Ísland - 14.05.1899, Side 4

36
IS'.LANID.
Yaltýsbrúnn.
Það er nú talið með pólitiskum tíðindum, að
dr. Valtýr hefur misst taumhaldið á þeim brúna
sínum. Jafnþæg og skepnan hefur verið hús-
bónda sínum undanfarandi, þá urðu nú þau tíðindi,
þegar spenna skyldi klárinn íyrir eimreið doktors-
ins nýlega og aka í sigurför niður eptir braut
þeirri, sem Danastjórn hefur verið að leggja, nið-
ur Biskupsbrekku og alla leið niður í Innlimunar-
voga, — að þá prjónaði Brúnn og vildi hvergi
ganga. Orsökin til þessa var lögfræðingur einn
hjer í Rvík. Hann leysti þá klárinn frá vagnin-
um og rfrið honum á harða stökki á eptir Bene-
dikt Sveinssyni, grasi gróna fornmannavegi, beina
leið frá öamlasáttmálafelli og sjónhending á Lands-
rjettindahnúk, langar leiðir fyrir ofan Stöðulaga-
hraun, sem Stjórnarskrárkvíslar koma undan. Þetta
er kallaður íslendingavegur og liggur yflr hengi-
flug og gljúfur, jarðbrýr og jökulsprungur og
sundlar þar alla Dani, svo að þeir geta ekki orð-
ið íslendingum þar samferða. En þennan veg
hleypti lögfræðingurinn á Brún, en skildi doktor-
inn eptir hestlausan á vegamótunum. Alveg er
talið óvíst, hvort Valtýr nái Brún sínum aptur í
sumar eða ekki. Hann er allt af skoðaður
sem óskilatrippi, hversu gamall sem hann
verður, og þó hann sje fyrir löngu síðan
markaður stjórninni. Þeir ríða honum, hver sem
fyrstur er til að komast á bak á hann, í það og
það skiptið, og er merkilegt, að stjórnin skuli
líða það, eins og líka hitt, að hún hefur aldrei
sýnt aumingja Brún nokkurn sóma, heldur farið
með hann eins og aumasta púlshest. í pólitiskri
skáldsögu, sem nýlega hefur birzt í „Bjarka" ept-
ir Guðlaug sýslumann Guðmundsson, er Valtýr
látinn vera á ferðinni með „afsláttarhest11 og get-
ur ekki verið átt þar við annan hest en Brún.
Björn að foaki Skúla.
Undarlegur fugl er Björn ísafoldar. Nú er hann
flúinn burt úr sínu eigin blaði og farinn að
skrækja undan „íslandi" í „Þjóðviljanum“. Hann
veit það, karlinn, að það er fullkunnugt hjer í
Reykjavík, að allt það, sem sagt hefur verið um
hann í „íslandi“, er ómótmælanlegur sannleiki, og
að honum tjáir ekki að bera neitt af þvi af sjer
frammi fyrir Reykvíkingum. En þarna vestur frá,
þar sem menn eru málunum ókunnugir, getur
hann fremur vænzt eptir að geta talið einhverjum
trú um hið gagnstæða. En svo er fyrir að þakka,
að einmitt „Þjóðviljinn“ hefur opt áður lýst fugl-
inum satt og rjett fyrir Vestfirðingum, og ættu
þeir því að þekkja hann.
Viðvíkjandi lýsingu „íslands" á bindindis-
mennsku hans má geta þess, að vinir hans í regl-
unni hafa getað komið í veg fyrir, að hann væri
kærður opinberlega (og þá auðvitað rekinn), þann-
ig, að þeir hafa „privat“ veitt honum áminningu
fyrir hin sífelldu skuldbindingarbrot hans, sem
hann hefur nú játað, og fengið hann til að lofa
bót og betrun. Enda veit „ísland“ nú ekki að
herma brot upp á hann nú um tíma, og hefur því
látið það mál falla niður, og er það líka eptir
ósk þeirra templara, sem áður vildu sparka hon-
um burt úr reglunni.
Vínsölubannsmálið segja sumir að hafi verið
vakið upp af kunningjum Björns í reglunni, þegar
til stóð, að honum yrði sparkað, til þess að hafa
þar eitthvert ákveðið verkefni handa honum og
blaði hans. Það hafði svo sem verið fullyrt þá,
að „ísafold“ ætti að brjóta því máli leiðina, og
því væri Björn ómissandi í reglunni. En hvaða
gagn hefur hann nú unnið því máli, svo að á-
stæða væri til að halda honum, reglunni til stór-
skammar, að eins þess vegna?
Sögusögn „íslands" um framkomu hans í rjett-
ritunarmálinu hefur hann sjálfur sannað með því,
að hann hefur alveg hœtt að þvogla um málið síð-
an „ísl.“ fletti þar ofan af honum. Nú fá þeir
Jón og Valdimar, sem báðir hafa ofurlítið vit á
málfræði og rjettritun, að verja Blaðam.fjel., en
karlinn stendur í skammarkróknum, þar sem hann
á heima meðan það mál er rætt.
Getur verið, að „ísland“ fái áður langt líður
tækifæri til að sýna framkomu hans í fleiri mál-
um.
Yorvísur Edinborgar.
Edinbog sendir á?arp sitt til íslendinga:
Gleðilegt sumar! sældarhaga!
Sólskin! gróður! betri daga!
Nú er ekkert illt að frjetta úr öllumr'heimi.
Hafís út í hafsbotn gengur,
hann þarf ekki að óttast lengur.
Veðrið breytt og grundin grær og grænka tekur;
óðum koma að okkar ströndum
alfermd skip frá suðurlöndum.
í Edinborg er allt að sjá, sem augað girnist;
þar eru vörur flestu^fegri,
fágætari og yndislegri.
Skærin, sem að klippa kletta, kvennfatnaðir ;
Fataefnið kvað^fágætt vera,
fegra varla kóngar bera.
Ef að, mær, þú óttast sól, en út vilt ganga,
Sólhlífar þar silkis hanga,
svo ei þarftu að brenna á vanga.
Þingmannshattar hanga þar á háum snögum;
þeir sem móðins vilja vera
verða þá á höfði að bera.
Þar eru gullúr, góði minn, sem ganga á steinum,
Skór á bæði kong og karla,
Kvennslög finnast betri varla.
Sirtsið er meir en mittisband á miðja jörðu,
og turna mætti Babels byggja
úr Borðdúkunum, sem þar liggja.
Haflr þú busta og handsápuna hlotið þaðan
hlýturðu að vera hvítfágaður,
hreinni fegri og betri maður.
0g sveipir þú þig, svása mær, í silkið nýja,
þig greinir enginn augum sínum
frá uppheimsgyðjum, systrum þínum.
ítalskt klæði, kjólatau og karlmannsflibbar
og hanzkar, sem að hendur laga,
svo hvítar verði þær alla daga.
Er þar fegra’ og ódýrara’ en annarstaðar,
haldbetra og miklu meira,
margháttaðra og ótal fieira.
Enda sópast sífellt að og sívaxandi
pantanir úr áttum öllum,
eins og skriða niður af fjöllum.
En þótt vaxi aðsóknin til Edinborgar,
eptir því sem útselzt fleira
ótalsinnum kemur meira.
Jónas Hallgrímsson.
Á öðrum stað hjer í blaðinu er prentuð áskor-
un, sem íslenzku stúdentafjelögin hafa nú sent út,
til að safna samskotum til minnisvarða yfir Jónas
Hallgrímsson. Það var cand. Vilhjálmur Jónsson,
sem fyrstur vakti máls á þessu í „Þjóðólfi“ haust-
ið 1897, og hefur þetta fyrirtæki síðan verið til
umræðu í stúdentafjelögunum, bæði í Höfn og hjer
í Rvík. Þessi áskorun þarf að líbindum engra
meðmæla við, svo kær sem Jónas Hallgrímsson
er öllum íslendingum. Þegar þess er gætt, má
það undarlegt virðast, að ekki skuli þegar fyrir
löngu hafa verið efnt til þessara samskota, og
teljum vjer víst, að hver einn og einasti
íslenzkur maður og kona sje fús á að leggja sinn
skerf til þessa fyrirtækis.
Andrée.
Það fljúga hjer nú um þær fregnir, að fundið
sje brjef frá Andrée snemma í þ. m. norður á
Melrakkasljettu.
„Austri“ skýrir 29. f. m. svo frá tíðindunum
eptir brjefi frá Sveini kaupmanni Einarssyni á
Raufarhöfn:
„Jóhann Magnússon bóndi á Rifi (nyrzta bæn-
um á Sljettu og nyrzta bænum á íslandi) var úti
á ís einn dag á selaveiði og fann han þá á jaka
flösku með brjefi í frá Andrée.
Brjef þetta er stýlað til Polar-expeditiouen'í
Göteborg í Svíþjóð og með stimli Andrée’s, undir
og beðið að koma því til næstu póststöðva“.
Brjefið hafði verið opnað, að þvi er frjettin
segir, af cand. Páli Bjarnarsyni á Sigurðarstöðum
á Sljettu, en ekki varð það lesið. Nú er það sent
til útlanda og frjettist þaðan að líkindum nánar
af því áður langt um líður.
— 8. þ. m. kom „Heimdallur“ inn með 3 botn-
verpinga; tveir af þeim voru enskfr og vorusekt-
aðir, annar um 360 kr., en hinn um 1008 kr.
Hafði hvorugur verið með vörpu útbyrðis, er þeir
náðust í landhelgi, og hjeldu því afla og veiðar-
færum. En sá, sem hærri fjekk sektina, átti
gamlar syndir óbættar. Þriðja skipið var einn af
botnverpingum Jóns kaupm. Yídalíns; heitir „Akra-
nes“ og var á uppleið hingað. Skipstjóri er dansk-
ur. Sekt 1008 kr. og afli og veiðarfæri gjört upp-
tækt. Þetta er fyrsti íslenzki botnverpingurinn,
sem hingað kemur til landsins, og er skipstjóra
mjög ámælt fyrir að fara svo að ráði sínu og
talið sjálfsagt, að hann verði settur frá undir eins
og hann kemur til Englands.
— í vetur las sjera Matthías Jochumsson upp
á samkomu á Akureyri kafla úr nýju leikriti, sem
hann hefur samið og heitir „Jón Arason“.
— Nýlega er dáinn á ísafirði Einar Snorrason
verzlunarmaður, sonur Snorra Pálssonar áður á
Siglufirði. Einar dó úr lungnatæringu.
— Sigurður Sigurðsson búfræðingur frá Lang-
holti, sem dvalið hefur erlendis tvö undanfarandi
ár, í Noregi, Svíþjóð og Danmörku, kom upp
hingað í vor til Vestfjarða og nú með „Skálholti“
hingað til Rvíkur. Hann verður í sumar í þjón-
ustu búnaðarfjelagsins.
— í vor á að gjöra tilraun til að planta útlend
skógartrje í Þingvallasveitinni; það gjörir Einar
Helgason garðyrkjufræðingur.
— Sjera Benedikt á Grenjaðarstað hefur ný-
lega stungið upp á því í „Þjóðólfi“, að Guðmund-
ur Hannesson, hjeraðslæknir Eyfirðinga, verði
leystur frá hjeraðslæknisstörfunum og gjörður að
spítalalækni á Akureyri með föstum launum. Að-
sóknin að spítalanum á Akureyri vex stöðugt og
það stórkostlega, og álit Guðm. læknis og vin-
sældir þar nyrðra fara einnig sívaxandi.
Árni.
Eptir Björnstj. 33j örnsson.
íslenzk þýðing, eptir JÞorst. Gíslason.
Fæst hjá öllum íslenzkum bóksölum.
Sjera Priðrik Bergmann fer meðal annars þessnm orðum
um bðkina í „Aldamótnm" 1898:
...„Það er yel til fundið, að þýða hinar eldri eögur
eptir Björnson. AUar sögurnar hans af bændalíflnu norska
ættu að yera tii í íslenzkum þýðingum. Þær eru allar 6-
svikinn skáldskapur og holl fæða. Jeg fæ ekki betur sjeð,
en að Þorsteinn Gíslason hafl leyst þýðinguna vel af hendi.
..... Kvæðin eru ljðmandi vel þýdd........... og var það þð
ekki vandalaust verk, því það er óvenjulega torvelt að snfla
kvæðum Björnsons á hvaða mál sem er........... Það er mikið
unnið við að eignast þessi kvæði á íslenzku, því við þau eru
ljómandi falleg sönglög, sem fræg eru orðin hvervetna, þar
sem vel er sungið auk þess sem kvæðin eru í sjálfu sjer
sannir gimsteinar“.
ísland.
Þeir kaupendur og útsölumenn ÍSLANDS, sem
ekki hafa en borgað síðasta árgang blaðsins, eru
hjermeð áminntir um að greiða gjaldkeranum hið
bráðasta skuld sína; sje þeim send fleiri eintök en
þeir kaupa, eða hafa útsölu á, verða þeir að endur-
senda hið ofsenda, ella verður það einnig fært
þeim til reiknings.
Brandur
eptir Hendrilc Ibsen
íslenzk þýðing eptir Matth. Jochumsson
er nýkomin út og fæst innan skamms hjá öllum
bóksölum. Yerð 3 krónur.