
um til álaveiða og annara veiða. Þar var
og laxalóð frá Borgundarhólmi, sem reyn-
andi væri hér. Ég fæ að líkindum bæði
laxanetið og lóðina áður en langt um líð-
ur. Af öðrum merkilegum hlutum vil ég
nefna Kaptein Rungs Bathometer, grunn-
sökku, er sýnir dýpið af því, hve mikið
loft, sem inn í því er, þjappast saman af
vatnsþrýstingnum; það kvað vera nákvæmt,
en er mjög dýrt (150 kr.). Einnig nýtt
verkfæri mjög hagkvæmt til losa björgun-
arbáta í einu augnabliki frá skipum í
slæmum sjó, sem annars getur oft verið
hættulegt, (búið til af Jul. Christensen Kh.).
Frystihús, þar sem kuldinn er framleidd-
ur með uppgufun fljótandi ammóníaks,
sem svo aftur þjappað saman með sér-
stakri vél (Schous patent), sýndu þeir
Tuxen og Hammerich í Kh. Þéttunarvél-
ina knúði steinolíuvél, með 4 hesta afli.
Oiíuföt frá Chr. Möller Amaliegade 43
Kk., voru talin einhver hin beztu og ó-
dýrustu á allri sýningunni.
Af fiskiafurðum sýndu Danir eigi mikið.
Ég vil þó nefna fallegan saltfisk og ís-
lenzkan skarkola, sem Vendsyssel Export-
forretn. í Friðrikshöfn hafði verkað. Stjórn
grænlenzku verzlunarinnar hafði allmikla
sýningu á grænlenzkum vörum, svo sem
loðskinnum, fiðri og dún, auk margs fleira
frá Grænlandi. Þá eýndu og nokkrir
dansk-íslenzkir kaupmenn (L. Tang á ísa-
firði, Popp á Sauðárkrók, Thor. E. Tuli-
nius í Khöfn og Lsfolii á Eyrarbakka) ís-
lenzkar vörur. Hinir 3 fyrstnefndu sýndu
að eins saltflsk, semallur var prýðisfalleg
vara, sérstaklega fiskur Tangs, sem var
afbragð og beztur af öllum saltfiski á sýn-
ingunni, að undanteknum fiski frá Mor-
tensens Efterfölger í Trangisvaag í Fær-
eyjum, sem mér þótti öllu fallegrl. Lefolii
sýndi bæði saltfisk og harðfisk, (ýsu og
þorsk), lýsi og sundmaga, alt fallega vöru.
Þessi litla sýning var þeim og oss til
sóma. En þótt saltfiskur vor væri með
hinum bezta á sýningunni og tæki tölu-
vert fram hinum norska, þá megum vér
eigi ætla, að vér höfum náð þeirri full-
komnun í saltfisksverkun, að vér getum
látið staðar numið við það sem er. Þótt
einetakir menn og einstök héruð verki vel
fisk, þá er verkuninni samt víð mjög á-
bótavant enn. Öss ætti að vera innan-
handar, að verka dlment góðan fisk, fisk sem
gæti kept við hvern annan saltfisk, ef bæði
fiskimenn og kaupmenn vildn leggjast á
eitt og muna eftir þvi, að sómi landsins
og velmegun þeirra, sem ef fiskiveiðar
lifa, er undir því komin. Sérstaklega
vænti jeg þess af útgerðarmönnum þilskipa,
skipstjórum og hásetum á þeim, að þeir
verði samtaka í því, að vanda verkun á
fiskinum, því að á þilskipum ætti að vera
beztu skilyrðin fyrir því, að verka vel
fiskinn.
Fœreyjasýningin var ekkl stór, en þar
voru þó ýmsir góðir munir. Auk salt-
fisksins, er ég áður nefndi, var þar fær-
eyskir bátar í fullri stærð og bátalíkun.
Þar var haldfæri með umbúðum og öng-
ultaumar með sigurnöglum úr látúni. Einn-
ig lóð með öngultaumum úr taglhári, mjög
fallegum, samskonar tauma sá ég á skozkri
lóð í Bergens Fiskerimusæum. Þessir
hrosshárstaumar eru mjög mjög sterkir og
endast vel.
Þá er að minnast á hina íslenzku muni,
er danska fiskifélagið sýndi meðal annara
muna, er tilheyra fiskisafni þess. Flestir
þessir munir voru á vegg sér og og var
nafnið „ísland“ sett yfir þá, en þeirra var
hvergi sérstaklega getið á sýningarskránni
heldur en annara muna er félagið sýndi.
Þessir munir hneixluðu marga af þeim lönd-
um, er sýninguna sóttu. Þóttu þeir vera
íslandi til minkunar og nokkrir kváðu
upp yfir þeim dóm í norsku blaði, sögðu
þá gamla og úrelta. Feddersen mótmælti
þessum dómi og hið sama verð ég að gera,
því flestir, ef ekki allir muuirnir eru al-
mennt brúkaðir enn, einhversstaðar á land-
inu, enda hefur félagið nýlega fengið þá
að gjöf frá Yesturlandi. Samskonar skinn-
klæði og þar voru, hefi ég séð brúkuð á
Snæfellsnesi, hákarlasóknirnar litu vel út
voru lakkdregnar og alt eins ásjálegar og
þær sem voru á Bandaríkjasýningunni.
Ég hefi séð miklu Ijótari sóknir á Aust-
fjörðum og víðar; lóðin var ný. Hinn staki
sjóvetlingur sem einna mestu hneykslinu
olii, gjörði hvorki til né frá. Vér þurfum
að mínu áliti, ekkert að æðrast út af þess-
um munum. Það voru miklu ellilegri
munir innanum víða á 3ýningunni, munir
sem lengi hafa legið á söfnum. Yítaskuld
var þetta ómerkileg sýning, af því hún
var svo lítil, en hugsandi menn hafa
varla tekið hana fyrir mælikvarða fyrir
ástandi fiskimða vorra. Euginn gat bann-
að eigendanum að sýna þessa muni og
þeim gekk ekkert ilt til, það veit ég. Að
eins hef ég það að að finna, að „ísland“
skyldi vera sett yfir þá, fyrst landið tók
ekki opinberlega þátt í sýningunni. Það
var ekki sýningarnefndinni dönsku að
kenna, að ísland var ekki opinberlega með,
því hún geymdi nokkuð af fé því, er
hún hafði til umráða, til þess að borga
nokkuð af kostnaðinum, ef ísland vildi
taka þátt í sýningunni.
Oss hefði verið hægðarleikur, að taka
sómasamlegan þátt í eýnÍDgunni, hefðum
vér í tíma fengið vitneskju um, að sýn-
ingin væri fyrir allar þjóðir, og vonandi
verðum vér með, þegar næst verður þess-
konar sýning á norðurlöndum, eða annar-
staðar í grend, en til þess þurfum vér
nokkuð langan undirbúaingstíma.
Frá fjallatindum
til fiskimiða.
Mál Halldórs prófasts í Presthólum er
nú dæmt í hæstarétti og hann þar sýkn-
aður af ölluin kærum og sakargiftum.
Skagafjarðarlækishérað er veitt Sigurði
Pálssyni, sem verið hefur aukalæknir á
Blönduósi.
Albert bóndi Finnbogason á Héðins-
höfða kom hingað til bæjarins 23. þ. m.
Sagði hann skipskaðafregnir af Norður-
landi frá 3. þ. m. Úr Svarfaðardal fór-
ust 2 bátar, voru 7 menn á hvorum og
druknuðu 3 menn af hvorum bátnum um
sig, en 4 varð bjargað. Frá Krossum á
Árskógaströnd fórst bátur með 4 mönn-
um. Voru það bræður 3, stjúpsynir bónd-
ans þar og einn vinnumíður. Úr Lög-
mannshlíð fórst bátur með 3 mönnum og
druknuðu tveir. Á Gáseyri rak og bát
mannlausan og vissu menn ekki hvaðan
hann mundi vera. Tveir bátar höfðu enn
sést á hvolfi úti á Eyjafirðinum og hugðu
menn þar skipskaða orðinn úr Ólafsfirði.
Er því óvíst enn, hve mikið manntjónið
hefur orðið nyrðra í þessu veðri.
Reykjavík.
„Laura“ kom hingað í gær um miðjan
dag. Með henni komu: Magnús Ásgeirs-
son læknir, sem hefir verið ytra síðan í
haust, til að ljúka sér af á fæðingarstofn-
uninni í Kaupmannahöfn, og ungfrú
Ragnheíður Pétursdóttir; hún hefur verið
á málleysingjaskólanum í Kaupmannahöfn
og verður nú kenslukona á málleysingja-
skóla séra Ólafs Helgasonar á Stórahrauni.
Með „Lauru“. er Christiansen skipstjóri
nú.
„Leikfélag Rvíkur“ lék í fyrsta sinn á
vetrinum á sunnudagskvöldið og byrjaði
á leik í 5 þáttum, sem ekki hefur verið
sýndur hér áður og heitir „Drengurinn
minn“, eftir Arthur L’arronge. Leikurinn
er góður og fór yfir höfuð vel. Þó var
söngnum mjög ábótavant hjá sumum.
Efnið í leiknum er alvarlegt, en það virð-
ast ekki allir áhorfendurnir skilja vel, því
að stundum kváðu við hlátrar og óp þeg-
ar leikurinn gaf sízt tilefni til, svo sem
í byrjun síðasta þáttar. Á Ieikina verður
nánar minnst síðar.
Með „Laura“ hef ég fengið miklar birgð-
ir af Eldavélum og Magazin-ofnum af
ýmsum stærðum; sömuleiðis mikið af rör-
um, hreinsunardyrum og margt fleira.
Kristján Þorgrímsson.
Baðhúsið
verður framvegis opið að eins þrjá
daga í viku, sunnudaga, miðvikudaga
og laugardaga. Þó geta þeir sem æskja
fengið böð aðra daga, en þá verða þeir
að hafa beðið urn þau daginn áður, hjá
H. 6. Magnússyni
Austurstr. 6.
Nýjar Yörur!
Með „L A U R A “
111EDINBORGAR,
Epli, Appelsínur, Vínber, Laukur,
Ostur, Döðlur, Uppkveikjur, Mat-
arsodi, Engifer mulið, Fuglafræ,
Hnífapulver, Barnamél, Sago, Le-
monade, Jólakökur.
Jona Húfur. Bl. og óbl. Lér-
eft, Ital. Cloth, Pique, Ital. Cloth
Fóðurtau sv. og gr. Millifóður,
greiður, Kamba, Regnhlífar, Ma-
nilla, Segldúk, Línur, Hafra,
Haframjöl, Hveiti.
Og margt, margt fleira.
tíi Bazarsins kom
mjög margt nýtt og fáséð, sem síðar verð-
ur auglýst.
Ásgeir Sigurðsson.
AugnagieK) (Lorgnet) hafa tapast. Finn-
andi skili á afgreiðslustofu „íslands“.
Nú með „Laura“ hef ég fengið mikið
af alls konar HERRA-HÁLSTAUI, svo
sem kraga, flibba, manséttur og sport-
kraga af öllum stærðum. Enn fremur
alls konar HERRA-SLIPSI, bæði til sel-
skaps og hversdagsbrúkunar, og mikið af
kraga- og manséttu-hnöppum og vasa-
klútum. Alt þetta sel ég mjög ódýrt
gegn peningaborgun út í hönd.
Fr. Eggertsson.
Skraddari.
______________________Giasgow.
Yfir hundrað sortir
af Jóla- og Nýárskortum
komu nú með „Laura“ í:
Þinglroltsstr. 4.
Þorv. Þorvarðarson.
J. P. T. Brydes verzlun:
Jólatré.
vínber og appelsínur
komu nú með „Laura“ til
O. Zimsen.
Nú með „Laura“ hef ég fengið mikið
úrval af karlmannafataefnum í alfatnaði;
einnig mjög falleg röndótt buxnatau. —
Sömuleiðis fæst hjá mér mikið af tilbún-
um karlmannafötum, bæði alfatnaðir, vetr-
arjakkar, yfirfrakkar og buxur. Ég hef
alls konar fóðurtau o. fl. til fata.
Enn fremur hef ég óvenjulega fallegt
klæði í föt handa kvennfólki. Alt þetta
sel ég með 10°/0 afslætti mót peninga-
borgun út í hönd.
Fr. Eggertsson.
Skraddari.
________________________G-lasgow.
Hvítkálsliöfuð,
gulrætur og kartöflur
hjá
O. Zimsen.