Lögfræðingur - 01.01.1899, Side 57

Ágangur búfjár.
57
garðinn, en afrjettareigendur hinn helming garðsins. Að
sjálfsögðu hefur sá, er næstur býr afrjetti, rjett til að hafa
í fjelagi með sjer aðra, er fyrir áganginum verða.
jj>eir, sem afrjett eiga, virðast jafnan skyldir til að
gjöra varnargarð fyrir afrjetti, þegar sá, sem næstur býr
afrjett, kveður þá til þess. í Jb. Llb. 54. kap. segir að
vísu svo: »Eigi er maðr skyldr, at gera garð, þar sem
eigi hefir fyrr verit, þó at hann sé krafðr, nema hann geti
gert sinn hlut á þrem sumrum, svá at hann taki eigi
fleiri fyrir þat vinnumenn«. J>etta virðist eingöngu
eiga við þann, er næstur býr afrjetti, ef hann er kvaddur
garðlags af afrjettareigendum ‘). En ef þetta einnig á við
afrjettareigendur,'þá verður og að heimfæra til þeirra öll
ákvæðin um garðlagsskyldu manna, sem áður hefur verið
rætt um 1 2).
I'egar sá, er næstur býr afrjetti, biður afrjettareigendur
garðlags, þá er tvennt til, annaðbvort sinna þeir því eigi
eða þeir gjöra garðinn.
Ef afrjettareigendur eigi gjöra garðinn, þá er afleið-
ingin sú, að þeir eru skyldir að greiþa tvöfaldar skaða-
bætur fyrir allan skaða, sem þeirra eigið afrjettarfje gjörir
og afrjettarfje allra þeirra manna, er þeir hafa lofað þann
afrjett. Fyrir fje, sem gengur í afrjettum í heimildar-
leysi, eru afrjettareigendur eigi skyldir að greiða neinar
skaðabætur.
Ef afrjettareigendur halda eigi garði sínum við, verð-
ur að hvíla á þeim hin sama skylda til skaðabóta.
1) Sbr. Grg. Ib. bls. 120.
2) Lögfræðingur. I. bls. 23 —32.