Ísland - 31.01.1899, Qupperneq 3

í SLAND.
7
foringi þeirra ljet skammirnar dynja yfir Banfíy í
þingsalnam, og fór svo, að þeir háðu einvígi út af
þessn, en hvorugur varð sár. Eptir það fór Bufiy
til Vínar. Nú er sagt, að heldur dragi til sam-
komulags aptur milli flokkanna, og sama er að
segja um flokkadrættina í Austurríki, að þar muni
einnig vera vel komið á veg með að miðla mál-
um.
Dreyfusmálið.
Enn þá er þetta mál efst á dagskrá og getur
enginn sjeð fyrir, hvað af þvi kann að ieiða. —
Skömmu eptir að skip fór heim síðast, var sím-
ritað tilDreyfus um að rannsókn væri hafin á ný
í máli hans, og yrði hann því að vera viðbúinn
að svara fyrirspurn, er rjetturinn legði fyrir hann.
Kona hans hafði áður fengið brjef frá honum og
var hann þá mjög hnugginn; fór hún því til
Dupny og baðst að fá að láta hann vita um end-
urskoðunina, en Dupny neitaði, en kvaðst óðar
skyldi gjöra það, ef rjetturinn færi fram á það.
Þótti þetta óbeinlínis eggjan til rjettarins, enda
bauð hann þegar að láta gjöra Dreyfus aðvart um
málið. Hann hafði orðið mjög glaður við. Hafa
nú verið gjörðar fyrirspurnir til hans um það,
hvort hann hafi nokkurn tíma játað sekt sína. Eu
hann þverneitar og segir enn sem fyr, að hann
sje saklaus. Þá var og hvað eptir annað af ýms-
um mönnum skorað á ráðaneytið, að láta fresta
rannsóknum herrjettarins í Picquarts-málinu, en
Dupny neitaði að gjöra það, nema hæstirjettur
(Kassations-rjetturinn) heimtaði það og vildi fá
málsskjölin framseld. Þetta þótti enn óbeinlínis
eggjan. Og nokkru síðar heimtar rjetturinn að
fá málsskjölin framseld og fjekk það óðara. Þá
er Picquarts-málinu frestað, meðan rannsókn stend-
ur yfir í Dreyfusmáli, en Picquart situr enn í fangelsi.
Þá heimtaði og rjettnrinn að fá þessi leynilegu
skjöl Dreyfus málsins, sem fyrverandi hermálaráð-
gjafar hafa borið fyrir sig sem órækan vott um
sekt Dreyfus. Þau fjekk hann og, en gegn trygg-
ingu fyrir því, að þau yrðu ekki birt, því það
gæti verið hættulegt fyrir rikið. Eru margar til-
gátur um efni þeirra, en flestir ætla, að þau muni
öll fölsuð, og víst er svo um eitt þeirra, því að
það hljóðar allt öðruvísi nú en 1893, ogafrit, sem
til eru af því, koma ekki heim við það. Vitna-
leiðslum hefur verið haldið áfram í málinu og öll-
um stefut til að bera vitni, er eitthvað kynnu að
vita um málið; meðal annara hefur sjálfur ráða-
neytisforsetinn orðið að bera vitni. En hvaðgjör-
ist, vita menn ekki með vissu, því að öllu er
haldið leyndu, sem fram hefur komið í prófunum.
Talið er líklegt, að hin opinbera meðferð málsins
byrji ekki fyr en í febrúar. En litlar líkur eru
til þess, að endurskoðunin eigi meiri ró og friði
að fagna eptirleiðis en áður, sem sjá má af máli
því, er nú verður frá skýrt.
Formaður hinnar „cívilu“ deildarinnar í hæsta-
rjetti, Quesnay de Beaurepaire, sagði af sjer dóm-
arastörfum núna skömmu eptir nýár. Litlu fyrir
nýár hafði hann kært Bard sakamáladómara fyrir
óleyfilegt makk við Picquart. Dómsmálaráðgjafinn
Ijet þegar rannsaka málið, og kom þá í ljós, að
þetta voru tóm ósannindi. Þá reiddist Beaure-
paire og sagði af sjer; kvaðst hann ekki vilja sitja
í hæstarjetti með þeim mönnum, er fótum træðu
sóma hersins til þess að bjarga glæpamanni. Bar
hann enn sakir á þá Loew og Bard, en þær eru
allar hlægilega barnalegar. Enn fremnr sagði
hann, að dómurinn, sem kveðinn yrði upp í mál-
inu, mundi verða ranglátur og ólöglegur. En sann-
leikurinn er sá, að hann veit ekki skapaðan hlut
um, hvað gjörist í sakamáladómnum, því að því
hefur verið haldið jafnleyndu fyrir honum sem
öðrum óviðkomandi. Samt hefur dómsmálaráðgjaf-
inn ályktað að láta rannsaka kærur hans, því að
þetta hefur vakið mikla eptirtekt og stór flokkur
fylgir Beaurepaire, sem sje allir hersinnar, enda
lofa þeir hann á hvert reipi. Þarsem menn öðru
hverju, og nú síðast Beaurepaire, hafa komið með
aðdróttanir að Loew formanni um hlutdrægni, er
mælt að yfirformaður hæstarjettar, Mazeau, ætli
að stýra rannsókninni, er rjetturinn hefur lokið
við þessar leynilegu rannsóknir, og gjörir hann
það til að friða menn, en eigi af því, að nokkur
ástæða sje til þess frá Loew’s hálfu.
En nú skulum vjer líta nánar á Beaurepaireog
aðfarir hans. Hann var sækjandi Panamamálsins
sæla frá ríkisins hálfu og hjálpaði svikurunum til
sýknunar með því að draga málið á langinn, þar
til í ótíma var komið. Þingið reiddist honum fyrir
þetta og ljet höfða mál á roóti honum, en saka-
máladómur hæstarjettar sýknaði hann, með því að
hann hefði ekki frestað málinu af saknæmum á-
stæðum, eða að minnsta kosti yrði það ekkisann-
að. Hann var óánægður yfir því, að rjetturinn
skyldi ekki hreinsa hann betur af þessu hneyksli,
og álíta menn því að hann muni nú vilja hefna
sín á rjettinum. Aðalástæðan mun vera sú, að
maðurinn, sem er bæði óhlutvandur og metorða-
gjarn, hefur lengi viljað komast á þing og láta
þar til sín taka. Slæst hann því í lið með her-
sinnum og fær fylgi þeirra til þess að ná tak-
marki sínu og hefna sín á fjandmönnura sínum;
enda mun nú herinn fylgja honum til hvers sem
vera skal. Beaurepaire hefur stungið upp á því,
að Dreyfusmálið verði lagt fyrir alla dómara hæsta-
rjettar í þeirri von, að þá muni hersinnar verða
ofan á. Því mun eðlilega enginn gaumur verða
gefinn. Þetta er nú að líkindum ein af síðustu
dauðateygjum hersinna, en óefað verður það orsök
til óspekta og æsingatilrauna, og getur þannig
komið mörgu illu af stað, eu endurskoðunina
hindrar það ekki hið minnsta.
Þá er að segja frá Zola. Loks vita menn nú
fyrir víst, að hann dvelur á Englandi og hefur
gjört um hríð. Segir hann Englendinga hafa tekið
drengilega á móti sjer. Hann kveðst eigi fara
heim fyr en spekt sje komin á, því að óvíst sje,
hvað fantaflokkurinn taki til bragðs. Hann hefur
nýlega tapað málinu móti Judet, ritstjóra „Petit
Journal”. Zola er dæmdur tii að borga 100 frk.
sekt og 500 kr. í skaðabætur. Mælt er að frakknesk-
ir snatar sjeu á hælunum á honum, en varlegt er
að trúa því, þótt slíkt geti vel átt sjer stað.
Esterhazy situr í Rotterdam. Honum var stefnt
til að mæta fyrir rjettinum, en hann kvaðst ekki
koma nema hann fengi griðabrjef, en það vildi
rjetturinn ekki gefa. Kom Esterhazy því hvergi.
Sagt er að Bónapartarnir hugsi sjer að hafa
gagn af þessum róstum og reyna að ná völdum.
Það er þó ólíklegt að þeim takist það.
Norska llaggið.
Norska þingið samþykkti í nóv. í þriðja skipti,
að Norðmenn skyldu hafa sitt eigið flagg en ekki
sambandsflaggið; var frumvarpið síðan sent Ósk-
ari konungi til staðfestingar, en hann reit aptur
langt brjef og kvaðst ekki geta staðfest þessi lög
því það yrði til þess, að þjóðirnar tæki síður hönd-
um saman og bræðrabandið yrði ekki eins tryggt.
Úrskurður hans hlóðar því þannig: Lögin um
flagg Noregs, sem þingið samþykti 17. nóv., verða
ekki staðfest. 2) Samkvæmt 79. grein grundvallar-
laganna verður þó frumvarpið að lögum. Svo
loks hafa þó Norðmenn fengið sjerstakt flagg.
Mannalát: í nóvember andaðist Fr. Winkel-
Horn; hann mun mörgum kunnur af þýðingum sín-
um; hann var starfsmaður hinn mesti. Enn er að
geta láts 3 merkra kvenna: Frú Sars, móður
þeirra professoranna Sars, og frú Evu Nansen, og
frú Emilia Brandes, móðlr bræðranna Brandes, gáf-
uð kona og hin merkasta í alla staði, sem og hin
fyrnefnda; enn fremur hin nafnfræga norska leik-
arakona Laura Gundersen i Kristjaníu.
Andrée-leit. Lautinant Daniel Brun ætlar
næsta sumar að fara til Grænlands á sjerstöku
skipi til að leita að Audrée. Hann hefur þegar
fengið nægilegt fje til fararinnar.
Frá Aineríku (síðustu frjettir).
Eptír að kaflinn hjer að framan var skrifaður,
hefur verið símritað frá Newyork, að friðar-
samningnum muni verða breytt til muna eðajafn-
vel alls ekki samþykktur; 38 öldungar (Senatores)
hafa skuldbundið sig til að greiðá atkvæði með
þeirri breytingartillögu, að Bindamenn sleppi öllu
tilkalli til Filippseyja og sömuieiðis Kúbu. Enn.
fremur hefur þíð frjetzt frá Filippseyjunum, að
ameriskir hermenn, í Maniila, er ssnda átti til Ko-
Ko, hafi neitað að fara.
r
l in Islendinga í „Kobenhayn44.
Hjer í Khöfn kemur út b!að eitt, er „Koben-
havn“ heitir; á svo að heita, að það sje vinstri-
mannablað, en alllítið álit mun það hafa meðal
allra flokka. Ritstjórinn er Henning Jensen, fyr-
verandi prestur og pólitískur æsingamaður —
því vikið frá embætti — síðan soscialisti og ó-
vinur vinstri manna, en nú vinstrimaður og fjand-
maður socialista. Þetta er æfiferill hans í fám
orðuro.
í þessu blaði voru síðast í nóv. birtar greinar
með fyrirsögninni „Afslöringer fra Island“. Þær
voru þess efnis, að benda Dönum á, að íslending-
ar væru í bandalagi við enska botnverpinga og
hjálpuðu þeim til að sleppa úr klóm „Heimdsls“.
Meira að segja, hefði einn maður orðið uppvís að
þessn (sagan úr Keflavík), en þrátt fyrir það hefði
hann verið sýknaður af dómstólunum. Sem von
væri gengi „Heimdal11 því illa að klófesta botn-
verpinga, og svo víttu íslenzku blöðin hann fyrir
slóðaskap og notuðu þetta tíl að æsa þjóðina gegn
Dönum. Hins vegar vikju íslendingar því að
Englendingum, að ofsóknirnar gegn þeim væru
frá Dana hálfu, en minna írá þeim sjálfum. Út
af þessu væru Englendingar orðnir mjög reiðir
Dönum og mundu hætta verzlunarviðskiptum við
þá, en mjög mikið af smjöri og öðrum vörum er
flyttust frá Danmörku, færu einmitttilörimsby, aðal-
aðsetri botnverpinga. Það væri því varhugavert,
að vera að kosta upp á varnarskip handa íslend-
ingum, þegar svona væri ástatt. Eu Dönum væri
líka hætta búin frá annarí hlið, sem sje frá Norð-
mönnum. Norska stjórnin hefðí sent til íslands
í haust Tryggva Andersen, til þess að æsa íslend-
inga móti Dönum og fá þá til að ganga í sam-
band við Norðmenn. Hefði hann á Færeyjum í
veizlu drukkið skál væntanlegrar sameiningar
Færeyja og Noregs. Þetta er aðalefni greinanna.
Dr. Yaltýr Gaðmundssoa reit þá grein í „Ber-
lingske Tideude“ og hrakti greinar þessar.
Þá reis „Kbb.“ upp á ný. Kvaðst þá að vísu
ekki geta leitað til sjálfs höf. greiuanna, eu hún
hetði leitað til annars knnnugs manns. Sá sagði,
að dr. V. G. liti íslenzkum augum á málið, en
eigi væri auðið að neita því, að íslendingar hefðu
mjög mikil mök við botnverpinga, einkum kring
um Faxaflóa, og stæðu vanalega íslenzkir menn
við stýrið og leiðbeindu þeim. Enn fremur bendir
hann á, að í einu íslenzku blaði, sem hann hvorki
geti nefnt nje skrifað („Þjóðviljinn ungi“?), hafi
staðið, að Dönum, annari eins kotþjóð, sje bezt
að sleppa alveg íslandi úr því þeir geti ekki
varið það almennilega. Þá kemur hann og með flagg-
söguna frá Þingvöllum, er Bruun rauk þaðan í burtu.
Seinna kom enn skammagrein um íslendinga, og
virtist sú rituð af enn meiri úlfúð og hatri en
hinar greinarnar. Sióð þar meðal annars, að ís-
lendingar væru ekki eins fátækir sem þeir Ijetu,
því þegar vel lægi á þeirn, þá dönsuðu þeir, spil-
uðu og ljeku við hvern sinn fingur og kampavínið
flyti þá í straumum. Sem dæmi þess, hvað ís-
lenzku blöðin væru óvinveitt Dönum, sagði blaðið
væri það, að í blaðinu „Þjóðólfi“ („Pjódölfur“)
hefðu verið fáeiuar línur um lát Lovísu drottn-
ingar, en heillöng klausa um morðið á Eíisabethu
drottningu. „Og þó var þetta þeirra drottníng“,
segir blaðið.
Blaðið hefur og fært þá fregn, að greinunum
hafi verið mjög mikil athygli veitt á ríkisdegin-
um og meðal þjóðarinnar, en að þvi er vjer frek-
ast vitum, hefur ríkisdagurinn ekkert sinnt þeim,
og svo hefur vist verið um flesta aðra, enda
minntust engin önnur blöð einu orði á þetta. En
þótt höf. greinanna hafi þannig ekki náð tilgangi
sínum með þeim, en farið fýluför eigi allíitla, væri
þó gaman að vita hver hann er. Eu það vitum